Σε περιόδους κλιματικής αλλαγής ένα δελτίο καιρού μπορεί να μετατραπεί σε πανίσχυρο πολιτικό εργαλείο ● Οι «αρνητές» της αλλαγής το γνωρίζουν και επιχειρούν να επιβάλουν τη δική τους αφήγηση με φόντο έναν μετεωρολογικό χάρτη.
Υποκριτές, τη μεν όψη του ουρανού ξέρετε να διακρίνετε, τα δε σημεία των καιρών δεν μπορείτε να αντιληφθείτε.
(Κατά Ματθαίον 16:3)
Το 1854 πραγματοποιήθηκε στη βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων ίσως η πιο «διασκεδαστική» συνεδρίαση στην ιστορία του κοινοβουλευτισμού. Όταν ένα μέλος του σώματος υποστήριξε ότι με τη συλλογή δεδομένων από τα μετεωρολογικά φαινόμενα οι επιστήμονες θα μπορέσουν κάποτε να προβλέπουν τον καιρό της επόμενης ημέρας, οι βουλευτές άρχισαν να γελάνε τόσο δυνατά ώστε ο πρόεδρος αναγκάστηκε να διακόψει τη συνεδρίαση.
Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος πίσω από την «καταγέλαστη» ιδέα των μετεωρολογικών προβλέψεων ήταν ο αντιναύαρχος Ρόμπερτ Φίτζροϊ (ο καπετάνιος που συνόδευσε τον Δαρβίνο στα ταξίδια όπου ανέπτυξε τη θεωρία για την εξέλιξη των ειδών). Ο Φίτζροϊ πίστευε ότι η επιστημονική καταγραφή και ανάλυση καιρικών φαινομένων θα επέτρεπε μεταξύ άλλων να σωθούν χιλιάδες ζωές ναυτικών και επιβατών σε πλοία που βρίσκονταν αντιμέτωπα με ακραία καιρικά φαινόμενα.
Τέσσερα χρόνια αργότερα τα γέλια στη Βουλή των Κοινοτήτων κόπηκαν απότομα όταν το βρετανικό πλοίο Royal Charter βυθίστηκε λόγω κακοκαιρίας παίρνοντας στον βυθό περίπου 500 επιβάτες, σε ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια στην ιστορία της χώρας. Θα πίστευε βέβαια κανείς ότι η τραγωδία, σε συνδυασμό με την υπόσχεση των επιστημόνων να προβλέπουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, θα έκαμπτε τις αντιρρήσεις των Βρετανών βουλευτών. Αντιθέτως ο Φίτζροι παρέμεινε περίγελος αρκετών πολιτικών. Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένους ιστορικούς, αυτός ήταν ίσως ένας από τους λόγους για τους οποίους αποφάσισε να αυτοκτονήσει, κόβοντας τον λαιμό του με ένα ξυράφι, τo 1865.
Όπως μας διδάσκει όμως και η πορεία του σύγχρονου αντιεμβολιαστικού κινήματος, συχνά πίσω από τον σκοταδισμό και την άρνηση της επιστημονικής προόδου δεν κρύβονται μόνον η άγνοια και ο φόβος αλλά και ισχυρά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Αρκετοί από τους βουλευτές που σαμποτάριζαν με κάθε ευκαιρία τα σχέδια του Φίτζροϊ και τις νομοθετικές προτάσεις για δημιουργία εθνικής μετεωρολογικής υπηρεσίας, εξυπηρετούσαν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα.
Ορισμένοι, παραδείγματος χάριν, κατείχαν ή συνεργάζονταν με ιδιωτικές εταιρείες ρυμούλκησης και διάσωσης πλοίων που βρίσκονταν σε κίνδυνο. Ένας βουλευτής μάλιστα, ο Αουγκούστους Σμιθ, ο οποίος έλεγε ότι πρέπει να αφήσουμε τα καιρικά φαινόμενα στον «Έλληνα θεό Αίολο», εκπροσωπούσε συμφέροντα επιχειρηματιών στις νήσους Σκίλι, που προσέφεραν καταφύγιο σε πλοία αν βρίσκονταν αιφνιδιαστικά αντιμέτωπα με επικίνδυνα φαινόμενα.
Θα περίμενε κανείς ότι αυτές οι ιστορίες ανήκουν στο μακρινό παρελθόν της βικτοριανής Αγγλίας και κανένας δεν θα τολμούσε να αμφισβητήσει σήμερα τα επιστημονικά δεδομένα της μετεωρολογίας. Το ίδιο βέβαια πιστεύαμε και για τα εμβόλια, που αναπτύχθηκαν την ίδια περίπου εποχή με τη μετεωρολογία, αλλά κάθε μέρα μάς επιφυλάσσεται και μια πιο πικρή απογοήτευση.
Το ζήτημα της άρνησης ή της «πολιτικοποίησης» των μετεωρολογικών δεδομένων, όπως την αποκαλούν ορισμένοι, ήρθε πριν από μερικές εβδομάδες στο προσκήνιο όταν το ακροδεξιό δίκτυο Fox News ανακοίνωσε ότι θα θέσει σε λειτουργία ένα κανάλι που θα μεταδίδει μόνο δελτία καιρού, 24 ώρες το 24ωρο. Από επιχειρηματικής άποψης η ιδέα είναι απόλυτα λογική, αφού οι καιρικές προγνώσεις έχουν μετατραπεί σε μια βιομηχανία με ετήσιο τζίρο αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι όμως από το νέο εγχείρημα του μεγιστάνα των ΜΜΕ, Ρούπερτ Μέρντοχ, αναμένεται να είναι άλλες, πολύ πιο ρυπογόνες, βιομηχανίες.
Σε έρευνα που πραγματοποίησε η οργάνωση Public Citizen διαπίστωσε ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2019 το Fox News αναφέρθηκε 247 φορές στην κλιματική κρίση και «στο 86% των περιπτώσεων αρνήθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα, απέρριψε ότι ο πλανήτης υπερθερμαίνεται και απάντησε με τρομολαγνικά σενάρια απέναντι σε κάθε πρόταση επίλυσης του προβλήματος».
Ο σταθμός του Μέρντοχ έχει την τέταρτη μεγαλύτερη τηλεθέαση στις ΗΠΑ, με μέσο όρο 4,6 εκατομμυρίων τηλεθεατών και μέχρι πρότινος αποτελούσε τη βασική πηγή ενημέρωσης του… Λευκού Οίκου. Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 στο επιστημονικό περιοδικό Nature έδειξε ότι οι Ρεπουμπλικανοί στις ΗΠΑ συμφωνούσαν σε γενικές γραμμές με τις προτάσεις για το λεγόμενο πράσινο Νιου Ντιλ, αλλά μέσα σε διάστημα έξι μηνών –όταν το κανάλι ξεκίνησε την επίθεσή του στα σχέδια για τη διάσωση του πλανήτη– η στήριξη, μεταξύ των θεατών του Fox, έπεσε στο μηδέν. Και το κανάλι του Μέρντοχ είναι απλώς το πιο κραυγαλέο παράδειγμα απέναντι σε δεκάδες ιδιωτικές εταιρείες που ασχολούνται με την παρουσίαση μετεωρολογικών δεδομένων (τα οποία παράγει ο δημόσιος τομέας μέσω των εθνικών μετεωρολογικών υπηρεσιών), πουλώντας γραφήματα, εφαρμογές για κινητά και υπολογιστές, τηλεοπτικές εκπομπές κτλ.
Ελέγχοντας την αφήγηση για τα πραγματικά αίτια των ακραίων καιρικών φαινομένων, που πλήττουν όλο και συχνότερα τον πλανήτη, επιχειρηματίες όπως ο Μέρντοχ θα μπορούν να διαμορφώνουν την αντίληψη εκατομμυρίων ανθρώπων προς όφελος των πιο ρυπογόνων βιομηχανιών, οι οποίες σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια για περιορισμό των ρύπων.
Όπως οι επιχειρηματίες και οι πολιτικοί της βικτοριανής Αγγλίας, που σαμποτάριζαν τη γέννηση της μετεωρολογίας αδιαφορώντας για το ότι θα χάνονταν χιλιάδες ζωές, έτσι και οι σύγχρονοι βιομήχανοι τρέμουν τη διάδοση των επιστημονικών δεδομένων. Ίσως μάλιστα σε λίγα χρόνια να δούμε και Έλληνες αρνητές της κλιματικής αλλαγής να διαδηλώνουν στο Σύνταγμα ενάντια στα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος… σε θερμοκρασίες 60 βαθμών Κελσίου.
Info:
Διαβάστε
The Weather Experiment (εκδ. Farrar)
Ο Βρετανός ιστορικός Πίτερ Μουρ περιγράφει το συναρπαστικό ταξίδι για την εξέλιξη της μετεωρολογίας.
| Η Εφημερίδα των Συντακτών 24/07/2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου