Οδηγός παγκόσμιου αστυνομικού - 37 προτάσεις από τις ΗΠΑ
1ο μέρος
Μετά την Λατινική Αμερική θα περάσουμε στις ΗΠΑ και στους σπουδαιότερους εκπροσώπους του αστυνομικού αφηγήματος από τις απαρχές του είδους μέχρι σήμερα. Θα γνωρίσουμε το σκληρό αμερικανικό αστυνομικό (hard-boiled) που εμφανίστηκε την εποχή του Μεσοπολέμου και επηρέασε σε παγκόσμια κλίμακα την εξέλιξη της αστυνομικής λογοτεχνίας.
Ο θρυλικός Ρέιμοντ Τσάντλερ με το γνωστό σαρκαστικό ύφος του, θα πει για τον πατέρα του hard-boiled, Ντάσιελ Χάμετ και τα χαρακτηριστικά του νέου είδους:
«Ο Χάμετ πήρε το έγκλημα από την έπαυλη με τα βενετσιάνικα βάζα και το κατέβασε στα στενοσόκακα […] Έδωσε το φόνο πίσω στους ανθρώπους που τον διέπραξαν επειδή έχουν κάποιο λόγο κι όχι για να προσφέρουν ένα πτώμα στην αφήγηση. Τον διαπράττουν με τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, όχι με χειροποίητα πιστόλια μονομαχίας, δηλητήριο κουράρε και τροπικά ψάρια. Περιέγραψε αυτούς τους ανθρώπους όπως ήταν, και τους έβαλε να μιλούν και να σκέφτονται στη γλώσσα που χρησιμοποιούν συνήθως για τέτοιους σκοπούς […] Από την άλλη, υπάρχουν αρκετοί που λένε ότι ο Χάμετ δεν έγραψε αστυνομικά αναγνώσματα, αλλά σκληροτράχηλα χρονικά των κακόφημων δρόμων στα οποία έριχνε πρόχειρα και ένα στοιχείο μυστηρίου, όπως ρίχνουμε μια ελιά στο μαρτίνι μας. Αυτά τα λένε κάτι νευρικές γηραιές κυρίες -και των δυο φύλων (ή άνευ φύλου) και σχεδόν όλων των ηλικιών- που θέλουν τους φόνους τους αρωματισμένους με άνθη μανόλιας» Ρέιμοντ Τσάντλερ, «Η απλή τέχνη του φόνου» μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, Λυχνάρι.
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Ερατώ (2017)
σελ. 172
O Έντγκαρ Άλλαν Πόε ήταν ποιητής και πεζογράφος, από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους του αμερικανικού ρομαντισμού. Το έργο του είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία και αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων ειδών, όπως η λογοτεχνία του φανταστικού και η αστυνομική λογοτεχνία. Οι φόνοι της οδού Μοργκ, θεωρείται η πρώτη αστυνομική ιστορία (detective story) στα χρονικά της λογοτεχνίας και ο κεντρικός ήρωας Αύγουστος Ντυπέν ο πρώτος ερευνητής εγκλημάτων (detective), στοιχεία που προσδίδουν στο αφήγημα αρχετυπικό και μνημειακό χαρακτήρα. Στην οδό Μοργκ του Παρισιού γίνεται μια μυστηριώδης και αποτρόπαια δολοφονία δυο γυναικών. Οι περίοικοι δηλώνουν στην αστυνομία ότι άκουσαν τη φωνή του πιθανού δολοφόνου αλλά κανείς δεν μπόρεσε να αντιληφθεί σε ποια γλώσσα μιλούσε γεγονός που οδηγεί τις έρευνες σε αδιέξοδο. Έτσι «ο ευφυής, εκκεντρικός, περιθωριακός διανοούμενος, ερευνητής εγκληματικών ενεργειών», Αύγουστος Ντυπέν αναλαμβάνει να διαλευκάνει το μυστήριο του διπλού, άγριου φονικού. Εξαιρετικό το εισαγωγικό σημείωμα του Γιώργου Μπλάνα για την απαρχή και τους πρώτους κανόνες της αστυνομικής λογοτεχνίας.
Μια πρόταση από το έργο του Έντγκαρ Άλλαν Πόε:
- 21 ιστορίες και το «κοράκι», μτφρ. Κατερίνα Σχινά, Μεταίχμιο.
Σε αυτή τη συλλογή ο αναγνώστης θα βρει και τις άλλες δυο αστυνομικές ιστορίες –To μυστήριο της Μαρί Ροζέ, Το κλεμμένο γράμμα– με πρωταγωνιστή τον ερασιτέχνη ντετέκτιβ, Αύγουστο Ντυπέν, διηγήματα από τον χώρο του φανταστικού και της επιστημονικής φαντασίας καθώς και το εμβληματικό, υπερρεαλιστικό ποίημα, Το κοράκι. Ιδανική επιλογή για μια σφαιρική θεώρηση του πολυσχιδούς έργου του σπουδαίου Έντγκαρ Άλλαν Πόε.
Anna Katharine Green – Υπόθεση Λέβενγουορθ (1878)
Μετάφραση: Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος
Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2017)
σελ. 542
Αν ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε είναι «ο πατέρας της αστυνομικής λογοτεχνίας» η Άννα Κάθριν Γκριν θεωρείται «η μητέρα του αμερικανικού αστυνομικού μυθιστορήματος». Η καριέρα της ως συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών, διήρκεσε σαράντα πέντε χρόνια και στο διάστημα αυτό έγραψε περισσότερα από σαράντα βιβλία. Η υπόθεση Λέβενγουορθ, ήταν το πρώτο της μυθιστόρημα και αναδείχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες εκδοτικές επιτυχίες του 19ου αιώνα, πουλώντας 750.000 αντίτυπα σε διάστημα δεκαπέντε ετών. Το Πανεπιστήμιο του Γέιλ το περιέλαβε στη διδακτέα ύλη της Νομικής Σχολής του, ως ιδανικό υπόδειγμα των κινδύνων που προκαλούνται από τη χρήση των περιστασιακών αποδεικτικών στοιχείων. Στην υπόθεση του βιβλίου ένας πλούσιος, συνταξιούχος έμπορος, ονόματι Λέβενγουορθ, βρίσκεται νεκρός με μια σφαίρα στο κεφάλι, στη βιβλιοθήκη του σπιτιού του, ενώ το όπλο του εγκλήματος έχει εξαφανιστεί, γεγονός που αποκλείει την εκδοχή της αυτοκτονίας. Ο ντετέκτιβ Γκάις και ο δικηγόρος Ρέιμοντ εξετάζουν την υπόθεση και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κανείς δεν θα μπορούσε να είχε φύγει από την έπαυλη Λέβενγουορθ στο Μανχάταν, πριν ανακαλυφθεί το πτώμα, την επόμενη μέρα του φόνου. Οι ανιψιές του θύματος Μαίρη και Ελεάνορ, ο γραμματέας, ο μπάτλερ, η υπηρέτρια και η μαγείρισσα είναι οι βασικοί ύποπτοι. Ένα ατμοσφαιρικό whodunit εποχής, με ευρηματική πλοκή όπου η συγγραφέας παραθέτει στην εξέλιξη της έρευνας ιατροδικαστικές πραγματογνωμοσύνες, καθοριστικές μαρτυρίες εμπειρογνωμόνων, επιστημονικά βαλλιστικά στοιχεία και σχεδιάγραμμα της σκηνής του εγκλήματος προσδίδοντας με τεχνική ακρίβεια και λεπτό χειρισμό των διαδικασιών, απόλυτα ρεαλιστική αίσθηση στην εξέλιξη της έρευνας, στοιχείο που εξάπτει την αγωνία του αναγνώστη και προκαλεί τη συμμετοχή του στη λύση του μυστηρίου.
Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης
Μεταίχμιο (2017)
σελ. 294
Αφήστε στην άκρη τις ιστορίες μυστηρίου και τους ερασιτέχνες ντετέκτιβ του σαλονιού και υποδεχτείτε το hard-boiled! Πρόκειται για νέο είδος –το σκληρό αμερικάνικο αστυνομικό μυθιστόρημα–, του οποίου η πατρότητα αποδίδεται στον σπουδαίο Ντάσιελ Χάμετ. «Είναι εκείνος που αξίζει το μεγαλύτερο μέρος του επαίνου, αν όχι ολόκληρο…» θα πει ακόμα και ο Ρέιμοντ Τσάντλερ. Γνωρίζοντας ότι ο Κόκκινος θερισμός είναι το πρωτότοκο τέκνο του συγγραφέα, κατανοούμε γιατί το βιβλίο αυτό χαρακτηρίστηκε ορόσημο στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας, ενώ το περιοδικό Time το συμπεριέλαβε στα εκατό καλύτερα αγγλόφωνα μυθιστορήματα του προηγούμενου αιώνα. Ο αρχετυπικός, ανώνυμος ντετέκτιβ του Ηπειρωτικού γραφείου ερευνών –πρόδρομος του Σαμ Σπέιντ, που θα κάνει την παρθενική του εμφάνιση λίγο αργότερα στο Γεράκι της Μάλτας– φτάνει στην αφιλόξενη βιομηχανική πόλη Πόιζονβιλ για να συναντήσει τον εκδότη της τοπικής εφημερίδας, ο οποίος όμως δολοφονείται λίγο πριν το ραντεβού. O ντετέκτιβ αποφασίζει να παραμείνει για να βρει τους ενόχους ακόμα κι αν χρειαστεί να τα βάλει με τις άγριες συμμορίες που λυμαίνονται την πόλη. Ένα εξαιρετικά σκληρό, πολυ-φονικό μυθιστόρημα, με την αλόγιστη βία και την καθολική διαφθορά κοινωνίας και πολιτείας να βρίσκονται στο επίκεντρο της ιστορίας.
Άλλη μια πρόταση από το έργο του Ντάσιελ Χάμετ:
- Το γεράκι της Μάλτας, μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Μεταίχμιο.
Ο θρυλικός ντετέκτιβ Σαμ Σπέιντ, στην παρθενική του εμφάνιση, προσλαμβάνεται από μια σατανική γυναίκα με πρόσχημα να βρει τα ίχνη της αδερφής της, η οποία το έχει σκάσει με έναν αλήτη. Όμως στον πυρήνα της υπόθεσης βρίσκεται ένα αγαλματίδιο αμύθητης αξίας, από την εποχή των Ναϊτών ιπποτών, που έχει πέσει στα χέρια απατεώνων. Το γεράκι της Μάλτας έχει χαρακτηριστεί ως «το καλύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα που γράφτηκε ποτέ», ενώ βρίσκεται στη δεύτερη θέση της λίστας με τα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα μυστηρίου όλων των εποχών, που δημοσιεύτηκε το1995, από την Ένωση Συγγραφέων Μυστηρίου της Αμερικής. To 1941 είχε μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Τζον Χιούστον με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στον ρόλο του Σαμ Σπέιντ, και σήμερα θεωρείται από τους κριτικούς, μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.
Μετάφραση: Τζίμμυ Κορίνης
Public βιβλιοθήκη (2019)
σελ. 432
Έλερι Κουίν είναι το ψευδώνυμο του Φρέντερικ Ντανέ και του Μάνφρεντ Λι, δυο εξάδελφων από το Μπρούκλιν, Έγιναν διάσημοι για τη σειρά των βιβλίων τους με τον συνονόματο λογοτεχνικό ήρωα. Ο ερασιτέχνης ντετέκτιβ -βιβλιόφιλος και συγγραφέας- Έλερι Κουίν πρωταγωνίστησε σε περισσότερα από τριάντα μυθιστορήματα και πολλά διηγήματα από το 1929 έως το 1971 και θεωρείται ο πιο δημοφιλής Αμερικανός ήρωας των δεκαετιών του ´30 και του ´40. O Φόνος στο ρωμαϊκό θέατρο είναι η πρώτη περιπέτεια του Έλερι Κουίν. Ένας δικηγόρος δηλητηριάζεται στο ρωμαϊκό θέατρο της Νέας Υόρκης κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, Αν και το έργο είναι sold-out γύρω απ’ το πτώμα υπάρχουν κενές θέσεις παρότι έχουν εκδοθεί εισιτήρια. Η εξαφάνιση του καπέλου του θύματος κινεί την υποψία ότι μπορεί να περιείχε έγγραφα με τα οποία το θύμα εκβίαζε τον δολοφόνο. Οι ύποπτοι ανακρίνονται και σκοτεινές σχέσεις μεταξύ τους αποκαλύπτονται με περίτεχνους χειρισμούς του Έλερι Κουίν. Ένα locked room mystery με ευφυείς γρίφους, ανατροπές και καυστικό χιούμορ, «ίσως η καλύτερη περιπέτεια του αντισυμβατικού, ερασιτέχνη ντετέκτιβ, που δεν έχει διδαχτεί τίποτα, σε καμία σχολή, παρά μόνο ότι έχει συγκρατήσει από τις αστυνομικές ιστορίες που έχει διαβάσει […] Πολλοί κριτικοί ισχυρίζονται ότι ο Έλερι Κουίν ήταν αυτός που αποτέλεσε το πρώτο ουσιαστικό αντίπαλο δέος του Σέρλοκ Χόλμς και έφερε ξανά την αστυνομική λογοτεχνία στο μέρος από όπου ξεκίνησε: στην Αμερική» αναφέρει σχετικά ο Τζίμμυ Κορίνης.
- Paul Cain, Ρέκβιεμ για έναν γκάγκστερ
(1933)
Μετάφραση: Τζίμμυ Κορίνης
Public βιβλιοθήκη (2018)
σελ. 288
Ο Πολ Κέιν –ψευδώνυμο του άγνωστου συγγραφέα Τζορτζ Κάρυλ Σιμς– έγραψε ένα μυθιστόρημα, δώδεκα διηγήματα και μερικά σενάρια κινηματογραφικών ταινιών πριν εξαφανιστεί από το λογοτεχνικό στερέωμα εξαρτημένος από το αλκοόλ. Το μοναδικό του μυθιστόρημα Ρέκβιεμ για έναν γκάνγκστερ, που αρχικά δημοσιεύτηκε σε πέντε αυτοτελή μέρη, στο περιοδικό Black Mask, σήμερα θεωρείται το πιο σκληρό μυθιστόρημα της εποχής του και ορόσημο στην ιστορία του αμερικανικού hard-boiled. «Σε αυτό το λογοτεχνικό είδος δεν νομίζω ότι υπάρχει υψηλότερο δείγμα γραφής. Ειδικά το φινάλε είναι τόσο δολοφονικό και ταυτόχρονα τραχύ, όπως θα έπρεπε να είναι κάθε επίλογος που σέβεται τον εαυτό του» θα πει χαρακτηριστικά ο μεγάλος Ρέιμοντ Τσάντλερ. Ο γκάγκστερ Τζέρι Κελς, φτάνει στο Λος Άντζελες, με σκοπό να ζήσει μια ήσυχη ζωή στη Δυτική Ακτή, αποφασισμένος να αφήσει πίσω το εγκληματικό του παρελθόν. Εκεί θα γνωρίσει μια μοιραία γυναίκα της νύχτας και θα μπλέξει με τον υπόκοσμο της Πόλης των Αγγέλων την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Οι δυο τους, θα έρθουν αντιμέτωποι με μαφιόζικες συμμορίες, επαγγελματίες εκτελεστές και διεφθαρμένους πολιτικούς και θα τα παίξουν όλα κορόνα γράμματα με σκοπό να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα. Ένα κραυγαλέα βίαιο, pulp μυθιστόρημα με καταιγιστικό ρυθμό και άγριο φινάλε που θα ενθουσιάσει τους λάτρεις του σκληρού αμερικανικού αστυνομικού.
Μετάφραση: Ιωάννα Καρατζαφέρη
Μεταίχμιο (2018)
σελ. 184
Δεν υπάρχει περίπτωση να είσαι γύρω στα πενήντα και να μη θυμάσαι την ερωτική σκηνή –στο ριμέικ της ταινίας το 1981– του μοναδικού Τζακ Νίκολσον και της αισθησιακής Τζέσικα Λανγκ πάνω στο αλευρωμένο τραπέζι της κουζίνας. Μια εμβληματική ταινία του παγκόσμιου κινηματογράφου που ίσως ξεπέρασε τη φήμη και του ίδιου του βιβλίου. Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές, το πρώτο μυθιστόρημα του Τζέιμς Κέιν, έγινε αμέσως μπεστ σέλερ, καταφέρνοντας να σοκάρει τη συντηρητική αμερικάνικη κοινωνία. Ο Φρανκ Τσέιμπερς, ένας περιπλανώμενος νεαρός φτάνει στην Καλιφόρνια και πιάνει δουλειά στο εστιατόριο του Έλληνα μετανάστη Νικ Παπαδάκη, ενώ παράλληλα συνδέεται ερωτικά με τη σύζυγό του Κόρα. Τυφλωμένοι από το παράφορο πάθος τους καταστρώνουν ένα σατανικό σχέδιο για να απαλλαγούν από τον Νικ. Ο συγγραφέας, αν και προϊδεάζει τον αναγνώστη για την αδιέξοδη πορεία των ηρώων, με την υπαινικτική γραφή του και την υποδειγματική κατανομή του σασπένς, κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον, ενώ εξαιρετική είναι και η περιγραφή της ζοφερής εικόνας της αμερικάνικης επαρχίας την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Ένα πρωτοποριακό για την εποχή του ερωτικό θρίλερ, που σήμερα θεωρείται ένα από τα κλασικά νουάρ μυθιστορήματα της αμερικάνικης λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου.
Άλλη μια πρόταση από το έργο του Τζέιμς Μ. Κέιν:
- Το διπλό άλλοθι, μτφρ. Αντιόπη Αθανασιάδου, Παρατηρητής.
Ένας επιτυχημένος ασφαλιστής θα πέσει στα δίχτυα της σαγηνευτικής συζύγου, ενός υποψήφιου πελάτη του. Μαζί θα σχεδιάσουν να τον σκοτώσουν, αφού πρώτα τον πείσουν να κάνει μια ασφάλεια ατυχήματος, αξίας πενήντα χιλιάδων δολαρίων. Το έγκλημα πρέπει να είναι τέλειο για να μην κινήσει τις υποψίες της ασφαλιστικής εταιρείας. Κάτι όμως συμβαίνει με την σατανική σύζυγο… Ένα δυνατό θρίλερ, με κλιμακούμενο σασπένς έξυπνη πλοκή και υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα, το οποίο κάποιοι κριτικοί χαρακτηρίζουν ως το πιο άρτιο έργο του συγγραφέα.
[........................................................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου