Νεφέλη Μούσουρα : « Συνοδοιπόρος μου η Μουσική»!
Η μητέρα της υπήρξε η πλέον σημαντική φιγούρα στην εξέλιξή της. Φιλόμουση οδοντίατρος, τραγουδούσε ερασιτεχνικά όπερα, μετά τις σπουδές της στο λυρικό τραγούδι. Γλύπτρια και ζωγράφος, η μαμά Ελένη ονειρευόταν η κόρη της Νεφέλη να μην έχει μια βαρετή ζωή. Και η ζωή της, μόνο βαρετή δεν έγινε. Το όνειρο μητέρας και κόρης έγινε πραγματικότητα.
Καταφύγιο ζωής
Μια κακοποιητική δασκάλα την έκανε σχεδόν να μισήσει το πιάνο. Να τα παρατήσει. Ευτυχώς, αυτό δεν συνέβη, γιατί πάντα το καλό έρχεται δίπλα στο κακό. Η μικρή Νεφέλη αισθανόταν εκτεθειμένη σε αυτό, ενώ στη μουσική ένιωσε προστατευμένη από κάθε τι κακό. Υπήρξε το απάγκιο της. Ένας κόσμος ιδανικός, τον οποίο έφτιαχνε για να την προστατεύει. Νεανικά τραύματα στο άμεσο περιβάλλον την ωθούσαν να καταφεύγει στη φαντασία, ενώ, με το cd player της, ξαναζούσε την πραγματικότητα, όπως αυτή την επιθυμούσε.
Ο ενθουσιασμός είναι η «βενζίνη», η κινητήρια δύναμη γι’ αυτό το επάγγελμα. Αυτός την τροφοδοτούσε από την αρχή. Μια «φλόγα», κάτι το ανικανοποίητο, που ήθελε να πραγματώνεται μ’ ένα τρόπο φανταστικό. Ο κόσμος που, με τη μουσική, δημιουργούσε από την αρχή. Η μουσική ήταν η συντροφιά της, συνοδοιπόρος της σε όλη την εφηβεία. Τότε που η Νεφέλη αισθανόταν πάντα ερωτευμένη.
«Ο πιο μεγάλος νεανικός μου έρωτας υπήρξε ο Σοπέν. Αυτός ο για τους πολλούς ασθενικός δημιουργός έκρυβε μέσα του έναν άκρατο ρομαντισμό, που γινόταν φανερός στα έργα του, ξεδιπλώνοντας μια εύθραυστη, συνάμα ηρωική, ψυχή. Η ακεραιότητα του χαρακτήρα του, το έργο του που απωθούσε τη φτήνια, η άσβεστη φλόγα του, η δύναμη μιας τόσο εύθραυστης ψυχής, πάντοτε με γοήτευε». Και ακόμα αγγίζει τη δημιουργική νέα πιανίστρια Νεφέλη Μούσουρα.
Δάσκαλος και μέντορας
Στην εφηβεία της συνάντησε -στο Ωδείο Kodaly- τον Τάσο Πάππα. Είναι ένας «βαθύς» καλλιτέχνης που την έχει επηρεάσει ανεξίτηλα, την καθόρισε σαν καλλιτεχνική σκέψη. Σπουδαίος μουσικός και σολίστας, με τον οποίο η Νεφέλη κατακτά σταδιακά την πιανιστική αυτογνωσία. Ο Τ. Πάππας την οδηγεί στην καλλιτεχνική ωριμότητα και η επικοινωνία τους δεν σταμάτησε. Ο διάλογός τους παραμένει πάντα ανοιχτός. Ο άνθρωπος, ο καλλιτέχνης αυτός, δεν ανήκει στο παρελθόν της, αλλά είναι στο ζωντανό παρόν της. Μια διαδικασία διαρκής, εφ’ όρου ζωής.
Ο Τάσος Πάππας «ξεκλείδωσε» αυτό το πολύ συγκρατημένο παιδί, το οποίο φοβόταν να εκφραστεί και έτρεμε την κριτική. Της άνοιξε δρόμους μουσικούς, δρόμους ανθρώπινους, μακριά από φόβους και δισταγμούς, πάντοτε με γνώμονα την αμφισβήτηση. Το πάθος του αποτέλεσε το πιο ζωντανό παράδειγμα και η Νεφέλη έμαθε να αμφισβητεί, για πρώτη φορά στη ζωή της.
«Μόνο έτσι θα βρεις τον δρόμο, αλλιώς θα πηγαίνεις προς τα πίσω», της έλεγε. Τα χρόνια μαζί του ήταν, είναι, ένα «άνοιγμα» προς την ελευθερία την οποία είχε τόσο ανάγκη. Αυτή την καθόρισε κι ένας κόσμος διαφορετικός, με άπειρες επιλογές, ανοίχτηκε μπροστά της. Τότε, ο «σπόρος» της αναζήτησης βρήκε το πιο κατάλληλο έδαφος για ν’ ανθίσει.
Στην πόλη του Mozart
Στα είκοσί της χρόνια πια, με το δίπλωμα του πιάνου στα χέρια, η Νεφέλη Μούσουρα, ήδη φοιτήτρια Μουσικολογίας στο ΕΚΠΑ, έφτασε στο Salzburg. To «Mozarteum» -στο κέντρο της μουσικής αυτής επικράτειας- έμοιαζε μ’ ένα «χάδι στην καρδιά» της. Η αύρα της πόλης, αυτή η αύρα του Mozart στους δρόμους, στις πλατείες, στα σοκάκια, οι συναναστροφές με παιδιά απ’ όλον τον κόσμο, οι συναυλίες, ήταν μέσα στην καρδιά της.
«Χωρίς τον Mozart πιστεύω πως δεν θα μπορούσα να αναπνέω με τον ίδιο τρόπο. Είμαι τυχερή που βρέθηκα ξαφνικά μέσα σε ένα περιβάλλον στο οποίο νιώθω πως ανήκω. Εκεί πραγματώθηκε ο φανταστικός κόσμος τον οποίο έπλαθα από μικρή στο παιδικό μου δωμάτιο. Γύρω μου άνθρωποι, μαζί με τους οποίους μπορούσα να αναζητήσω αυτή την αλήθεια της ζωής, την αλήθεια της ίδιας της μουσικής. Αυτά τα δύο συγκοινωνούν μέσα μου».
Στο Salzburg, χάρη στον Mozart και εξαιτίας τού ότι εστίασε στη μουσική του, συμφιλιώθηκε με την παιδικότητα που είχε ανάγκη βαθιά στην ψυχή της. Ήρθε σε «ειρήνη» με αυτήν την πλευρά του εαυτού της, που στην εφηβεία της θα έπρεπε να την εκδυθεί. Αυτή την παιδικότητα, που θα ήταν υποχρεωμένη να την καταπιέσει.
Πηγές ενέργειας
Για την πολυβραβευμένη και πολυταξιδεμένη σήμερα πιανίστρια, κάτοχο του Master of Arts in Piano Solo Performance, οι συνθέτες και τ’ αναγνώσματα γι’ αυτούς είναι σημαντική παρακαταθήκη στη ζωή. Από εκεί, κατακτά την αναγκαία, τη φυσική πνευματικότητα που βρίσκει στη χαρά των πιο απλών πραγμάτων. «Τη χαρά που μας ενώνει με κάτι που είναι πάνω από εμάς και μας δίνει δύναμη, κάθε ημέρα της ζωής μας».
Μελέτη, πολλή μελέτη για οχτώ χρόνια. Και συνάμα «ανακάλυψη». Η χαρά της εργασίας, η συναναστροφή μ’ έναν πυρήνα ανθρώπων, δασκάλων και φοιτητών, σε μια «μουσική κυψέλη» που δίνει χαρά, καθημερινά. Ολημερίς στην σχολή, μαθήματα και συζητήσεις την ανατροφοδοτούσαν. «Ανταλλαγή ενέργειας, με ανθρώπους οι οποίοι συχνά βρίσκονται πιο μπροστά από σένα και που με τα λόγια τους αναπτύσσεσαι», αναλογίζεται.
