Ίσοι, Ισαίτεροι, Ισαίτατοι...

Η ντροπή του αγγελιόσημου

Τάσος Αβραντίνης                     Athensvoice, 19/04/2014

Πολλοί έσπευσαν να πανηγυρίσουν την κατάργηση του αγγελιόσημου, το οποίο βεβαίως δεν καταργήθηκε. Όχι μόνο δεν καταργήθηκε αλλά ο υπουργός Εργασίας διαβεβαίωσε πως δεν διανοήθηκαν καν στην κυβέρνηση να το καταργήσουν. Υποστηρίζω ότι το αγγελιόσημο δεν πρόκειται να καταργηθεί παρά μόνο όταν θα έχει πραγματικά γκρεμιστεί το πελατειακό κράτος και οι Ηρακλείς του, δηλαδή η αντιδραστική συντεχνία των δημοσιογράφων και οι απολύτως κρατικοδίαιτοι ιδιοκτήτες μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι πόροι των ΕΔΟΕΑΠ και ΕΤΑΠ ΜΜΕ (των ασφαλιστικών ταμείων των δημοσιογράφων και λοιπών εργαζόμενων στα ΜΜΕ) προέρχονται από το αμαρτωλό αγγελιόσημο. Είναι το χαράτσι που πληρώνει κάθε διαφημιζόμενη εταιρεία –και κατ’ επέκταση πολλές φορές ο καταναλωτής των προϊόντων της– ως ποσοστό επί του ποσού της διαφημιστικής δαπάνης και ανέρχεται σήμερα στο 21,5% του ύψους της.

Εδώ έχουμε μια κλασική περίπτωση σκανδαλώδους φόρου υπέρ τρίτων. Προσέξτε: το αγγελιόσημο ωφελεί δύο κυρίως κατηγορίες, τους δημοσιογράφους-μέλη της ΕΣΗΕΑ, οι οποίοι λαμβάνουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και επικουρική σύνταξη με «τα λεφτά των άλλων» (καταναλωτών και διαφημιζόμενων), και τους εργοδότες τους (εκδότες και ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης), οι οποίοι απαλλάσσονται από την πληρωμή εργοδοτικής εισφοράς – η μόνη κατηγορία εργοδοτών που δεν πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές.

Επίσης, σκανδαλωδώς από το αγγελιόσημο –δηλαδή από «τα λεφτά των άλλων»– ενισχύονται και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των δημοσιογράφων και των άλλων εργαζομένων στα ΜΜΕ.

Ακόμη, εκτός από το αγγελιόσημο υπάρχει και ο ειδικός φόρος τηλεόρασης, ο οποίος μέχρι το 2012 ανερχόταν στο 30% επί της αξίας του τιμολογίου, μειώθηκε στο 20%, ανεστάλη η εφαρμογή του για δύο χρόνια και θα ισχύσει ξανά από την 1η Ιανουαρίου 2015. Έτσι με συνολική διαφημιστική δαπάνη σε τηλεόραση, ραδιόφωνο, περιοδικά και εφημερίδες περίπου στο 1,186 δισ. ευρώ για το 2013 οι διαφημιζόμενοι πλήρωσαν επιπλέον άλλα 203 εκατ. ευρώ αγγελιόσημο για να καρπωθούν το ποσό αυτό τα παραπάνω ταμεία των δημοσιογράφων και οι ιδιοκτήτες των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Το 2009, έτος που αναδείχθηκε η δημοσιονομική κρίση με διαφημιστική δαπάνη περίπου στα 2,213 δισ. ευρώ, το αγγελιόσημο ανήλθε περίπου στα 380 εκατ. ευρώ. Από το 2009 μέχρι σήμερα τα παραπάνω ταμεία, οι ιδιοκτήτες ΜΜΕ και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν καρπωθεί μέσω του αγγελιόσημου το ποσό του 1,379 δισ. ευρώ.

Το 2015, με την επαναφορά του ειδικού φόρου τηλεόρασης, οι διαφημιζόμενοι θα κληθούν να πληρώσουν, εάν υποτεθεί ότι η διαφημιστική δαπάνη διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα, άλλα 120 εκατ. επιπλέον φόρο στο κράτος. Ενημερωτικά, την περίοδο 2009-2012 πλήρωσαν περίπου 500 εκατ. ευρώ.

Αξίζει όμως να παραθέσουμε και μερικά ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία:

(1) Το αγγελιόσημο θεσπίστηκε από την κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου με το νομοθετικό διάταγμα 465/1941, σε ποσοστό 5% επί του τιμήματος της διαφήμισης στις ημερήσιες εφημερίδες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

(2) Η δικτατορία το επέβαλε τελικά παντού, σε όλα τα έντυπα και ραδιοτηλεοπτικά μέσα (α.ν. 248/1967 και ν.δ. 1344/1973), ενώ το αύξησε έως και σε 20%. Υποθέτω ότι ο αλήστου μνήμης υφυπουργός Τύπου της «εθνοσωτηρίου» κυβερνήσεως Γεωργίου Παπαδοπούλου, δημοσιογράφος και θεωρητικός της Χούντας, Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, κατά τη μεταπολίτευση απέφυγε και τη διαγραφή του από την ΕΣΗΕΑ λόγω της μεγίστης αυτής ευεργεσίας προς τους συναδέλφους του.

(3) Η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, πριν από την πτώση της το 1989, το αύξησε σε 21,5% για τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα με τον ν. 1866/1989.

(4) Η απαλλαγή των εργοδοτών των δημοσιογράφων από την υποχρέωση καταβολής του αγγελιόσημου θεσπίστηκε από τον σημερινό επικεφαλής της Ελιάς-ΠΑΣΟΚ και κατά δήλωσίν του «αναπληρωτή πρωθυπουργό» Ευάγγελο Βενιζέλο.

Δυστυχώς οι λίγοι οργανωμένοι που προστατεύονται από το κράτος με αντάλλαγμα την πολιτική και κομματική υποστήριξή τους στους πολιτικούς - μεσίτες των συμφερόντων τους επιβαρύνουν τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών με τους περιβόητους «κοινωνικούς πόρους» ή αλλιώς τους δυσβάστακτους «φόρους υπέρ τρίτων».

Οι «τρίτοι» βεβαίως δεν είναι οι άποροι, οι άνεργοι, όσοι τέλος πάντων έχουν ανάγκη κοινωνικής προστασίας. Οι «τρίτοι» είναι οι πανίσχυρες συντεχνίες που κρατούν σε ομηρία τους πολίτες. Τα κόστη αυτά μπορεί να είναι μικρά για τον καθένα μας υπέρ κάθε μεμονωμένης προστατευόμενης συνομοταξίας ειδικών συμφερόντων (δημοσιογράφους, δικηγόρους, μηχανικούς, φαρμακοποιούς, ταξιτζήδες, φορτηγατζήδες, ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες, εκδότες, καναλάρχες κ.ο.κ.), αλλά αθροιστικά επιβαρύνουν σημαντικά την τσέπη μας και την ελληνική οικονομία με κάποια δισεκατομμύρια.