Η Ελλάδα δεν βρήκε ποτέ την ψυχή της

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΙΝΕ-ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ

«Η Ελλάδα δεν βρήκε ποτέ την ψυχή της»

Επιμέλεια: Μαρία Μαρκουλή
Τα Νέα,21/1/2008

«Θέλω να κάνω πράγματα που πραγματικά να με ενδιαφέρουν πολύ», λέει ο Κώστας Γαβράς «και στην Αμερική δεν βρίσκω ιστορίες με ενδιαφέρον» απαντά, όταν τον ρωτούν για τις σπάνιες δουλειές του στις Ηνωμένες Πολιτείες

O Κώστας Γαβράς θα κατεβεί τον Μάρτιο στην Κρήτη για τα γυρίσματα της νέας του ταινίας «Δυτικά της Εδέμ». Είναι, λέει ο Γαβράς, «ένα σχόλιο για τον "άλλο" δυτικό κόσμο, που είναι η Ευρώπη». Πολλοί είπαν πως ο Γαβράς ετοιμάζει μια ταινία για την Ελλάδα. Όμως όχι, δεν πρόκειται γι΄ αυτό, διευκρινίζει ο σκηνοθέτης. «Στην αρχή της ταινίας εμφανίζεται ένας άνθρωπος για τον οποίο δεν γνωρίζουμε τίποτε. Κατεβαίνει από μια βάρκα, σαν να έχει πέσει από τον ουρανό». Πρωταγωνιστής είναι ο Ρικάρντο Σκαμάρτσιο και ο Γαβράς τον επέλεξε, εκτός των άλλων, επειδή είναι Ευρωπαίος και συνδυάζει μεσογειακά και βόρεια χαρακτηριστικά.
Ξεφυλλίζει τον «Επιτάφιο» του Περικλή, στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. «Είναι υπέροχο κείμενο» λέει στην ιταλική «Ρεπούμπλικα». «Κι όμως, δεν το γνωρίζουν πάρα πολλοί στην Ελλάδα. Είναι λυπηρό που στα σχολεία δεν διδάσκονται οι κλασικοί, ακόμη και ο Πλάτωνας παραβλέπεται. Μόνο στη Γαλλία μπόρεσα να νιώσω το πάθος για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό», αναφέρει ο σκηνοθέτης, που στις 12 Φεβρουαρίου θα γίνει 75 ετών. «Πιστεύω όμως ότι οι αιτίες αυτής της απόστασης από το παρελθόν, βρίσκονται στην ίδια την ιστορία της, στα τετρακόσια χρόνια της Τουρκοκρατίας, μετά στις επιρροές των ξένων, Σοβιετικών και Αμερικανών. Η Ελλάδα δεν βρήκε ποτέ την ψυχή της. Ακόμη και σήμερα είναι αντι-Αμερικανοί, αλλά ζουν αμερικανικά. Όμως, εγώ είμαι ένας Έλληνας που ζει στο εξωτερικό και δεν νιώθω καλά να δίνω μαθήματα». Αργότερα σκεφτικός λέει: «Έχω πίστη στην Ευρώπη. Χώρες σαν τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία πρέπει να στήσουν ένα κοινό πολιτικό σχέδιο, που θα βασίζεται στις "δικές" μας αξίες του διαλόγου και της δεκτικότητας και όχι στη βία και στον πόλεμο όπως το αμερικανικό μοντέλο». Εξηγεί μάλιστα πώς βλέπει το αμερικανικό σύγχρονο σινεμά: «Μετά το 2001 το αμερικανικό σινεμά έζησε μια μεγάλη σιωπή. Μόλις τώρα δείχνει να βγαίνει από τον εφιάλτη με ταινίες για τον πόλεμο στο Ιράκ ή τις ίντριγκες της εξουσίας, με θέματα που ασχολούνται ο Τζορτζ Κλούνι και ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Η Αμερική πρέπει να ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει την παρακμή που όλες οι μεγάλες αυτοκρατορίες έχουν αντιμετωπίσει και δεν θα είναι εύκολο. Θα είναι η σωστή στιγμή για την Ευρώπη, αν πετύχει μια πραγματική ένωση».