Τα βράδια, στο ίδιο πάντα κλίμα, η επαφή με άλλους ανθρώπους την έκανε να αισθάνεται πιο κοντά στον ανθρώπινο και μουσικό της στόχο, ενώ οι πολλές πρωινές μοναχικές της βόλτες στο δάσος, κοντά στο αστικό τοπίο, υπήρξαν πολύτιμοι «πομποί» ενέργειας. Τα ζώα, η φύση, της προσέφεραν τον πολύτιμο χρόνο, τις αναγκαίες ευκαιρίες να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό της.
Στα μεγάλα ακροατήρια
Η Νεφέλη Μούσουρα ποτέ δεν αισθάνεται μόνη. Βρίσκεται σ’ έναν διαρκή διάλογο με τους ανθρώπους που την καθόρισαν και νιώθει πολλή ευγνωμοσύνη μέσα της. Οι πρώτες συναυλίες στο Ωδείο, τα πρώτα ρεσιτάλ, ήταν αποτυπώματα μιας φευγαλέας στιγμής. Ήδη μέσα απ’ τη σχολή έπαιζε σε κάστρα και παλάτια, σε φεστιβάλ και αίθουσες συναυλιών.
Οκτώ χρόνια μετά, τον Μάιο του 2022, η Νεφέλη Μούσουρα θα εμφανιστεί στο Konzerthaus της Βιέννης παίζοντας, τι άλλο παρά Mozart! Με την ορχήστρα Tinder Youngs και μαέστρο τον Andrej Vesely, θα ερμηνεύσει το κοντσέρτο σε ρε ελάσσονα, αρ. 21, του μεγάλου Αυστριακού μελωδού.
Η Νεφέλη αισθάνεται υπέροχα όταν μοιράζεται με το ακροατήριο μιας συναυλίας αυτό που συμβαίνει μέσα της. Όταν επικοινωνεί με την πλατεία, διαδραστικά. Με ένα κοινό που μπορεί να μένει σιωπηλό στη διάρκεια μιας συναυλίας, μόνο αμέτοχο όμως δεν είναι. Είναι «ενεργειακά παρόν» και παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή της.
«Αισθάνεσαι όταν και πότε τους έχεις ‘πάρει μαζί σου’. Είναι μια αίσθηση διάχυτη και συγκεκριμένη μαζί, που δεν συμβαίνει πάντα. Όταν όμως αυτό συμβεί, τότε αισθάνεσαι πως ταξιδεύεις μαζί με το κοινό, προς έναν άγνωστο προορισμό, γεμάτο μουσική μαγεία».
Η προετοιμασία
Η σχέση της με το κοινό δεν ήταν πάντα «εκεί». Κι όταν η Νεφέλη νιώσει ελεύθερη επάνω στη σκηνή, τότε αισθάνεται ότι ενώνεται, ένα σώμα, μια ψυχή, με τους ακροατές μιας συναυλίας. Εάν όμως η προετοιμασία δεν υπήρξε ικανοποιητική, αυτό σπάνια θα συμβεί.
Η προετοιμασία μιας συναυλίας -μια όχι επαρκής αλλά αναγκαία συνθήκη- χαρίζει στη διακεκριμένη σολίστ την αυτοπεποίθηση να νιώσει πως κυριαρχεί στη δυσκολία ενός έργου και της ανοίγει την πόρτα, ώστε να μπορέσει να απελευθερωθεί. Όταν όμως βιώνει το άγχος της προετοιμασίας, σε ένα συντομότερο από το επιθυμητό χρονικό διάστημα, τότε η «μαγεία» αυτή μάλλον χάνεται.
Η μέρα μοιάζει με μήνα και η ερμηνεύτρια δεν μπορεί να ξέρει αν θα καταφέρει να «ενωθεί» με το έργο και με το κοινό. Ένα ερώτημα που παραμένει συχνά, ακόμα κι όταν έχει υπάρξει η απαραίτητη, η πλέον ικανοποιητική προετοιμασία. Τελικά, αυτή η μαγεία φτάνει νωρίς στη σκηνή και όχι μόνον όταν ακουστεί το χειροκρότημα.
Η Νεφέλη Μούσουρα πάντα παίζει ευελπιστώντας πως αυτό που θα γεννηθεί και στο οποίο συμμετέχει μαζί με όλους τους συνακροατές της συντελεί στο να βγαίνει από μια συναυλία διαφορετικός άνθρωπος απ’ ό,τι μπήκε. «Έστω και λίγο, τόσο δα!», λέει και το βλέμμα της φωτίζεται.
Η ελληνική άνοιξη της Νεφέλης
Το Σάββατο 7 Μαΐου 2022, στο «Ολύμπια» της οδού Ακαδημίας, η Νεφέλη Μούσουρα έπαιξε το κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του συνθέτη Αντίοχου Ευαγγελάτου, του πατέρα του σκηνοθέτη Σπύρου Ευαγγελάτου. Τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου της Αθήνας διηύθυνε ο διακεκριμένος μαέστρος Μιχάλης Οικονόμου.
Τη Μαγιάτικη συναυλία στο Βιεννέζικο Konzerthaus θα την διαδεχθεί μια υψηλότατου επιπέδου συνάντηση. Στις 20 Μαΐου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο μαέστρος Christoph Eschenbach -τον οποίο η Νεφέλη επέλεξε με απόλυτα μουσικά κριτήρια- θα την διευθύνει στο 20ό κοντσέρτο για πιάνο, σε ρε ελάσσονα, του W.A. Mozart.
Το κοντσέρτο αυτό ο Mozart το συνέθεσε το 1785 -έξι μόλις χρόνια πριν από το «τέλος»-, ακριβώς στην ίδια τονικότητα με το «Requiem» του. «Πρόκειται για ένα έργο εμβληματικό, συγκλονιστικό. Γράφοντάς το υπήρξε όχι υποψιασμένος, αλλά βουτηγμένος στο τραγικό στοιχείο, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Επέλεξε όμως να χαμογελάει, εκφράζοντας κατάφαση στην ομορφιά της ζωής», λέει η Νεφέλη για ένα έργο που αγαπάει πολύ.
«Γλυκός, ταπεινός, ουσιαστικός, όπως όλοι οι σοφοί άνθρωποι, ο 80χρονος σήμερα μαέστρο Eschenbach, μια σημαντική μορφή της μουσικής, διευθυντής της Φιλαρμονικής των Παρισίων ή πιανίστας με εξαιρετική δισκογραφία, εκπέμπει μια απρόσμενη παιδικότητα».
Επιμέλεια: Μαρώ Καβαλιέρου
___________________
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791): Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ.21 σε Ντο μείζονα, Κ 467
- Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών
Σολίστ: Νεφέλη Μούσουρα
Μουσική διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης
Ι. Allegro 00:00
ΙΙ. Andante 14:43
ΙΙΙ. Allegro vivace assai
Το Κοντσέρτο σε Ντο μείζονα, αρ. 21, KV 467, γράφτηκε λίγες μόνο μέρες μετά το «αδελφό», επίσης πασίγνωστο κοντσέρτο σε ρε ελάσσονα, αρ. 20, KV 466, με το οποίο αποτελούν ένα «ζεύγος», και ολοκληρώθηκε από τον Μότσαρτ στις 9 Μαρτίου 1785 στη Βιέννη για να εκτελεστεί μια μόλις μέρα αργότερα, στις 10 Μαρτίου, σε μια ιδιωτική συναυλία που διοργάνωσε ο συνθέτης.
Παρόλη την χρονική του συνάφεια, ωστόσο, το κοντσέρτο σε Ντο μείζονα είναι πολύ διαφορετικό. Εκ πρώτης απόψεως χαρακτηρίζεται από μια ξεχωριστή απλότητα, αφέλεια, χαλαρότητα, ισορροπία, χωρίς να δείχνει ξεκάθαρα προσωπικά στοιχεία του δημιουργού του. Ωστόσο, μια μεγαλύτερη εμβάθυνση εύκολα αναδεικνύει τον πλούτο των μελωδικών ιδεών και των αρμονικών εμπνεύσεων και δικαιολογεί γιατί το έργο αυτό έχει καθιερωθεί ως ένα από τα δημοφιλέστερα του συνθέτη.
18 Οκτωβρίου 2019 Αίθουσα εκδηλώσεων Μουσείου Μπενάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου