SKOUPIDIA TV

Τηλεοπτική υποκουλτούρα

Της Εύας Στάμου 

Πηγή: Protagon.gr

Τα πρωινά και μεσημεριανά τηλεοπτικά μαγκαζίνο στοχεύουν σε συγκεκριμένο κοινό: νοικοκυρές προχωρημένης μέσης ή και τρίτης ηλικίας με αποκλειστικά -κατά τη γνώμη πάντα των καναλιών- ενδιαφέροντα τη μαγειρική, τα ζώδια, τα ρούχα, το μακιγιάζ, και τον σχολιασμό προσώπων αναγνωρίσιμων από την T.V. και τα κουτσομπολίστικα περιοδικά.
Είναι όντως αυτά τα χαρακτηριστικά και τα ενδιαφέροντα του κοινού που παρακολουθεί συστηματικά τις εν λόγω εκπομπές κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής εβδομάδας; Με την ανεργία στα ύψη είναι λογικό να περιμένουμε ότι το προφίλ των θεατών της πρωινής και της μεσημβρινής ζώνης έχει αλλάξει. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, άνθρωποι και των δύο φύλων, διαφορετικών ηλικιών, νοοτροπίας και ασχολιών, αντιμετωπίζονται από τα κανάλια σαν μία ομοιόμορφη μάζα με κοινά ενδιαφέροντα. Ταυτόχρονα, η οικονομική πραγματικότητα αγνοείται και η αναπαραγωγή του ίδιου life style που προωθούσαν παρόμοιες εκπομπές προ κρίσης, εξακολουθεί να προάγεται και σήμερα, σε ορισμένες περιπτώσεις από άτομα που έχουν στοιχειώσει τις οθόνες μας εδώ και δεκαετίες.
Η ολοκληρωτική επικράτηση της υποκουλτούρας στην ελληνική τηλεόραση εξακολουθεί να είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Το σεξιστικό πρότυπο της χαζοχαρούμενης νεαρής ή μεσήλικης Barbie με το παγωμένο πρόσωπο από τα μπότοξ, τη μικροσκοπική φούστα και το αβυσσαλέο ντεκολτέ που διανθίζει κάθε συζήτηση με υστερικές τσιρίδες αυτοϊκανοποίησης, πρωτοστατεί στα πρωινά τηλεοπτικά πάνελ.
Βέβαιοι ότι το κοινό δεν ενδιαφέρεται παρά μόνο για το ποια τηλεπερσόνα ή τραγουδίστρια της πίστας παντρολογιέται ή περιμένει παιδί, και για τις νέες αποχρώσεις των βερνικιών για τα νύχια, οι δημιουργοί τέτοιων εκπομπών αγνοούν πολιτικά και κοινωνικά θέματα που αφορούν τη γυναίκα, το παιδί και την οικογένεια, καθώς και ζητήματα πολιτισμού, όπως το βιβλίο, τις εκθέσεις σε μουσεία κι αίθουσες τέχνης, τις διαλέξεις για πληθώρα θεμάτων, το πρωτοποριακό θέατρο.
Σε μία εποχή όπου η φτώχεια, η ανεργία, η ενδοοικογενειακή βία, τα ψυχικά νοσήματα, τα εγκλήματα κατά των γυναικών, οι αυτοκτονίες, βρίσκονται στο απόγειό τους, οι ροζ ψευδαισθήσεις "κανονικότητας" και ευμάρειας που πουλούν αυτές οι τηλεοπτικές εκπομπές, αντί να προσφέρουν ανακούφιση, προκαλούν θλίψη, θυμό και αφόρητη πλήξη, εντείνοντας το κοινωνικό αδιέξοδο και το δικαιολογημένο αίσθημα αδικίας μεγάλου μέρους των πολιτών.
Με όπλο τα "γυναικεία" περιοδικά, τις ρομαντικές ταινίες, τα παραλογοτεχνικά ρομάντζα, και τα χαμηλού επιπέδου προγράμματα, οι βιομηχανίες της διαφήμισης και του θεάματος εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το γυναικείο κοινό ως μία αδιάσπαστη μάζα που αδιαφορώντας για την πραγματικότητα διανύει επ’ αόριστον την εφηβεία της.
Τη στιγμή που το κοινό έχει ανάγκη να διαβάσει, να δει, ή ν’ ακούσει κάτι καινούριο, κι επιζητά στο ίντερνετ, τον Τύπο, ή την τηλεόραση κάτι διαφορετικό, κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο αγώνας για λιγότερη κυτταρίτιδα, μακρύτερα νύχια, και πλουσιότερα μαλλιά οφείλουν να είναι οι κύριες ασχολίες των σύγχρονων γυναικών. Έτσι, αυτό που κυρίως τις ενώνει να μην είναι άλλο από τη φούσκα της ροζ υποκουλτούρας που, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει αναλάβει τη συστηματική τους αποβλάκωση σε παγκόσμιο επίπεδο.