ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΑΛΕΞΑΚΗ ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΟΥ ΑΘΩ

«Το Άγιον Όρος περιφρονεί την Ελλάδα κι ας απομυζά εκατομμύρια»

Του Μανώλη Πιμπλή

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΑ ΝΕΑ: Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008

«Χίλια χρόνια μόνον να παίρνουν ξέρουν», λέει για την αθωνική πολιτεία ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης που ασχολήθηκε με το θέμα στο τελευταίο του βιβλίο «Μ.Χ.»
«Ό,τι και να βγει προς τα έξω για το Άγιον Όρος, μια μικρή πλευρά πάντα βλέπουμε. Ο Άθως είναι ένα σκοροφαγωμένο ξύλο από το οποίο έχει μείνει μόνο η μπογιά», ισχυρίζεται ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης. Το μυθιστόρημά του «Μ.Χ.» που κυκλοφόρησε πριν από έναν χρόνο (έχει πουλήσει περίπου 50.000 αντίτυπα στην Ελλάδα και έλαβε το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας) αποδείχθηκε πολλαπλά επίκαιρο και διαδραματίζεται στη Χερσόνησο του Άθω. Έτυχε πολύ καλής υποδοχής από το ελληνικό κοινό.

Για τις ανάγκες της συγγραφής του «Μ.Χ.» ο Βασίλης Αλεξάκης έκανε συστηματική βιβλιογραφική έρευνα ενώ ταξίδεψε δύο φορές στο Άγιον Όρος, όπου μίλησε με πολλούς μοναχούς- συνάντησε για λίγο και τους Εφραίμ, Αρσένιο. Τα συμπεράσματά του, όπως τα εκθέτει στα «ΝΕΑ», δεν είναι καθόλου κολακευτικά:

«Χίλια χρόνια τα μοναστήρια έτσι λειτουργούν. Ήδη ο Αθανάσιος, ιδρυτής της Μεγίστης Λαύρας, το πρώτο που έκανε τότε ήταν να αγοράσει πλοίο για να κάνει εμπόριο με την Κωνσταντινούπολη. Τα μοναστήρια είναι επιχειρήσεις από τότε που δημιουργήθηκαν. Στη βυζαντινή περίοδο λειτουργούσαν σαν τράπεζες για ανασφαλείς πλούσιους της Κωνσταντινούπολης που κατέθεταν εκεί, έναντι τιμήματος, τα χρήματά τους για να τα διασφαλίσουν από πολιτικές ανατροπές. Επίσης δάνειζαν εμπόρους της Κωνσταντινούπολης. Λειτουργούσαν δηλαδή ανέκαθεν ως οικονομικά ιδρύματα. Το δράμα είναι ότι αυτά δεν λέγονται και τώρα ξαφνιαζόμαστε που η Μεγίστη Λαύρα, λ.χ., επένδυσε 450 εκατομμύρια ευρώ στη Σκύρο σε ανεμογεννήτριες και θα πουλάει το ρεύμα στη ΔΕΗ. Εθελοτυφλούμε», λέει.

«Δεν με ενοχλεί αυτό, αλλά αν θέλουν να είναι επιχειρηματίες, μαγαζάτορες, ξενοδόχοι, να το δηλώσουν και να πληρώνουν και φόρους. Ας το κάνουν ανοιχτά. Το ράσο, βέβαια, δεν ξέρω τι το χρειάζονται. Εγώ δεν έχω δει άλλους επιχειρηματίες, τραπεζίτες, να είναι ντυμένοι έτσι. Και με ξαφνιάζει το εξής: οι τίτλοι ιδιοκτησίας που εμφανίζουν είναι βυζαντινοί. Από πού κι ώς πού το ελεύθερο ελληνικό

«Για να γίνεις ηγούμενος στον Άθω πρέπει να έχεις περάσει από όλα τα στάδια και να έχεις κάνει όλες τις δουλειές: από περιβολάρης μέχρι μπογιατζής και φούρναρης. Να μια ιδέα που θα άρεσε και στον σύντροφο Μάο»

κράτος θεωρεί τον εαυτό του δεσμευμένο από αυτοκράτορες που δεν ήταν καν Έλληνες; Πώς οι κατακτητές Ρωμαίοι δεσμεύουν το κράτος; Γιατί κατακτητές ήταν. Μπορεί η Ελλάδα να θέλει να είναι θύμα των μύθων της, αλλά το Βυζάντιο έγινε ελληνικό κρατίδιο μόνο στο τέλος. Τους υπόλοιπους αιώνες καμία σχέση δεν είχε με την Ελλάδα. Εδώ είχαμε και επανάσταση στη Θεσσαλονίκη που την έπνιξε στο αίμα ο Θεοδόσιος».

Επικαλούμενος στοιχεία που προέκυψαν κατά την έρευνά του, ο συγγραφέας των μυθιστορημάτων «Παρίσι- Αθήνα», «Τάλγκο», «Ξένες λέξεις», «Μητρική Γλώσσα», μιλάει για περιφρόνηση του ελληνικού κράτους από την πλευρά των Μονών. «Όχι μόνο αυτό, αλλά στο βάθος δεν αναγνωρίζουν στο κράτος ούτε δικαίωμα ελέγχου. Προ τριετίας ο Αλογοσκούφης ζήτησε λίστα με τα περιουσιακά στοιχεία των Μονών και οι είκοσι Μονές αρνήθηκαν και να απαντήσουν. Η ελληνική σημαία υπάρχει μόνο στο Διοικητήριο και την Αστυνομία. Οι Μονές έχουν μόνο τον δικέφαλο αετό. Η πραγματικότητα είναι ότι ο Εφραίμ θεωρεί τον εαυτό του κληρονόμο του Βυζαντίου και την Ελλάδα σαν ασήμαντη επαρχία». Η πελώρια απληστία που οδήγησε στην οικονομική κρίση, ισχύει σύμφωνα με τον Βασίλη Αλεξάκη και για τις Μονές. «Είναι αχόρταγοι», λέει. «Αν ήμουν γελοιογράφος θα τους σχεδίαζα με το λιβανιστήρι στο ένα χέρι και το μπλοκ των επιταγών στο άλλο. Ώρες ώρες μου φαίνεται ότι ορισμένοι έχουν ψεύτικα γένια πιασμένα με σπάγκο. Τα βγάζουν και πάνε στο χρηματιστήριο, τα ξαναβάζουν και πάνε στο Μοναστήρι. Ούτως ή άλλως, μόνο να παίρνουν ξέρουν, χίλια χρόνια τώρα. Να δίνουν ποτέ. Είναι οι μόνοι που δεν έδωσαν τίποτα για τους πυρόπληκτους».

Στον πόλεμο είχαν τεθεί υπό την προστασία του Χίτλερ, υποστηρίζει ο συγγραφέας. «Μετά διαπραγματεύτηκαν και με το ΚΚΕ για να διατηρήσουν την αυτονομία τους σε περίπτωση που κέρδιζαν οι κομμουνιστές στον Εμφύλιο. Είναι έτοιμοι να συνεργαστούν με όλους».


«Πρόσεχε, παιδί μου, τους αιρετικούς...»

Αν πνευματικός του πρώην υπουργού Επικρατείας είναι ο ηγούμενος Εφραίμ, πνευματικός και θρυλική μορφή του Βατοπεδίου είναι ο γέρων Ιωσήφ, που πέθανε το 1959. «Ήταν άνθρωπος αγαθός από μια άποψη, καθόλου φιλοχρήματος αλλά άκρως φανατικός, από εκείνους που χτυπούν τους μηρούς τους με ξύλο για να διώχνουν τον πειρασμό», λέει ο Βασίλης Αλεξάκης. «Στα γραφεία της Μονής υπάρχει πελώριο το πορτρέτο της θλιμμένης μορφής του. Το βιβλίο όμως με τα κείμενά του (επιστολές) που έχει εκδώσει το Όρος μιλάει μόνο του. Λέει για παράδειγμα: “Μία μοναχή μου έγραψε ότι πάσχει και αν δεν κάμη εγχείρηση αποθνήσκει. Εγώ γράφω λέγων τελείως αντίθετα: Έχε πίστην, άφησέ τα όλα εις τον Θεόν. Προτίμησε τον θάνατον”. Προς παιδί ξενιτεμένο: “Πρόσεχε, παιδί μου, πολύ τους αιρετικούς. Αυτού όπου είσαι, ξένες φυλές και γλώσσες... Μην ομιλείς διόλου με αυτούς διότι μολύνεται η καθαρά σου ψυχούλα από τα βλάσφημα λόγια τους". Ο Ιωσήφ μιλάει επίσης με βδελυγμία για το μητρικό αίμα. Με κατηγόρησαν ότι στο βιβλίο μου δεν ασχολήθηκα με το πνευματικό έργο των μοναχών. Το θέμα είναι ότι δυστυχώς ασχολήθηκα», υποστηρίζει ο Βασίλης Αλεξάκης.


Αυτοκτονίες όπως στον Στρατό

«Πολύ σημαντικό είναι το θέμα των αυτοκτονιών στον Άθω», λέει ο Βασίλης Αλεξάκης. «Το ποσοστό τους είναι ανάλογο με εκείνο στις φυλακές και τα στρατόπεδα. Το κράτος δεν κάνει ποτέ ανακρίσεις και οι εφημερίδες δεν καταγράφουν τα περιστατικά. Αλλά είναι γεγονός ότι οι “παλιοί” μεταχειρίζονται τους δόκιμους μοναχούς σαν δούλους και τους ταπεινώνουν. “Πρέπει να κλάψεις τόσο ώστε το χώμα στα πόδια σου να γίνει λάσπη”, λένε στους δόκιμους». Άλλο συζητήσιμο θέμα, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι η Αθωνιάδα Σχολή, το σχολείο στις Καρυές του οποίου οι μαθητές είναι οικότροφοι.

«Πρόκειται για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», λέει. «Τα αγόρια αυτά μεγαλώνουν χωρίς να βλέπουν γυναίκες ποτέ. Αν καμιά φορά κάνουν εκδρομή στη Θεσσαλονίκη, τις βλέπουν σαν άγνωστα όντα».