O φασισμός αλλάζει στιλίστα

Δεν χρειάζεται να φωνάζει κανείς «Heil Hitler» για να είναι φασίστας. Ο φασισμός σήμερα φοράει t-shirt, χαμογελάει στην κάμερα και μιλά για «πατρίδα», «τάξη» και «ασφάλεια». Εμφανίζεται πίσω από brands, memes, influencers και υπουργικές καρέκλες. Έχει μάθει να καμουφλάρεται.
Στο τελευταίο βιβλίο του Bernhard Schlink, «Το Χαμόγελο της γυναίκας
από το Βερολίνο» (ή στα γερμανικά Das späte Leben), υπάρχει η παρακάτω
σκηνή: μια έφηβη αντιλαμβάνεται την τοξική ιδεολογία που κρύβεται πίσω
από τη “φαινομενικά αθώα” εμφάνιση ενός νεαρού — όχι επειδή λέει κάτι
ξεκάθαρα ρατσιστικό, αλλά επειδή φοράει μπλούζα γνωστής νεοναζιστικής
μάρκας (π.χ. Thor Steinar, Consdaple, Ansgar Aryan κ.ά.). Σύμβολα δηλαδή
που λειτουργούν ως κώδικες αναγνώρισης για τους μυημένους.
Η λεπτομέρεια αυτή είναι χαρακτηριστική της γραφής του Schlink: η βία, ο ρατσισμός και η ακροδεξιά ιδεολογία δεν εκφράζονται πάντα με κραυγές ή σύμβολα, αλλά διεισδύουν ύπουλα στην καθημερινότητα, μέσα από ρούχα, βλέμματα, σιωπές.
Στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, το τέρας δεν πεθαίνει. Απλώς αλλάζει στιλίστα. Όταν ο δημόσιος λόγος κανονικοποιεί τη βία, όταν οι μετανάστες γίνονται αριθμοί, όταν ο Πάνος Ρούτσι απανθρωποιείται ως «Αλβανός» και πιόνι πολιτικών συμφερόντων, όταν η Καρυστιανου φοράει κραγιόν, όταν οι γενοκτονίες κανονικοποιούνται και οι γενοκτόνοι αποθεώνονται, όταν οι ομάδες αλήθειας μετατρέπουν σε τέχνη τη δολοφονία χαρακτήρων, όταν οι δημοσιογράφοι συμμετέχουν με ζέση στους μηχανισμούς παραπληροφόρησης, τότε ο φασισμός αναβιώνει. Όχι με όπλα, αλλά με λέξεις.
Η Αριστερά οφείλει να υπερασπιστεί ξανά το αυτονόητο: η αξιοπρέπεια δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Η κοινωνική ανισότητα, ο ρατσισμός και η απανθρωπιά δεν είναι ούτε «αντίθετη άποψη», ούτε «ανταλλαγή επιχειρημάτων». Είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Η μάχη κατά του φασισμού δεν είναι ιστορική υποχρέωση. Είναι καθημερινό καθήκον. Κι αρχίζει από το βλέμμα: από την ικανότητα να διακρίνουμε το μίσος ακόμη κι όταν φοράει μοδάτη μπλούζα και μας χαμογελάει γλυκά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου