Η «παγκόσμια» Μαρία Μανουσάκη
Ιλάν*Η μουσική κυλάει στις φλέβες της από τεσσάρων ετών, ενώ σήμερα στόχος της Ελληνίδας βιολονίστριας είναι να κάνει παγκόσμια αγαπητή την κρητική μουσική
Εντυπωσιασμένος από το αγέρωχο παράστημά της, τη συνάντησα, λίγες ώρες μετά το τέλος των φετινών γόνιμων καλοκαιρινών διακοπών, στο μεγάλο νησί της καταγωγής της. Η Μαρία μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Κρήτη και τη Νέα Υόρκη. Τα καλοκαίρια βρίσκεται στα Χανιά, συμπράττει καλλιτεχνικά με το «Cretan Jazz Project» και υλοποιεί ένα άλλο project, που φιλοδοξεί να μετατρέψει σε θεσμό για την Κρήτη.
Η Μαρία εμπνέεται από τις κρητικές της ρίζες και την αγάπη της για την τζαζ, για να δημιουργήσει τις δικές της συνθέσεις. Γεννημένη στη Νότια Αφρική, μεγαλωμένη στην Ελλάδα και τα τελευταία οκτώ χρόνια εγκατεστημένη στη Νέα Υόρκη, είναι μια μουσικός με διεθνή παρουσία στον χώρο της τζαζ και της world μουσικής, ενώ οι δισκογραφικές της δουλειές περιέχουν μουσικά στοιχεία απ' όλον τον κόσμο, με το κρητικό στοιχείο να κυριαρχεί.
Flashback
Η μητέρα της, που ήταν πιανίστρια και δίδασκε σε αγγλικό σχολείο στην Αθήνα, ήταν και η δική της δασκάλα της μουσικής. Στα έξι της, ξεκίνησε να παίζει βιολί και από τότε η μουσική, είναι η καθημερινότητά της. Συνθέτει, ηχογραφεί, διοργανώνει συναυλίες, φεστιβάλ και περιοδείες, παίζει σε ποικίλα σχήματα και ασχολείται με την προώθηση των μουσικών της προϊόντων.
Με ατέλειωτες ώρες μελέτης, ακούγοντας διάφορα είδη μουσικής, ξεκινώντας τις σπουδές της με την κλασική μουσική, που βοηθάει πάντα στην τεχνική, τα τελευταία χρόνια παίζει jazz βιολί και προσπαθεί να συνδυάσει τα ακούσματα της κρητικής μουσικής που αγαπά πολύ. Αυτό που γεννάει συγκίνηση στη Μαρία είναι το πάθος του εκτελεστή. «Δεν λέγεται κάποιος μουσικός επειδή ξέρει να ‘γρατζουνάει’ ένα όργανο ή να παίζει μια μελωδία. Είναι σαν να λες ότι είσαι γιατρός επειδή ξέρεις να κλείσεις μια πληγή με μπεταντίν», λέει σκεπτική.
Και συνεχίζει: «Δεν έχω μεγάλη επαφή με την ελληνική μουσική. Τα τελευταία χρόνια, ακούω πιο πολύ την κρητική μουσική, που είναι ενσωματωμένη στο DNA μου. Δεν έχω σπουδάσει ούτε παραδοσιακό βιολί ούτε ελληνικό βιολί. Έχω σπουδάσει jazz βιολί, κλασική μουσική και ξένη μουσική και προσπαθώ, με τις γνώσεις μου, να εντάξω την κρητική μουσική σε αυτά που ξέρω».
Συνεργασίες και σπουδές
Η Μαρία Μανουσάκη σπούδασε με υποτροφία στο Βerklee College of Music της Βοστώνης, από το οποίο αποφοίτησε το 2004 με διάκριση. Το 2014 διοργάνωσε το πρώτο «Cretan World Music Festival», με καλεσμένους από τη Νέα Υόρκη, το Ισραήλ, την Αρμενία, την Ισπανία, τη Γερμανία, τη Σουηδία, την Ιρλανδία και, βέβαια, την Ελλάδα.
Έχει εμφανιστεί σε φεστιβάλ και συναυλιακούς χώρους σ' όλο τον κόσμο, έχει ανοίξει τη συναυλία του Sting στο Lincoln Center της Νέας Υόρκης και των Pet Shop Boys στο θέατρο του Λυκαβηττού, ενώ συνεργάστηκε με το gypsy jazz συγκρότημα «Rosenberg triο» και παρουσίασε τη μουσική της στα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου 2005 και 2006 στο Ντουμπάι, όπου έζησε για έναν ολόκληρο χρόνο, και στην τελετή λήξης των Μεσογειακών Αγώνων του 2009, στην Πεσκάρα της Ιταλίας. Το 2012 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, που, έως και σήμερα, αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο στη ζωή της.
Στο Big Apple
Ζει μέσα στο Χάρλεμ, στους 141 δρόμους του Μανχάταν. Σ' αυτή τη μεγάλη παγκόσμια πόλη, η Μαρία Μανουσάκη συμμετέχει ενεργά στην τζαζ σκηνή, παίζοντας με μουσικούς σαν τον Γάλλο πιανίστα Jean Michel Pilc, τον Ισραηλινό Shai Maestro, τον ντράμερ John Hadfield και μέλη των συνόλων του μπασίστα Πέτρου Κλαμπάνη, ο οποίος είναι και ο παραγωγός του νέου της «Hidden Trails» άλμπουμ.
Μέλη του σύγχρονου Maria Manousaki New York Quartet είναι ο πιανίστας Guy Mintus, από το Ισραήλ, o πολύ καλός Έλληνας μπασίστας Παναγιώτης Ανδρέου ή ο ντράμερ Engin Gunaydin, από την Τουρκία, ενώ συμμετέχουν εκτάκτως μουσικοί της αξίας ενός Haig Yazdjian, του Tigran Sargsyan με τα παραδοσιακά αρμένικα πνευστά του ή ο δεξιοτέχνης της κρητικής λύρας Ζαχαρίας Σπυριδάκης.
Σε συνεργασία με τη νεοϋορκέζικη «Élan Artists», η Μαρία συμμετέχει στη διοργάνωση εκδηλώσεων διεθνούς ακτινοβολίας: Στα events του Προεδρικού Μεγάρου, με πολύ σημαντικούς Αμερικανούς και ξένους καλλιτέχνες, ή στη διοργάνωση των γαμήλιων τελετών γνωστών προσωπικοτήτων σαν τον NBA Star Michael Jordan, την Beyoncé ή τη Vanessa Williams.
Αυτή η πολύβουη πόλη μπορεί να γίνει μια «μοναχική» πόλη, γιατί όλοι τρέχουν με τις δουλειές τους, είναι ακριβή, πρέπει συνέχεια να δουλεύεις για να τα βγάζεις πέρα και δεν έχεις χρόνο για απλές στιγμές με τους φίλους σου. «Είναι μια πόλη που εξελίσσεσαι καθημερινά, ό,τι κάνεις πρέπει να το κάνεις καλά, γιατί έχεις τόσο ανταγωνισμό γύρω σου που αν δεν είσαι καλός σε αυτό που κάνεις, σ’ έχουν φάει! Μαθαίνεις καθημερινά καινούργια πράγματα. Δεν μου αρέσει η ρουτίνα και το βόλεμα», εξομολογείται η Μαρία.
Το 2011 η Μαρία Μανουσάκη ίδρυσε το σχήμα «Stéphane Grappelli Project», το οποίο ήταν αφιερωμένο στη μουσική του μεγάλου Γάλλου τζαζ βιολιστή, ενώ είναι μέλος του «Petros Klampanis Group», με το οποίο εμφανίζεται σε συναυλίες στην Αμερική και την Ευρώπη. Με το «Athens Experiment» και το σχήμα «Drumvoice» έχει εμφανιστεί στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας, στο Ζάππειο Μέγαρο, στο Θέατρο Badminton και αλλού.
Μοναχικό ταξίδι και “Κρυμμένα μονοπάτια”
Το άλμπουμ της με τίτλο “Sole Voyage”, που ηχογραφήθηκε στη Νέα Υόρκη, προτάθηκε σαν το καλύτερο τζαζ άλμπουμ για το 2016 και είναι ένα μουσικό ταξίδι εμπνευσμένο από τους Έλληνες μετανάστες που μετοίκησαν στον Νέο Κόσμο, στη δεκαετία του 1920. Σ' αυτό συμμετέχουν παγκόσμια φημισμένοι μουσικοί όπως ο Shai Maestro στο πιάνο, ο Πέτρος Κλαμπάνης στο μπάσο και την ενορχήστρωση, ο Mavroudis Kontanis στο ούτι, ο Tamer Pinarbassi στο κανονάκι και οι John Hadfield και Ziv Ravitz στα κρουστά.
Η Μαρία αισθάνεται καλύτερα όταν παίζει κάτι που έχει γράψει η ίδια, κάτι που βγαίνει από την ψυχή της, όταν αυτοσχεδιάζει παίζοντας swing και τζαζ κι όταν παίρνει την κρητική μουσική και την παίζει όπως της ταιριάζει: με τα δικά της ηχοχρώματα, που πηγάζουν από τις εμπειρίες της, τα βιώματά της. «Όποτε παίζουμε στο εξωτερικό, μόλις ακούσουν έναν κρητικό ρυθμό σαν τον πεντοζάλη, αναστατώνεται ο κόσμος και αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα», λέει η «παγκόσμια» βιολονίστρια της τζαζ.
Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Κρήτης
Ο σύλλογος «Praxis - Μαρία Μανουσάκη», με συνεργάτη τον Γιώργο Γρηγοράκο και συνδιοργανωτές τον Δήμο Χανίων και την Περιφέρεια Κρήτης, διοργάνωσαν φέτος το «Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Κρήτης», που από το 2014 έχει γίνει ετήσιος θεσμός.
Το καλοκαίρι του 2021, το Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε στον όμορφο χώρο του Προμαχώνα σαν Σαλβαντόρ στα Χανιά. Η Δευτέρα 2 Αυγούστου ήταν μια βραδιά με μαγευτικές μουσικές, από τα τρία παγκόσμια αναγνωρισμένα μουσικά σχήματα που συμμετείχαν, με κοινή αναφορά στο κρητικό τοπίο. Εμφανίστηκαν στη σκηνή του Φεστιβάλ ο Yoel Soto με τους «Beyond Clave», η Μαρία Μανουσάκη και το κουαρτέτο της, με τον Κυριάκο Σταυριανουδάκη, οι «Percussion4 one» και ο Tigran Sargsyan.
Vlatos Jazz Series
Πριν τέσσερα χρόνια, ένας «φανατικός Κρητικός», γεννημένος Ολλανδός, που ζει μόνιμα στην Κρήτη, πήρε μια υπέροχη πρωτοβουλία αναστηλώνοντας, στο χωριό Βλάτος, ένα ερειπωμένο εκκλησάκι. Ενώ χτιζόταν, το 1845, έπεσε η οροφή του. Από τότε οι χωριανοί το θεώρησαν έναν «κακό οιωνό». Ο Martin το βρήκε, συνάντησε τον πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού Γιώργο Μακράκη και μαζί άρχισαν να αναστηλώνουν την οροφή, με σκοπό εκεί να γίνει έδρα κάποιων πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Δίπλα στο εκκλησάκι, ένα παλιό εγκαταλειμμένο σχολείο ανασκευάστηκε σε Μουσείο Παραδοσιακών Τεχνών, συγκεντρώνοντας και εκθέτοντας παλιούς αργαλειούς, φωτογραφίες από τα χρόνια της εξέγερσης κατά της Τουρκοκρατίας και λαογραφικά βιβλία. Η Μαρία θέλησε να συναντήσει τον δημιουργικό Ολλανδό, που της πρότεινε να οργανώνονται εκεί τζαζ βραδιές.
