ΚΑΝΙΣΤΡΟ ΕΚΛΕΚΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ: ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ

René Magritte: "Le blanc seing"

ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ
(Ήβη Σκανδαλάκη)

Το έξω και το μέσα

Αόριστα βλεπόταν στο γυαλί καθώς
το φως άναβε μιαν αντανάκλαση
μέσα στο τζάμι
κι άξαφνα , είχε μεταφερθεί μαζί με το πολύφωτο
και τα έπιπλα έξω στη βροχή
Έμπλεκαν τα μαλλιά της στα πυράκανθα
που τυραννούσε η θύελλα
κι έμεναν ανέπαφα
Άχνιζε το φλιτζάνι του τσαγιού
σκαρφαλωμένο στο κλαδί που λικνιζόταν
κι ισορροπούσε
Τα δέντρα είχαν ξετρελαθεί απ' τον άνεμο
ενώ στα ράφια αραδιασμένα τα βιβλία
έδιναν την εικόνα
της τάξης και της θαλπωρής
μιας κάμαρας φανταστικής μεταφερμένης
στη νύχτα και το ρίγος της βροχής.
***
Ολα ξεκίνησαν από το βλέμμα της στο τζάμι
και την αντανάκλαση του φωτός πάνω σ' αυτό.
Από τον εσωτερικό χώρο στον εξωτερικό μέσω μιας φυσικής λάμψης,
ικανής όμως να γεφυρώσει δύο διαφορετικούς κόσμους.
Μέσα, η αίσθηση της ασφάλειας και της θαλπωρής:
το αναμμένο πολύφωτο, τα έπιπλα , η βιβλιοθήκη,
το τσάι που αχνίζει μέσα στο φλιτζάνι,
στιγμές καθημερινές και οικείες.
Έξω, το σκοτάδι κι η θύελλα που λυσσομανά .
Ο μανιασμένος άνεμος μαστιγώνει με ριπές βροχής τα πυράκανθα.
Ξαφνικά,η ισορροπία των πραγμάτων ανατρέπεται
κατά τρόπο παράδοξο.
Το ποιητικό υποκείμενο νιώθει ότι μετέχει
ταυτόχρονα και στις δύο διαστάσεις του χώρου.
Η καθημερινή τάξη των πραγμάτων,
που στηρίζεται στην συνοχή των αντικειμένων
και στην απόλαυση αγαπημένων συνηθειών,
μοιάζει σαν να μην έχει διασαλευθεί καθόλου.
Αν και συμβαίνουν απίθανα πράματα,
η γυναίκα είναι πεπεισμένη ότι η τακτοποιημένη κάμαρα
και τα αισθήματα θαλπωρής που παράγει
εξακολουθούν να λειτουργούν όπως και πρώτα.
Ολα, βέβαια, ξεκίνησαν από το βλέμμα της στο τζάμι
και την αντανάκλαση του φωτός πάνω σ' αυτό,
στοιχεία ικανά να βάλουν σε λειτουργία
τους μηχανισμούς της φαντασίας, που μετατρέπουν
τα απίθανα σε πιθανά.
Ας μην αναζητήσουμε τους πιθανούς λόγους αυτού του παράδοξου
παιχνιδίσματος της λογικής με την τρέλα,
αυτής της μη διασαλευόμενης εντέλει κανονικότητας.
Υπάρχουν πολλές αφορμές, καλές ή κακές.
Ας σταθούμε στο αποτέλεσμα που παράγει
ως μηχανισμός εκτόνωσης από μιαν κανονικότητα
που αγαπά η γυναίκα , αλλά ίσως ταυτόχρονα νιώθει ότι την πνίγει ,
μιας κανονικότητας όμως που δε θέλει να εγκαταλείψει,
ακόμα κι όταν η φαντασία της της δίνει τη δυνατότητα να το κάνει.
Ο σουρρεαλισμός είναι παιδί της πραγματικότητας,
την οποία ουδέποτε εγκαταλείπει.
Αφορμάται από αυτήν , για να μεταπηδήσει σε μιαν
"υπέρλογη" σφαίρα, που, αν την καλοεξέτάσεις,
θα δεις ότι αποτελείται από στοιχεία μιας καθόλα φυσιολογικής
πραγματικότητας. Σου δίνει τη δυνατότητα να πατάς σε δύο βάρκες
δίχως να χάνεις την ισορροπία σου.
Αυτό π.χ. συμβαίνει στους πίνακες του Magritte,
αυτό συμβαίνει και στο ωραίο ποίημα της Μελισσάνθης.