
AΛΚΙΦΡΩΝ*
Επιστολαί Παρασίτων
[ΙΙΙ 6]. Ἀρτεπίθυμος Κνισοζώμῳ
Ἀγχόνης μοι δεῖ, καὶ ὄψει με οὐ μετὰ μακρὸν ἐν βρόχῳ τὸν τράχηλον ἔχοντα. οὔτε γὰρ τὰ ῥαπίσματα οἷός τέ εἰμι φέρειν καὶ τὴν ἄλλην παροινίαν τῶν κάκιστ ἀπολουμένων ἐρανιστῶν, οὔτε τῆς μιαρᾶς καὶ ἀδηφάγου γαστρὸς κρατεῖν· ἡ μὲν γὰρ αἰτεῖ, καὶ οὐ πρὸς κόρον μόνον ἀλλ εἰς τρυφήν· τὸ πρόσωπον δὲ τὰς ἐπαλλήλους πληγὰς οὐκ ἀνέχεται, καὶ κινδυνεύω τοῖν ὀφθαλμοῖν τὸν ἕτερον συσταλῆναι ὑπὸ τῶν ῥαπισμάτων ἐνοχλούμενος.
ἰοὺ ἰοὺ τῶν κακῶν, οἷα ὑπομένειν ἡμᾶς ἀναγκάζει ἡ παμφάγος αὕτη καὶ παμβορωτάτη γαστήρ. ἔκρινα οὖν πολυτελοῦς τραπέζης ἀπολαύσας ἀποπτύσαι τὸ ζῆν. κρείττονα ὀδυνηροῦ βίου τὸν καθ ἡδονὴν θάνατον ἡγησάμενος.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
[Gerontakos]
Ο Ψωμολαίμαργος στον Τσικνοζούμη
Πάει, τέλειωσε , θα πάω να πνιγώ!Σε λίγο θα με δεις να κρέμομαι απ΄την αγχόνη.Δεν αντέχω άλλο να κάθομαι να τρώω αδιαμαρτύρητα σφαλιάρες σβουριχτές από τα μεθυσμένα κοπρόσκυλα που γλεντάνε στο τραπέζι , μόνο και μόνο για να γεμίζω τη σαβουροστομάχα μου, που δεν της είναι αρκετό το καταλάγιασμα της πείνας, αλλά ψοφάει για λιχουδιές .Το πρόσωπό μου είναι τόσο σακατεμένο απ΄τα απανωτά χαστούκια που σε λίγο θα είμαι μονόφθαλμος.
Αχ , θεέ μου, τι κακό είναι αυτό που μας αναγκάζει να υποφέρουμε η αχόρταγη κοιλιά μας!
Λοιπόν το αποφάσισα : Πρώτα θα απολαύσω ένα πλουσιοπάροχο γεύμα κι ύστερα θα βάλω τέρμα στη ζωή μου.Καλύτερα να τα κακαρώσω μες στην απόλαυση , παρά να ζω με βάσανα.
_______
___________
*Αλκίφρων
Ἀλκίφρων (περ. 2ο-3ο αἰ. μ.Χ.).
Ἐρωτικὸς ποιητὴς, ἐπιστολογράφος καὶ σοφιστής. Ἰδιαίτερα
γνωστὸς γιὰ τὶς δύο ἐπινοημένες ἐπιστολές του τοῦ Μένανδρου
πρὸς τὴ Γλυκέρα.
Οι παράσιτοι
Οι πιo γνωστοί ανεπάγγελτοι άνδρες τής αρχαίας
εποχής ήταν οι περίφημοι παράσιτοι. Άνθρωποι τής φτωχολογιάς, είτε απόκληροι
και περιθωριακοί είτε εκ πεποιθήσεως ράθυμοι και οκνηροί, εμφανώς διεφθαρμένοι
και πρόστυχοι, μέλη τού υποκόσμου των μεγάλων πόλεων, ενίοτε παράνομοι και
κακοποιοί, κάποιες φορές κατάσκοποι και καταδότες, άλλοτε πονηροί και θρασείς,
οι παράσιτοι – όπως δηλώνει και η ονομασία τους – σιτίζονταν δωρεάν στις
κατοικίες των πλουσίων, κυρίως, συμπολιτών τους, κατά την διάρκεια των εορταστικών
συμποσίων, των δεξιώσεων και των πολυτελών δείπνων, προσφέροντας – ως
αντάλλαγμα γιά το λίγο ή πολύ, καλής ή κακής ποιότητας φαγητό που αποκόμιζαν –
άφθονο γέλιο στην συντροφιά τού οικοδεσπότη. Το σώμα και η αξιοπρέπειά τους
βρισκόταν συνεχώς στην διάθεση των συνδαιτημόνων, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν
τους παράσιτους ως ποταπά ανδρείκελα, προσβάλλοντας, λερώνοντας, χτυπώντας,
εξευτελίζοντας και γελοιοποιώντας τους χωρίς οίκτο και χωρίς αναστολές.
Ο παρασιτισμός δεν αποτελούσε χαρακτηριστικό μόνον
τής αρχαίας εποχής ή αποκλειστικά τής ελληνικής κοινωνίας. Η προσφορά γέλιου ή
διασκέδασης ή εξυπηρετήσεων άλλου είδους – κολακεία, πληροφόρηση, παρακολούθηση
προσώπων, κατασκοπεία αντιπάλων, προμήθεια ερωτικών συντρόφων και λοιπά – με
ανταμοιβή «ένα κομμάτι ψωμί» ήταν και εξακολουθεί να παραμένει προσφιλής και
μοναδική δραστηριότητα πολλών άνεργων ή οκνηρών ανθρώπων σε όλα τα μήκη και τα
πλάτη τής γης.
Εξάλλου, οι παράσιτοι – και ιδιαιτέρως αυτοί τής
σύγχρονης εποχής – δεν είναι υποχρεωτικά φτωχοί, ράθυμοι ή αναξιοπαθούντες
συνάνθρωποί μας, ούτε προσφέρουν τις ποικίλες υπηρεσίες τους «αντί πινακίου
φακής». Στις μέρες μας, η ιδιότητα τού παράσιτου καλύπτεται πίσω από ένα πλήθος
χαριτωμένων λέξεων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι όροι «σύμβουλος»,
«στέλεχος», «ειδικός», «παράγοντας» και πολλοί άλλοι, εφόσον – βέβαια – αυτές
οι ιδιότητες αποδίδονται καταχρηστικά και υστερόβουλα και μόνον στους γνήσιους
«απογόνους» τού Εντεροπεινάλα, τού Σαγωνά, τού Πιατογλείφτη, τού Χυτροβούτα και
όλων εκείνων των «ηρώων» τής αρχαιότητας, για τους οποίους θα μιλήσουμε αμέσως
παρακάτω.[...]
Οι επιστολές των παρασίτων
Οι επιστολές των παρασίτων είναι
συνολικά σαράντα δύο. Το περιεχόμενό τους δεν είναι αυστηρά και μόνον ευτράπελο
ή φαιδρό. Ενίοτε γίνεται κοινωνιολογικό, ψυχολογικό ή αυτοκριτικό.
Τα ονόματα των αποστολέων και των
παραληπτών είναι κωμικά και σχετίζονται άμεσα με τις βασικές –
«γαστροκεντρικές» – δραστηριότητες των παρασίτων. Δεν είμαστε σε θέση να
γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν οι πρωταγωνιστές των επιστολών υπήρξαν πραγματικά
πρόσωπα, ένα είδος λαϊκών ηρώων τής αρχαιότητας, ή αν αποτελούσαν θρύλους τού
φτωχού λαού ή – τελικά – αν ήταν γεννήματα τής πλούσιας φαντασίας τού
Αλκίφρονα.
Οι περισσότερες επιστολές σώζονται
ακέραιες. Από την προτελευταία, αντίθετα, διαθέτουμε μόνον μία πρόταση, μάλλον
την αρχική, ενώ σε κάποιες άλλες παρουσιάζονται χάσματα κειμένου (σημειώνονται
με [...]). Ωστόσο, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε εντελώς εκείνη την άποψη, που
αντιμετωπίζει τα σωζόμενα κείμενα ως αποσπάσματα εκτενέστερων επιστολών, οι οποίες
δεν έχουν φτάσει ολόκληρες μέχρι τις μέρες μας.
Πηγή:Αθανάσιος
Α. Τσακνάκης, "Αλκίφρων, Οι Επιστολές των Παρασίτων"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου