Πολύβιος Δημητρακόπουλος: ένα επίκαιρο σπινθηροβόλο πνεύμα (15)

Πολύβιου Δημητρακόπουλου*

"Αι δύο Διαθήκαι"

[Ολόκληρο (σε συνέχειες) το κείμενο  ενός σπινθηροβόλου πνεύματος, η επικαιρότητα του οποίου αναδεικνύεται όλο και πιο πολύ στις μέρες μας, εποχή έντονου εξυπνακισμού , αλλά απουσίας ουσιαστικού κριτικού και σατιρικού λόγου...]

[* 1. Πολύβιος Δημητρακόπουλος - Βικιπαίδεια

 2. BiblioNet : Δημητρακόπουλος, Πολύβιος]

ΜΕΡΟΣ Α'.

ΔIΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ

Η ΧΡΥΣΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

15

Δ'.

301

Άκουσον, ω Πετεινέ, και τούτο. Να μη επαίρεσαι ούτε διά το στέμμα σου, ούτε διά την λαμπρότητα των πτερών σου· η ειμαρμένη είνε συνήθως τοσούτον ανεπιτηδεία και βιαστική, ώστε, αποσπώσα έν στέμμα από μίαν κεφαλήν, το αποσπά ενίοτε μαζύ με το δέρμα.

302

Όταν διέλθης από την καλύβην ενός σοφού, και από το μέγαρον ενός ηλιθίου, και ίδης γίγαντας να εισέρχωνται εις την καλύβην και νάννους εις το μέγαρον, δύνασαι να κραυγάσης, ως ο Αρχιμήδης: — Εύρον! εύρον!

Και αν οι διαβάται σ' ερωτήσωσι τι εύρες, δείξε και απάντησε:

— Το μέγιστον εν τω ελαχίστω, και το ελάχιστον εν τω μεγίστω.

303

Εκτίμα ό,τι έχεις· συνήθως απολαμβάνομεν ενός αγαθού όταν δεν δυνάμεθα να το εκτιμήσωμεν, και το εκτιμώμεν, όταν δεν δυνάμεθα να το απολαύσωμεν.

***

Ό,τι έχεις είνε πάντοτε αγαθόν, αρκεί να γνωρίζης πώς να το έχης.

304

Εάν ο έρως δεν εγεννάτο προ των θεών, αναμφιβόλως το θείον θα συνελάμβανε την ιδέαν της δημιουργίας του, από το σύνολον της εικόνος εκείνης, την οποίαν επαρουσίασαν στιγμαίως ο Οδυσσεύς και ο Κύκλωψ, ο είς φερόμενος υπό την κοιλίαν του κριού, ο δ' έτερος ψηλαφών και μη ευρίσκων τίποτε· εικών πανούργου, γίγαντος και τυφλού. Ιδού ο Έρως.

305

Λέγουν, ότι αι υψηλοτέραι κορυφαί αποσπώσι τον κεραυνόν· είνε αληθές, αλλά συ μη φοβήσαι ν' ανέλθης. Διά να σου ρίψη ο άλλος τον κεραυνόν, πρέπει να ήνε υψηλότερον σού· φρόντιζε λοιπόν να τον υπερβής.

306

Το τελειότερον των μέχρι νυν εφευρεθέντων όπλων παρά του ανθρώπου, είνε η λογική του· είνε το μόνον όπλον, διά του οποίου επιτίθεται ισχυρότερον, και αμύνεται ασφαλέστερον.

307

Εις ουδεμίαν άλλην περίστασιν δύνασαι να μετρήσης ακριβέστερον του έρωτός σου το μέγεθος, ειμή όταν λαμβάνης τα μέτρα του, διά να κατασκευάσης το φέρετρόν σου.

308

Εάν έχης εντός σου τον δαίμονα της μεγαλοφυίας, ουδαμού θα εύρης θέσιν κατάλληλον διά να σταθής· κ' εάν δεν υπάρχη οδός, διά να σε ωθήση ούτος προς τα εμπρός, δεν θα ησυχάση πριν σε διαρρήξη.

309

Όταν βλέπης ότι νυκτώνει, τρέμε· δεν παρέρχεται εκάστη νυξ δι' όλους τους ανθρώπους· είνε αδύνατον να μη παραμείνη επί ενός τουλάχιστον μετώπου.

310

Η συμφορά είνε φιλοσοφία σιωπηλή.

311

Βεβαίως δεν βασιλεύει επιτυχώς επί ενός λαού, ο μη βασιλεύων εαυτού.

312

Εάν συμβή να εκλέξης μεταξύ ενός, θαυμάζοντος την υπερτέραν της ιδικής του κακίαν, και ενός, μισούντος την υπερτέραν της ιδικής του αρετήν, να προτιμήσης πάντοτε τον πρώτον, ως ειλικρινέστερον.

313

Διά πάσαν περίπτωσιν έν και έν κάμνουν δύο· τούτο λέγεται π ρ ό σ θ ε σ ι ς. Όταν όμως εφαρμόζεται ο αυτός κανών και εις τον γάμον, τούτο λέγεται δ ι α ί ρ ε σ ι ς.

314

Το ψεύδος ενέχει τόσον γόητρον, ώστε, όταν δειχθή ως αλήθεια, ουδείς λόγος γίνεται πλέον περί αυτού.

***

Το ψεύδος ενέχει τα μυστήριον της αμφιβολίας, το οποίον δεν έχει μία πασιφανής αλήθεια· είνε περιβεβλημένον με σκιόφως, το οποίον του προσδίδει την επιβολήν του κατά τα ήμισυ αγνώστου, και του κατά το ήμισυ γνωστού.

315

Ο καλήτερος στρατηγός δι' έν στράτευμα είνε η ιδέα.

316

Δεν θα εύρης ελεεινότερον φαινόμενον εις την φύσιν από το παράκαιρον· εν τούτοις και τούτο επροστατεύθη από την Σοφίαν, ήτις διέπει τον κόσμον, διότι του εδώρησε την ορμητικότητα εκείνην, ης στερείται το ομαλώς εξελισσόμενον, το μη φοβούμενον διά την επαύριον, της οποίας την γονιμότητα έχει εξασφαλίση από της προτεραίας.

317

Και ισόβιοι στρατηγοί απεστρατεύθησαν· ισόβιοι έξεις ουδέποτε.

318

Διά την γυναίκα καλόν είνε ό,τι την ευαρεστεί, κακόν, ό,τι δεν την κολακεύει.

319

Η τιμή είνε τοσούτον ισχυρά, αλλά και τοσούτον εύθραυστος, ώστε, ενώ όρος πίπτον επ' αυτής αδυνατεί να την κλονήση, μία θριξ την καταρρίπτει εις άπειρα τεμάχια.

320

Ουδέποτε να δίδης πολλήν προσοχήν εις τας θεωρίας· η ιστορία των πραγμάτων είνε πολύ διαφορετική των θεωριών, — αίτινες αυτό τούτο αποδεικνύουσιν: ότι δεν υπάρχει θεωρίας ανάγκη, όπου τα πράγματα λαλούσι, και λειτουργούσιν ομαλώς και κανονικώς.