Μικρό αφιέρωμα στην ποίηση του Γιώργου Μολέσκη.
Του Κώστα Γουλιάμου
Μια καθόλα διακεκριμένη θέση στην ελληνόφωνη λογοτεχνία της τελευταίας τουλάχιστον 50ετίας κατέχει ο ποιητής
Γιώργος Μολέσκης: Αρχική
από
την Λύση της Κύπρου. Με σπουδές στο Αγγλικό Κολλέγιο Λευκωσίας και στο
Lomonosov State Moscow University, ο Μολέσκης είναι από τους ελάχιστους
ποιητές που μετουσιώνουν τον συγκινησιακά τεταμένο και ουσιαστικά
βιωμένο χρόνο σε οντολογία αισθητικής.
Ο ποιητικός τρόπος του Γιώργου Μολέσκη είναι συνειρμικός. Διακρίνει κανείς μια αλληλουχία συναισθημάτων, σκέψεων, αναμνήσεων και εικόνων που ξεδιπλώνονται με ύφος κινηματογραφικό. Σε όλες σχεδόν τις συλλογές του αποτυπώνεται η ευδιάκριτη κινηματογραφική εκδοχή του δεσμού εικόνων, κενού και σιωπής. Η ίδια η αφήγησή του διευρύνει τον ορίζοντα μεταξύ χρόνου και εικόνας σε μια εκ νέου επεξεργασία. Και αυτός ο ορίζοντας εμπεριέχει αισθητηριακές (και μη) διαστάσεις σιωπής, τις οποίες η ανάγνωση καλείται να συν-διαμορφώσει ή/και να μεταμορφώσει σε αισθητική εμπειρία. Αποκαλύπτει τη δύναμη της σχέσης της σιωπής με τα άλλα κομμάτια της έμπλεης συναισθημάτων και συμβολισμών –νοητικών και ψυχικών- αφήγησης, κάτι αντίστοιχο ή ανάλογο με τις κινηματογραφικές σκηνές του Dziga Vertov, του Lev Kuleshov ή του Aleksandr Dovzhenko.
Από πολλές πτυχές, οι φράσεις ή οι εικόνες στο λόγο του Μολέσκη επενεργούν ως ποιητική καθοσίωσης της σιωπής. Όχι βέβαια με την έννοια της στατικότητας, της αδράνειας ή της απόστασης αλλά της εγγύτητας. Κυρίως όμως της νοούσας ενέργειας και τροπής της στοχαστικής φαντασίας σ` αισθητηριακή εμπειρία για την πλήρη ενεργοποίηση των κοινωνικών κι` αισθητικών δυνατοτήτων της σιωπής. Έτσι η θεματική διευρύνεται, καθώς το υφέρπον στοιχείο της σιωπής -ως αφαίρεση/πύκνωση λόγου-, εμπεριέχει όχι μόνο ανθρωπολογικά αλλά και οντολογικά πεδία. Ακόμα και η απλή μνήμη των γεγονότων στη γραφή του Μολέσκη -δια του γόνιμου μυστηρίου της σιωπής- αποκτά οραματική ιδιότητα.
Η δύναμη του σιωπής γίνεται κατανοητή με την επίγνωση της συνειρμικής φύσης του λόγου. Στη ροή των στίχων του Μολέσκη, οι παύσεις αλλά και η μεταφορά από τη μια συναισθηματική ή εικονοποιητική κατάσταση στην άλλη, υποδηλώνουν διαστάσεις και αναλύσεις ενός μικρόκοσμου συμβάντων. Όλη αυτή η μορφολογία παρέχει στην ανάγνωση ιδανική αφορμή για παρατήρηση και προβληματισμό, καθώς ενεργοποιεί τα σιωπηρά σημαίνοντα του στοχασμού, των αισθημάτων, των αισθήσεων και των αισθητικών συμβάντων. Θα έλεγα πως στον Μολέσκη -ίσως πιο διεξοδικά από ελληνόφωνες ομότεχνους του- η σιωπή, είτε με συμβολικό είτε με εξωτερικό ή εσωτερικό μανδύα, διατυπώνεται στην αφήγηση μ’ έντονα δραματική παρουσία. Γενικά ο Μολέσκης στις συλλογές του εκφράζει το διαρκές υπόβαθρο της σιωπής. Για τον ποιητή, δεν είναι η σιωπή ένας κενός χώρος ή μια διανοητική αδράνεια που δεν μπορεί να διεκδικήσει καμία υπόσταση. Τουναντίον, η σιωπή εισβάλλει στον ιστορικό χρόνο, καθιστώντας ουσιωδώς (δια)χρονική τη διαλεκτική σχέση βιόκοσμου κι’ εμπειρίας με την οντολογία της εικονικότητάς τους. Θεωρώ κατά ένα τρόπο βέβαιο ότι αυτη η διαλεκτική σχέση αποτελεί την πιο ειδική βάση της ποιητικής γλώσσας του Μολέσκη. Καθώς η ένταση του λόγου επιβάλλει τ´ ανάλογα συναισθήματα, ο ποιητής χρησιμοποιεί αλληγορικά στοιχεία για να υποδηλώσει αφενός την οντολογία του χρονότοπου, αφετέρου τον παραλογισμό ή τις αντιφάσεις του κόσμου μας.
ΥΠΑΡΞΙΑΚΟ
Μες στα σκοτεινά πηγάδια και στα βαθιά νερά όπου πρωτογεννιούνται του κόσμου τα στοιχειά,
στης ιστορίας το σκίρτημα, στου μύθου τις πηγές, στων ηφαιστείων τη λάβα, στις άγριες φωτιές,
όπου φωνάζει το αίμα και μιλούνε οι νεκροί τα θεμέλια κείτονται της μνήμης κι οι μικροί θεοί.
Εκεί πηγάδια ανοίγω για το μαγικό νερό και βρίσκω δράκου πόδι, στόμα αχόρταγο.
Η φωνή μου σβήνει σ΄ άγριο βουητό, σε τρόμο για το θάνατο, για το άγνωστο.
Δρόμοι σκοτεινοί της ύπαρξής μου, αδιέξοδοι, μέσα μου φυλακισμένοι, αφιλόξενοι,
θα μιλήσουνε μια μέρα με τη μουσική τους και θ΄ ανοίξουν δίχως λόγια τη μυστική πηγή τους
κι ό, τι έχει μέλλον θα φανεί διάφανο κι ό, τι είναι του θανάτου θα πάει στο θάνατο.[..................................................]
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου