Άρης Κωνσταντινίδης: Ένας μεγάλος αρχιτέκτονας

ΑΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

(1913-1993)

Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο του
Mονάχου.
Eργάστηκε στην Πολεοδομία της Αθήνας (1938-42), στο Yπουργείο Δημ. Έργων (1942-50). Υπήρξε προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mελετών του Oργανισμού Eργατικής Kατοικίας (1955-57) και προϊστάμενος και ειδικός σύμβουλος της Yπηρεσίας Mελετών του EOT (1958-1967) και (1975-78).
Επισκέπτης καθηγητής στο Πολυτεχνείο της Zυρίχης (1968-70),επίτιμος διδάκτωρ του AΠΘ (1978) και αντεπιστέλλον μέλος της Bαυαρικής Aκαδημίας Kαλών Tεχνών του Mονάχου (1985).
Tο έργο του εκτέθηκε σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και
δημοσιεύτηκε σε σε ξένα αρχιτεκτονικά περιοδικά υψηλού κύρους.
Η ελληνική αρχιτεκτονική του χρωστάει πολλά. Μετά από τον Πικιώνη
θεωρείται ο σημαντικότερος εκφραστής της πρωτοπορείας στον τομέα του.
Απλός αλλά διαρκώς ανήσυχος, κατάφερε να παρουσιάσει πρωτότυπα έργα,
που απέφυγαν τη μίμηση των δυτικών προτύπων αλλά και τη δουλική αρχαιοπρέπεια, Η αρχιτεκτονική του στηριζόταν στην ανώνυμη αρχιτεκτονική της υπαίθρου
(κτίσματα που αποτελούνταν από το υπόστεγο, το κλειστό δωμάτιο και την αυλή),
που τη θεωρούσε θεϊκή, γι' αυτό και αποκαλούσε τα οικιστικά δημιουργήματά της "θεόχτιστα".
Πίστευε ότι τα κτίσματα των ανώνυμων ανθρώπων της υπαίθρου εμφανίζουν μια συνέχεια, σταθερή από την αρχαιότητα έως τη σημερινή εποχή.
Σ' αυτόν οφείλονται πάρα πολλά από τα περίφημα "Ξενία" ,
που χτίστηκαν μεταπολεμικά στην Ελλάδα και τα οποία σήμερα
αφήνονται από το κράτος να ερειπώνουν.
Η αυτοχειρία του, σαν σήμερα, το 1993, ήταν έσχατο δείγμα
του ασυμβίβαστου χαρακτήρα του απέναντι στη φθορά,
καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ, ΤΟ 1991

*«Ο, τι έχω κτίσει στη ζωή μου, σήμερα δεν το αναγνωρίζω, το 'χουν αλλάξει. Είμαι 78 χρονών, το μυαλό μου δουλεύει ακόμη, θα μπορούσα να χτίζω. Εδώ και δέκα χρόνια δεν έχω τίποτα. Ξαφνικά, παπ! κόπηκαν όλα με το μαχαίρι. Βέβαια, είχα αρχίσει να γίνομαι κι εγώ λιγάκι δύστροπος. Μόλις τελείωνα κάθε τι που έχτιζα και έφευγα, το αλλάζανε. Μ' αφήναν να το κάνω, διότι είχα και τον τρόπο να επιμένω, αλλά μετά το αλλάζανε. Τα "Ξενία" που έχω χτίσει, αγνώριστα. Τα 'χουν αλλάξει. Στα χρώματα, στα έπιπλα, σε όλα. Ή τα σπίτια. Αγνώριστα. Κι αρχίζω κι εγώ να λέω τότε "προς τι; "...».

---

*«Αξίζει να σκοτώνεσαι για κάτι που μόλις σηκωθείς και φύγεις οι άλλοι θα σου το αλλάξουν με το πρόσχημα "δικό μου είναι, το κάνω ό,τι θέλω". Βέβαια είναι δικό σου, δε λέω, αλλά δεν μπορείς να το κάνεις ό,τι θέλεις».

---

*«Εγώ νομίζω ότι τα καλά πράγματα, τα όμορφα πράγματα βγαίνουν πάντα μέσα από μια ανάγκη. Η αισθητική για μένα δεν υπάρχει. Μάλιστα, αν θέλετε να πω και μια κακία, είναι γερμανική εφεύρεση η αισθητική. Baumgarten o ιδρυτής της, τέλος πάντων... αλλά είναι γερμανική εφεύρεση για τον εξής λόγο: οι Γερμανοί έχουν μια τάση να είναι ωραία ντυμένοι, να είναι ωραίοι. Οι Εγγλέζοι, που τους ενδιαφέρει να ντύνονται πρακτικά, ντύνονται όμορφα».

Κ. Θέμελη: Ο Λόγος του Αρχιμάστορα
(συνομιλία με τον Άρη Κωνσταντινίδη),
Εκδ. Ινδικτος, Αθήνα