Η ζωή και ο θάνατος του Σταν Σουάμι

Σύντομη αναφορά στη μεγάλη ιστορία ενός ανθρώπου με βαθιές πεποιθήσεις

edromos.gr

23 Ιουλίου, 2021

Σταν Σουάμι ήταν καθολικός παπάς. Στην Ινδία, αυτήν την τεράστια χώρα που διαφεντεύεται με σιδηρά πυγμή από τον ακροδεξιό ινδουιστή Ναρέντρα Μόντι, και στην οποία οι φτωχοί δεν επιτρέπεται να έχουν στον ήλιο μοίρα. Εκεί όπου η πανδημία έγινε το κερασάκι στην τούρτα της γενικευμένης δυστυχίας, και η επιεικώς εγκληματική διαχείρισή της χάρισε στον Μόντι το προσωνύμιο «Έμπορος του Θανάτου»*. Στη χώρα αυτή ο Σταν Σουάμι αποφάσισε να υπερβεί τον εαυτό του, παίρνοντας εξαρχής θέση στο πλάι των πιο περιφρονημένων και καταπιεσμένων: των αυτοχθόνων φυλών Αντιβάσι και της κατώτερης κοινωνικής κάστας των Νταλίτ. Αυτές οι δύο ομάδες θεωρούνται από την ινδική ελίτ βρώμικα όντα, κάτι μεταξύ ανθρώπου και ζώου, ανάξια των δικαιωμάτων που –τυπικά– τους αναγνωρίζει το ινδικό Σύνταγμα.

Πάντα στο πλάι των κατατρεγμένων

Ο Σταν Σουάμι, γεννημένος το 1937, στάλθηκε από την Καθολική Εκκλησία να σπουδάσει στις Φιλιππίνες, όπου ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη Θεολογία της Απελευθέρωσης και με τους αγώνες των εκεί ιθαγενικών κοινοτήτων. Επιστρέφοντας στην Ινδία έγινε δόκιμος ιερέας και τοποθετήθηκε σε περιοχή που κατοικούνταν από αυτόχθονες Αντιβάσι. Σοκαρίστηκε από το πώς τους αντιμετώπιζε η ινδική ελίτ, και επέλεξε να μοιραστεί τη ζωή τους. Εγκαταστάθηκε σε ένα χωριό αυτοχθόνων, και η πλίθινη καλύβα του έγινε καταφύγιο όσων καταδιώκονταν από το κράτος. Αργότερα, σε μια περίοδο επαναστατικού αναβρασμού, του προτάθηκε να διευθύνει το Ινδικό Κοινωνικό Ινστιτούτο (ISI) στην Μπάνγκαλορ. Νιώθοντας ότι είναι θεωρητικά αδύναμος, πήγε να βαθύνει τις κοινωνιολογικές σπουδές του στο βελγικό καθολικό πανεπιστήμιο της Λουβέν. Του ζητήθηκε να μείνει για ακαδημαϊκή καριέρα, αλλά επέμενε να γυρίσει στην πατρίδα του.

Στο μεταξύ, η γνωριμία του με τον Βραζιλιάνο αρχιεπίσκοπο Χέντερ Κάμαρα, εμβληματική μορφή Χριστιανού ποιμένα και αγωνιστή, ενίσχυσε τις ριζοσπαστικές πεποιθήσεις του. Υπό τη διεύθυνση του Σουάμι, το ISI προσέλκυσε χιλιάδες σπουδαστές, ακόμη και από άλλες χώρες. Το 1991 αποφάσισε να παραιτηθεί και να επιστρέψει στο αγαπημένο του χωριό των Αντιβάσι, στην πολιτεία Τζαρκάντ. Ήταν η εποχή που οι πολυεθνικές και το κράτος άρχισαν να διώχνουν τους αυτόχθονες από τη γη τους για να εκμεταλλευθούν το πλούσιο υπέδαφος. Γρήγορα ο Σουάμι αναδείχθηκε σε δραστήριο οργανωτή της αντίστασης. Έτσι στοχοποιήθηκε από το ινδικό κράτος και το 2006 για πρώτη φορά κατηγορήθηκε, μαζί με 20 Αντιβάσι, για «ανταρσία». Το έγκλημά τους ήταν ότι έφτιαξαν πέτρινα μνημεία στα οποία σκάλισαν τα άρθρα εκείνα του ινδικού Συντάγματος που αναγνώριζαν αυτονομία των αυτοχθόνων στα εδάφη τους…

Γέρος, άρρωστος, αλυσοδεμένος…

Η σύγκρουση των Αντιβάσι με τις πολυεθνικές και το κράτος σταδιακά ριζοσπαστικοποιήθηκε. Η παρέμβαση μαοϊκών οργανώσεων στην Τζαρκάντ και άλλες πολιτείες οδήγησε σε ένοπλη αντίσταση και σε αιματηρές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις από τον στρατό και παρακρατικές μονάδες. Ο Σουάμι, αν και γέρος και άρρωστος πια, εξακολούθησε να στέκεται στο πλευρό των Αντιβάσι. Το 2018 συνελήφθη, μαζί με την ακτιβίστρια Σούντα Μπαραντβάι και άλλους, ως ύποπτος για «τρομοκρατία». Όταν αφέθηκε ελεύθερος πρωταγωνίστησε στη δημιουργία της Επιτροπής Αλληλεγγύης Διωκόμενων Φυλακισμένων, με στόχο την απελευθέρωση των χιλιάδων επ’ αόριστον προφυλακισμένων Αντιβάσι. Έτσι εδραιώθηκε η πεποίθηση της κυβέρνησης ότι ο Σουάμι σχετίζεται με τους «μαοϊκούς τρομοκράτες»…

Στις 8 Οκτωβρίου ο Σταν Σουάμι, 83 ετών πλέον και βαριά άρρωστος (μεταξύ άλλων έπασχε από Πάρκινσον και είχε χάσει την ακοή του), συνελήφθη από τη NIA – την αντιτρομοκρατική υπηρεσία της Ινδίας. Μαζί του συνελήφθησαν 15 ακόμη διανοούμενοι, δικηγόροι και ακτιβιστές, όλοι κατηγορούμενοι ότι είναι μέλη του εκτός νόμου Κ.Κ. Ινδίας (Μαοϊκό)… Έκτοτε ο Σουάμι, που φυσικά αρνούνταν τις κατηγορίες, υπέβαλε διαρκώς αιτήσεις να αφεθεί υπό όρους ελεύθερος για λόγους υγείας. Όλες απορρίφθηκαν από τη ΝΙΑ (στην οποία έχουν δοθεί απεριόριστες εξουσίες από τον Μόντι) παρά τη μαζική κατακραυγή και τις εκκλήσεις ακόμη και του Βατικανού. Απορρίφθηκε έως και το αίτημά του να του επιτραπεί να έχει… καλαμάκι, αφού λόγω Πάρκινσον δυσκολευόταν να πιει αλλιώς νερό! Λόγω των άθλιων συνθηκών φυλάκισης, η ήδη εύθραυστη υγεία του Σουάμι χειροτέρεψε γρήγορα. Στις 29 Μαΐου οι αρχές εδέησαν να τον μεταφέρουν σε νοσοκομείο – όπου διαγνώστηκε ότι έχει προσβληθεί από κορωνοϊό. Τον κράτησαν αλυσοδεμένο στο κρεβάτι του μέχρι τις 5 Ιουλίου, οπότε και εξέπνευσε, σε ηλικία 84 ετών.

«Δεν μπορώ να είμαι σιωπηλός παρατηρητής»

Αυτή ήταν η σύντομη εκδοχή της μεγάλης ιστορίας ενός άγνωστου στους πολλούς αλλά σπουδαίου ανθρώπου, που δολοφονήθηκε αργά αλλά συνειδητά από ένα εγκληματικό καθεστώς. Έγραφε μέσα από το κελί του: «Αυτό που μου συμβαίνει δεν αφορά αποκλειστικά εμένα. Είναι μέρος μιας ευρύτερης εξέλιξης σε όλη τη χώρα. Διακεκριμένοι διανοούμενοι, νομικοί, συγγραφείς, ποιητές και άλλοι φυλακίζονται επειδή τόλμησαν να αμφισβητήσουν τις άρχουσες δυνάμεις στην Ινδία. Είμαστε όλοι μέρος αυτής της εξέλιξης. Κατά κάποιο τρόπο, χαίρομαι γι’ αυτό: δεν μπορώ να είμαι σιωπηλός παρατηρητής. Είμαι κομμάτι των όσων συμβαίνουν, και έτοιμος να πληρώσω το αντίτιμο. Η κατάσταση των χιλιάδων υπόδικων Αντιβάσι είναι πολύ χειρότερη από τη δική μου: πολλοί δεν γνωρίζουν καν για τι κατηγορούνται, και μένουν για χρόνια προφυλακισμένοι χωρίς νομική ή άλλη βοήθεια. Όλοι ζούμε σε τραγικές συνθήκες, αλλά αυτό γεννά μια αίσθηση αδελφοσύνης και κοινοτισμού καθώς στρεφόμαστε ο ένας στον άλλον για στήριξη. Είμαστε όλοι μαζί μια χορωδία που, ακόμη και φυλακισμένη, επιμένει να τραγουδά»…

Δήλωση της Αρουντάτι Ρόι: «Μας κυβερνούν σατανάδες»

Η ανυπόφορη, σε αργή κίνηση δολοφονία του 84χρονου φυλακισμένου ιερέα Σταν Σουάμι, που αφιέρωσε δεκαετίες της ζωής του στην υπηρεσία όσων έχουν στερηθεί τα πάντα στην Ινδία, έλαβε χώρα σε κοινή θέα, στη βιτρίνα της δημοκρατίας μας. Υπεύθυνοι είναι οι δικαστές μας, η αστυνομία, οι μυστικές υπηρεσίες και το σύστημα των φυλακών (το ίδιο υπεύθυνα είναι και τα συστημικά ΜΜΕ). Όλοι γνώριζαν την υπόθεση και το πόσο επιβαρυμένη ήταν η υγεία του. Παρ’ όλα αυτά, συνέχισαν να τον κρατούν φυλακισμένο.

Αυτός ο πράος, εύθραυστος και ταυτόχρονα τεράστιου ηθικού αναστήματος άνθρωπος πέθανε ως συγκατηγορούμενος, ένας από τους 16 συνολικά, για αυτό που το Κράτος αποκαλεί συνωμοσία. Η ανάλυση του σκληρού δίσκου του υπολογιστή της Ρόνα Γουίλσον, μίας εκ των συγκατηγορουμένων του, έδειξε ότι οι υποτιθέμενες αποδείξεις, αυτές που επέτρεψαν στις μυστικές υπηρεσίες να μιλούν για συνωμοσία, φυτεύτηκαν από κακόβουλο λογισμικό. Αυτή η αναφορά θάφτηκε από τα συστημικά ΜΜΕ, και αγνοήθηκε από τους δικαστές.

Έχουμε όμως έναν νόμο, την Πράξη Πρόληψης Παράνομων Ενεργειών, που επιτρέπει στην κυβέρνησή μας να κρατά επ’ αόριστον φυλακισμένους τους κατηγορούμενους – οι οποίοι ανήκουν στον ανθό των νομικών, διανοουμένων και ακτιβιστών της Ινδίας. Μέχρι να πεθάνουν, ή να καταστραφούν οι ζωές τους από την πολύχρονη φυλάκιση. Αυτός ο αντιτρομοκρατικός νόμος δεν «εφαρμόζεται εσφαλμένα», όπως λένε κάποιοι. Φτιάχτηκε για να χρησιμοποιείται ακριβώς με αυτόν τον τρόπο.

Η αργή δολοφονία του ιερέα Σταν Σουάμι είναι μια μικρογραφία της όχι και τόσο αργής δολοφονίας όλων όσα μας επιτρέπουν να αυτοαποκαλούμαστε δημοκρατία. Μας κυβερνούν σατανάδες που έχουν καταραστεί αυτόν τον τόπο.

* Βλ. μεταξύ άλλων το ένθετο στο φύλλο 543 (Αρουντάτι Ρόι, «Είμαστε μάρτυρες ενός εγκλήματος εναντίον της ανθρωπότητας») και το άρθρο «Ναρέντρα Μόντι, ο Έμπορος του Θανάτου» (φύλλο 542).