Συγγραφείς της «επικαιρότητας» αυτοσυστήνονται με το ερωτηματολόγιο του «Βιβλιοδρομίου» των Νέων

Τάσος Καλούτσας: «Το εργαστήρι του συγγραφέα είναι η πραγματικότητα»

Πηγή: tanea.gr

Η τελευταία φορά που συγκινήθηκα με μια ολοκληρωμένη αφήγηση ήταν… πρόσφατα µε το βιβλίο Ο απατεώνας του Χαβιέρ Θέρκας, όπου, µε αφορµή τον βίο και την πολιτεία του Ενρίκ Μάρκο, ο συγγραφέας ανιχνεύει και αποκαλύπτει την αλήθεια και το ψέµα που έκρυβε στην πραγµατική ζωή του ο «ιδιοφυής» αυτός ψευτοήρωας του ισπανικού Εµφυλίου, σε αριστοτεχνική αντιπαραβολή µε την πραγµατικότητα και τις µυθοπλασίες ενός µυθιστορήµατος (Δον Κιχώτης). Για να καταλήξει σε ενδιαφέροντα συµπεράσµατα, όπως «ο Μάρκο ήταν µια αντανάκλαση της ιστορίας της χώρας του», αλλά και ότι ήταν τελικά «ό,τι είµαστε όλοι οι άνθρωποι»…

Αν μπορούσα να γράφω μετά μουσικής θα επέλεγα… Σ" ένα παλιό µου διήγηµα, Οι οµπρέλες του Χερβούργου, προσπάθησα να δείξω ότι το άκουσµα και µόνο της µουσικής µπορεί να προκαλέσει δυνατή συγκίνηση. Αρα το γράψιµο µετά µουσικής θα µου ήταν δύσκολο, αφού η ροή της σκέψης ακολουθεί τη δική της εσωτερική µουσική. Μολαταύτα, αν δεν γινόταν αλλιώς, θα προτιµούσα ένα απαλό κοµµάτι του Νίνο Ρότα ή του Γκέρσουιν.

Το πιο οδυνηρό στη διαδικασία της συγγραφής… είναι οτιδήποτε απειλεί να αναστείλει τον «καλλιτεχνικό παλµό» της: ένας ψυχολογικός παράγοντας ή µια αδυναµία της «εκτέλεσης» (που λέει κι ο Καραγάτσης) και ολοκλήρωσης του κειµένου. Οι πιο πολλοί έχουµε στο συρτάρι τέτοια ηµιτελή γραπτά, ίσως περιµένουν τον χρόνο τους για να πάρουν αρτιότερη µορφή…

Τρία βιβλία που θα πρότεινα οπωσδήποτε για μια βιβλιοθήκη λυκείου θα ήταν… Το τέλος της µικρής µας πόλης (Δηµήτρης Χατζής), Αντιποίησις αρχής (Αλέξανδρος Κοτζιάς), Η µεγάλη πλατεία (Νίκος Μπακόλας).

Η κριτική που αποδέχομαι αφορά… τυχόν επισηµάνσεις βελτίωσης του έργου µου, αλλά και την κατάδειξη των αδυναµιών του, όπου υπάρχουν. Μου φαίνεται ανοίκειο να στρέφεται κανείς κατά των κριτικών και να παραδίδεται στο αισθητικό κριτήριο των µη ειδηµόνων. Αλλωστε κρίνονται και οι ίδιοι…

Η αυτοκριτική ξεκινάει από… τη βούληση να γνωρίσουµε σε βάθος τον εαυτό µας και να παραδεχτούµε τα λάθη µας. Οδηγεί τελικά στην αυτογνωσία που προσωπικά τη θεωρώ αναπόσπαστο συστατικό της προσωπικότητας του καλού συγγραφέα και αντανακλάται στο έργο του.

Η αρχή ενός κλασικού βιβλίου που ζηλεύω είναι… η πρώτη φράση του µυθιστορήµατος Ο ξένος του Αλµπέρ Καµί: «Σήµερα πέθανε η µητέρα» (µετ. Γ. Γεραλή). Προσέξτε, για παράδειγµα, την αντίστιξη που δηµιουργείται σε σχέση µε τον τίτλο του βιβλίου…

Οταν ακούω για την «κρίση της λογοτεχνίας» ή τη «λογοτεχνία της κρίσης» σκέφτομαι ότι… πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγµατα. Γιατί το δεύτερο µπορεί να φέρει στο φως εξαιρετικά λογοτεχνικά κείµενα, αφού το εργαστήρι όπου ζυµώθηκαν τα βιώµατα του συγγραφέα ήταν η σκληρή πραγµατικότητα που έζησε ή και ζει. Φυσικά κατάλληλα µετουσιωµένα σε αυθεντική λογοτεχνία και πάντα ανάλογα µε το ταλέντο του συγγραφέα, τα εργαλεία της µνήµης και της φαντασίας του και την ιδιοσυγκρασία του.

Ο 70χρονος Τάσος Καλούτσας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και ζει. Για τη συλλογή διηγημάτων του «Το τραγούδι των σειρήνων» (Νεφέλη, 2000) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος και το Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού «Διαβάζω». Το τελευταίο του βιβλίο «Υπό το κράτος του τρόμου» κυκλοφορεί από τις εκδ. Μεταίχμιο