HAROLD BLOOM
Ο ΔΥΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ
[.......]: Eνα βιβλίο επτακοσίων πενήντα σελίδων στην ελληνική του έκδοση, στο οποίο ο συγγραφέας του δεν μιλάει παρά για τα βιβλία που αγαπάει. Όπως το δηλώνει και ο ίδιος, «η κατεξοχήν λειτουργία του Κανόνα είναι η ανάκληση και η συγκρότηση των αναγνώσεων μιας ολόκληρης ζωής». Και παρακάτω: «επιστρέφω για να σας πω όχι τι να διαβάσετε ή πώς να το διαβάσετε, αλλά να σας πω για εκείνα που έχω διαβάσει και πιστεύω πως αξίζουν να ξαναδιαβαστούν». Περιέχονται είκοσι ένα κείμενα για είκοσι έξι έργα ή, μάλλον, για είκοσι έξι συγγραφείς. Ανάμεσά τους, ο Σαίξπηρ, ο Δάντης και ο Θερβάντες, ο Μονταίνι, ο Γκαίτε και ο Γουόλτ Γουίτμαν, η Έμιλι Ντίκινσον, ο Φρόιντ και ο Προυστ, ο Τζέιμς Τζόις, η Βιρτζίνια Γουλφ και ο Κάφκα, ο Μπόρχες, ο Πεσσόα, και ο Μπέκετ. Κύριο κριτήριο υπεροχής των έργων αυτών είναι η ισχυρή λογοτεχνική πρωτοτυπία τους, υποστηρίζει ο Μπλουμ, καθώς κι ένα ισχυρό ύφος γραφής, ένα ύφος γραφής που έχει τη δύναμη να «μολύνει» ολόκληρη τη λογοτεχνική παράδοση. Ένα κριτήριο επιλογής – με τα λόγια του ίδιου του Μπλουμ: «Ένας παμπάλαιος έλεγχος για την κανονικοποίηση ενός έργου παραμένει καθ’ όλα έγκυρος: αν ένα έργο δεν απαιτεί να ξαναδιαβαστεί, τότε είναι ακατάλληλο για τον Κανόνα». Ο Χάρολντ Μπλουμ, όμως, αυτή η «άυπνη ιδιοφυία του Γέιλ», όπως τον έχουν χαρακτηρίσει, «το μεγαλύτερο τέρας ανάγνωσης που έχω γνωρίσει», καθώς λέει ο ίδιος για τον εαυτό του, πέρα από τους είκοσι έξι αυτούς συγγραφείς, που εντάσσει στον Κανόνα του, τολμάει να συντάξει κι έναν ευρύτατο κατάλογο χιλίων περίπου βιβλίων, τα οποία αποτελούν τον πλήρη, κατά Μπλουμ, Δυτικό Κανόνα. Στον μεγάλο κατάλογο του Κανόνα του, στον οποίο έχει καταχωρίσει τα βιβλία των αιώνων χωρισμένα σε τέσσερις εποχές (θεοκρατική, αριστοκρατική, δημοκρατική και χαοτική), τα κριτήρια με τα οποία ένα έργο κερδίζει την ένταξή του, είναι αμιγώς λογοτεχνικά, αισθητικά και καλλιτεχνικά. Αντιτίθεται σε αυτό που συνολικά ο ίδιος ονομάζει «Σχολή της Μνησικακίας» και περιλαμβάνει σπουδές της λογοτεχνίας και της τέχνης φεμινιστικές, μαρξιστικές, νεοϊστορικιστικές, μετα-αποικιακές, μειονοτικές, σημειολογικές, λακανικές κλπ. Στον πυρήνα των γραπτών του Μπλουμ βρισκόταν η παθιασμένη αγάπη για τη λογοτεχνία και τις ηρωικές μορφές της. «Ο Σαίξπηρ είναι θεός», είχε διακηρύξει ενώ υποστήριζε ότι οι σαιξπηρικοί ήρωες είναι τόσο αληθινοί που σμίλευσαν τις δυτικές αντιλήψεις για το τι σημαίνει άνθρωπος, μια άποψη που ανέπτυξε στο περίφημο έργο του “Shakespeare: The Invention of the Human”.
Ελένη Γκίκα (fractalart.gr)
________________________
Harold Bloom - Wikipedia
Χάρολντ Μπλουμ (1930-2019), άγγελος καλών επών (The Books' Journal)
Χάρολντ Μπλουμ: το βάρος της θνητότητας
Όταν στις 11 Ιουλίου του 2019 πέθανε στα 89 του ο Χάρολντ Μπλουμ, κριτικός λογοτεχνίας και καθηγητής στο Γέιλ, αναρτήθηκε στο Lifo το παρακάτω κείμενο , που ο Μπλουμ δημοσίευσε το 2015 στη Wall Street Journal. Πρόκειται για το «The weight», το εμβληματικό τραγούδι του αγαπημένου του συγκροτήματος, των Band.
* * *
Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί οι Band έχουν ταξινομηθεί ως ροκ συγκρότημα. Πήγα σε πολλές από τις ζωντανές εμφανίσεις τους στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της επόμενης, και το γκρουπ μου έδινε πάντα την αίσθηση ότι ανήκει στην country ή στην παραδοσιακή [roots] μουσική. Και το τραγούδι τους «The Weight» αποτελεί ένα ιδανικό υπόδειγμα. Άκουσα για πρώτη φορά το «The Weight» σε μια συναυλία των Band στη Νέα Υόρκη το 1968, λίγο αφότου είχε κυκλοφορήσει ως single.
Το τραγούδι με είχε συναρπάσει άμεσα, ειδικά αυτή η δερμάτινη αυθεντικότητα του και η ώριμη επεξεργασία της αμερικανικής μουσικής παράδοσης που το διέκρινε. Αλλά είναι κάτι πολύ παραπάνω απ’ αυτό. Το κομμάτι ανοίγει με την αφήγηση ενός κουρασμένου ταξιδιώτη που φτάνει στη Ναζαρέτ αναζητώντας ένα κρεβάτι να κοιμηθεί — μοτίβο χριστιανικό, από την Καινή Διαθήκη. Σύντομα όμως πέφτει πάνω στον Διάβολο που περπατά με μια γοητευτική δεσποινίδα στο πλευρό του. «Έλα Κάρμεν, έλα μαζί μου» της λέει ο ταξιδιώτης αλλά εκείνη του απαντά «Πρέπει να φύγω, αλλά ο φίλος μου μπορεί να μείνει».
Το «βάρος» τόσο στον τίτλο («weight») όσο και στη λέξη «load» στο ρεφρέν («Take a load off Fanny, and you put the load right on me») είναι το βάρος της γήινης ύπαρξης, της θνητότητας. Το τραγούδι αποτελεί μέρος αυτού που αποκαλώ Αμερικανική Θρησκεία, που δεν είναι ούτε χριστιανική, ούτε μη χριστιανική, αλλά ένα υβρίδιο διαφορετικών στοιχείων και τάσεων, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί Ενθουσιασμός του 17ου αιώνα. Κανείς Αμερικανός δεν νιώθει ποτέ πραγματικά ελεύθερος παρά μόνο όταν είναι μόνος του, και υπάρχει κάτι από αυτή την επιθυμία μοναχικότητας στο «The Weight».
Ο Levon Helm, ντράμερ αλλά και τραγουδιστής του γκρουπ, είναι από το Άρκανσο – οι υπόλοιποι ήταν από τον Καναδά — και αποτελούσε την καρδιά και την ψυχή του εγχειρήματος, παρότι το τραγούδι το έγραψε ο Robbie Robertson. Εν τέλει, το «The Weight» είναι μουσική των συνόρων —ένας συνδυασμός από διάφορες περιφερειακές μουσικές επιρροές— και περιέχει έναν αυθεντικό ήχο ποταμόπλοιου.
Η ομορφιά του όμως δεν κρύβεται μόνο στους στίχους —που είναι σουρεαλιστικοί σχεδόν— ή στη μουσική, αλλά σ’ αυτή την παράξενη γεύση που αναδύει ο συνδυασμός τους. Είναι ένα τραγούδι που υπερβαίνει τα συστατικά του συλλαμβάνοντας κάτι βαθύ σχετικά με τις αντιφάσεις και τις δυσκολίες μιας αυθεντικής Αμερικανικής πνευματικότητας.
Πηγή: Lifo (δεν αναφέρεται μεταφραστής).
I just need some place where I can lay my head
"Hey, mister, can you tell me where a man might find a bed?"
He just grinned and shook my hand, "no" was all he said
Take a load for free
Take a load off Fanny
And (and) (and) you put the load right on me
(You put the load right on me)
When I saw Carmen and the Devil walkin' side by side
I said, "Hey, Carmen, come on let's go downtown"
She said, "I gotta go but my friend can stick around"
Take a load for free
Take a load off Fanny
And (and) (and) you put the load right on me
(You put the load right on me)
It's just ol' Luke and Luke's waitin' on the Judgment Day
"Well, Luke, my friend, what about young Anna Lee?"
He said, "Do me a favor, son, won'tcha stay and keep Anna Lee company?"
Take a load for free
Take a load off Fanny
And (and) (and) you put the load right on me
(You put the load right on me)
He said, "I will fix your rack if you'll take Jack, my dog"
I said, "Wait a minute, Chester, you know I'm a peaceful man"
He said, "That's okay, boy, won't you feed him when you can"
Take a load for free
Take a load off Fanny
And (and) (and) you put the load right on me
(You put the load right on me)
My bag is sinkin' low and I do believe it's time
To get back to Miss Fanny, you know she's the only one
Who sent me here with her regards for everyone
Take a load for free
Take a load off Fanny
And (and) (and) you put the load right on me
(You put the load right on me)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου