Η τραγική Άννα που αγαπήσαμε

Anna Akhmatova*, “Ποίημα δίχως ήρωα” (Μτφ: Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης ©), Αρμός, 2010-Προδημοσίευση

«Είκοσι ολόκληρα χρόνια έγραφε το «Ποίημα δίχως ήρωα» η Άννα Αχμάτοβα Άννα Αχμάτοβα - Βικιπαίδεια). Είκοσι ολόκληρα χρόνια η ποιήτρια στροβιλίζονταν στους σιγανούς ανέμους της ψυχικής ενδοχώρας. Είκοσι ολόκληρα χρόνια εγκαταβίωνε στον κόσμο της ζωντανής μνήμης και της νεφελώδους ανάμνησης.[...]
Το «Ποίημα δίχως ήρωα» είναι, κατά την ίδια την Αχμάτοβα, «μια κοσμηματοθήκη με τριπλό πάτο». Είναι ένα ποίημα τριών επιπέδων. Το πρώτο επίπεδο είναι η συνάντηση με το παρελθόν, ο θρήνος των νεκρών. Μια νύχτα μαγική η ηρωίδα καλεί τις «γλυκές σκιές» και τότε στη σκηνή εμφανίζονται οι βασικοί συντελεστές μιας νύχτας μεταμφιεσμένων στην Πετρούπολη την δεκαετία του 1910. Είναι η Όλγα Γκλέμποβα Σουντέικινα, ο Βιατσεσλάβ Κινάζεφ που αυτοκτόνησε εξαιτίας του έρωτα του γι’ αυτήν, ο Αλεξάντρ Μπλοκ. Στο δεύτερο επίπεδο ο αναγνώστης διακρίνει τη φωνή της εποχής, τα μόλις διακρινόμενα βαριά βήματα του Κομάντορ. Πρωταγωνιστής του ποιήματος όμως είναι ο χρόνος, γι’ αυτό και εν τέλει το ποίημα, απομένει δίχως ήρωα. Στο τρίτο όμως επίπεδο ανάγνωσης, μπορούμε να διεισδύσουμε στις συμπαντικές διαδρομές της ψυχής, να διακρίνουμε το θεοσοφικό τρίγωνο «Θεός – χρόνος – άνθρωπος», πράγμα που προσδίδει στην ποιητική αυτή σύνθεση ένα βαθύ φιλοσοφικό και ηθικό περιεχόμενο.[.....]»

Πηγή: Anna Akhmatova, “Ποίημα δίχως ήρωα” (Μτφ: Δημήτρης Β ...) - Ποιείν

 (ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ)

Посвящение
27 декабря 1940
…………………………………
…а так как мне бумаги не хватило,
Я на твоем пишу черновике.
И вот чужое слово проступает
И, как тогда снежинка на руке,
Доверчиво и без упрека тает.
И темные ресницы Антиноя1
Вдруг поднялись - и там зеленый дым,
И ветерком повеяло родным…
Не море ли?
Нет, это только хвоя
Могильная, и в накипанье пен
Все ближе, ближе…
Marche funebre…
Шопен…
Ночь. Фонтанный Дом
Αφιέρωση
27 Δεκεμβρίου 1940
Βσ. Κ.
………………………………..
… κι αφού είχα έλλειψη χαρτιού
Στο πρόχειρο τετράδιό σου γράφω.
Μια λέξη ξένη φαίνεται,
Σαν κάποτε μια του χιονιού νιφάδα,
Και λιώνει αθώα και γλυκά πάνω στο χέρι.
Κι οι μαύρες τ’ Αντίνοου βλεφαρίδες
άξαφνα σηκωθήκαν – κι’ εκεί
ένας πράσινος καπνός,
Φυσά ένα αεράκι γνώριμο…
Μην είναι η θάλασσα;
Όχι, πάνω στους τάφους μόνο τα φύλλα
Δέντρων κωνοφόρων είναι και η σαπίλα των ριζών
Ολοένα και πιο κοντά, πιο κοντά ….
Marche funebre …
Σοπέν…
_____________________________________
Νύχτα. Σπίτι στη Φοντάνα
Второе посвящение
О.С.
Ты ли, Путаница-Психея,
Черно-белым веером вея,
Наклоняешься надо мной,
Хочешь мне сказать по секрету,
Что уже миновала Лету
И иною дышишь весной.
Не диктуй мне, сама я слышу:
Теплый ливень уперся в крышу,
Шепоточек слышу в плюще.
Кто-то маленький жить собрался,
Зеленел, пушился, старался
Завтра в новом блеснуть плаще.
Сплю -
она одна надо мною, -
Ту, что люди зовут весною,
Одиночеством я зову.
Сплю -
мне снится молодость наша,
Та, е г о миновавшая чаша;
Я ее тебе наяву,
Если хочешь, отдам на память,
Словно в глине чистое пламя
Иль подснежник в могильном рву.
25 мая 1945
Фонтанный Дом

Αφιέρωση δεύτερη
Ο.Σ.
Εσύ είσαι Αράχνη – Ψυχή
Που με ασπρόμαυρη βεντάλια
Αέρα μου κάνεις σκυμμένη πάνω μου.
Μυστικά θέλεις να μου πεις
Πως πέρασε το Καλοκαίρι
Και περιμένεις την επόμενη άνοιξη.
Μην μου υπαγορεύεις, τ’ ακούω κι εγώ:
Μια βροχή ζεστή χτυπάει τη στέγη,
Ψίθυρους ακούω από τον κισσό.
Κάποιος μικρός αποφάσισε να ζήσει
Πρασίνισε, φούντωσε, προσπάθησε
Αύριο σε νέο αστραφτερό αντίσκηνο
Θα κοιμηθώ –
μόνη, μονάχη με τον εαυτό μου.
Εκείνο που οι άνθρωποι άνοιξη ονομάζουν,
Εγώ το λέω μοναξιά.
Κοιμάμαι –
Και ονειρεύομαι τη νιότη μας,
Εκείνη, τη στιγμή που έφυγε 
Στον ξύπνιο μου,
Αν θέλεις, στην δίνω να θυμάσαι,
Σα να ‘ναι φλόγα καθαρή μέσα στη λάσπη,
σα γαλανθός στου μνήματος την άκρη.
25 Μαΐου 1945
Σπίτι στη Φοντάνα.

*Άννα Αχμάτοβα - Βικιπαίδεια

_______________________

Sir John Tavener** -- Akhmatova Songs   (1993)
Performed by Emma Baker-Spink (soprano) and Dale Rickert (cello)
www.ikonmusic.com.au

The six poems I that I have chosen from Akhmatova were written at
different periods in her life.  The first three suggest her veneration
of other poets - Dante, Pushkin and Lermontov, and Pasternak.  In the
central poem, Couplet, she mistrusts praise of her own work.  Then comes
 her own longing to write, as the Muse comes.  The last poem,
Death, looks forward to her own death (with the suggestion of a personal
 after-life); its inevitability, and her own longing for it.

In my settings for soprano and cello I have tried to reflect the
deceptive simplicity of the verse, which stems from classical tradition.
  In the final song, Death, the musical material of the earlier songs is
 gathered together.  Then the poet bids a painful farewell to her
beloved homeland, and steps in to the 'cabin' that has been particularly
 prepared for her.

Notes by Sir John Tavener


Akhmatova texts - translated from the Russian by Mother Thekla
Orthodox Monastery of the Assumption. Normanby, Whitby, North Yorkshire.**Τζων Τάβενερ - Βικιπαίδεια

POEMS

I Dante (1936)
And even after death he did not return
to Florence, his of old.
In going,  he gave no backward glance,
to him I sing this song......
 From hell he sent his curses upon her,
and in heaven he could not forget her.....

II Pushkin and Lermontov  (1927)

Here began Pushkin's exile
and Lermontov's exile ended
Here gentle scent of mountain grasses,
and only once I managed to see
beside the lake, in plane tree's thickest shade
In that cruel hour before the evening -
the blaze of his eyes unquenched,
The deathless lover of Tamara.





III Boris Pasternak (1936)

Endowed with some eternal childhood,
he shone open-handed, clean of sight,
The whole earth was his heritage,
And this with all he shared.

IV Couplet (1924)

For me praise from others- as ashes,
But from you even blame - is praise.

V Death  (1942)

I was on the border of something...
which has no certain name....
I say to her: "Did you dictate to Dante
The script of Hell?"
She answers: "I"