«Τα δ' άλλα σιγώ∙ βους επί γλώσση μέγας βέβηκεν»

 

Βόδια...

Κώστας Καναβούρης 

Έντυπη έκδοση Κυριακάτικης Αυγής

avgi.gr

4-5 λεπτά

---

Το θέμα είναι να κάνουμε τους άλλους να μας νιώσουν. Να διώξουμε τα δικά μας «βόδια» των υστερήσεων από τη φωνή μας

Γνωστά πράγματα θα πούμε, τα ξέρουνε καλά από την αρχαιότητα ακόμα οι γλωσσαμύντορες της αρχαιομάθειας, αλλά προπαντός... οι γλωσσαμύντορες της κλοπής∙ αρχαιόθεν κι αυτοί. Ιδιαίτερα αυτοί. Και τα τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια. Ανεξαρτήτως θρησκείας βεβαίως, αφού όλες οι θρησκείες και όλα τα δόγματα, «κατά τον ρουν των γεγονότων, που θα έλεγε... αμίμητα ο Μίμης Φωτόπουλος, προσαρμόζονται με εντυπωσιακή ευκολία στη θρησκεία του Χρήματος. Η Ορθοδοξία Μας και η Εκκλησία Μας δεν αποτελούν εξαίρεση και ουδόλως κινδυνεύουν από κάποιον μιαρό αλλόπιστο να τους αλλοτριώσει ως προς αυτό.

Ας πάμε όμως στο θέμα μας, που είναι ο «Αγαμέμνων» του Αισχύλου. Μαζί με τις «Χοηφόρες» και τις «Ευμενίδες» συναποτελούν την τριλογία «Ορέστεια», με την οποία, δύο χρόνια πριν τον θάνατό του, κατέλαβε το 458 π.Χ. την πρώτη θέση στους δραματικούς αγώνες. Στον «Αγαμέμνονα», λοιπόν, ο Φύλακας τελειώνει τον Πρόλογο με μια φράση που αρχίζει έτσι: «Τα δ' άλλα σιγώ∙ βους επί γλώσση μέγας βέβηκεν» Τουθόπερ μεθερμηνευόμενο (μετ. Ι.Ν. Γρυπάρης), πάει να πει, «πιότερα δεν μιλώ∙ βόδι μεγάλο επάνω στη γλώσσα μου πατά».

Εύκολα θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι πράγματι: δεν μπορείς όχι να μιλήσεις, αλλά ούτε να αναπνεύσεις όταν έχεις πάνω στη γλώσσα σου το βάρος ενός βοδιού. Εδώ όμως ο τραγικός των τραγικών, ο Αισχύλος, χρησιμοποιεί τη μεταφορά, όχι την κυριολεξία, αφού το νόμισμα των Μυκηνών είχε χαραγμένο πάνω του ένα βόδι*.  Έτσι η συγκεκριμένη φράση άνετα χρησιμοποιείται και για τη δωροδοκία. Οπότε η σιωπή του Φύλακα δεν είναι αδυναμία, αλλά ομολογία ενοχής: «Δεν μπορώ να μιλήσω γιατί το στόμα μου είναι γεμάτο λεφτά».  Ή «είμαι μπουκωμένος νομίσματα» και άλλα πολλά παρόμοια.

Τι ακριβώς, λοιπόν, δεν καταλαβαίνετε όταν ζητάτε από τον πρωθυπουργό πρώτα, από την κυβέρνηση ύστερα, από τους έρημους κι απρόσωπους βουλευτές της Ν.Δ. και το επιτελικό κράτος ανυπερθέτως, καθώς και από μύριους άλλους εκατόγχειρες και βαθείς γνώστες της αρχαίας μεθόδου χρηματισμού και διαπρύσιους ιεροκήρυκες του πατριωτισμού να σας πούνε για την αισχρή βιομηχανία ασυλιών που ψηφίζουν, η οποία αποτελεί ταυτοχρόνως και ομολογία κλοπής; Πριν λίγες μέρες είχαμε το τέταρτο ακαταδίωκτο που ψήφισε η Ν.Δ.: ΤΑΙΠΕΔ, ΤΧΣ, επιτροπή λοιμωξιολόγων και τώρα για τα golden boys που θα τζογάρουν τα λεφτά των ασφαλισμένων. Μαζί βέβαια και τα τραπεζικά στελέχη, από την έμπνευση του Βενιζέλου για τα θαλασσοδάνεια ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ., συμπληρώνουν την ωραία εικόνα.

Ολόκληρο βόδι έχουν οι άνθρωποι πάνω στη γλώσσα τους, πώς να διωχθούν «για πράξεις ή παραλείψεις τους στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους ή επ' ευκαιρία αυτών»... Εδώ, γι' αυτό το έρμο «καθήκον» στικάκια ξεχάστηκαν μέσα σε συρτάρια, ειδήσεις κρύφτηκαν κάτω από μαξιλάρια, τραπεζικοί λογαριασμοί έγιναν αριθμοί τηλεφώνων, το σύνταγμα ποδοπατήθηκε, η Βουλή έγινε τσίρκο με τις Εξεταστικές, οι νόμοι έγιναν κομφετί, ανώτατοι εισαγγελείς διασύρθηκαν επειδή δεν πάτησαν τον όρκο τους, ενώ άλλοι, παραβαίνοντάς τον, έγιναν οικειοθελώς ρεντίκολο και ανταμείφθηκαν και..., και..., και...

Με άλλα λόγια, ποιος ξέρει ποια και πόσα "βόδια", μια τεράστια αγέλη, ετοιμάζονται να ξεχυθούν με την ψυχή πατημένη και ξέφρενη εναντίον της κοινωνίας για να την πατήσουν στο στήθος και να το λιώσουν κι εμείς αναρωτιόμαστε, ξεγελώντας τους εαυτούς μας, ότι δεν ξέρουμε. Καιρός να αναμετρηθούμε με τον εαυτό μας λοιπόν: όλα τα ξέρουμε. Ας πράξουμε αναλόγως.

Άλλωστε και ο Φύλακας, αφού λέει τα περί βοδιού που πατάει τη γλώσσα του, συνεχίζει και τελειώνει τον Πρόλογο έτσι: «Οίκος δ' αυτός, ει φθογγήν λάβοι, σαφέστατ' αν λέξειεν∙ ως εκών εγώ μαθούσιν αυδώ κού μαθούσι λήθομαι». Που θα πει: «Μ’ αν έπαιρναν οι τοίχοι φωνή θα τα 'λεαν ξάστερα∙ με νιώθουν όσοι ξέρουν, κι όποιος δεν τα ξέρει, ας μη με νιώσει».

Το θέμα λοιπόν δεν είναι να καταγγέλλουμε απλώς τον Μητσοτάκη και τους λοιπούς. Το θέμα είναι να κάνουμε τους άλλους να μας νιώσουν. Να διώξουμε τα δικά μας «βόδια» των υστερήσεων από τη φωνή μας. Και να πιστέψουμε ότι, ναι, οι τοίχοι έχουν αυτιά. Και φωνή. Φαντάσου οι άνθρωποι..

*Τάλαντο

Σημαντικότατο εύρημα, που εκπροσωπεί τις αρχαιότερες μορφές των μέσων ανταλλαγής, της προκερματικής περιόδου. Είναι χυτό και διατηρείται ολόκληρο, σε καλή κατάσταση. Το σχήμα του είναι τυπικό και καθιερωμένο σε όλη την ανατολική Μεσόγειο κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού: ορθογώνιο, με ελαφρά κοίλες πλευρές και προεξέχουσες γωνίες. Θυμίζει τεντωμένη δορά ζώου και κατά μία άποψη αποτελεί ανάμνηση των παλαιότερων συναλλαγών με ζώα. Ωστόσο, το σχήμα διευκολύνει από πρακτική άποψη τη μεταφορά και την αποθήκευση του μετάλλου. Πράγματι, φαίνεται ότι το τάλαντο ήταν ο πιο συνηθισμένος τρόπος μεταφοράς χαλκού, ως πρώτης ύλης, στα λιμάνια όλης της ανατολικής Μεσογείου και, επομένως, το σταθερό μέσο των εμπορικών συναλλαγών. Χαρακτηριστικές είναι οι αιγυπτιακές τοιχογραφίες, γύρω στο 1550 π.X. (βασιλεία Tούθμωσι Γ΄), στις οποίες απεικονίζονται Aιθίοπες, Σύροι και Keftiu (δηλαδή Mυκηναίοι Kρήτες και Kύπριοι), να μεταφέρουν στους ώμους τάλαντα, ως δώρα στο φαραώ.

Χρονολόγηση:	Ύστερη Εποχή του Χαλκού, περίπου 1550 - 1300 π.X.
	Τόπος Εύρεσης:	Ακρόπολη Μυκηνών
	Διαστάσεις:	μήκος: 0,60 μ., πλάτος: 0,34 μ., βάρος: 23,625 κιλ.
	Υλικό:	Χαλκός