ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ

Προβληματίζει η χρήση
κοινωνικών δικτύων από παιδιά

Πρόσφατες έρευνες επισημαίνουν την αύξηση του αριθμού των παιδιών που δηλώνουν ψευδή ηλικία προκειμένου να συμμετάσχουν σε κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το MySpace, ή χρησιμοποιούν δίκτυα του web ειδικά σχεδιασμένα για αυτά. ΄Οπως αναφέρει η Καθημερινή (04.11.2009), το Facebook και το MySpace θέτουν ως όριο ηλικίας τα 13 έτη, χωρίς όμως να διαθέτουν πρακτικούς τρόπους επαλήθευσης της ηλικίας, με αποτέλεσμα πολλά μικρά παιδιά να αποκτούν πρόσβαση.

Κάποιοι επιστήμονες ανησυχούν ότι προ-εφηβική χρήση αυτών των ιστοσελίδων, που κάποιοι έχουν συνδέσει με περιστατικά εξάρτησης από το Διαδίκτυο, θα μπορούσε να καταστεί ζημιογόνα τόσο για τις κοινωνικές σχέσεις των παιδιών όσο και για τους εγκεφάλους τους. Πολλοί άλλοι ωστόσο λένε ότι δεν υπάρχουν επαρκείς έρευνες που να υποστηρίξουν αυτό το επιχείρημα και ότι τα περισσότερα παιδιά φαίνεται να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα με μέτρο και με θετικούς τρόπους. «Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, παρά την εκτεταμένη κάλυψη όλων των αρνητικών πραγμάτων που μπορεί συμβούν, τα περισσότερα απ' όσα κάνουν είναι πράγματα που θα έκαναν ούτως ή άλλως», δήλωσε η Κάβερι Σουμπραμανιάμ, καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Σε δύο έρευνες του ινστιτούτου Pew, σε 700 και 935 εφήβους αντίστοιχα, 38% των ερωτηθέντων ηλικίας 12-14 ετών δήλωσαν ότι διατηρούσαν online προφίλ. Ακόμη, 61% των συμμετεχόντων, ηλικίας 12-17, είπαν ότι χρησιμοποιούν κάποιο κοινωνικό δίκτυο για να στείλουν μηνύματα σε φίλους, ενώ 42% από αυτούς κάνει καθημερινή χρήση. Η Αμάντα Λένχαρτ, ερευνήτρια στο Pew και συγγραφείς μιας από τις μελέτες, εξηγεί ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα γιατί εκεί βρίσκεται ο κοινωνικούς τους κόσμος. «Επειδή δεν υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος επαλήθευσης της ηλικίας, τα παιδιά σκέφτονται 'θα πω απλά ότι είμαι 14 και θα μπορώ να το χρησιμοποιήσω'».

Τα τελευταία δύο χρόνια κάποιοι επιστήμονες εκφράζουν ανησυχία για το χρόνο που περνούν τα παιδιά στα κοινωνικά δίκτυα και ότι η υπερβολική διαδικτυακή κοινωνικοποίηση μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην προσωπικότητα τους καθώς μεγαλώνουν. «Φοβάμαι ότι όλες αυτές οι τεχνολογίες επηρεάζουν την εγκεφαλική ανάπτυξη, περιορίζοντας της στην παιδική κατάσταση που ελκύεται από τους ήχους και τα έντονα φώτα, δυσκολεύεται να εστιάσει την προσοχή και ζουν για τη στιγμή», δήλωσε η Σούζαν Γκρίνφιλντ, νευροεπιστήμονας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Συχνά αναρωτιέμαι αν τελικά οι πραγματικές συζητήσεις σε πραγματικό χρόνο τελικά δώσουν τη θέση τους σε αυτούς τους αποστειρωμένους και εύκολους διαλόγους εμπρός σε μια οθόνη».

Αντικρούοντας τα επιχειρήματα της Γκρίνφιλντ, η Σουμπραμανιάμ επικαλείται μελέτη σε μαθητές γυμνασίου που έδειξε ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι άνθρωποι τείνουν να συναναστρέφονται online περισσότερο αυτούς που συναναστρέφονται και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Τα παιδιά σήμερα περνούν μεγάλο μέρος του χρόνους εμπρός σε υπολογιστές, ενώ οι εγκέφαλοι τους είναι περισσότερο εξοικειωμένοι από αυτούς των ενηλίκων ώστε να συνδυάσουν τις online και offline δραστηριότητες τους. «Πάντοτε θα υπάρχει η μειοψηφία παιδιών που δεν κάνουν σωστή χρήση», επεσήμανε. «Δεν θα πρέπει όμως να παρασυρθούμε από τη γενική φοβία. Η τεχνολογία είναι εδώ και είναι μάλλον ακίνδυνη».

Μία ακόμη μεγάλη ανησυχία των γονέων έχει να κάνει με το φόβο εξαπάτησης του παιδιού τους στο Διαδίκτυο. Αν και οι προβληματισμοί αυτοί έχουν λογική βάση, η Σουμπραμανιάμ και η Λένχαρτ θεωρούν ότι τα περισσότερα παιδιά έχουν επαρκείς γνώσεις για να γνωρίζουν ποιον και τι να αποφύγουν.

Δεν είναι όμως το Facebook και το MySpace οι μόνες εναλλακτικές για τους νεαρούς χρήστες του Ίντερνετ. Ειδικά διαμορφωμένοι online κόσμοι για παιδιά λειτουργούν εδώ και αρκετό καιρό, προσελκύοντας μάλιστα χιλιάδες παιδιά. Το Club Penguin της Disney είναι ένα κατά βάση gaming site με περιορισμένες δυνατότητες κοινωνικής δικτύωσης, που θα μπορούσε να λειτουργεί ως προστάδιο για τη μελλοντική χρήση των μεγάλων κοινωνικών δικτύων. «Η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε μια γενιά που μεγάλωσε με την τεχνολογία», ανέφερε ο Τόμπι Κλαρκ, δημιουργός του KidSwirl, μιας ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης αποκλειστικά για παιδιά. «Αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει».

e-paideia.net