Διαβάστε την δημοφιλή "Ιστορία στο Κόκκινο" σε μορφή... pdf!

 

Ψηφιακή εκδοτική σειρά των ΑΣΚΙ  1| Έλεγχος, μνήμη, σιωπές. Οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στον 20ό αιώνα Συζητούν: Βαγγέλης Καραμανωλάκης - Στρατής Μπουρνάζος Στόχος της ψηφιακής εκδοτικής σειράς "2 Αιώνες σε 21 Εκπομπές" είναι να διαθέσει στο κοινό αυτοτελείς αφηγήσεις για το παρελθόν και την Ιστορία, βασισμένες στη ραδιοφωνική εκπομπή "Ιστορία στο Κόκκινο". Οι εκδόσεις που απαρτίζουν τη σειρά στηρίζονται στα επιμελημένα κείμενα επιλεγμένων εκπομπών και εικονογραφούνται με πρωτότυπο αρχειακό υλικό από τις συλλογές των ΑΣΚΙ και άλλους φορείς. Οι ιστορικές συζητήσεις που παρουσιάζονται εκτείνονται σε έναν χρονικό άξονα δύο αιώνων (19ος-20ός) και ένα μεγάλο εύρος θεματικών, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την Επανάσταση του 1821, τη σχέση των Ελλήνων με την Ευρώπη στον 19ο αιώνα, την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη και την ιστορικότητά της, τον Εθνικό Διχασμό, την Οκτωβριανή Επανάσταση και το ΣΕΚΕ, την προσφυγική εγκατάσταση και τις φοιτητικές διαδρομές του Μεσοπολέμου, τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, την πολεμική δεκαετία του 1940, τη μετανάστευση, τις πολιτικές διώξεις, το μαθητικό κίνημα στη μεταπολεμική Ελλάδα, τη χούντα, την αντιδικτατορική αντίσταση και τα παιδιά του Πολυτεχνείου, καθώς και τις πολλαπλές μεταβάσεις της Μεταπολίτευσης.  Η παρούσα έκδοση, η πρώτη της ψηφιακής σειράς «2 αιώνες σε 21 εκπομπές», αφορά τους φακέλους κοινωνικών φρονημάτων στην Ελλάδα και την καταστροφή τους, το θερμό καλοκαίρι του 1989, όταν η κυβέρνηση συνεργασίας ανάμεσα στη ΝΔ και στον ενιαίο, τότε, Συνασπισμό αποφάσισε την καύση περισσότερων από 17 εκ. ατομικών φακέλων, στο πλαίσιο της εθνικής συμφιλίωσης. Οι φάκελοι αποτελούν έναν από τους «γνωστούς-άγνωστους» της ιστορίας του ελληνικού 20ού αιώνα. Από τη μία μεριά, όλοι/ες γνωρίζουμε την ύπαρξή τους, έχουμε ακούσει σχετικές ιστορίες ή έχουμε χρησιμοποιήσει τον όρο «φακέλωμα». Από την άλλη, στην πραγματικότητα, είναι λίγα εκείνα που ξέρουμε για την συγκρότησή τους, το περιεχόμενο, τον ρόλο, τη χρήση και τη λειτουργία τους στην Ελλάδα του 20ού αιώνα. Η μελέτη του Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Ανεπιθύμητο παρελθόν, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Θεμέλιο στη σειρά «Ιστορική Βιβλιοθήκη» (2019), συνέβαλλε σημαντικά στην ανάδειξη και κατανόηση διαφορετικών πτυχών αυτής της ιστορίας, ακολουθώντας τον δημόσιο διάλογο που πυροδότησε η υπουργική απόφαση για το «άνοιγμα» 2000, περίπου, «διασωθέντων» φακέλων, το 2016. Η έκδοση του εν λόγω βιβλίου αποτέλεσε την αφορμή για την ραδιοφωνική, αυτή, συζήτηση του συγγραφέα, Β. Καραμανωλάκη, με τον Στρατή Μπουρνάζο, με άξονα μια σειρά ερωτήματα: γιατί η Ελλάδα υπήρξε η μοναδική, ίσως, χώρα στην οποία καταστράφηκαν οι φάκελοι και, μάλιστα, με πανηγυρικό τρόπο; Γιατί η πλειονότητα της κοινωνίας δεν αντέδρασε ή/και συμφώνησε με την καταστροφή, στη δεδομένη χρονική στιγμή; Τι περιείχαν οι φάκελοι; Τι μπορούμε να μάθουμε από φακέλους που έχουν διασωθεί, όπως αυτός του Λεωνίδα Κύρκου; Ποιος είναι ο ρόλος του φόβου και πώς οι φάκελοι πλέκονται με τις προσωπικές και οικογενειακές μνήμες; Οι δύο ιστορικοί εστιάζουν, πρώτον, στην ίδια την ιστορία των φακέλων κοινωνικών φρονημάτων, μια ιστορία κρατικού ελέγχου και επιτήρησης, διώξεων και καταστολής. Δεύτερον, στο γεγονός της καταστροφής τους, τη μνήμη και τη λήθη, στην πρόσληψη των φακέλων αφενός ως «βάρος» και ως απειλή για τη συνοχή της κοινωνίας και, αφετέρου, ως ένα πολύτιμο τεκμήριο για την μελέτη της ιστορίας του ελληνικού 20ού αιώνα. Η συζήτηση που ακολουθεί συνιστά, τέλος, και έναν αναστοχασμό αναφορικά με διαδρομές ενός βιβλίου, τα κίνητρα και τις επιλογές του ερευνητή, ιδιαίτερα στην μελέτη επίμαχων και συναισθηματικά φορτισμένων θεμάτων, καθώς και τις διακριτές, αλλά όχι αντιθετικές, ιδιότητες του ιστορικού και του πολίτη.

* Κατεβάστε το σε μορφή pdf