Μια Αμερικανίδα αστυνομικός που υπηρετεί στις δυνάμεις του ΟΗΕ στη
Βοσνία ανακαλύπτει ένα τεράστιο κύκλωμα διακίνησης γυναικών στο οποίο
εμπλέκονται τοπικοί παράγοντες αλλά και στελέχη των κυανοκράνων
Η Κάθριν Μπόλκοβατς είναι μια αμερικανίδα αστυνομικός, η οποία θα
βρεθεί στη χαώδη, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Έχει
προσληφθεί από μια αμερικανική εταιρία για να γίνει μέλος ενός ιδιωτικού
στρατού, μέρος της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών. Αποστολή
τους είναι να συνεργαστούν με τις τοπικές αστυνομικές αρχές για την
αποκατάσταση της τάξης και της ασφάλειας στην κατεστραμμένη από τον
πόλεμο χώρα. Καθώς αρχίζει να συνηθίζει στο νέο της περιβάλλον, η Κάθριν
παρατηρεί σημάδια παράνομου εμπορίου σαρκός, με την πελατεία να
προέρχεται τόσο από την εταιρία που την προσέλαβε, όσο κι από τα ίδια τα
Ηνωμένα Έθνη. Όταν θα γνωρίσει μια γυναίκα που ξέφυγε από έναν έμπορο
που πουλάει νεαρές κοπέλες σε παράνομους οίκους ανοχής της περιοχής, η
Κάθριν θα αντιληφθεί πόσο έχει επεκταθεί το εμπόριο στα χρόνια μετά τον
εμφύλιο. Σύντομα θα ανακαλύψει κάτι που δεν περίμενε ποτέ: ότι ο
ιδιωτικός στρατός και τα Ηνωμένα Έθνη είναι βαθιά συνδεδεμένα με τις
παράνομες δραστηριότητες που ερευνά, και πως δυστυχώς δεν φαίνεται να
υπάρχει τρόπος να τους επιρρίψει ευθύνες για τις δράσεις τους.
Το πρόσφατο βιβλίο του δημοσιογράφου, σκηνοθέτη και ραδιοφωνικού παραγωγού, Άρη Χατζηστεφάνου, κυκλοφόρησε πριν λίγες εβδομάδες από τις εκδόσεις Τόπος με τίτλο "Προπαγάνδα & Παραπληροφόρηση - Πώς τις εντοπίζουμε".
Με το γνωστό ύφος και την ουσία που τον χαρακτηρίζουν ασχολείται με τον ρόλο των μίντια σχεδόν σε κάθε κοινωνικό θέμα, κατηγοριοποιώντας την προπαγάνδα και την παραπληροφόρηση, παρέχοντας συμβουλές αναγνώρισης και αποφυγής τους στο τέλος του κάθε κεφαλαίου, καθώς και πλούσιες πηγές και αναφορές που θα είναι και ανανεώσιμες μέσω βάσης δεδομένων που ανταποκρίνονται στα QR codes που περιέχει το βιβλίο.
Στην παρούσα πρώτη παρουσίαση του βιβλίου του στην Αθήνα, στον κατάμεστο κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ, μίλησαν οι:
Γιώργος Πλειός, Καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ.
Ποιος είναι ο πιο οικονομικός τρόπος θέρμανσης;
Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα που απασχολεί τους πολίτες για τον
χειμώνα που μόλις ήρθε, την ώρα που οι τιμές στην ενέργεια βρίσκονται σε
πρωτόγνωρα ύψη.
Ωστόσο, πριν το κάθε νοικοκυριό επιλέξει τον
τρόπο θέρμανσης ανάλογα με τις ανάγκες του, υπάρχουν κάποια πράγματα που
πρέπει να κάνει, προκειμένου τα χρήματα που θα δώσει να πιάσουν τόπο.
Ανάμεσα σε αυτά είναι η καλή μόνωση του σπιτιού, ώστε να υπάρχουν όσο
το δυνατόν μικρότερες απώλειες. Για παράδειγμα, σε αρκετά παλιά
διαμερίσματα, όταν φυσάει δυνατά, μπορεί να παρατηρηθεί το γεγονός ότι
οι κουρτίνες κουνιούνται. Αυτό πρακτικά σημαίνει απώλεια θερμότητας από τα παράθυρα της τάξης του 10% έως 25% και φυσικά αντίστοιχη απώλεια χρημάτων από την τσέπη σου.
Ποια πράγματα όμως μπορείτε να κάνετε προκειμένου να ελαχιστοποιήσετε
τις απώλειες θερμότητας στον χώρο σας ή και να ανακτήσετε ένα τμήμα
τους; Ορισμένες τέτοιες ιδέες δίνει σε δημοσίευμά του η ιστοσελίδα Spitogatos.
1. Σφράγισε τα κουφώματα
Σφράγισε παράθυρα και πόρτες που έχουν απώλειες, με ειδικά μονωτικά υλικά και προστατευτικά. Στην αγορά υπάρχουν αφρώδη αεροστόπ για πόρτες, στεγανωτικά λάστιχα για παράθυρα και ταινίες σιλικόνης, τόσο για πόρτες όσο και για παράθυρα σε πάρα πολύ χαμηλές τιμές. Αν διαθέτεις τζάκι, όταν δεν το χρησιμοποιείς, φρόντισε να κλείνεις το κλαπέτο για να μη χάνεται η θερμότητα από την καμινάδα.
Αν μένεις σε μονοκατοικία ή στο πάνω-πάνω διαμέρισμα μιας πολυκατοικίας, πέρασε την ταράτσα -εξωτερικά- με ειδικό στεγανωτικό που λειτουργεί ως μόνωση και κρατά σε σημαντικό βαθμό εκτός την υγρασία και το κρύο (στεγανοποίηση - υγρομόνωση).
Όσο καλύτερη η ενεργειακή κλάση του σπιτιού, τόσο χαμηλότερες οι
ανάγκες του για θέρμανση. Αν το budget σου το επιτρέπει, επίλεξε θερμομονωτικά κουφώματα με διπλά τζάμια και θα δεις διαφορά, χειμώνα καλοκαίρι.
2. Χοντρές κουρτίνες για έξτρα μόνωση
Οι λεπτές κουρτίνες αφήνουν το φυσικό φως να μπαίνει και να διαχέεται
ελεύθερα στο χώρο. Ωστόσο, επιτρέπουν και στο κρύο να «εισβάλει» στο
σπίτι σου με μεγαλύτερη ευκολία. Έτσι, οι χοντρές κουρτίνες, οι οποίες
έχουν την ιδιότητα να εμποδίζουν τη διάχυση του κρύου αέρα σε όλο το δωμάτιο όταν υπάρχουν απώλειες από τις ενώσεις των παραθύρων, είναι μονόδρομος.
Πειραματίσου επίσης με διαφορετικά layers στα παράθυρα του σπιτιού σου, επιλέγοντας παραπάνω από μία κουρτίνες, ώστε να είσαι έτοιμος/η για παν ενδεχόμενο.
3. «Ντύσε» τους τοίχους
Κι όμως, οι τοίχοι φαίνεται ότι απορροφούν περίπου το 30% της θερμότητας του σπιτιού.
Σίγουρα θα σου έχει τύχει να δεις παραδοσιακά σπίτια με τοίχους
διακοσμημένους με χαλιά, φλοκάτες και υφάσματα. Κάποτε αυτή ήταν μία
οικονομική λύση θέρμανσης για ένα δωμάτιο.
Στην εποχή μας θα προτιμήσουμε μία πιο μοντέρνα εναλλακτική, όπως είναι οι μεγάλοι πίνακες και οι καθρέφτες,
που λειτουργούν τόσο διακοσμητικά, όσο και μονωτικά. Επίσης, υπάρχουν
και στιλάτες μονωτικές ταπετσαρίες, σε διάφορα σχέδια και υλικά.
Επενδύοντας έναν τοίχο με ταπετσαρία, σε μία μεριά που είναι εκτεθειμένη
στο κρύο π.χ. βορεινή, διατηρείς την εσωτερική θερμοκρασία του
δωματίου.
4. Επικεντρώσου στα χαλιά
Αν σου αρέσει να
τριγυρνάς ξυπόλητος/η στο σπίτι ακόμα και τον χειμώνα, τότε φρόντισε να
στρώσεις σύντομα τα πατώματα με χαλιά. Ειδικά για τους ενοίκους
κατοικιών που βρίσκονται πάνω από πυλωτή, το κρύο φαίνεται να μπαίνει
από τα μαρμάρινα πατώματα και τα πλακάκια. Το layering, λοιπόν, με χαλιά
αποτελεί μία φθηνή θέρμανση για το σπίτι.
Πώς μπορείς να το
εφαρμόσεις; Είτε στρώνεις πρώτα τα μεγαλύτερα χάλια και από πάνω τα
μικρότερα, είτε βάζεις πρώτα κάτω τα χάλια που έχουν ουδέτερους τόνους
και από πάνω εκείνα που έχουν διάφορα σχέδια. Όσο πιο χοντρά είναι τα χαλιά, τόσο καλύτερο αποτέλεσμα θα πετύχεις στη θερμομόνωση. Προτίμησε, επίσης, τα μάλλινα χάλια, αντί για συνθετικά, καθώς πέρα από οικονομική λύση θέρμανσης, είναι και πιο οικολογική.
5. Εκμεταλλεύσου τον ήλιο
Μπορεί το κρύο να είναι τσουχτερό, αλλά στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλές
μέρες ηλιοφάνειας. Οπότε είναι ευκαιρία να εκμεταλλευτείς τη φυσική
θερμότητα που προσφέρει ο ήλιος. Για θέρμανση σπιτιού χωρίς ρεύμα, όσο
έχει φως, έχε τις τέντες σηκωμένες και τις κουρτίνες τραβηγμένες.
Το βράδυ, μόλις δηλαδή αρχίσει να πέφτει ο ήλιος, κατέβασε τις τέντες
για να «κόβουν» τον αέρα και ξανακλείσε τις κουρτίνες για να κρατήσεις
μέσα στο σπίτι τη ζέστη.
6. Τοποθέτησε έξυπνα τα έπιπλα
Σκέψου έξυπνα και κάνε οικονομία στη θέρμανση, τοποθετώντας σωστά τα έπιπλα μέσα στον χώρο. Με λίγα λόγια, φρόντισε να μην έχεις βαριά έπιπλα μπροστά από θερμαντικά σώματα,
γιατί και απορροφούν τη ζέστη, αλλά και εμποδίζουν τον ζεστό αέρα να
διαχέεται παντού. Επίσης, απόφυγε να τοποθετείς τα κεφαλάρια των
κρεβατιών κάτω ακριβώς από τα παράθυρα.
7. Απομάκρυνε την υγρασία
Μπορεί να σου φαίνεται περίεργο, αλλά όταν έχει πολλή υγρασία το σπίτι, η αίσθηση του κρύου είναι ακόμα πιο έντονη. Οπότε όταν φυσάει βοριάς, μπορείς να αερίσεις τους χώρους για να πέσει με φυσικό τρόπο η υγρασία. Τέλος, για την υγρασία που κρύβεται μέσα σε ντουλάπια και ντουλάπες, υπάρχουν ειδικοί συλλέκτες που τη δεσμεύουν.
8. Ξεκίνα το μαγείρεμα
Μήπως ήρθε η ώρα να ξεκινήσεις φανατικά το μαγείρεμα; Και το σπίτι θα
μοσχοβολήσει και θα εκμεταλλευτείς τη θερμότητα από τον φούρνο για να
ζεστάνεις τουλάχιστον την κουζίνα. Προσοχή, όμως, με τον απορροφητήρα
γιατί μπορεί να τραβάει προς τα έξω τις δυσάρεστες μυρωδιές, αλλά
δυστυχώς παίρνει και τον ζεστό αέρα. Αν δεν τον χρειάζεσαι πραγματικά,
μην τον ανάβεις.
9. Μη στεγνώνεις τα βρεγμένα ρούχα στα καλοριφέρ
Το να βάζεις τα βρεγμένα ρούχα πάνω στο καλοριφέρ, δεν είναι ιδανική λύση για να τα στεγνώσεις. Πρώτον, γιατί έτσι μπλοκάρεις τη θερμότητα από το να διαχέεται στον χώρο και δεύτερον, γιατί έτσι γεμίζει το σπίτι υγρασία.
10. Τοποθέτησε αλουμινόχαρτο πίσω από τα καλοριφέρ
Μία έξυπνη λύση για να μην πηγαίνει χαμένη η θερμότητα που εκπέμπουν τα
καλοριφέρ, είναι να τοποθετήσεις στον τοίχο από πίσω τους
αλουμινόχαρτο. Το αλουμινόχαρτο παίζει τον ρόλο του «καθρέφτη» της
θερμότητας και την αντανακλά προς όλο το δωμάτιο.
επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας των Επιστημών και των Τεχνικών στους
Νεότερους Χρόνους, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και
Θεωρίας της Επιστήμης.
Ο
Ευγένιος Βούλγαρης υπήρξε από τις σημαντικότερες πνευματικές
προσωπικότητες του ελληνικού 18ου αιώνα. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός,
επειδή η εθνική αισθητική θέλγεται περισσότερο από ρακένδυτους αγίους
που περιφέρονταν κηρύσσοντας την ανάσταση του Γένους, παρά από τα δίκτυα
των εμπόρων και των λογίων που διέγραφαν τον σύγχρονο χάρτη της
Ευρώπης.
Σε κάθε περίπτωση, ο πολυμαθής Κερκυραίος υπήρξε μια
φιγούρα της φιλοσοφίας και της επιστήμης που αναμετρήθηκε με τα
σημαντικότερα διανοητικά εγχειρήματα του καιρού του. Συνομίλησε με τον
Βολτέρο για το ζήτημα της ανεξιθρησκίας και με τον Νεύτωνα για τον
ορισμό της αδράνειας. Συμμετείχε στην προσπάθεια επαναθεμελίωσης της
μεταφυσικής που απασχόλησε τους φιλοσόφους του Διαφωτισμού και
στοχάστηκε ενεργητικά πάνω στη σχέση φιλοσοφίας και πολιτικής. Υπήρξε
περιώνυμος δάσκαλος σε μερικές από τις σημαντικότερες σχολές της εποχής
του και εξέδωσε πλήθος πραγματειών, μεταφράσεων και υπομνημάτων.
Σε
μια προεθνική εποχή, που οι διαδρομές των λογίων δεν γνωρίζουν τοπικούς
περιορισμούς, ο δρόμος του Βούλγαρη τον οδηγεί στα Γιάννενα, την
Κοζάνη, την Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη, το Βουκουρέστι και τελικά
στη Λειψία. Εκεί θα έρθει σε επαφή με το πολιτικό πρόγραμμα της Μεγάλης
Αικατερίνης. Μεταφράζει στα Ελληνικά το περίφημο Νακάζ, την Εισήγηση της
αυτοκράτειρας στην επιτροπή των αντιπροσώπων που συγκάλεσε η ίδια το
1767 με σκοπό τη σύνταξη ενός νέου νομοθετικού κώδικα για τη Ρωσική
Αυτοκρατορία. Το βιβλίο εκδίδεται το 1771 με δικό του πρόλογο. Εκεί
παρομοιάζει την Αικατερίνη με μητέρα που φροντίζει για το καλό τόσο των
δικών της υπηκόων όσο και εκείνων των όμορων εθνών, στα οποία λειτουργεί
ως «ειρηνεύτρια και προστάτις αδικουμένων».
Το Νακάζ αρχίζει ως
εξής: «Η Ρωσσία είναι ένα Κράτος Ευρωπαίον. [...] Αι υπό την Επικράτειαν
της Ρωσσικής Αυτοκρατορίας χώραι, εφαπλούνται επί της υδρογείου σφαίρας
32 μοίρας πλάτους, και 165 μήκους. Ο της Ρωσσίας Μονάρχης είναι
Υπέρτατος. Μία μόνη δύναμις εις το Πρόσωπον αυτού υφεστώσα δύναται να
ενεργή προσφυώς, εις μιάς τόσον ευρυχώρου Αυτοκρατορίας την έκτασιν.
[...] Άπαν άλλο διοικήσεως είδος ου μόνον ήθελεν είναι εις την Ρωσσίαν
επιβλαβές, αλλ’ ήθελεν επισύρη επ’ αυτής και παντελή τον όλεθρον».
Σε
αναγνώριση του έργου του, ο Βούλγαρης προσκαλείται στην Πετρούπολη και,
λίγα χρόνια αργότερα, χειροτονείται αρχιεπίσκοπος Σλαβηνίου και
Χερσώνος. Η αρχιεπισκοπή του καλύπτει μεγάλο μέρος της σημερινής
Ουκρανίας. Κύρια αποστολή του είναι να διαχειριστεί τις υποθέσεις των
ελληνόφωνων πληθυσμών που είχαν εξεγερθεί κατά της ρωσικής πολιτικής. Η
διοίκηση τον εξοντώνει όμως κι έτσι αποφασίζει να αποσυρθεί στα
πνευματικά του ενδιαφέροντα, κληροδοτώντας την αρχιεπισκοπή στον φίλο
και συμπατριώτη του Νικηφόρο Θεοτόκη.
Δεν μπορεί να μην
παρατηρήσει κανείς την ενδιαφέρουσα σύμπτωση. Όλα τα στοιχεία του
δράματος είναι ήδη εκεί: μια γεωπολιτική συνθήκη, ένα πρότυπο
διακυβέρνησης, μια μεθοριακή περιοχή που πρέπει να ελεγχθεί. Και ένας
ελληνόφωνος λόγιος που οι προσωπικές του διαδρομές τον έφεραν στο
επίκεντρο ενός δράματος που επρόκειτο να παιχτεί δυόμισι αιώνες
αργότερα.
Μια εξωκοινοβουλευτική υπουργός, μιας χρήσης, χρεώνεται απέναντι την ελληνική κοινωνία το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου.
Η
κοινωνία στην μεταπολεμική Ελλάδα είχε δυο επιδιώξεις: δωρεάν Υγεία και
δωρεάν Παιδεία. Και τα δυο διασφαλίσθηκαν στη δεκαετία του 1980.
Από τη ίδρυση του ελληνικού κράτους, ήταν τα πιο ισχυρά δόγματα προστασίας της – μαζί με το δικαίωμα στη σύνταξη.
Ανεξάρτητα από τις οργανωτικές και άλλες αδυναμίες τους το δημόσιο
νοσοκομείο και το δημόσιο σχολείο, οι πολίτες είχαν ελεύθερη πρόσβαση.
Ειδικά στην Υγεία, η Πολιτεία υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό υπόδειγμα: ο
πολίτης συνεισφέρει οικονομικά σε όλο τον εργασιακό βίο του και έχει για
πάντα στη διάθεσή του δωρεάν όλες τις υπηρεσίες υγείας, στις υποδομές
του ΕΣΥ.
Αντίθετα, κατά το αμερικανικό μοντέλο, δεν καταβάλει εισφορές, αλλά
όταν χρειαστεί υπηρεσίες υγείας, πρέπει να τις πληρώσει- και αν
αδυνατεί, δεν τις έχει και πεθαίνει.
Κι ύστερα ήλθε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Με τη διαστροφική θεωρία. «Το δημόσιο σύστημα υγείας δεν είναι μόνο
κρατικό», οργάνωσε την αποδυνάμωση του ΕΣΥ- που έχει ως αποστολή να
προσφέρει υπηρεσίες- υπέρ των ιδιωτών, που έχουν ως στόχο να βγάζουν
λεφτά.
Στην πανδημία έλεγε ψέματα για τη «συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα»
στην αντιμετώπιση του κορονοϊού-χωρίς οι ιδιώτες να νοσηλεύσουν ούτε ένα
περιστατικό.
Φόρτωσε το πρόβλημα αποκλειστικά στα καλύτερα νοσοκομεία του ΕΣΥ, που δεν είχαν περιθώριο για τίποτε άλλο.
Εκ παράλληλου ενίσχυσε τους κλινικάρχες για να γίνουν ανταγωνιστικοί απέναντι στα κρατικά νοσοκομεία.
Έτσι φτάσαμε στον «μαύρο Δεκέμβρη» του 2022: σε ένα βράδυ το Εθνικό Σύστημα Υγείας καταλύθηκε.
Οι βουλευτές της ΝΔ υπερψήφισαν, δουλικά, το νομοσχέδιο Μητσοτάκη για το «νέο ΕΣΥ» όπως ονομάζει τη δρομολόγηση του…μη ΕΣΥ.
Ο μηχανισμός της κρατικής περίθαλψης, μετατρέπεται σε κουφάρι.
Καθώς ο Πλεύρης – υπουργός Υγείας για άλλους λόγους- δεν έχει το κύρος και τις δυνατότητες να τον υπερασπίσει, το ανέλαβε η Μίνα Γκάγκα.
Για πρώτη φορά κεντρικό νομοσχέδιο, φέρει την υπογραφή του αναπληρωτή και όχι του υπουργού.
Η κυρία
με καλό επιστημονικό βιογραφικό, αλλά χωρίς πολιτική ευθύνη και
κοινωνική ευαισθησία – νομοθέτησε τη θανατική καταδίκη του
σημαντικότερου επιτεύγματος της Αλλαγής του 1981.
Ασήμαντοι βουλευτές της σιωπηλής πλειοψηφίας την διευκόλυναν
στιγματίζοντας διατεταγμένα το σύστημα ως «γερασμένο και μη ελκυστικό».
Η ίδια καταλόγιζε στην αντιπολίτευση ότι «θέλει το ΕΣΥ, όπως ήταν
πριν από40 χρόνια». Αυτό δεν καταλαβαίνει: η αναδρομή σε 40 χρόνια πριν,
καταξιώνει το ΕΣΥ. Γιατί απλούστατα, πριν δεν υπήρχε.
Υπέγραψε- επικαλούμενη μάλιστα και τη θητεία της σ’ αυτό- να μην υπάρχει και στο μέλλον.
Μια εξωκοινοβουλευτική υπουργός, μιας χρήσης, χρεώνεται απέναντι την ελληνική κοινωνία το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου.
ανακαλεί στη μνήμη μας τη διαδεδομένη στην αρχαιότητα
αντίληψη ότι τα αγάλματα των τότε θεών δάκρυζαν, ίδρωναν, γόγγυζαν,
αναστέναζαν, έκλειναν τους οφθαλμούς κ.λπ., ή ακόμη και ομιλούσαν,
προκειμένου να αποκαλύψουν ή προμηνύσουν στους ανθρώπους κάτι το
ιδιαιτέρως σοβαρό.
Ο ευσεβέστατος Πλούταρχος (ήταν και ιερέας του Απόλλωνα),
αναφερόμενος στα ως άνω φημολογούμενα περιστατικά, τα αντιμετώπιζε με
επιφυλακτικότητα και σκεπτικισμό γενικά, πλην όμως, με εξαίρεση την
ομιλία, τα θεωρούσε ως αποτέλεσμα φυσικών αιτίων δυνατά, σημειώνοντας τα
ακόλουθα σχετικά (Βίοι Παράλληλοι, Κοριολανός, παρ. 38):
«Δεν είναι, βέβαια, αδύνατον να φαίνονται μερικά αγάλματα ότι
ιδρώνουν, δακρύζουν ή στάζουν κάποιο αιματώδες υγρό. Διότι τα ξύλα και
οι λίθοι συχνά υφίστανται λόγω της υγρασίας σήψη, και πολλά εκκρίνουν
αφ’ εαυτών χρώματα ή βάφονται από επίδραση ουσιών που έρχονται σε επαφή
με αυτά, ενώ όταν ραγίζουν ή στα ενδότερά τους διαρρηγνύονται κάπως
βίαια τα στοιχεία τους, προκαλείται κάποιος θόρυβος που ομοιάζει με
στεναγμό ή γογγυσμό. Όμως, είναι αδιανόητο να υπάρχει σε άψυχα πράγματα
έναρθρη φωνή και τόσον σαφής και συγκεκριμένη ομιλία, αφού ούτε ψυχή
ούτε θεός μπορούν να ομιλούν χωρίς οργανικό σώμα που διαθέτει τα
κατάλληλα για την ομιλία μέλη. Σε περίπτωση που ένα τέτοιο φαινόμενο
–κατόπιν της επιβεβαιώσεώς του από πολλούς μάρτυρες– το πιστεύουμε,
τούτο αποτελεί πειστήριο ότι η φαντασία της ψυχής μας περιέπεσε σε
ανόμοια προς την αίσθηση κατάσταση, όπως ακριβώς συμβαίνει στον ύπνο που
νομίζουμε ότι βλέπουμε και ακούμε όσα στην πραγματικότητα ούτε βλέπουμε
ούτε ακούμε».
Από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια κυκλοφορεί το πρώτο βιβλίο της Κάθριν
Νίξι, με τίτλο «Η εποχή του λυκόφωτος: Η καταστροφή του κλασικού κόσμου
από τον χριστιανισμό».
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αγκάλιαζε και αφομοίωνε τις νέες θρησκείες.
Ενώ στον πολυθεϊστικό κόσμο η προσθήκη μιας νέας θρησκείας δεν επηρέαζε
ριζικά τις παλαιότερες, με την εμφάνιση του χριστιανισμού όλα άλλαξαν.
Παρόλο που δίδασκε την ειρήνη και οι μάρτυρές της όδευαν προς το θάνατο
υμνώντας την αγάπη, η νέα αυτή πίστη υπήρξε βίαιη, αμείλικτη και
μισαλλόδοξη. Και όταν έγινε επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας, οι
ένθερμοι ζηλωτές της βάλθηκαν να καταστρέψουν τους παλιούς θεούς. Οι
βωμοί τους ανατράπηκαν, οι ναοί τους γκρεμίστηκαν και τα αγάλματά τους
έγιναν συντρίμμια. Τα βιβλία, ανάμεσά τους και σπουδαία φιλοσοφικά και
επιστημονικά έργα, καταδικάστηκαν στην πυρά. Ήταν ένας αληθινός
αφανισμός.
Από τη Ρώμη μέχρι την Αλεξάνδρεια κι από τις ερήμους της Συρίας μέχρι την Αθήνα, η Κάθριν Νίξυ,
στο εντυπωσιακό αυτό ντεμπούτο της, αφηγείται την εν μέρει άγνωστη και
συνταρακτική ιστορία μιας μαχητικής θρησκείας που εξάλειψε τις διδαχές
του κλασικού κόσμου, για να εγκαινιάσει μια μακραίωνη περίοδο
αδιαμφισβήτητης υποταγής στη «μία και μόνη αληθινή πίστη».
H Κάθριν Νίξι (Catherine Nixey) είναι δημοσιογράφος και
ιστορικός. Ανατράφηκε ως Καθολική, από γονείς αφιερωμένους στη
μοναστική ζωή. Έκανε κλασικές σπουδές στο Καίμπριτζ και δίδαξε σ’ αυτό
τον τομέα, προτού γίνει δημοσιογράφος στους βρετανικούς Times, όπου και
εργάζεται ακόμη. «Η εποχή του λυκόφωτος» είναι το πρώτο της βιβλίο.
Βιβλίο της χρονιάς (2018) για τους New York Times, Telegraph, the Spectator, The Observer, BBC History Magazine
ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ γράφονται
σήμερα, ειδικά στον τομέα της Ιστορίας, όπου αφθονούν οι επιστημονικές
αναλύσεις και οι μελέτες σε μια προσπάθεια ανάδειξης της αντικειμενικής
προσέγγισης που υπαγορεύουν ακόμα και τα πιο ακραία γεγονότα όπως το
Ολοκαύτωμα, οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η σύγκρουση Ανατολής - Δύσης. Οι
παλιοί αναθεωρητισμοί και οι εκπρόσωποί τους μοιάζουν να ανήκουν στον
παρελθόν, όπως και οι μονόπλευρες επικυρώσεις των θεμάτων που δίχαζαν,
για παράδειγμα, τους μελετητές των κλασικών από τους αντίστοιχους των
βυζαντινών σπουδών.
Ειδικά όσον αφορά τις τελευταίες, οι σύγχρονοι
μελετητές φαίνεται να έχουν ξεπεράσει την παλιά προσκόλληση την άμεση
σύνδεση Βυζαντίου και θρησκείας, δίνοντας μια σειρά από σύγχρονα έργα
που προσπαθούν να αλλάξουν άρδην την εικόνα που είχαμε για τα χρόνια του
Βυζαντίου (ειδικά μετά το περίφημο έργο του Πίτερ Μπράουν «Ο κόσμος της
Ύστερης Αρχαιότητας», το οποίο επικαλούνται όλοι όσοι θέλουν να
ξεπεράσουν τον συντηρητικό κλασικό διαχωρισμό μεταξύ του αρχαίου και του
μεσαιωνικού κόσμου, που άνοιξε την προοπτική της ερμηνείας του
Βυζαντίου προς τον κόσμο της Μεσογείου).
Κάθριν Nίξι
Κόντρα
σε αυτήν τη λογική και με μια απολαυστικού σχεδόν τύπου πολεμική η
Κάθριν Νίξι δεν χαρίζεται στο ελάχιστο στους προασπιστές του Βυζαντίου,
αποκαλώντας ξεκάθαρα τους χριστιανούς μανιασμένους καταστροφείς του
κλασικού κόσμου και εξαπολύοντας μύδρους εναντίον όλων όσοι θέλησαν να
καταρρίψουν τις απόλυτες θεωρίες του Γίββωνα.
Αυτές φαίνεται να
υποστηρίζει ξεκάθαρα η απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ και
γνωστή τεχνοκριτικός των βρετανικών «Times», η οποία με το έργο της «Η
εποχή του λυκόφωτος - Η καταστροφή του κλασικού από τον χριστιανισμό»
(εκδόσεις Αλεξάνδρεια) προσπαθεί να καταγράψει τον τρόπο που οι
χριστιανοί επέβαλαν με τη βία παρά θεμελίωσαν τη νέα θρησκεία κατά τον
τέταρτο και πέμπτο αιώνα, ανατρέποντας όλες τις παραδοχές περί
χριστιανικής προόδου.
Το βιβλίο της βρέθηκε μάλιστα, με το που
εκδόθηκε, στην κορυφή της λίστας των «New York Times», «Telegraph», «The
Observer» και BBC History Magazine, λαμβάνοντας παράλληλα το βραβείο
Jerwood της Royal Society of Literature και προκαλώντας πολλές
αντιδράσεις.
Με
καταιγιστικό τρόπο και μια εύληπτη αφήγηση που στόχο έχει να προκαλέσει
όχι τόσο τους ιστορικούς μελετητές όσο τους θρησκόληπτους και τους
χριστιανούς, όπως οι καθολικοί γονείς της, που είχαν άλλη άποψη, η Νίξι
στήνει μια γλαφυρή καταγραφή του πώς τελικά οι χριστιανοί πέτυχαν την
ανατροπή του ανοιχτού, στοχαστικού κλασικού κόσμου με το
σκοταδιστικό μένος τους, επιτιθέμενοι σε ιερά και εστίες λατρείας,
καίγοντας και τρομοκρατώντας
Κατ’ ουσίαν η Νίξι
επανέρχεται σε λίγο-πολύ γνωστά γεγονότα ‒τα οποία έχουν επικαλεστεί
κατά καιρούς σύγχρονοι στοχαστές όπως ο Καστοριάδης ή ο Λακαριέρ και
επιφανείς ιστορικοί όπως ο Έντουαρντ Γκίμπον και πριν αυτόν ο Τσαρλς
Λεμπό‒, ότι το Βυζάντιο αποτέλεσε κέντρο παρακμής, μνησικακίας και
ομαδικών καταστροφών κατά των κέντρων του κλασικού κόσμου.
Σύμφωνα
με τις θεωρίες αυτές, οι χριστιανοί ιεραπόστολοι ήδη από την εποχή του
αυτοκράτορα Ιουλιανού είχαν αρχίσει να επιδεικνύουν ένα καταστροφικό
μένος κατά των λεγόμενων «παγανιστών» ή «Εθνικών», καταστρέφοντας κατά
τις προσηλυτιστικές τους εκστρατείες ναούς και έγγραφα και σκοτώνοντας
τους αλλόθρησκους που αρνούνταν να δεχτούν τις διδαχές τους.
Όλες
αυτές τις περιπτώσεις παραθέτει αναλυτικά η γνωστή συγγραφέας και
δημοσιογράφος, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε γνωστά γεγονότα όπως η
καταστροφή του ναού της Αρτέμιδας στην Έφεσο και των αετωμάτων του
Παρθενώνα στην Αθήνα, και η αποτρόπαιη δημόσια δολοφονία της τελευταίας
Αλεξανδρινής φιλοσόφου Υπατίας, ενώ ξεκινάει εσκεμμένα την ανάλυσή της
με την καταστροφή της Παλμύρας, θέλοντας προφανώς να δημιουργήσει
εύλογες αναλογίες με τη σημερινή ολοσχερή καταστροφή της από τους
Ταλιμπάν.
Με
καταιγιστικό τρόπο και μια εύληπτη αφήγηση που στόχο έχει να προκαλέσει
όχι τόσο τους ιστορικούς μελετητές όσο τους θρησκόληπτους και τους
χριστιανούς, όπως οι καθολικοί γονείς της, που είχαν άλλη άποψη, η Νίξι
στήνει μια γλαφυρή καταγραφή του πώς τελικά οι χριστιανοί πέτυχαν την
ανατροπή του ανοιχτού, στοχαστικού κλασικού κόσμου με το σκοταδιστικό,
όπως επιμένει να λέει, μένος τους, επιτιθέμενοι σε ιερά και εστίες
λατρείας, καίγοντας και τρομοκρατώντας.
Επικαλούμενη ιστορικούς όπως ο Γιοχάνες Γκέφκεν, αρνείται τις θεωρίες περί παρακμής του ρωμαϊκού κόσμου και επιμένει ότι «τη
στιγμή που ο Κωνσταντίνος είχε δει, υποτίθεται, τον φλεγόμενο σταυρό, η
συντριπτική πλειονότητα της αυτοκρατορίας δεν ήταν χριστιανική».
Προσπερνώντας,
επίσης, το ζήτημα των μεγάλων αντιγραφέων στην καρδιά των μοναστηριών,
στους οποίους προς τιμήν του αναφέρεται εκτενώς ο Στίβεν Γκρίνμπλατ στο
βιβλίο του για τις απαρχές του Διαφωτισμού με τον τίτλο Παρέγκλισις,
περιγράφοντας πώς κατάφεραν να διασώσουν τα αρχαία κείμενα, η Νίξι
εστιάζει στην εκδικητική καταστροφή της αρχαιοελληνικής γραμματείας ή,
τουλάχιστον, τεράστιου μέρους της στο όνομα της θρησκείας.
Επίσης
αναφέρεται διεξοδικά στην εξαφάνιση της φιλοσοφίας με το κλείσιμο σχολών
και την απαγόρευση φιλοσοφικών έργων, φτάνοντας μέχρι το ότι κορυφαία
πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, απαιτούσαν μέχρι τον
δέκατο ένατο αιώνα από τους φοιτητές τους να είναι μέλη της Εκκλησίας
της Αγγλίας και από τους διδάσκοντες να είναι χειροτονημένοι.
Αυτό
που θεωρεί χειρότερο απ’ όλα είναι οι μεγάλες καταστροφές των
αρχαιοελληνικών και ρωμαϊκών έργων τέχνης με τις περιγραφές της να
αναμετριούνται κάλλιστα με εκείνες των θρίλερ του Στίβεν Κινγκ:
«Στην
Αίγυπτο αμέτρητα χτυπήματα από καλέμι κατέστρεψαν ολοκληρωτικά τα
πρόσωπα στις εικόνες των θεών στο συγκρότημα του ναού στα Δένδερα, στην
αριστερή όχθη του Νείλου. Οι θεϊκές μορφές φέρουν πολλές μικρές εγκοπές
από χτυπήματα ‒ συνήθως αρκετές εκατοντάδες σε κάθε φιγούρα. Ο
αρχαιολόγος Έμπερχαρντ Ζάουερ, ειδικός στην αρχαιολογία του θρησκευτικού
μίσους, έχει παρατηρήσει ότι η εγγύτητα και η κανονικότητα των εγκοπών
δείχνουν ότι τα χτυπήματα δόθηκαν με φρενιασμένη ταχύτητα. Όπως εξηγεί, ο
πέλεκυς που ακρωτηρίασε το ανάγλυφο του θεού Μίθρα στη Ρώμη πρέπει να
χρησιμοποιήθηκε με πολύ μεγάλη δύναμη. Σαν ένας βουβός κώδικας Μορς, τα
σημάδια από τα σφυριά, τα καλέμια και τις σιδερένιες ράβδους πάνω σε
αυτά τα αρχαία αγάλματα μπορούν να πουν πολλά στους αρχαιολόγους. Στην
Παλμύρα ό,τι έχει απομείνει από το άγαλμα της Αθηνάς δείχνει ότι ένα και
μόνο μανιασμένο χτύπημα σπαθιού στάθηκε αρκετό για να την αποκεφαλίσει.
Αν και συχνά ένα χτύπημα δεν έμοιαζε να αρκεί. Στη Γερμανία ένα άγαλμα
της θεάς Μινέρβας είχε σπάσει σε έξι κομμάτια. Το κεφάλι της δεν βρέθηκε
ποτέ. Στη Γαλλία ένα ανάγλυφο του Μίθρα είχε σπάσει σε περισσότερα από
τριακόσια κομμάτια».
Giovanni d'Alemagna, Saint Apollonia Destroys a Pagan, περ.1453 μ Χ..
Courtesy: National Gallery of Art, Washington, D.C., District of
Columbia
Παρότι το ύφος παραμένει μέχρι τέλους
πολεμικό, η επιχειρηματολογία της Νίξι έχει στέρεη βάση, αφού
επικαλείται πρωτότυπες πηγές, κείμενα και αναφορές, ξεκινώντας από τον
μεγάλο διωγμό του Δέκιου, περνώντας στα διατάγματα του Θεοδόσιου Β’ και
φτάνοντας μέχρι τους σύγχρονους χρόνους , όπου οι διάφοροι ευσεβιστές τα
έβαζαν ακόμα και με τον ερωτισμό που μπορεί να απέπνεαν διάσημα έργα της
κλασικής γραμματείας, όπως τα ερωτικά ποιήματα του Οβίδιου.
Από
την πένα της Νίξι δεν ξεφεύγει κανείς, ούτε καν οι άγιοι της
χριστιανικής θρησκείας: εκνευρίζεται που ο Άγιος Αντώνιος θεωρείται
ακόμα και σήμερα ένας μειλίχιος αναχωρητής, ο Αυγουστίνος φιλόσοφος και ο
Μέγας Βασίλειος ένας φιλήσυχος διανοούμενος, επικαλούμενη τις επιθέσεις
που άσκησαν και οι τρεις στα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας,
λέγοντας πως «αυτό που εξασφάλισε τη σχεδόν ολική καταστροφή όλης
της λατινικής και της ελληνικής γραμματείας ήταν ένας συνδυασμός
άγνοιας, φόβου και ηλιθιότητας».
Παρότι πολλά επιχειρήματα
που παραθέτει είναι εύλογα και οι περισσότερες καταστροφές έχουν εν
πολλοίς επιβεβαιωθεί, η απουσία του γενικότερου πολιτικοκοινωνικού και
ανθρωπολογικού πλαισίου στο οποίο αποτυπώνονται αυτά τα γεγονότα καθιστά
την ανάγνωσή της μονοσήμαντη και εν μέρει προβληματική.
Ωστόσο,
παρά τις αντιρρήσεις που εύλογα εγείρονται, πρόκειται για ένα άκρως
απολαυστικό κείμενο με πλήθος πληροφοριών, που εντάσσεται στη δυσεύρετη
κατηγορία των πολεμικών κειμένων τα οποία έχουν τους δικούς τους
ρητορικούς κανόνες που γνωρίζει και σέβεται στο ακέραιο η ίδια ως
δημοσιογράφος.
Η μετάφραση του Μιχάλη Λαλιώτη ακολουθεί το
προφορικό ύφος και τη ζωντάνια της γραφής της Νίξι, αν και
προβληματίζει, σε κάποια σημεία, η απόδοση επιστημονικών όρων. Για
παράδειγμα, το «ενσαρκωμένο επιχείρημα», η κατά λέξη απόδοση του
«embodied argument», το οποίο έχει καθιερωθεί ως «ενσώματο επιχείρημα»
στη Φιλοσοφία του Νου, και αγγλισμοί όπως το «βγάζοντας, εκτός από τον
χιτώνα, και την αιδώ τους», αντί του «απεκδυόμενοι τον χιτώνα και την
αιδώ».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
_________________________
Πώς οι χριστιανοί διέλυσαν τον αρχαίο κόσμο
Πηγή: tvxs.gr
8–11 λεπτά
Το
313 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος είδε στο όνειρο του έναν σταυρό με τα γράμματα Χ
και Ρ χαραγμένα κάτω από την επιγραφή «Εν τούτω νίκα». Είχε
εκστρατεύσει εναντίον της Ιταλίας όπου κυριαρχούσε ο Μαξέντιος, αλλά η
περιοχή ανήκε επισήμως στον Λικίνιο. Το έμβλημα που είδε στο «όραμα» του
και υιοθέτησε θα τον οδηγούσε την επομένη στη νίκη.
Η ιστορία είναι fake history,
καθώς όχι μόνο κυκλοφόρησε χρόνια μετά, αλλά επιπλέον, σε δύο εντελώς
διαφορετικές εκδοχές. Ο Κωνσταντίνος δεν ήταν ποτέ εξ ολοκλήρου και
αποκλειστικά αφοσιωμένος στην πίστη όπως υποστηρίζουν οι
(μεταγενέστεροι) αγιογράφοι. Επισήμως ωστόσο, ήταν ο πρώτος Ρωμαίος
αυτοκράτορας που ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Μια μικρή εβραϊκή θρησκεία
που αγνοήθηκε παντελώς από τη ρωμαϊκή ελίτ τράβηξε την προσοχή του πιο
ισχυρού ανθρώπου στον κόσμο. Λίγες δεκαετίες αργότερα, το 380 μ.Χ. ο
Θεοδόσιος καθιέρωσε τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.
Δεδομένου ότι ο χριστιανισμός ήταν ο ιστορικός
νικητής του ρωμαϊκού πολυθεϊσμού, η επικρατούσα άποψη όσον αφορά το πώς η
νέα θρησκεία υπερίσχυσε πολιτισμικά δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια
διαστρεβλωμένη εικόνα, όπως γράφει το newstatesman.com.
Στη
Βικιπαίδεια υπάρχει ολόκληρη σειρά θεμάτων σχετικά με τις «διώξεις που
υπέστη η Εκκλησία», συμπεριλαμβανομένου ενός εκτεταμένου απολογισμού των
χριστιανών που μαρτύρησαν στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αλλά
δεν υπάρχουν αντίστοιχα θέματα για τη βίαιη καταστολή της παλαιότερης
ρωμαϊκής θρησκείας από την Εκκλησία.
Όπως επισημαίνει η Catherine Nixey στο βιβλίο της «The Darkening Age», η ιστορία της διαδεδομένης δίωξης των χριστιανών είναι προϊόν του μάρκετινγκ της Εκκλησίας και των μεθόδων που χρησιμοποιούσε για τη στρατολόγηση πιστών.
Όπως κάνουν σήμερα οι βομβιστές αυτοκτονίας, έτσι και οι χριστιανοί δήλωναν πρόθυμοι στη δημόσια εκτέλεση. «Ήταν μια δόξα ανοιχτή σε όλους, ανεξάρτητα από την τάξη, την εκπαίδευση, τον πλούτο και το φύλο».
Αλλά η εκτέλεση χριστιανών ήταν εξαιρετικά σπάνια,
καθώς οι περισσότεροι Ρωμαίοι ηγεμόνες είχαν καταλάβει ότι δεν υπάρχει
κανένα κέρδος κάνοντας ήρωες τους εξτρεμιστές της θρησκείας.
Το
111 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Τραϊανός επέμεινε σε επιστολή προς τον φίλο του
Πλίνιο τον Νεότερο, κυβερνήτη της Βιθυνίας, ότι θα έπρεπε να τιμωρεί
μόνο τους πιο ανυπότακτους από τους αντάρτες. Όποιος δηλώνει πρόθυμος να
προσευχηθεί στους «θεούς μας» ας του δοθεί χάρη.
Οι Χριστιανοί θα
μπορούσαν να θεωρηθούν απειλή για τις προγονικές παραδόσεις των Ρωμαίων
και για τις δομές της πολιτικής εξουσίας, επειδή αρνούνταν τη
θρησκευτική λατρεία με τους τρόπους που ακολουθούσε η πλειονότητα των
γειτόνων τους.
Αλλά Ρωμαίοι, όπως ο Τραϊανός και ο Πλίνιος, δεν
είχαν κανένα ενδιαφέρον να διερευνήσουν τα κίνητρά των χριστιανών. «Δεν
πρέπει να κυνηγηθούν», επέμεινε ο Τραϊανός - ο οποίος είχε πιο σημαντικά
πράγματα να κάνει από το να ανησυχεί για το μυαλό μερικών περίεργων
τύπων.
Από τη στιγμή που εκτελούσαν ένα μίνιμουμ των «κανονικών» τελετών, ήταν στο απυρόβλητο.
Η παραδοσιακή ρωμαϊκή θρησκεία ήταν μια ευρύχωρη πλατφόρμα πεποιθήσεων και πρακτικών,
που μπορούσε να φιλοξενήσει τη λατρεία πολλών διαφορετικών θεοτήτων
-τις ρωμαϊκές εκδοχές των Ελλήνων Ολύμπιων θεών, δηλαδή ο Jupiter και ο
Mars, εν ολίγοις, ο Δίας και ο Άρης, μαζί με τις πολυπολιτισμικές
προσθήκες όπως ο Αιγύπτιος Όσιρις, τις χρηστικού χαρακτήρα οντότητες,
όπως η Fortuna και τους θεοποιημένους αυτοκράτορες.
Η θρησκευτική ορθότητα ήταν από πολλές απόψεις πρακτική ή εθιμοτυπική και όχι ζήτημα πίστης.
Όπως γράφει η Nixey, η κυριαρχία του χριστιανισμού σήμανε το τέλος αυτής της ανεκτικής κοινωνίας,
αφού όλοι αναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με την πίστη και τις κοινωνικές,
πολιτισμικές, φυλετικές, σεξουαλικές και οικογενειακές επιταγές της.
Κάποιοι
εξέχοντες υποστηρικτές του «παλαιού τρόπου» ζήτησαν από τις αρχές να
επιδείξουν ανεκτικότητα στις θρησκευτικές διαφορές που προέκυψαν στην
νεόκοπη χριστιανική πλέον, αυτοκρατορία.
Η Nixey παραπέμπει στον
Ρωμαίο πολιτικό, ρήτορα και διανοούμενο Κόιντο Αυρήλιο Σύμμαχο, ο οποίος
παρακαλούσε το 382 μ.Χ τον αυτοκράτορα Γρατιανό να επιτρέψει την
παραμονή του βωμού στη Γερουσία της Ρώμης.
«Κάθε άνθρωπος έχει τα
δικά του έθιμα, το δικό του θρησκευτικό τελετουργικό», υποστήριζε ο
Σύμμαχος, θέτοντας το ερώτημα: «Τι σημασία έχει ποιά είναι η σοφία με
την οποία κάθε άνθρωπος αναζητά την αλήθεια;» Αλλά αγνοήθηκε. Το
θυσιαστήριο εξαφανίστηκε και το 408 μ.Χ., τέθηκε σε ισχύ ένας νέος
νόμος, σύμφωνα με τον οποίον όλοι οι βωμοί και τα σύμβολα των παλιών
θεών έπρεπε να καταστραφούν.
Η γλώσσα περί «δίωξης» και «μαρτυρίου» είναι υπόθεση μονόπλευρη. Ωστόσο, υπήρξαν μη Χριστιανοί οι οποίοι υπέστησαν διώξεις και μαρτύρησαν
για την άρνησή τους να υιοθετήσουν τη νέα θρησκεία. Σε αντίθεση με τον
Τραϊανό και άλλους πολυθεϊστές ηγέτες, οι Χριστιανοί δεν προσέφεραν
στους αντιπάλους τους την ευκαιρία να ξεφύγουν από την τιμωρία με μια
γρήγορη προσευχή στον «σωστό» Θεό. Αντ 'αυτού, έκαναν επιδρομές στα
σπίτια τους και έψαχναν ακόμη και στις σκέψεις τους αναζητώντας μυστικές
αμαρτίες ενάντια στον έναν και πραγματικό Θεό.
Στο βιβλίο
αναφέρεται η ιστορία του Αιγύπτιου μοναχού Shenoute, ο οποίος οδήγησε
μια ομάδα χριστιανών συμπατριωτών του να ρίξουν την πόρτα του σπιτιού
ενός πολίτη για να ανακαλύψει τα απαγορευμένα αγάλματα των παλιών
παγανιστών θεών. Η εισβολή ήταν, εξάλλου, δικαιολογημένη από τον
Shenoute, καθώς όπως έλεγε: «Δεν υπάρχει έγκλημα για όσους έχουν τον
Χριστό».
Στο όνομα της θρησκευτικής συμμόρφωσης επιτρέπονταν παντός είδους παραβιάσεις -σήμερα θα τις λέγαμε, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών.
Κλασικό και γνωστό παράδειγμα της βίας των χριστιανών είναι η περίπτωση της φιλοσόφου και επιστήμονα Υπατίας,
η οποία λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου, ενώ το σώμα της στη συνέχεια,
διαμελίστηκε και κάηκε σε κομμάτια στην πυρά, το 415 μ.Χ. στην
Αλεξάνδρεια.
Το έγκλημα διέπραξε μια συμμορία χριστιανών,
που κατηγόρησε την Υπατία, εκτός των άλλων, για μαγεία. Εννοείται ότι, η
κλασική παιδεία, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία ξαφνικά θεωρούνταν
ύποπτες. Το να είσαι ευσεβής σήμαινε -για τη νέα πίστη- όχι μόνο να
συμμετέχεις στη δημόσια θρησκευτική πρακτική, αλλά και να βάζεις καρδιά,
μυαλό, γνώσεις στο καλούπι της νέας «πραγματικότητας». Η Nixey
υπογραμμίζει την αισθητική και πολιτισμική βία της μετάβασης από τον
ρωμαϊκό παγανισμό στον χριστιανισμό.
Αναφέρεται επίσης, στην
μεγάλη αντίθεση μεταξύ της ελίτ του αρχαίου κόσμου και των προκλητικών
προνομίων που απολάμβανε και των ασκητών της ύστερης αρχαιότητας, κατά
την οποία οι πιο ευσεβείς μοναχοί και ερημίτες εγκατέλειπαν τα
εγκόσμια.
Όμως, αποσιωπά την πιθανότητα κάποιος από τους δούλους,
τις πόρνες, τους εργάτες και τις συζύγους που τροφοδότησαν τις
απολαύσεις των πλούσιων Ρωμαίων, να επιθυμούσε ένα καταφύγιο σε έναν
κόσμο όπου η αυτοσυγκράτηση αποκτούσε νέα αξία.
Από την άλλη
ωστόσο, αναφέρεται στην ευρείας κλίμακας καταστροφή των αρχαιοτήτων από
τους χριστιανούς, που θυμίζει τις καταστροφές στην αρχαία Παλμύρα από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.
Η ριζοσπαστικοποιημένη χριστιανική τρομοκρατία έχει μακρά ιστορία.
Όπως έγραφε ο Ρωμαίος ποιητής και φιλόσοφος Τίτος Λουκρήτιος Κάρος, τον
πρώτο αιώνα π.Χ., «Tantum religio potuit suadere malorum» (Η θρησκεία
έχει πείσει τους ανθρώπους σε τόσο κακό).
Γιατί η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινε χριστιανική; Τι
οδήγησε στη βία και τον πόνο, ενώ ο πολυθεϊσμός είχε, όπως είχε
αποδείξει η ιστορία, λειτουργήσει τόσο καλά επί τόσους πολλούς αιώνες;
Ο
Κωνσταντίνος, ένας φιλόδοξος στρατιωτικός και ένας αδίστακτος
αυτοκράτορας που σκότωσε τη σύζυγό και τον μεγαλύτερο γιο του για να
σπείρει τον τρόμο και να εδραιώσει την εξουσία του, δεν μπορεί να είχε
κίνητρο τη θρησκευτική ευσέβεια.
Για εκείνους οι οποίοι ήταν στην εξουσία, σε μια γεμάτη έριδες και δύσκαμπτη αυτοκρατορία, η επιβολή μιας νέας θρησκείας ίσως έμοιαζε
με ευπρόσδεκτη ευκαιρία για να «μαρκάρουν» τόσους πολλούς και
διαφορετικούς πληθυσμούς με τη δική τους εξουσία, να τους ενώσουν κάτω
από έναν αυτοκράτορα και έναν Θεό.
Όπως καταλήγει το
δημοσίευμα, αυτή η κατάβαση στον σκοτεινό κόσμο της θρησκευτικής
καταπίεσης, ο απολογισμός της πολιτισμικής βίας, συνιστά μια καίρια
υπενθύμιση, ότι η μισαλλοδοξία, η άγνοια και η εχθρότητα είναι μια πολύ
παλιά ιστορία.
Στην πόλη μας -και στην Ελλάδα γενικότερα- η λειτουργία των Μουσείων
και των αρχαιολογικών χώρων είναι μια πονεμένη ιστορία λόγω έλλειψης
προσωπικού. Αν προσθέσεις και την απουσία περιπτέρων tourist imformation
αλλά και την απουσία φυλλαδίων πληροφοριών των Μουσείων και των
Αξιοθέατων θα λέγαμε ότι είναι θαύμα που οι τουρίστες στην πόλη βρίσκουν
άκρη… Θα μου πείτε εδώ οι κάτοικοι και αγνοούν πλήρως και την ύπαρξη
πολλών μνημείων αλλά και μουσείων της πόλης. Βρήκαμε μερικά από αυτά που
οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, αλλά και ακόμη και να θέλουν δεν θα
μπορούσαν να τα επισκεφθούν αφού οι ώρες λειτουργίας τους απευθύνονται
σε άνεργους, συνταξιούχους και μαθητές (για επισκέψεις με το σχολείο
τους).
1. Άγριας πανίδας και ενυδρείων γλυκών υδάτων
«Είκοσι χρόνια µένω στο Φοίνικα, ποτέ δεν είχα ακούσει ότι υπάρχει
εδώ κάποιο µουσείο», ήταν η πρώτη αντίδραση µιας κυρίας στην περιοχή
όταν τη ρώτησα για οδηγίες. «Υπάρχει», επέµενα εγώ. «Αφού το έχουν
επισκεφτεί τόσα σχολεία». Πράγµατι. Εκεί θα δεις περισσότερα από 250
είδη άγριας πανίδας, ενώ από το 2007 έχουν εγκατασταθεί και ενυδρεία
όπου φιλοξενούνται 25 είδη ψάρια του γλυκού νερού (γριβάδι, γουλιανός,
περκί κ.α.). Η συλλογή αρπακτικών θεωρείται από τις καλύτερες στην
Ελλάδα. Ψάξε να βρεις τον Βασιλαετό. Υπάρχουν µόνο 2-3 ζευγάρια σε όλη
τη χώρα. Στις δύο βιτρίνες θα δεις αποµιµήσεις υγροτόπων και δάσους. Τα
περισσότερα από τα ταριχευµένα ζώα χρονολογούνται από τη δεκαετία του
’50, όταν άρχισε να δηµιουργείται η συλλογή από τον τότε καθηγητή Ι.
Παπαϊωάννου για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των φοιτητών του τµήµατος
∆ασολογίας. Τότε ακόµη υπήρχε αφθονία σε διάφορα είδη πανίδας και για
αυτό γινόταν πολλές ταριχεύσεις. Σήµερα, ταριχεύονται µόνο είτε
εκτρεφόµενα ζώα, όπως ελάφια, είτε σκοτωµένα και δηλητηριασµένα. Το
Μουσείο δηµιουργήθηκε από το Εργαστήριο Άγριας Πανίδας και Ιχθυοπονίας
Γλυκέων Υδάτων του Αριστοτέλειου και λειτουργεί κυρίως χάρη στο µεράκι
καθηγητών και φοιτητών.
Θα το βρεις: Θυµάσαι πού ήταν το παλιό Fena Stock; Λοιπόν,
παραδίπλα, ∆ηµοκρίτου και Μοσχοβίτη γωνία, υπάρχει µια πινακίδα «Σχολή
∆ασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ». Μην περιµένεις να δεις
πινακίδα για το Μουσείο. Μπες από τη µεγάλη είσοδο µε το αυτοκίνητο
καθώς έχει άπλετο χώρο για πάρκινγκ. Το Μουσείο βρίσκεται στο κτίριο Α.
Τηλ. 2310 992686 (δρ. Νίκος Παραλυκίδης).
Μέρες και ώρες λειτουργίας: Λόγω έλλειψης προσωπικού το Μουσείο
είναι ανοιχτό µόνο Παρασκευή, από τις 9 π.µ. ως τις 2 µ.µ. Επίσης,
επειδή ανήκει στο ΑΠΘ, το καλοκαίρι κλείνει για περίπου ένα µήνα (20
Ιουλίου µε 20 Αυγούστου). Καλό είναι πριν αποφασίσεις να το επισκεφτείς
(ακόμη κι αν είναι Παρασκευή) να τηλεφωνήσεις ώστε να υπάρχει κάποιος να
σε ξεναγήσει.
********************
2. Εκµαγείων Φιλοσοφικής ΑΠΘ
Θυµώνεις µε τους Βρετανούς που δε µας επιστρέφουν τα Ελγίνεια; Όταν
πήγες στο Παρίσι έτρεξες στο Λούβρο για να βγεις φωτογραφίες µε την
Αφροδίτη (της Μήλου) και τη Νίκη (της Σαµοθράκης); Μήπως όµως δεν έχεις
επισκεφτεί ακόµη το υπόγειο της Φιλοσοφικής; Τα περισσότερα εκθέµατα
είναι γύψινα εκµαγεία αρχαίων γλυπτών και αντίγραφα έργων µικροτεχνία
πήλινα ή µετάλλινα. Υπάρχουν επίσης αντίγραφα µινωικών, µυκηναϊκών,
παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών τοιχογραφιών.
Θα το βρεις: Στο ΑΠΘ, στο υπόγειο της Νέας Φιλοσοφικής, αλλά
δυστυχώς δεν υπάρχει πινακίδα που να σε οδηγεί εκεί. Όταν µπεις, ζήτησε
να ξεναγηθείς και στις τρεις αίθουσες. Θα εκπλαγείς. τηλ. 2310 997301,
997279.
Μέρες και ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα µε Παρασκευή 9 π.µ. µε 2µ.µ.
Σου αρέσουν τα αστυνοµικά µυθιστορήµατα; Τα ταξίδια µε τρένο; Τα
µουσεία; Εκεί πιάνεις 3 στα 3, αφού εκτός από την ιστορία του
σιδηροδρόµου µπορείς να δεις και το θρυλικό βαγόνι του «Οριάν Εξπρές».
Το Σιδηροδρομικό Μουσείο Κορδελιού Θεσσαλονίκης εγκαινιάστηκε το 2001
και στεγάζεται στο αναπαλαιωμένο κτίριο του 1891, το οποίο
κατασκευάσθηκε το 1891 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Pierro Arrigoni,
στην περιοχή Διαλογής Κορδελιού, στην ιστορική «Στρατιωτική Στάση», ενός
μικρού Σιδηροδρομικού Σταθμού με μεγάλη ιστορία. Το Μουσείο είναι και
έδρα της Λέσχης του Συλλόγου Φίλων του Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης, έχει
αναλάβει και τη λειτουργία του. Στον περίβολο του σταθμεύει ένα από τα
πιο διάσημα βαγόνια του «Orient Express», το βαγόνι-ρεστοράν που είναι
αγγλικής κατασκευής και χρονολογείται από το 1900. Αποτέλεσε κομμάτι του
αυθεντικού Όριεντ Εξπρές, που από το 1883 ταξίδευε με αφετηρία το
Παρίσι και έφτανε ως την Κωνσταντινούπολη. Το βαγόνι αυτό, μετά από
παραχώρηση του ΟΣΕ, ανακαίνισαν οι «Φίλοι του Σιδηρόδρομου
Θεσσαλονίκης». Εντός του κτιρίου το παρελθόν αναβιώνει μέσα από χάρτες,
στολές, σάλπιγγες μετάδοσης ακουστικών σημάτων, σήμαντρα ακύρωσης
εισιτηρίων, μαγνητικά τηλέφωνα, τηλέγραφο, φανάρια, ρολόγια, γραφεία,
γραφομηχανές, σημάνσεις, εργαλεία, αρχειακό υλικό και ένα
έπιπλο-νιπτήρα από το «βασιλικό συρμό».
Θα το βρεις: Προσοχή! Στην οδό Νέας Μοναστηρίου, στον αριθµό 7Β και όχι στη Μοναστηρίου. Τηλ. 2310 599134
Μέρες και ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα µε Παρασκευή 8.30 π.µ. µε 1 µ.µ
.
Αν εξαιρέσεις την μαθητιώσα νεολαία της πόλης που σίγουρα έχει
επισκεφθεί τουλάχιστον μια φορά το Μουσείο Ύδρευσης, ο χώρος παραμένει
ένας τόπος άγνωστος για τους περισσότερους Θεσσαλονικείς, που μπορεί να
έχουν ακούσει γι΄αυτό αλλά οι περισσότεροι δεν το έχουν επισκεφθεί ποτέ.
Καθόλου περίεργο που στις οδηγίες που αναζήτησε μια φίλη για να φτάσει
εκεί με το αυτοκίνητό της, η περιοχή αναφερόταν ως “μπουρδελότσαρκα”.
Τοποθετημένο σε μια περιοχή εξαιρετικά αδικημένη και παραμελημένη που
προσπαθεί να προσελκύσει κόσμο εδώ και πολλά χρόνια, εντάσσεται στην
“κατάρα” της περιθωριοποίησης των κτιρίων της Δυτικής εισόδου. Σαν
υποδειγματική μπορεί να χαρακτηριστεί η αναστήλωση του παλιού Κεντρικού
Αντλιοστασίου του άλλοτε Οργανισμού Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης (σήμερα
Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.) και η μετατροπή σε Μουσείο Ύδρευσης. Το συγκρότημα
κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1890-94) από Βέλγους Τεχνικούς
μια που τη διαχείριση και εκμετάλλευση του έργου της υδροδότησης της
Θεσσαλονίκης είχε αναλάβει τότε η Οθωμανική Εταιρεία Υδάτων (Compagnie
Ottomane des Eaux de Salonique), την οποία είχαν ιδρύσει Βέλγοι
κεφαλαιούχοι το 1888 με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Μέχρι το 1929 το
αντλιοστάσιο λειτούργησε με δύο ατμοκίνητες αντλίες, μετά τοποθετήθηκαν
πετρελαιοκίνητες μηχανές και μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο λειτουργούσε
με δυο ηλεκτροκίνητες αντλίες. Ο νεότερος αυτός μηχανολογικός
εξοπλισμός, που διατηρείται έως σήμερα, εξασφάλισε μέχρι τη δεκαετία του
1960 την κίνηση των πέντε αντλητικών συγκροτημάτων, που στη συνέχεια
τροφοδοτήθηκαν από το δίκτυο της ΔΕΗ και λειτούργησαν αδιάκοπα έως και
το 1978. Το 1984 ο Οργανισμός Ύδρευσης αποφάσισε τη μετατροπή του σε
μουσείο και το 1987, μετά από πρόταση της 4ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων
του Υπουργείου Πολιτισμού, χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο. Το έργο
αποκατάστασής του εντάχθηκε στον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και
ολοκληρώθηκε το 2000 μετά την πλήρη αποκατάσταση των τριών κτιρίων του
ιστορικού συνόλου μαζί με το μηχανολογικό τους εξοπλισμό και τη
διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου συνολικής έκτασης 3.000 τ.μ. Εκεί θα
δεις μηχανήματα, αντλίες και ηλεκτρογεννήτριες καθώς και δυο ατμοκίνητες
μονάδες που χρησίμευαν για την άντληση του νερού έως το 1929. Σήμερα
λειτουργεί και σαν χώρος εκθέσεων. Στον αύλειο χώρο, στο αποκαλούμενο
Πάρκο του Νερού, όπου εκτίθενται ιστορικά αντλητικά συγκροτήματα και
αγωγοί νερού, πραγματοποιούνται συναυλίες και πολιτιστικά δρώμενα.
Λιγότερα από όσα θα θέλαμε, μια και στα εγκαίνεια τους είναι η μόνη
ευκαιρία που έχουμε να το επισκεφτούμε πέραν του αυστηρού ωραρίου του.
Θα το βρεις: Στη δυτική είσοδο της πόλης. 26ης Οκτωβρίου 49. περιοχή ΦΙΞ, Σφαγεία. Τηλ. 2310 514029.
Μέρες και ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα – Παρασκευή 10 π.µ. µε 2 µ.µ.
Τον Άδωνι Γεωργιάδη και το καλάθι του νοικοκυριού
αδειάζει το Ινστιτούτο Καταναλωτών, το οποίο, μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι
η πρωτοβουλία αυτή της κυβέρνησης «δεν πρόσφερε τίποτα ιδιαίτερο στην
τσέπη μας», σύμφωνα με όσα δήλωσαν στο ΙΝΚΑ καταναλωτές.
Tο Ινστιτούτο Καταναλωτών εκτοξεύει σφοδρή κριτική προς
τον υπουργό Ανάπτυξης για τα αποτελέσματα που… δεν ήρθαν από το
περιβόητο καλάθι του νοικοκυριού.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΙΝΚΑ, «ένας μήνας πέρασε από την
επικοινωνιακή τακτική της κυβέρνησης και του υπουργείου ανάπτυξης και
επενδύσεων με το καλάθι του νοικοκυριού, ως μέτρο που συγκράτησε τις
τιμές των προϊόντων. Εμείς ως ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας
λαμβάνουμε καθημερινά καταγγελίες και παράπονα πολιτών Καταναλωτών
σχετικά με το καλάθι του νοικοκυριού πως δεν προσέφερε τίποτα το
ιδιαίτερο στην τσέπη μας».
Στη συνέχεια της ανακοίνωσης το ΙΝΚΑ σημειώνει ότι «τα ίδια προϊόντα
ιδιωτικής ετικέτας συνεχίζουν στην πλειοψηφία τους να αποτελούν το
καλάθι του νοικοκυριού».
«Αν είναι δυνατόν το 9% του πληθωρισμού να ανταποκρίνεται στην
πραγματικότητα της αγοράς όταν οι τιμές εκτός καλαθιού είναι στα ύψη»
υπογραμμίζει στη συνέχεια της ανακοίνωσης και προσθέτει ότι «αν ο στόχος
της κυβέρνησης και του Άδωνι Γεωργιάδη ήταν δήθεν να μειώσουν τον
πληθωρισμό μέσα από το καλάθι του νοικοκυριού θα πω πως πέτυχε στα
χαρτιά αλλά όχι στην τσέπη και γνώμη του πολίτη καταναλωτή».
«Εμείς ως ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας θα συνεχίσουμε
την ενημέρωση του κόσμου όπου μπορούμε και μας επιτρέπουν τα μεγάλα ΜΜΕ
πως με αποδείξεις δεν έπεσαν οι τιμές των προϊόντων ούτε στο καλάθι ούτε
στα καύσιμα ούτε καν στην ενέργεια» επισημαίνει περαιτέρω ο ΙΝΚΑ και
τονίζει ότι «η μόνη λύση για την πτώση των τιμών στην αγορά είναι η
μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και η μείωση του ΦΠΑ σε
υπηρεσίες και όχι προϊόντα» και καταλήγει λέγοντας: «Γιατί κάθε
ενεργειακό κόστος το πληρώνει ο πολίτης καταναλωτής μέσα από τις
αυξήσεις τιμών στην αγορά».
Οι θατσερικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην Αγγλία στα ’80 έρχονται
στην Ελλάδα από τον Μητσοτάκη για να καταστρέψουν ό,τι δεν πρόλαβε η
κρίση του 2010
Η αγωνία ενός τεχνικού Δικτύου της ΕΡΤ μπροστά στην απαξίωση της δημόσιας υπηρεσίας.
Είναι
μια ταινία του Κεν Λόουτς, «The Navigators» λέγεται, στα ελληνικά
αποδόθηκε «Ο Πωλ, ο Μικ και οι άλλοι», που έρχεται στο νου όταν
διαβάζεις την κραυγή αγωνίας στην επιστολή του εργαζόμενου της ΕΡΤ,
Τεχνικός Δικτύου δουλεύει, στα βουνά, και έστειλε την επιστολή σε όλη τη διοίκηση της ΕΡΤ, στο ΔΣ, στους διευθυντές και στο σωματείο του.
Υπάρχει
ένα κοινό υπόβαθρο ανάμεσα στους εργάτες του βρετανικού σιδηροδρόμου
που περιγράφει ο Κεν Λόουτς στην ταινία του, η οποία εκτυλίσσεται στη
Μετα-θατσερική Βρετανία στα μέσα των ’90 και στον Τεχνικό Δικτύου της ΕΡΤ στη
μητσοτακική Ελλάδα του σήμερα . Συνδετικός κρίκος η μετάβαση στο
νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Αυτές οι πολιτικές που περνάνε σαν θύελλα πάνω
από χώρες, κοινωνίες και ανθρώπους και καταστρέφουν ό,τι δημόσιο
χτίστηκε με κόπο από το μεταπολεμικό κοινωνικό κράτος, που ισοπεδώνουν
μέσα σε λίγα χρόνια δομές που διαμορφώθηκαν μέσα από διαδρομή αιώνων
ίσως, διαλύουν τον κοινωνικό ιστό, απαξιώνουν τη γνώση, την εξειδίκευση,
την τεχνογνωσία και βάζουν σε δοκιμασία τις ανθρώπινες σχέσεις και την
ανθρωπιά.
Ο Κεν Λόουτς μιλάει για όλα αυτά και τα αποτυπώνει μέσα
από μια παρέα σιδηροδρομικών, «τον Πωλ, τον Μικ και τους άλλους»,
εργατών που συντηρούν το δίκτυο στην περιοχή του Γιόρκσάιρ, άλλος νέος,
άλλος στη σύνταξη, άλλος στη μέση, με τη δουλειά τους συντηρούν σπίτια,
παιδιά, οικογένεια ή τον εαυτό τους. Καλοί τεχνίτες, οι μεγάλοι πιο
έμπειροι, οι νεότεροι μαθαίνουν ακόμα. Έως ότου έρχονται αντιμέτωποι με
την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων και καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα
στην απόλυση με πενιχρή αποζημίωση ή τη συνέχιση της εργασίας τους κάτω
από απάνθρωπες συνθήκες και με μικρότερες αποδοχές. Στο μεταξύ, βλέπουν
το συνδικάτο τους να διαλύεται, τους συναδέλφους να πατάνε πάνω στους
άλλους για να επιβιώσουν, η σύνταξη τους πάει περίπατο. Προσωπικές και
οικογενειακές σχέσεις περνούν με τη σειρά τους μεγάλη δοκιμασία.
Οι θατσερικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην Αγγλία στα ’80
έρχονται στην Ελλάδα από τον Κυριάκο Μητσοτάκη με μισό αιώνα
καθυστέρηση για να καταστρέψουν ό,τι δεν πρόλαβε η κρίση του 2010, η
πανδημία και η ενεργειακή κρίση: μέσα σε τρισίμισι χρόνια έχουν
καταφέρει να συρρικνώνουν τα δημόσια σχολεία και τα πανεπιστήμια, να
διαλύουν το σύστημα Δημόσιας υγείας, να απαξιώνουν τις μαζικές, δημόσιες
μεταφορές, να χτυπούν τα συνδικάτα και τα εργασιακά δικαιώματα. Και όλα
αυτά βέβαια με τη βοήθεια περισσότερης αστυνομίας, μεγαλύτερης
καταστολής, περισσότερης επιτήρησης, και με τη βοήθεια των ΜΜΕ- «πετάει ο
γάϊδαρος; Πετάει!»
Οι φανταστικοί ήρωες του Κεν Λόουτς και ο
πραγματικός Τεχνικός Δικτύου της ΕΡΤ βλέπουν μπροστά στα μάτια τους να
συντελείται μια καταστροφή: οι σιδηροδρομικοί ανακαλύπτουν ότι τη
δουλειά τους αναλαμβάνουν ανειδίκευτοι εργάτεςμε ειδικότητα να βάζουνε
πλακάκια στα μπάνια, ενώ ο πραγματικός Τεχνικός Δικτύων της ΕΡΤ βλέπει
να εγκαταλείπονται τα κέντρα εκπομπής της Δημόσιας τηλεόρασης στα βουνά,
αφού ο ίδιος και οι συνάδελφοι του συνταξιοδοτούνται στα 37 χρόνια και
δεν έχουν έρθει νέοι. «Πριν από 3 χρόνια ζήτησα από τη Διεύθυνση
Λειτουργίας Δικτύου
να
επιδιώξει να γίνουν προσλήψεις τεχνικού προσωπικού που είναι
απαραίτητες. Είπα πως πρέπει να ενημερωθούν- εκπαιδευτούν οι νέοι
τεχνικοί γιατί εμείς είμαστε για σύνταξη. Αυτό δεν έγινε».
Ο
τεχνικός Δικτύου της ΕΡΤ που εργάζεται στο Κέντρο Εκπομπής Πηλίου, με
την επιστολή του ενημερώνει τους ιθύνοντες της ΕΡΤ ότι με τις αποφάσεις
που λαμβάνουν το κέντρο εκπομπής στο Πήλιο, που εξυπηρετεί όλη την
Κεντρική Ελλάδα, θα μείνει «ανεπιτήρητο». «Μου είναι αδιανόητο πώς θα λειτουργεί το Κέντρο Εκπομπής Πηλίου
χωρίς προσωπικό, όσο κι αν μελλοντικά εκσυγχρονιστεί», λέει ο Τεχνικός
στους προϊσταμένους του. «Η τεχνολογία λέει πως κανένας Αυτοματισμός δεν
αντικαθιστά ασφάλειες. Συντήρηση, έλεγχος πομπών και χώρων πώς θα
γίνεται; Άλλο είναι η τηλε-επιτήρηση και άλλο η παρουσία προσωπικού στο
χώρο», συμπληρώνει.
Ο τεχνικός Δικτύου της ΕΡΤ τα βλέπει και τα
λέει, η ΕΡΤ θα μείνει χωρίς σήμα, όπως οι σιδηροδρομικοί του Κεεν
Λόουτς, γελούσαν με την ασχετοσύνη των καινούργιων- πώς θα συντηρήσει
τις ράγες ένας πλακάς; Κανείς τους όμως δεν υπολόγισε ότι ο στόχος είναι
η μείωση του λειτουργικού κόστους, ανεξάρτητα από την ποιότητα της
υπηρεσίας: όπως δεν πειράζει αν φύγει και κανα τραίνο από τις ράγες,
άλλο τόσο δεν πειράζει εάν πέσει το σήμα της ΕΡΤ από ένα σημείο εκπομπής
για μερικές ώρες, ακόμα και για μερικές μέρες. Και τι έγινε; Και τι
έγινε που έχουμε στην Ελλάδα τους περισσότερους μαθητές ανά τάξη; Τι
έγινε που είχαμε την υψηλότερη θνησιμότητα από την πανδημία του covid
19; Και τι πειράζει που είμαστε πάτος στις δημόσιες δαπάνες για την
υγεία; Και τι έγινε που είμαστε «Δημοσιογραφία θέση 108» στην παγκόσμια
κατάταξη; Τίποτα δεν πειράζει, αν τα λεφτά έχουνε πάει στις σωστές
τσέπες.
Ο τεχνικός Δικτύου της ΕΡΤ –όπως ο Πωλ και ο Μικ στην
Αγγλία- είναι υπερήφανος για τη δουλειά του: «Εμείς θα φύγουμε έχοντας
στο ενεργητικό μας Μηδέν διακοπή λειτουργίας στο Κέντρο Εκπομπής Πηλίου
μέχρι σήμερα», λέει με καμάρι. Όμως δεν μετέδωσε τη γνώση του σε καθέναν
καινούργιο, γιατί δεν θα υπάρξει καινούργιος. Γράφει στους
προϊσταμένους του με πραγματική αγωνία: «Πόσες βλάβες στα Κέντρα
Εκπομπής χωρίς την παρουσία προσωπικού! Ο Υμηττός το Φθινόπωρο 2015
βγήκε εκτός λειτουργίας και επανήλθε η παρουσία προσωπικού. Κάηκε το
Κ.Ε. στον Έβρο γιατί δεν υπήρχε προσωπικό. Καταργήθηκε το Κ.Ε. Παγγαίου
και υπάρχει πρόβλημα στην κάλυψη της περιοχής. Πού είναι το Κ.Ε. Βιτσίου
για την τηλεόραση; Πού είναι ο εθνικός ρόλος της ΕΡΤ;»
«Ο κόσμος πληρώνει ανταποδοτικό τέλος κανονικά. Η ΕΡΤ του παρέχει εικόνα και ήχο κανονικά;»
ρωτάει τους υπεύθυνους. Ρητορικό το ερώτημα. Γιατί δεν έχει σημασία τι
παρέχει η ΕΡΤ. Όπως δεν έχει σημασία τι παρέχει το ΕΣΥ. Σημασία έχει να
δίνονται παραγωγές έξω, να κυκλοφορεί το χρήμα, να βολεύουμε τους
ανθρώπους μας κι αν το σήμα χαθεί, ε! θα ξανάρθει! Ο τεχνικός Δικτύου
της ΕΡΤ επιμένει: «Το καλύτερο πρόγραμμα να έχει η ΕΡΤ, αν δεν
λειτουργεί το Δίκτυο, θα το βλέπουν οι συνάδελφοι από τα Monitors»,
είναι η αγωνία του, τώρα που συνταξιοδοτείται.
Και συνεχίζει σαν
χείμαρρος, όμως υποψιασμένος: «Έχω πάρα πολλά να πω. Δεν ξέρω ποιοι
αποφασίζουν και πώς. Ή μάλλον ξέρω. Ελπίζω σε πιο σωστή σκέψη, ψύχραιμη
και υπεύθυνη αντιμετώπιση. Ανάπτυξη και όχι υποβάθμιση. Μηχανήματα μαζί
με τον παράγοντα άνθρωπο. Τα νέα παιδιά τι θα τα κάνουμε; Θα τα διώξουμε
όλα στο εξωτερικό;»
Λίγο πριν βγει στη σύνταξη ο τεχνικός Δικτύου της ΕΡΤ φαίνεται να υποψιάζεται με τι ακριβώς έχουμε μπλέξει.
Οι εικόνες που δάκρυσαν και το κακό «σημάδι 
Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης | Museum Finder