Έτσι λοιπόν, όλες τις Κυριακές του καλοκαιριού, μετακαλεί εκεί μουσικούς από όλο το μουσικό φάσμα, Έλληνες ή ξένους. Σολίστες της τζαζ, του swing, της world jazz και του flamenco. Όλα παίζονται ακουστικά, υπό το φως των κεριών, από σολίστες σαν τον πολιτογραφημένο κρητικό Ιρλανδό λυράρη Ross Daly, τον σολίστα του ney από το Μαρόκο Ram Ourabi, τα κρουστά του Carlos Ronda Mas από την Ισπανία, τους «Hot Club de Grece» ή τους Γιώργο Λιμάκη, Αλέξανδρο Κτιστάκη, Απόστολο Λεβεντόπουλο κ.ά.
Ο νέος της δίσκος
Ο καινούργιος δίσκος της Μαρίας Μανουσάκη «Hidden Trails» («Κρυμμένα μονοπάτια») ηχογραφήθηκε μεταξύ Ελλάδας και Νέας Υόρκης. Μέλη του κουαρτέτου της είναι ο πιανίστας Guy Mintus, από το Ισραήλ, ο πολύ καλός Έλληνας μπασίστας Παναγιώτης Ανδρέου και ο ντράμερ Engin Gunaydin από την Τουρκία, ενώ συχνά συμμετέχουν μουσικοί της αξίας ενός Haig Yazdjian, ο Tigran Sargsyan με τα αρμένικα πνευστά του ή ο δεξιοτέχνης της κρητικής λύρας Ζαχαρίας Σπυριδάκης.
Οι μουσικές της επιρροές ξεκινούν από τη Μέση Ανατολή, αγγίζουν την τζαζ της Νέας Υόρκης και εμπλουτίζονται από κρητικά μουσικά ηχοχρώματα. Η έμπνευση των συνθέσεών της πηγάζει από το δράμα των μεταναστών και την αδικία που ζουν στην καθημερινότητά τους όσοι στερούνται μέσων έκφρασης.
«Βάζω τον πήχη πιο ψηλά και όλο και παραπάνω στόχους. Η ζωή μου χωρίς στόχους δεν έχει νόημα. Έχω την τάση να χάνομαι στα πολλά πράγματα που κάνω κι, αν δεν βάλω στόχους, με παίρνει ο άνεμος», λέει κλείνοντας η Μαρία Μανουσάκη, που ακούσαμε εχθές από το Κόκκινο 105,5 (11.00 μ.μ.).
________________
*Ο Ιλάν Σολομών γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στο ΕΜΠ. Ασχολήθηκε από
νωρίς με τη μουσική σαν διοργανωτής των πανελλαδικών περιοδειών
καλλιτεχνών και πολυθεματικών μουσικών φεστιβάλ. Από τα μέσα της
δεκαετίας του ‘80 παρουσίασε εκπομπές μουσικής Jazz στο «πειρατικό» Star
Radio και στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος και
διευθυντής προγράμματος του Jazz Fm102.4 μαζί με τον αείμνηστο Κώστα
Γιαννουλόπουλο.
Τον Ιανουάριο του 1999 παρουσίασε στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ την
ζωντανή εκπομπή «Jazz Club του Τρίτου» η οποία μεταδόθηκε και
τηλεοπτικά. Την ίδια όμως χρονιά μπήκε στις νυχτερινές «Μουσικές
Κοινότητες του Τρίτου». Το 2003 πια, «Όλα τα Πρωινά του Τρίτου»
ξεκινούσαν από τον απαραίτητο «πρώτο Mozart της ημέρας» κι έφταναν μέχρι
την Billie Holiday και τον John Coltrane.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου