Σταμάτης Μορφονιός: «Είμαι σαν τον τρελό του χωριού που φωνάζει σε ώρες κοινής ησυχίας ενώ βλέπει το χωριό να καίγεται»
Ο εξαιρετικός τραγουδοποιός, που έχει χαράξει συνειδητά το δικό του «μοναχικό μονοπάτι», κυκλοφόρησε μόλις ένα πολύ δυνατό, καινούργιο πολιτικό τραγούδι εναντίον των «κυρ Παντελήδων» αυτού του κόσμου.
Περνάω κατευθείαν στο παρασύνθημα: ο Σταμάτης Μορφονιός, αυτός ο εξαιρετικός συνθέτης και στιχουργός, κυκλοφόρησε πριν από μερικές ημέρες ένα πολύ δυνατό κομμάτι με τίτλο, δείξτε ψυχραιμία, «Σάλτα γαμήσου πια κυρ Παντελή». Τραγούδι-γροθιά με λόγια κοφτερά. Τους στίχους μπορείτε να τους διαβάσετε, ολόκληρους, εδώ δίπλα. Ευκαιρία λοιπόν να πούμε με τον Σταμάτη δυο-τρεις κουβέντες για τους κυρ Παντελήδες. Ξεκινώντας από το πώς βλέπει ο ίδιος τον εαυτό του στον χώρο του πολιτικού τραγουδιού. «Ο όρος πολιτικό τραγούδι δεν έχει απόλυτα ξεκάθαρο ορισμό», λέει. «Ισως να είναι εκείνο το ενοχλητικό τραγούδι που χωρίς μπαμπεσιές επιχειρεί να κρατήσει τη μνήμη και την ανθρωπιά μας ζωντανή όταν εκείνη δείχνει να “ξεθωριάζει”. Μοιάζει σαν ένας φίλος που μας τα χώνει όταν βουλιάζουμε, δίνοντάς μας όμως ταυτόχρονο το χέρι του για να πιαστούμε».
• Και όσον αφορά εσένα;
Η αλήθεια είναι ότι αρκετά τραγούδια μου έχουν τέτοια χαρακτηριστικά. Και υπό την έννοια ότι ακολουθώ συνειδητά ένα εντελώς μοναχικό μονοπάτι θέλοντας να διατηρήσω στο ακέραιο την ελευθερία μου, θα με «χαρακτήριζα» σαν κάποιο είδος μουσικού αντάρτη ή, αν θες, σαν τον τρελό του χωριού που φωνάζει σε ώρες κοινής ησυχίας ενώ βλέπει το χωριό να καίγεται.
• Γεννιέται σιγά σιγά ένα καινούργιο είδος πολιτικού τραγουδιού;
Ισως να υπήρχαν εποχές που προσφέρονταν για να βγει μπροστά το πολιτικό τραγούδι και αντίστοιχα άλλες εποχές που η κοινωνία μας καβάλα σε ροζ συννεφάκι δεν του έδινε σημασία. Πάντα υπήρχε όμως. Μάλλον τα αυτιά μας ήταν κλειστά.
• Και σήμερα;
Υπάρχει μια νέα γενιά καλλιτεχνών που η στιχουργική τους και η μουσική τους κόβει σαν ξυράφι. Δεν αλλάζει το είδος. Ίσως αλλάζει ο ήχος. Και η γλώσσα. Μένει όμως ίδια η δίψα για δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, ίδια η άρνηση στο να συνηθίσουμε το τέρας και ίδια η πίστη ότι αυτός ο κόσμος μπορεί να αλλάξει.
• Είναι περισσότεροι σήμερα, σε σχέση με παλιά, οι κυρ Παντελήδες;
Το να είσαι κυρ Παντελής είναι στάση ζωής. Ή, καλύτερα, μη ζωής. Δεν μπορείς να θεωρείς π.χ. τον εαυτό σου ζωντανό όταν ακούς τη γυναίκα στο διπλανό διαμέρισμα να κακοποιείται κι εσύ σφυρίζεις αδιάφορα. Δεν μπορείς να κάνεις ή να καμαρώνεις φόνους να γίνονται μπροστά σου λες και πρόκειται για καμιά ταινία. Οι κυρ Παντελήδες ήταν πάντα πολλοί και εξακολουθούν να είναι. Ίσως όμως έχουμε κάνει ένα βήμα μπροστά. Οι νέοι άνθρωποι πλέον δεν φοβούνται να είναι διαφορετικοί, πράγμα σχεδόν αδιανόητο πριν από κάποιες δεκαετίες. Δεν αλλάζει το ποσοστό των κυρ Παντελήδων αλλά οι νέες γενιές τούς γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια. Και πολύ καλά κάνουν.
• Υπάρχουν απατεώνες μουσικοί;
Απατεώνες μουσικούς ή δημιουργούς θεωρώ εκείνους που συντηρούν μια εικόνα δήθεν εναλλακτική ή επαναστατική αλλά στην πραγματικότητα είναι ακριβώς το αντίθετο. Κάτι σαν καμουφλαρισμένοι κυρ Παντελήδες αλλά με διαφορετική φρασεολογία και φέρεσθαι. Οταν το αναγνώρισα, μου έφερε μόνο αηδία. Οπότε, ναι. Υπάρχουν απατεώνες μουσικοί-δημιουργοί. Το βράδυ όμως όλοι μένουμε μόνοι με τον εαυτό μας κι εκεί η αλήθεια δεν κρύβεται. Αυτή ίσως να είναι και η ποινή τους.
Φταίνε οι νέοι που είναι αντάρτες
φταίνε οι γυναίκες για τον βιαστή
φταίνε οι ξένοι, φταίνε οι πουτάνες
όλοι μας φταίμε μα όχι εσύ.
Εκλεψες όνειρα, πάτησες πτώματα
μέχρι μας έφερες και τους ναζί
μόνο η ζωούλα σου και το σπιτάκι σου
και πέρα βρέχει , κυρ Παντελή.
Πολλά ανεχτήκαμε από το σινάφι σου
φτήνια, μιζέρια, ρουφιανιά και χολή
σφίξ' τη γραβάτα σου μπας και γλιτώσουμε
και σάλτα γαμήσου πια , κυρ Παντελή.
Δίπλα σου φόνοι κι εσύ… τουμπεκί
είσαι μια αγιάτρευτη κρυφή πληγή.
Σπιτάκι, δουλίτσα, τι-βι και βολή
η σιωπή σου είναι συνενοχή.
Καίγεται ο κόσμος κι εσύ προσοχή
δεν σταμάτησες όμως εκεί.
Σκοτώνεις στο ξύλο τον Ζακ και σκουπίζεις το αίμα του απ' το μαγαζί.
Το μαχαίρι στον Παύλο το κρατούσες μαζί με το κάθαρμα εκείνο τον νεοναζί.
Σφάζεις γυναίκες που δείχνουν πυγμή
γιατί… «όλοι μας ζούμε για μία τιμή»
και μετά προσκυνάς την τι-βι.
Καμαρώνεις τους φόνους σου σε χάι ντεφινί
και μετά φαγητό και στον θεό προσευχή
και νανάκια γλυκά χωρίς καμιά ενοχή
και το άλλο πρωί, ξανά απ' την αρχή.
Καίγεται ο κόσμος κι εσύ τουμπεκί
μαυραγορίτης όπως στην Κατοχή
μια ευκαιρία ζητάς να σου κάτσει η καλή
κι άμα έρθει η ώρα θα τους δείξεις εσύ.
Ενα όρθιο κουφάρι δίχως ψυχή.
Σιωπηλέ της ιστορίας πρωταγωνιστή.
Τα τέρατα όλου του κόσμου που πατήσαν στη γη
σφάξαν λαούς κι ακόμα σφάζουν με τη δική σου ανοχή.
Κι εσύ γερολαδάς θαμμένος μέσα σε μαγαζί
ταγματασφαλίτης που ζητάει λαιμό κομουνιστή
χαφιεδόμουτρο στη χούντα με φτιαξιά βασανιστή
κι Εκαμίτης που ψοφάει για ξύλο και καταστολή.
Κομματόσκυλο υπάκουο στου αρχηγού τη γραμμή
ικανός για τα πάντα, στην κατάλληλη τιμή
ανθρωπάκι που ανήκει σε ανθρωποφάγα φυλή
ένας χέστης δειλός που χαϊδεύει ναζί.
Ρίχνεις φόλες, καις τα δάση, και αρπάζεις τη γη
κι όλα καλώς καμωμένα αρκεί κανείς να μη σε δει
σε αηδιάζει των gay το ερωτευμένο φιλί
να παν στον διάολο όλοι οι ανώμαλοι και οι διαφορετικοί.
Περιμένεις την κατάλληλη στιγμή
ακόμα λίγο σιωπηλός, ακόμα λίγο υπομονή
και πού θα πάει... θα έρθει... δεν μπορεί...
εκείνη η μέρα που ονειρεύεσαι να φέρεις προκοπή.
Μα είσαι γελασμένος, κυρ Παντελή...
μα είσαι γελασμένος, κυρ Παντελή...
έχει σωθεί πια η υπομονή...
έχει σωθεί πια η υπομονή...
έχει σωθεί πια η υπομονή γι' αυτό σάλτα γαμήσου πια , κυρ Παντελή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου