Η Ευγενία Σαρρή ερευνά εγκλήματα αναλύοντας λέξη-λέξη τον λόγο των υπόπτων
Η Ευγενία
Σαρρή είναι η μοναδική Αναλύτρια Λόγου στην Ελλάδα και μέλος μιας
διεθνούς ομάδας αναλυτών που εργάζονται πάνω σε ανθρωποκτονίες,
εξαφανίσεις ανηλίκων και παντός είδους εγκλήματα.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου την κάλεσε στα μέσα Απριλίου να παραδώσει ένα σεμινάριο με θέμα “Έγκλημα και Λόγος: Η χρήση της Ανάλυσης Λόγου για την αποκάλυψη της αλήθειας σε ένα έγκλημα”.
Παρακολούθησα και η ίδια το σεμινάριο καθώς ομολογώ ότι με εξιτάρει η διερεύνηση εγκλημάτων από τη σκοπιά της κατανόησης της ανθρώπινης ψυχολογίας και συμπεριφοράς. Και σίγουρα δεν είμαι η μόνη.
Για την ιστορία, τα τελευταία χρόνια έχει εμφανιστεί στη βιβλιογραφία το λεγόμενο “CSI effect”: το φαινόμενο αναφέρεται στην εκτεταμένη απεικόνιση της εγκληματολογικής επιστήμης σε σειρές όπως το CSI: Crime Scene Investigation και πώς αυτή επηρεάζει την αντίληψη των ενόρκων στα δικαστήρια. Το περιοδικό Time χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το 2002 τον όρο “CSI effect” για να περιγράψει την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των ενόρκων ως προς την αξία των αποδεικτικών στοιχείων από τη σκηνή του εγκλήματος. Το “φαινόμενο CSI” λέγεται ότι ευθύνεται ακόμα και για την αύξηση στα πανεπιστήμια στη ζήτηση μαθημάτων όπως η Εγκληματολογία και η Ιατροδικαστική.
Η Ευγενία Σαρρή βγάζει το κοστούμι της πρωινής της δουλειάς ως καθηγήτρια αγγλικών και ξεκινάει την έρευνα πάνω σε άλυτες ποινικές υποθέσεις. Δουλειά της είναι να ακούει και να διαβάζει καταθέσεις κατηγορουμένων ή μαρτύρων, συνεντεύξεις υπόπτων και να κάνει ανάλυση του λόγου τους προκειμένου να υποδείξει τα προβληματικά σημεία που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση.
Ερωτεύτηκε το εν λόγω αντικείμενο αμέσως αφού παρακολούθησε έναν Αμερικανό αναλυτή λόγου που έμελλε να γίνει ο δάσκαλός της.
Ο τομέας της Ανάλυσης Λόγου είναι τελείως άγνωστος στην Ελλάδα. Statement Analysis ή Forensic Linguistics, στα αγγλικά, θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα κράμα ψυχολογίας, εγκληματολογίας και γλωσσολογίας.
Στα τέλη Μαΐου, η Σαρρή θα κυκλοφορήσει το πρώτο της βιβλίο (“Ανάλυση Λόγου: Η αλήθεια πίσω από τις λέξεις”, εκδόσεις Ρέω) συστήνοντας στο ελληνικό κοινό την Ανάλυση Λόγου ενώ ως case study μελετά την “υπόθεση Καρολάιν”.
Το παράπονό της είναι ότι έχει έτοιμο ακόμα ένα βιβλίο το οποίο αναγκάζεται να το κρατάει στο συρτάρι γιατί αγγίζει μία “πολύ περίεργη υπόθεση” που δεν έχει τελεσιδικήσει.
“Είμαστε φτιαγμένοι για να λέμε την αλήθεια. Αυτό δίνει ύπαρξη στην Ανάλυση Λόγου”
“Είμαστε φτιαγμένοι για να λέμε την αλήθεια. Είναι μία φυσική διαδικασία”. Δικά σας λόγια από το σεμινάριο του Συλλόγου Εγκληματολόγων. Πώς εξηγείται αυτό;
Είναι η κατασκευή μας τέτοια. Υπάρχει μία πληροφορία στον εγκέφαλό μας και αυτή η πληροφορία εκφράζεται με τον λόγο. Αυτή είναι μία αυτόματη διαδικασία που γίνεται μέσα σε νανοσεκόντ χάρη στην ταχύτητα του εγκεφάλου μας. Το να πεις ψέματα ή το να προσπαθήσεις να κρύψεις κάτι, είναι κόντρα σε αυτή τη φυσική διαδικασία. Ακριβώς αυτό, όμως, δικαιολογεί την ύπαρξη της Ανάλυσης Λόγου και την καθιστά αποτελεσματική. Όταν πάω να διακόψω μία φυσική διαδικασία είτε με λογοκρισία είτε αλλάζοντας λέξεις είτε εμποδίζοντας τη ροή του λόγου μου, αυτό γίνεται αισθητό στον λόγο. Κι εκεί είναι που παρεμβαίνουμε εμείς.
Άρα τι είναι και τι κάνει η Ανάλυση Λόγου;
Η Ανάλυση Λόγου είναι μέθοδος για να διεισδύσουμε στη λεκτική επικοινωνία. Βασίζεται σε δεδομένα που συνέλεξαν επί δεκαετίες επαγγελματίες που ασχολούνταν με την ανάκριση υπόπτων. Άνθρωποι που δούλευαν σε μυστικές υπηρεσίες άρχισαν να παρατηρούν μοτίβα συμπεριφοράς σε αυτούς που ψεύδονταν στις καταθέσεις τους. Αυτά τα μοτίβα επαναλαμβάνονταν τόσο σταθερά που έθεσαν τα θεμέλια για τις πρώτες αρχές της Ανάλυσης Λόγου. Παππούς του Statement Analysis θεωρείται ο 80χρονος Avinoam Sapir που δούλευε για τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Το FBI και η CIA χρησιμοποιούν τα εργαλεία του Sapir εδώ και δεκαετίες για να αναλύουν τον λόγο αυτών που ανακρίνουν.
Πρόκειται για έναν σύγχρονο τομέα εν εξελίξει. Συλλέγονται συνεχώς νέα δεδομένα προς μελέτη. Ένας συνάδελφος στην Αγγλία, για παράδειγμα, συγκεντρώνει τώρα εξαιρετικό υλικό για τα τηλεφωνήματα έκτακτης ανάγκης μελετώντας όλες τις κλήσεις που γίνονται στο 100.
Τα τελευταία χρόνια δημοσιεύτηκαν και οι πρώτες επιστημονικές εργασίες οπότε παίρνει σιγά-σιγά και ακαδημαϊκή μορφή.
Υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι κανόνες που ακολουθείτε;
Ναι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν κάνουμε τυφλή εφαρμογή κανόνων. Δεν μιλάμε για κάτι τόσο απλοϊκό. Συνεκτιμώνται πολλοί παράγοντες: πρέπει να εξετάζουμε πώς λειτουργεί ο άνθρωπος σε ένα συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο, το κοινωνικό, οικονομικό υπόβαθρο, κλπ. Δεν μπορείς να ερμηνεύεις μηχανιστικά. [..........................................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου