Βρετανικό αστυνομικό μυθιστόρημα (α' μέρος 1859-1951).
Ο Μάρκος Κρητικός συστήνει μια προσωπική ανθολογία 21 σπουδαίων Βρετανών συγγραφέων μέσα από 21 χαρακτηριστικά τους βιβλία. Δημοσιεύουμε το ά μέρος για τα χρόνια 1859-1951. Θα ακολουθήσει το β΄ μέρος 1960-2020.
1ο μέρος (1859-1951)
Η δίκη για φόνο και άλλα μυστήρια – Κάρολος Ντίκενς (1859)
Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής
Ποικίλη στοά (2016)
σελ. 128
O Άγγλος συγγραφέας και κριτικός Κάρολος Ντίκενς θεωρείται από πολλούς ο μεγαλύτερος μυθιστοριογράφος της βικτοριανής εποχής. Δημιούργησε μερικούς από τους πιο γνωστούς λογοτεχνικούς ήρωες –όπως ο θρυλικός Όλιβερ Τουίστ–, ενώ το μυθιστόρημά του Μεγάλες προσδοκίες (Πατάκης) συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Τα βιβλία του είχαν πρωτοφανή απήχηση κατά τη διάρκεια της ζωής του, ενώ διαβάζονται ευρέως μέχρι σήμερα. Κριτικοί και μελετητές του έργου του τον αναγνωρίζουν ως λογοτεχνική ιδιοφυΐα κι ως έναν από τους μεγαλύτερους αφηγητές της παγκόσμιας λογοτεχνικής παράδοσης. Οι περισσότεροι σύγχρονοι αναγνώστες δεν θεωρούν τον Κάρολο Ντίκενς συγγραφέα μυστηρίου και αστυνομικών ιστοριών και σίγουρα δεν απέκτησε τη φήμη του ως τέτοιος. Πέρα όμως από τα αρκετά διηγήματα μυστηρίου που έχει γράψει –όπως αυτά της παρούσας έκδοσης–, μια ματιά στο σύνολο του έργου του μας δείχνει ότι σε μια εποχή που η αστυνομική λογοτεχνία βρισκόταν ακόμα στα σπάργανα ο Ντίκενς με ρεαλισμό και αμεσότητα εγκιβώτιζε ιστορίες μυστηρίου και εγκλήματος σε σχεδόν κάθε του μυθιστόρημα ή νουβέλα, με τρόπο ώστε να μπορεί σήμερα να θεωρηθεί ένας από τους πρωτεργάτες στην εξέλιξη του είδους. Η Δίκη για φόνο και άλλα μυστήρια είναι μια συλλογή τριών διηγημάτων που δημοσιεύτηκαν την περίοδο 1859-1865 στο περιοδικό All the Year Round, που εξέδιδε ο ίδιος ο συγγραφέας. Τα δυο πρώτα –«Η δίκη για φόνο» και «Οι θνητοί του σπιτιού»– είναι ιστορίες μυστηρίου με έντονα μεταφυσικά στοιχεία ενώ στο τρίτο, με τον τίτλο «Καταδίωξη», ο συγγραφέας εμπνεύστηκε από την παρουσία του ως δημοσιογράφου του δικαστικού ρεπορτάζ στη δίκη γνωστού Άγγλου καλλιτέχνη, που πίστευαν ότι ήταν κατά συρροή δολοφόνος.
Η γυναίκα με τα άσπρα – Wilkie Collins (1860)
Μετάφραση: Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος
Gutenberg (2016)
σελ. 1035
Ο Λονδρέζος Ουίλκι Κόλινς ήταν ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της αγγλικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα. Έγραψε είκοσι τέσσερα μυθιστορήματα, πολλά διηγήματα, και θεατρικά έργα. H γυναίκα με τα άσπρα είναι το πέμπτο δημοσιευμένο μυθιστόρημά του. Κυκλοφόρησε σε συνέχειες ταυτόχρονα στο περιοδικό All the Year Round του Κάρολου Ντίκενς στην Αγγλία και στο Harper’s Weekly στις ΗΠΑ από τον Νοέμβριο του 1859 ως τον Αύγουστο του 1860 και γνώρισε τεράστια επιτυχία. Αμέσως μετά εκδόθηκε σε βιβλίο κάνοντας οκτώ επανεκδόσεις σε διάρκεια μόλις τριών μηνών. Θεωρείται το αριστούργημα του συγγραφέα και το πρώτο αισθηματικό μυθιστόρημα μυστηρίου (sensation novel) ενός μυθιστορηματικού είδους που συνέδεσε το μεσαιωνικό μυστήριο με τον σκληρό ρεαλισμό της εποχής του και χαρακτηρίστηκε ως ο προάγγελος του αστυνομικού μυθιστορήματος. Η ασυνήθιστη αφηγηματική δομή της ιστορίας –εμπνευσμένη από τη νομική εκπαίδευση του συγγραφέα– εντυπωσιάζει τον αναγνώστη. Τον λόγο παίρνουν σχεδόν όλοι οι βασικοί χαρακτήρες του βιβλίου αλληλοσυμπληρώνοντας το παζλ της αφήγησης. «Η ιστορία που παρουσιάζεται εδώ θα ειπωθεί από περισσότερες από μία φωνές, όπως η ιστορία ενός αδικήματος κατά των νόμων αναφέρεται στο δικαστήριο από περισσότερους από έναν μάρτυρες», επισημαίνει ο Κόλινς στον πρόλογό του. Η δαιδαλώδης υπόθεση του βιβλίου ξεκινάει με την τυχαία συνάντηση του Ουόλτερ Χαρτράιτ, καθηγητή καλλιτεχνικών, με μια μυστηριώδη λευκοντυμένη γυναίκα που έχει χαθεί στους δρόμους του Λονδίνου και, όπως μαθαίνει αργότερα, έχει δραπετεύσει από άσυλο. Ερωτικά πάθη, ίντριγκες, μυστήριες συμπτώσεις, εγκλήματα, ιστορίες κατασκόπων και πολιτικές δολοπλοκίες συνδέουν μοιραία τα δύο πρόσωπα. «Άσχετα αν το διαβάζουμε σαν βικτοριανό κλασικό έργο ή σαν το πρώτο μυθιστόρημα μαφίας (με τον Φόσκο σαν πρώιμο Νονό) ή σαν τον γεννήτορα του αγγλικού αστυνομικού μυθιστορήματος (με τον Χαρτράιτ σαν πρώιμο Ιδιωτικό Ερευνητή) ή σαν μια διερεύνηση μερικών από τις σκοτεινότερες άγνωστες πλευρές της βικτοριανής σεξουαλικότητας ή Γυναίκα με τα Άσπρα παραμένει ένα από τα δύο ή τρία μυθιστορήματα της περιόδου που θα διατηρήσουν τη θέση τους για την εξαιρετικά υψηλή αναγνωσιμότητά τους» διαβάζουμε στην πολύ κατατοπιστική εισαγωγή τoυ ακαδημαϊκού Τζον Σάδερλαντ που περιλαμβάνει η παρούσα εξαιρετική έκδοση.
Το σκυλί των Μπάσκερβιλ – Άρθουρ Κόναν Ντόιλ (1902)
Μετάφραση: Ανδρέας Μιχαηλίδης
Μεταίχμιο (2018)
σελ. 320
Ο Σκοτσέζος συγγραφέας Άρθουρ Κόναν Ντόυλ είναι ο δημιουργός του Σέρλοκ Χολμς, ίσως του πιο διάσημου ντετέκτιβ στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Έκανε την παρθενική του εμφάνισή του το 1887 στο μυθιστόρημα Σπουδή στο κόκκινο (Ερατώ) και πρωταγωνίστησε –με τον βοηθό του, δόκτορα Ουότσον– για σαράντα χρόνια σε τέσσερα μυθιστορήματα και πενήντα έξι διηγήματα. Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς έχουν μεταφερθεί πολλές φορές τόσο στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη όσο και στο θέατρο, και ο χαρακτήρας του έχει ενσαρκωθεί από εβδομήντα και πλέον διαφορετικούς ηθοποιούς σε περισσότερες από διακόσιες ταινίες. Το 1894, στο διήγημα «Το τελευταίο πρόβλημα» ο Κόναν Ντόυλ βάζει τέρμα στη ζωή του θρυλικού ντετέκτιβ. Επτά χρόνια αργότερα, ύστερα από γενική απαίτηση των αναγνωστών του, επαναφέρει τον Σέρλοκ Χολμς στο μυθιστόρημα Το σκυλί των Μπάσκερβιλ, που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό The Strand Magazine από τον Αύγουστο του 1901 έως τον Απρίλιο του 1902. Ο επαρχιακός γιατρός Τζέιμς Μόρτιμερ ταξιδεύει στο Λονδίνο και ζητά τη βοήθεια του Σέρλοκ Χόλμς και του βοηθού, του δόκτορα Ουότσον, γιατί ο φίλος του σερ Τσαρλς Μπάσκερβιλ βρέθηκε νεκρός στο σοκάκι του αρχοντικού του, στο Ντέβον. Παρότι ο θάνατος αποδόθηκε επίσημα σε καρδιακή προσβολή, η «σχεδόν αδιανόητα παραμορφωμένη έκφραση» τρόμου στο πρόσωπο του νεκρού και τα κοντινά ίχνη ενός γιγάντιου κυνηγόσκυλου φέρνουν στην επιφάνεια έναν παλιό θρύλο που στοιχειώνει το αρχοντικό των Μπάσκερβιλ και βάζει σε κίνδυνο τον κληρονόμο του σερ Τσαρλς. Ο Σέρλοκ Χολμς καλείται να αφήσει στην άκρη τις δεισιδαιμονίες και να ανακαλύψει τι κρύβεται πίσω από τον μυστήριο θάνατο του σερ Τσαρλς. To Σκυλί των Μπάσκερβιλ θεωρείται μια από τις πιο διάσημες ιστορίες που γράφτηκαν ποτέ και η κορυφαία με πρωταγωνιστή τον Σέρλοκ Χόλμς, ενώ έχει μεταφερθεί περισσότερες από είκοσι φορές στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.
Τα 39 σκαλοπάτια – Τζον Μπιούκαν (1915)
Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη
Μίνωας (2017)
σελ. 192
Ο Τζον Μπιούκαν ήταν Σκοτσέζος συγγραφέας, πολιτικός –διετέλεσε Γενικός Κυβερνήτης του Καναδά–, ιστορικός και δημοσιογράφος με περισσότερα από εκατό έργα στο ενεργητικό του, μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, δοκίμια και βιογραφίες. Με Τα 39 σκαλοπάτια, την πρώτη κατασκοπική περιπέτεια από τις πέντε της σειράς με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ ΧάνεΪ, ο Τζον Μπιούκαν γνώρισε την καταξίωση ως συγγραφέας. Στην πρώτη εμφάνισή του, ο ευκατάστατος Ρίτσαρντ Χάνεϊ έχει πρόσφατα επιστρέψει στο Λονδίνο από την Αφρική. Ένα βράδυ τον επισκέπτεται ένας Αμερικανός γείτονας και ισχυρίζεται ότι γνωρίζει το σχέδιο δολοφονίας του Έλληνα πρωθυπουργού κατά την επικείμενη επίσκεψή του στο Λονδίνο. Όταν λίγες μέρες αργότερα ανακαλύπτει στο διαμέρισμά του νεκρό τον αινιγματικό γείτονα γίνεται ξαφνικά ο βασικός ύποπτος του φόνου και στόχος ενός ανελέητου ανθρωποκυνηγητού. Ένα καταιγιστικό θρίλερ καταδίωξης με πρωτοπρόσωπη αφήγηση, κλιμακούμενο σασπένς και υποδειγματική απόδοση της ατμόσφαιρας εγκλωβισμού του ήρωα. Το μυθιστόρημα –πρωτοπόρο για την εποχή του– άνοιξε τον δρόμο του κατασκοπικού, αστυνομικού μυθιστορήματος και επηρέασε τους μετέπειτα συγγραφείς του είδους. Το 2003 το βιβλίο σε δημοσκόπηση του BBC ήταν στη λίστα των αγαπημένων μυθιστορημάτων (best-loved novels) της Βρετανίας, ενώ η εφημερίδα The Guardian το συμπεριέλαβε στα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα της αγγλικής γλώσσας. Είκοσι χρόνια αργότερα (1935) μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Άλφρεντ Χίτσκοκ με τον βραβευμένο με Όσκαρ Ρόμπερτ Ντόνατ και την ντίβα της εποχής Μάντλεν Κάρολ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ακολούθησαν άλλες δύο μεταφορές στη μεγάλη οθόνη και μία στην τηλεόραση για λογαριασμό του BBC, αλλά καμία δεν κατάφερε να ξεπεράσει την πρώτη, που θεωρείται σήμερα μία από τις κλασικές νουάρ ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ – Agatha Christie (1926)
Μετάφραση: Χρήστος Καψάλης
Ψυχογιός (2019)
σελ. 328
Η Αγκάθα Κρίστι, μία εκ των σπουδαιότερων συγγραφέων στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας, έγινε διάσημη σε όλο τον κόσμο για τις περιπέτειες με πρωταγωνιστές τον θρυλικό Βέλγο ιδιωτικό ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό και τη γηραιά ερασιτέχνη ντετέκτιβ Μις Μαρπλ. Στο βιβλίο Γκίνες αναφέρεται ως η συγγραφέας με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών, με περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια (!) αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Το 1955 έλαβε τον τίτλο Grand Master από την Ένωση Συγγραφέων Μυστήριου της Αμερικής, ενώ το 1971 τον εξόχως τιμητικό τίτλο της Dame Commander του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για τη συνεισφορά της στη λογοτεχνία. Η Δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ είναι η τρίτη ιστορία της σειράς με πρωταγωνιστή τον Ηρακλή Πουαρό. Ο δαιμόνιος ντετέκτιβ αποσύρεται για ξεκούραση σε μια εξοχική κατοικία στο χωριό Κινγκς Άμποτ, κοντά στην έπαυλη του φίλου του Ρότζερ Άκροϊντ. Ένα βράδυ όμως ο Άκροϊντ θα βρεθεί νεκρός στο γραφείο του, με ένα μαχαίρι καρφωμένο στον λαιμό. Οι υποψίες θα πέσουν στον θετό γιο του, τον Ραλφ Πάτον, ο οποίος και εξαφανίζεται μετά τη δολοφονία. Η Φλόρα Άκροϊντ, ανιψιά του θύματος και αρραβωνιαστικιά του Πάτον, ζητά από τον Πουαρό να εξιχνιάσει το έγκλημα. Ρόλο βοηθού αλλά και αφηγητή της ιστορίας αναλαμβάνει ο γιατρός Τζέιμς Σέπαρντ. To 2013, τα εξακόσια μέλη της Ένωσης Συγγραφέων Εγκλήματος (The Crime Writers Association) ψήφισαν τη Δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ ως το καλύτερο crime novel όλων των εποχών.
Αναλυτικό αφιέρωμα για τα εκατό χρόνια από την έκδοση του πρώτου μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι στο: https://www.oanagnostis.gr/100-chronia-agatha-christie-5-vivlia-tis-poy-prepei-na-echeis-diavasei-toy-markoy-kritikoy/
Τα παράδοξα του κυρίου Ποντ – G. K. Chesterton (1936)
Μετάφραση: Δημήτρης Αρβανίτης
Αλεξάνδρεια (2019)
σελ. 216
Ο Γκίλμπερτ Κιθ Τσέστερτον, ο «πρίγκιπας του παράδοξου», θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Πνευματώδης και πολυτάλαντος, χαρακτηρίστηκε από το ευρύ αντικείμενο των έργων του. Ιστορικός, θεολόγος, κριτικός λογοτεχνίας, θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος των Daily News και ραδιοφωνικός παραγωγός του BBC, έγραψε περίπου 80 βιβλία, αρκετές εκατοντάδες ποιήματα, περισσότερα από 200 διηγήματα και 4.000 δοκίμια (κυρίως σε στήλες εφημερίδων). Το πιο γνωστό του έργο μυθοπλασίας θεωρείται το εξαιρετικό παραβολικό μυθιστόρημα Ο άνθρωπος που τον έλεγαν Πέμπτη (Αστάρτη), ενώ ως συγγραφέας μυστηρίου καθιερώθηκε με τις ιστορίες του κατά συνθήκη ντετέκτιβ πατέρα Μπράουν (Η δυσπιστία του πατρός Μπράουν, Μάγμα). Τα Παράδοξα του κυρίου Ποντ είναι μια συλλογή οκτώ διηγημάτων μυστηρίου που δημοσιεύτηκε το 1936, λίγο μετά τον θάνατο του συγγραφέα, με κεντρικό ήρωα τον δημόσιο λειτουργό κύριο Ποντ και συμπρωταγωνιστές στα περισσότερα εξ αυτών τον διπλωμάτη σερ Γουότον και τον λοχαγό Γκάχαγκαν. Ο κύιος Ποντ, σε ρόλο ντετέκτιβ, αναλαμβάνει την εξ αποστάσεως επίλυση αστυνομικών γρίφων, βασίζοντας κάθε φορά τη συλλογιστική του μέθοδο σε μια φαινομενικά παράδοξη παραδοχή. Οκτώ ευφυή διηγήματα με σαρκαστικό χιούμορ, λεπτή ειρωνεία και παιγνιώδη διάθεση από έναν σπουδαίο στιλίστα της γραφής, που διευρύνουν τα όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες –επηρεασμένος από το έργο του Τσέστερτον– ανέφερε για το πρώτο διήγημα της παρούσας συλλογής, «Οι τρεις καβαλάρηδες της αποκάλυψης»: «Η καλαισθησία του μπορεί να συγκριθεί μόνο με μια παρτίδα σκάκι», ενώ σε συνέντευξή του δήλωσε για τον συγγραφέα: «ήξερε πως να αξιοποιήσει στο έπακρο ένα detective story».
Ρεβέκκα – Δάφνη Ντι Μωριέ (1938)
Μετάφραση: Ευμορφία Στεφανοπούλου
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
σελ. 520
Η Δάφνη Ντι Μωριέ ήταν Αγγλίδα συγγραφέας και δραματουργός με δεκαεπτά μυθιστορήματα και πολλά διηγήματα στο ενεργητικό της. Στην εποχή της χαρακτηρίστηκε ως ρομαντική μυθιστοριογράφος και αντιμετωπίστηκε ως τέτοια από τους κριτικούς, αλλά τα έργα της παρουσιάζουν έντονα στοιχεία μεταφυσικού θρίλερ και θεωρούνται σήμερα αισθηματικά μυθιστορήματα μυστηρίου (sensation novels) όπως αυτά του Ουίλκι Κόλινς. Το 1969, η Δάφνη Ντι Μωριέ τιμήθηκε με τον τίτλο της Λαίδης (Dame Commander of the Order of the British Empire) για την προσφορά της στη βρετανική λογοτεχνία. Η Ρεβέκκα θεωρείται το αριστούργημα της συγγραφέως και ένα από τα κλασικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Η ανώνυμη αφηγήτρια της ιστορίας ερωτεύεται στη γαλλική Ριβιέρα τον πλούσιο χήρο Μάξιμ ντε Γουίντερ, ο οποίος της ζητά να τον παντρευτεί και να τον ακολουθήσει στο αρχοντικό του, έναν επιβλητικό πύργο στο Μόντερλεϊ. Εκεί, αντιμετωπίζει τη μοχθηρή και δόλια οικονόμο του σπιτιού, την αδιαφορία του Μάξιμ αλλά και την αόρατη παρουσία της νεκρής συζύγου του, της Ρεβέκκας. Η νεαρή κοπέλα εγκλωβίζεται στο ασφυκτικά καταθλιπτικό περιβάλλον μέχρι τη δεξίωση που παραθέτει ο Μάξιμ για να τη συστήσει στον αριστοκρατικό κύκλο του, όπου γίνεται η αρχή συγκλονιστικών αποκαλύψεων. Ένα ψυχολογικό θρίλερ με νουάρ κλειστοφοβική ατμόσφαιρα που υποβάλλει τον αναγνώστη σε μια κατάσταση αγωνιώδους καχυποψίας και τον οδηγεί μέσω της ευρηματικής πλοκής σ’ ένα συγκλονιστικό τέλος. Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με μεγάλη επιτυχία από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ στην πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα στο Χόλλυγουντ, με τους σπουδαίους Λόρενς Ολίβιε και Τζόαν Φοντέιν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους και απέσπασε τα Όσκαρ καλύτερης ταινίας της χρονιάς (1940) και φωτογραφίας.
Η μάσκα του Δημητρίου – Eric Ambler (1939)
Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης
Άγρα (2001)
σελ. 336
Ο Λονδρέζος Έρικ Άμπλερ ήταν βραβευμένος συγγραφέας μυστηρίου και σεναριογράφος. Έγραψε δεκαοχτώ μυθιστορήματα, κυρίως κατασκοπικές περιπέτειες και χαρακτηρίστηκε ως ο επινοητής του σύγχρονου πολιτικού θρίλερ, επηρεάζοντας σπουδαίους συγγραφείς του είδους, όπως τον Γκράχαμ Γκρην και το Τζον Λε Καρέ. Το 1975 τιμήθηκε από την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων Μυστήριου με το βραβείο Grand Master για τη συνολική προσφορά του στην αστυνομική λογοτεχνία. Στη χώρα μας έγινε γνωστός από την κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος The light of the day (Public βιβλιοθήκη) με τον τίτλο Τοπ Καπί (1964) και πρωταγωνιστές τη Μελίνα Μερκούρη, τον Ζυλ Ντασσέν και τον Πίτερ Ουστίνοφ. Η Μάσκα του Δημητρίου –εκδόθηκε στην Αμερική με τον τίτλο A coffin for Dimitrios («Ένα φέρετρο για τον Δημήτριο»)– είναι το πρώτο από τα δύο της σειράς, με πρωταγωνιστή τον συγγραφέα κοινωνιολογικών μελετών και αστυνομικών ιστοριών, Τσαρλς Λάτιμερ. Σε ένα ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη ο Λάτιμερ μαθαίνει για τον διαβόητο καταζητούμενο εγκληματία Δημήτριο Μακρόπουλο, του οποίου το σώμα αλιεύτηκε στα νερά του Βόσπορου. Γοητευμένος από τις ιστορίες που ακούει για τον μυστήριο Δημήτριο, αποφασίζει να ακολουθήσει τα ίχνη του με σκοπό να συλλέξει στοιχεία για το νέο του βιβλίο. Ανασυνθέτοντας σταδιακά τον σκοτεινό και πολυδαίδαλο κόσμο του οι εξελίξεις είναι αναπάντεχες και η ζωή του μπαίνει σε κίνδυνο. Ένα συναρπαστικό road story στα Βαλκάνια και την Ευρώπη με εξαιρετική νουάρ ατμόσφαιρα, έμφαση στο σασπένς, ευρηματική πλοκή και ρεαλιστική αποτύπωση της κοινωνίας τη ζοφερή εποχή του Μεσοπολέμου. Η Μάσκα του Δημητρίου θεωρείται σήμερα ένα από τα κλασικά μυθιστορήματα της ευρωπαϊκής νουάρ λογοτεχνίας. To 1944 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Ζαν Νεγκουλεσκό.
Ο τρίτος άνθρωπος – Graham Greene (1949)
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Άγρα (2011)
σελ. 301
O Άγγλος συγγραφέας Γκράχαμ Γκρην θεωρείται από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της παγκόσμιας λογοτεχνίας του περασμένου αιώνα. Το 1966 και 1967 ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ λογοτεχνίας, ενώ το 1976 τιμήθηκε από την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων Μυστήριου με το βραβείο Grand Master για το έργο του και τη συνολική προσφορά του στην αστυνομική λογοτεχνία. Πολλά μυθιστορήματά του έχουν μεταφερθεί με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη. Ο Τρίτος άνθρωπος, «το πιο σκοτεινό δημιούργημα» του συγγραφέα, ανήκει στην κατηγορία των κατασκοπικών ιστοριών του και γράφτηκε με σκοπό να διασκευαστεί σε κινηματογραφικό σενάριο. «Για μένα είναι σχεδόν αδύνατο να γράψω το σενάριο μιας ταινίας χωρίς πρώτα να γράψω την ιστορία», αναφέρει σχετικά ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου που εκδόθηκε ένα χρόνο αργότερα (1950). Η υπόθεση διαδραματίζεσαι στην κατεστραμμένη από τους βομβαρδισμούς μεταπολεμική Βιέννη. Ο Ρόλλο Μάρτινς, ένας τριαντάχρονος συγγραφέας, φτάνει στην αυστριακή πρωτεύουσα ύστερα από πρόσκληση του παλιού του φίλου Χάρρυ Λάιμ, όπου μαθαίνει ότι ο φίλος του σκοτώθηκε πρόσφατα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Θα ανακαλύψει ότι το ατύχημα έχει σχέση με εμπόριο νοθευμένων φαρμάκων και θα διεξάγει έρευνα για να αποδείξει την αθωότητα του φίλου του, με απρόβλεπτη εξέλιξη. Ο Τρίτος άνθρωπος σκηνοθετήθηκε από τον Κάρολ Ρηντ, με τους Τζόζεφ Κότεν και Όρσον Γουέλς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους και παρουσιάζει αρκετές διαφορές σε σχέση με το βιβλίο, με ουσιαστικότερη αυτή στην τελευταία σκηνή. Η ταινία αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου νουάρ κινηματογράφου για τις εξαιρετικές ερμηνείες, την υποβλητική ατμόσφαιρα, τη φωτογραφία (Όσκαρ μαυρόασπρης φωτογραφίας) και τη μουσική της επένδυση. Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει άλλη μια ιστορία του Γκράχαμ Γκρην, με τον τίτλο Η πτώση ενός ειδώλου, που έγινε επίσης κινηματογραφική ταινία από τον σκηνοθέτη Κάρολ Ρηντ.
Η κόρη του χρόνου – Josephine Tey (1951)
Μετάφραση: Στράτος Μυρογιάννης
Gutenberg (2019)
σελ. 309
Η Σκοτσέζα μυθιστοριογράφος και θεατρική συγγραφέας Ελίζαμπεθ Μάκιντος υπέγραψε με το ψευδώνυμο Τζόζεφιν Τέι πέντε ιστορίες μυστηρίου –από τις έξι της σειράς– με τον επιθεωρητή της Scotland Yard Άλαν Γκραντ. Το μυθιστόρημα Η κόρη του χρόνου, το προτελευταίο της σειράς και magnum opus της συγγραφέως, απέσπασε αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό της πολύ σημαντικές διακρίσεις και την καθιέρωσε ως μία από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της βρετανικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Ο οξυδερκής επιθεωρητής Άλαν Γκραντ βρίσκεται καθηλωμένος στο κρεβάτι του νοσοκομείου μετά από ένα ατύχημα. Με αφορμή τη φωτογραφία ενός πορτρέτου του βασιλιά Ριχάρδου Γ΄ που πέφτει στα χέρια του αποφασίζει να φέρει στο φως τις συνθήκες της δολοφονίας των δυο ανιψιών του και διαδόχων του θρόνου για την οποία είχε κατηγορηθεί. Πολύτιμη βοήθεια στο δύσκολο εγχείρημα του προσφέρει ένας νεαρός Αμερικάνος ερευνητής στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου που έχει πρόσβαση σε βιβλία κα έγγραφα της εποχής. Ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο μυθιστόρημα, που διερευνά το πώς ορισμένες εκδοχές των ιστορικών γεγονότων γίνονται ευρέως αποδεκτές, παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων και τα αντίθετα συμπεράσματα στα οποία οδηγεί η συλλογιστική μέθοδος. Θέτει δε σοβαρά ερωτήματα στον αναγνώστη για το πώς και από ποιους γράφεται η ιστορία και αν η λογοτεχνία, ως κατάθεση μαρτυρίας, μπορεί να την αποκαταστήσει. Το 1990, η Κόρη του χρόνου ψηφίστηκε από την Ένωση Συγγραφέων Εγκλήματος (CWA) ως το καλύτερο μυθιστόρημα εγκλήματος (crime novel) όλων των εποχών, ενώ πέντε χρόνια αργότερα οι Αμερικανοί Συγγράφεις Μυστηρίου (MWA) το κατέταξαν στην τέταρτη θέση της λίστας με τα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα μυστήριου (mystery novel) όλων των εποχών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου