«Γιατί αυτή η εκκλησιαστική σιωπή» αναρωτήθηκε ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς λίγο πριν ξεκινήσει η συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στο πνευματικό Κέντρο Χανίων που για ένα δεκαήμερο έχει μετατραπεί σε Κέντρο Κινηματογράφου, καθώς φιλοξενεί όλες τις δράσεις του 10ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Τιμώμενο πρόσωπο ο 90χρονος Κώστας Γαβράς, ο οποίος συνοδευόμενος από την σύζυγο του Μισέλ, ξεναγήθηκε προηγουμένως και στις δύο εκθέσεις : αυτήν που φιλοξενεί πολλές αφίσες από τα κινηματογραφικά έργα που σκηνοθέτησε ο ίδιος ( Ζ, Κεφάλαιο, Αγνοούμενος Χάννα Κ., Ανατολικά της Εδέμ), κάποιες από τις οποίες ,όπως είπε, δεν τις έχει στο αρχείο του και με μεγάλο σεβασμό έβαλε την υπογραφή του, αλλά και στην έκθεση που φιλοξενεί φωτογραφίες από τα γυρίσματα των ταινιών του Θεόδωρου Αγγελόπουλο. Με περισυλλογή στάθηκε μπροστά στην τελευταία φωτογραφία του Θ. Αγγελόπουλου, στην γέφυρα της Δραπετσώνας, πριν το τροχαίο δυστύχημα που του στέρησε την ζωή. Σαν αποχαιρετισμός. Όταν βρέθηκε μπροστά στην αφίσα της ταινίας «Ζ» θυμήθηκε την επεισοδιακή πρεμιέρα στην Ιταλία, όπου οι Ιταλοί άλλαξαν αυθαίρετα τον τίτλο καταργώντας το Ζ, με αποτέλεσμα να αποχωρήσει από την κινηματογραφική αίθουσα εκνευρισμένος. Η παρουσία του στο φεστιβάλ «διεκδικήθηκε» από τον καλλιτεχνικό Διευθυντή τον Ματθαίο Φρατζεσκάκη εδώ και τέσσερα χρόνια. Σήμερα ήρθε η αποδοχή.«Η επιμονή του και το καταπληκτικό έργο που κάνει το Φεστιβάλ ήταν οι αιτίες για να αποδεχθώ την πρόταση, γιατί δεν θέλω να είμαι παρών παντού. Δεν είναι σωστό, να εμφανίζεσαι παντού και να μιλάς για όλα» η απάντηση του Κ. Γαβρά, που αποδεικνύει ότι με σύνεση και φρόνηση επιλέγει τις παρεμβάσεις τους και τις δημόσιες εμφανίσεις του.
Η Κρήτη δεν είναι μόνο ο τόπος που αναπαύεται ο Μ. Θεοδωράκης, με τον οποίον συνεργάστηκαν από το «Ζ», αλλά όπως είπε ο τόπος που βρέθηκε δυο φορές στα νιάτα του και μάλιστα με περιπέτειες στο γύρισμα μιας ταινίας. Απάντησε ακάματα σε όλες τις ερωτήσεις, αποδεικνύοντας πως είναι κατεξοχήν πολιτικό όν όπως και ο κινηματογράφος που υπηρετεί επί 70 χρόνια. Περάσαν τρία χρόνια που ανέβηκαν οι «Ενήλικες στην αίθουσα» ταινία βασισμένη στην εμπειρία της Ελλάδας που μετατράπηκε σε πειραματόζωο από ένα μη θεσμικό όργανο της Ε-Ε, αυτό του Eurogroup. Τι έχει αλλάξει στην Ελλάδα και την Ευρώπη έκτοτε; «Το σίγουρο είναι πως το χρέος της χώρας είναι εδώ παρόν. Γιατί σήμερα η Ευρώπη σιωπά ενώ τότε λύσσαξε;» διερωτήθηκε ο Κώστας Γαβράς ο οποίος παρατηρώντας όλες τις κινήσεις της ΕΕ είναι πολύ απαισιόδοξος για το μέλλον της Ευρώπης. «Νομίζω πως ζούμε την καταστροφή της Ευρώπης. Είναι το μόνο δεδομένο.
Η Γαλλία με την Γερμανία συγκρούονται, ο Πούτιν είναι απρόβλεπτος και αδυνατώ να τον ερμηνεύσω. Η ακροδεξιά κερδίζει γιατί από την μια πλευρά χρησιμοποιεί τον φόβο για να επικρατήσει, αλλά και επειδή οι προτάσεις των αντίπαλων πολιτικών δυνάμεων πάνω στα πραγματικά προβλήματα δεν πείθουν. Οι δυσκολίες του κόσμου τούς οδηγούν στην ακροδεξιά. Όμως πρέπει να εξηγήσουμε στους πολίτες ότι, όπου πήρε την εξουσία η ακροδεξιά εκμεταλλευόμενη αυτήν την αδυναμία των αντιπάλων, όχι μόνο δεν έλυσε τα προβλήματα , αντιθέτως επιδεινώθηκαν». ;Hταν οργισμένος και πικραμένος όταν αναφέρθηκε στην κοινοβουλευτική παρουσία της ΧΑ -που την χαρακτήρισε ναζιστικό κόμμα- και αναρωτήθηκε: «Πώς είναι δυνατόν να ανεχθούν τα ΜΜΕ το φαινόμενο του ναζισμού; Πώς αποδέχθηκαν οι Έλληνες ,που είχαν τόσα θύματα στην Αντίσταση και στην Κατοχή, να ψηφίζουν ναζιστές»;
Χωρίς να ρωτηθεί, πήρε θέση που είναι καταπέλτης για την πανεπιστημιακή αστυνομία , χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο να υπάρχει αστυνομία στα Πανεπιστήμια .Στόχος της κυβέρνησης είναι να διαπαιδαγωγηθούν οι νέοι άνθρωποι στην υποταγή και στην αστυνομική αυθαιρεσία».. Η λέξη «αντίσταση» είναι η λέξη κλειδί για την κινηματογραφική του έμπνευση. «Αντίσταση όχι μόνο στα μεγάλα γεγονότα και στα ηρωικά αλλά στα μικρά , τα καθημερινά. Εκεί αξίζει να επικεντρώσουμε όλοι». Θυμήθηκε ότι εμπνεύστηκε για την ταινία «Αμην» από την στάση αντίστασης που κράτησαν απέναντι στην εξουσία και την θρησκευτική ηγεσία, δύο άνθρωποι. Πραγματική ιστορία αντίστασης, απέναντι στην ομερτά της εκκλησίας στο ολοκa;yτωμα. Λάβρος κατά των σκοταδιστικών αντιλήψεων μερίδας των Ελλήνων χριστιανών μητροπολιτών-όπως του Χρυσόστομου Δωδώνης - αλλά και επικριτικός απέναντι στον ρόλο της εκκλησίας: « Χρειάζονται βαθιές αλλαγές στον τρόπο και στις αντιλήψεις της Εκκλησίας, γιατί έχει μείνει πολύ πίσω στο χρόνο και στις αντιλήψεις. Δεν παίζει τον ρόλο της . Πρέπει να είναι σχήμα ειρήνης και όχι μίσους. Τι θα πεί εμείς οι καλοί στον Παράδεισο και οι κακοί στην κόλαση. Εγώ προέρχομαι από θρησκευόμενη οικογένεια, αλλά οι δικοί μου είχαν μέσα τους την αγάπη.. Στην Γαλλία οι νέοι απομακρύνονται από την θρησκεία και την eκκλησία, αντιθέτως στην Αμερική συσπειρώνονται. Στην Ελλάδα, πώς τολμούν κάποιοι ιεράρχες και λένε αυτά για την κακοποίηση των γυναικών και τις γυναικοκτονίες...».
Παραδέχθηκε ότι του προτάθηκε στο παρελθόν να αναλάβει την Προεδρία της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και το αρνήθηκε ενώ σε ερώτηση εάν του ζητούσε τώρα η κυβέρνηση την βοήθεια της σε κάποια προβλήματα αφού έκανε την χαρακτηριστική κίνηση με το χέρι που δηλώνει το « μακριά από μένα» είπε με δεικτικό τρόπο πως «είναι πολύ μεγάλη η λίστα με το προβλήματα που έχει να λύσει η ελληνική κυβέρνηση. Εξάλλου εγώ δεν μπορώ να δίνω απαντήσεις σε όλα τα προβλήματα». Επεσήμανε πως τις προτάσεις που είχε καταθέσει ο ίδιος σε διάλογο με άλλους φορείς του κινηματογράφου , την περίοδο της Υπουργίας του κ. Γερουλάνου οι κυβερνήσεις τις χρησιμοποίησαν ως «άλλοθι» για να εφαρμόσουν την δική τους πολιτική ,χωρίς να του ζητηθεί συνέχεια στην συζήτηση. Εκπρόσωποι του σινεμά επεσήμαναν ότι ο νόμος Γερουλάνου , περιόριζε την κρατική χρηματοδότηση, επιτρέποντας την είσοδο των ιδιωτών.
Ο Κώστας Γαβράς ενθουσιάστηκε από την παρουσία στο φεστιβάλ μαθητών από σχολεία της Κρήτης, που όχι μόνο παρακολουθούν αλλά και δημιουργούν ταινίες. Θυμήθηκε την δική του θητεία στην Γαλλική «Cinematec» και τις προτάσεις που έκανε για την Κινηματογραφική εκπαίδευση των παιδιών όπως και τις προσπάθειες του Γάλλου Liman. «Είναι τρόπος εξοικείωσης των νέων, με το πώς δημιουργούνται οι εικόνες με τις οποίες κατακλύζονται, είναι εκπαίδευση στην επιλογή, είναι κοινωνική διαδικασία πολύ σημαντική στην ψηφιακή σημερινή εποχή. Μπορούν οι μαθητές με 5 ευρώ να αποκτήσουν πρόσβαση σε ταινίες από το κινητό και από την τηλεόραση στο σπίτι . Όμως η κινηματογραφική αίθουσα είναι κοινωνική διαδικασία. Επίσης η εκπαίδευσή τους και μέσω του Φεστιβάλ είναι η ανακάλυψη του «χρυσού», του πολύτιμου, του ξεχωριστού, της επιλογής . Όπως μαθαίνουν να γράφουν, έτσι πρέπει να μάθουν και πως δημιουργείται η ταινία .
Η πεποίθηση του μεγάλου σκηνοθέτη είναι πως κινηματογράφος θα υπάρχει πάντα, γιατί οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από ιστορίες με συναισθήματα. Θυμήθηκε τα δικά του παιδικά χρόνια, όταν τα βράδια στις οικογενειακές συνάξεις, άκουγε την ιστορία του παππού του στην Μικρασιατική καταστροφή. Αυτό το «τί ζητούσαμε εμείς στην Μ. Ασία» που λέγανε του καρφώθηκε στο μυαλό. Ο κινηματογράφος είναι ο καθρέπτης του εαυτού μας και της κοινωνίας. Αυτή είναι η άποψη του γι αυτο και όλες του οι ταινίες βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα που μελέτησε σε βιβλία ή και βίωσε σε ιστορικές περιόδους. «Οι ταινίες πρέπει να βγαίνουν από βαθιά μέσα μας και να έχουν συνέχεια. Να δείχνουν την ζωή, να είναι μέρος της κοινωνίας και να έχουν συνέχεια. Στην Ελλάδα δυστυχώς υπάρχει ασυνέχεια..» Αντιθέτως στην Γαλλία είναι πολιτική απόφαση να στηρίξει τις δικές της παραγωγές. Και χρονολογείται από τον Β παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Γερμανοί στην Κατοχή παρήγαγαν ναζιστικές ταινίες και οι Αμερικανοί τις δικές τους. Τότε αποφάσισε ο Ντε Γκωλ να «γίνει ο δικός μας κινηματογράφος. « Στην Γαλλία υπάρχει ελευθερία και κρατική ενίσχυση της κινηματογραφικής παραγωγής: 320 νέες ταινίες κάθε χρόνο, 70 με γυναίκες υπογράφουσες. Έκπληξη το Ισραήλ που κάνει θαύματα, αν και μικρή χώρα, ενώ λυπούμαι πολύ που δεν βλέπω πολλές ελληνικές ταινίες στην Γαλλία. Ο κινηματογράφος, όπως το βιβλίο και η ζωγραφική, είναι συνήθεια. Αν δεν υπάρχει συνέχεια χάνεται». Ο Κώστας Γαβράς έδωσε το παρών και στο αφιέρωμα στον εκλιπόντα Θ. Αγγελόπουλο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου