Αχ , αυτό το σύστημα!

ΕΛΛΑΔΑ

Το σύστημα τρώει τους μαθητές

Αρνητική είναι η στάση των Ελλήνων μαθητών απέναντι στο σχολείο. Μολονότι αποδέχονται τον θεσμό και θέλουν να σπουδάσουν στην ανώτατη εκπαίδευση, το σχολικό περιβάλλον τους αποθαρρύνει. Οι εκπαιδευτικοί δεν τους στηρίζουν και δεν υπάρχει πειθαρχία.
Επίσης, το σύστημα χωλαίνει. Αυτό φαίνεται και από τη στάση και τις επιδόσεις των μαθητών σε ένα μάθημα-κλειδί, τα Μαθηματικά. Ενώ οι μαθητές εκδηλώνουν έντονο ενδιαφέρον για τα Μαθηματικά, τα κατανοούν και θεωρούνται ικανοί, έχουν πολύ χαμηλές επιδόσεις.
Αυτά προκύπτουν από την τελευταία έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Εducation at a Glance 2007, η οποία, όπως αναφέρει η Καθημερινή (23.09.2007), κρούει για μία ακόμη φορά τον κώδωνα του κινδύνου για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Μάλιστα, απτές αποδείξεις για τη στασιμότητα της ελληνικής εκπαίδευσης αναμένονται τον προσεχή Δεκέμβριο, όταν θα δημοσιοποιηθούν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA του ΟΟΣΑ, που οργανώθηκε το 2006 σε 15χρονους μαθητές των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Πληροφορίες της εφημερίδας αναφέρουν ότι η εικόνα είναι εξίσου κακή με τα αποτελέσματα του προηγούμενου διαγωνισμού το 2003, όταν η Ελλάδα κατέλαβε την 32η θέση στα Mαθηματικά, την 30ή θέση στην αναγνωστική ικανότητα / κατανόηση κειμένου, στην 30ή θέση στις φυσικές επιστήμες και στην 32η θέση στην επίλυση προβλημάτων σε σύνολο 40 χωρών-μελών του OOΣA.
Τι έγινε έκτοτε; Γιατί οι δηλώσεις προβληματισμού των πολιτικών ξεχάστηκαν γρήγορα; Γιατί δεν έγινε δημόσιος διάλογος, όπως συνέβη σε άλλες χώρες με μέτρια αποτελέσματα (π.χ. Γερμανία) για την ποιότητα του έργου στην υποχρεωτική εκπαίδευση; Είναι λογικό τα Ελληνόπουλα, όσο χρόνο αφιερώνουν για μάθημα στο σχολείο να δίνουν και στα φροντιστήρια;

Ειδικότερα, από την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ προκύπτουν τα ακόλουθα:
* Οι Ελληνες μαθητές έχουν τη χειρότερη διάθεση απέναντι στο σχολείο. Η εκπαιδευτική διαδικασία μέσα στην τάξη δεν είναι τέτοια ώστε να «κερδίζει» τους μαθητές. Στον σχετικό δείκτη έχουν τον μεγαλύτερο αρνητικό δείκτη (-11,4) μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ μία θέση χαμηλότερα είναι η Σλοβακία (-10,5). Οι δύο χώρες απέχουν πολύ από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που διαμορφώθηκε στο 0,9.
* Εύλογο είναι οι μαθητές να είναι απείθαρχοι στο σχολείο. Στον σχετικό δείκτη του ΟΟΣΑ η Ελλάδα έχει μία από τις χαμηλότερες επιδόσεις (14,1), τη στιγμή που ο μέσος όρος των μελών του Οργανισμού είναι 18,3 και η Ιαπωνία έχει επίδοση 32,7.
* Ενας από τους λόγους των επιδόσεων αυτών είναι και ο μεγάλος φόρτος των Ελλήνων μαθητών. Οι 15χρονοι Ελληνες έχουν το πλέον βαρύ πρόγραμμα. Συνολικά, μέσα στο έτος αφιερώνουν 1.307 ώρες για την εκπαίδευσή τους, πολύ περισσότερο από μαθητές του Μεξικού (1.124 ώρες) και πολύ πάνω από τον μέσο όρο των 965 ωρών.
* Ομως, ο καθαρός χρόνος διδασκαλίας στα σχολεία είναι πολύ λιγότερος, και μάλιστα στον δείκτη αυτό η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης των χωρών του ΟΟΣΑ. Συγκεκριμένα, στο γυμνάσιο οι ώρες διδασκαλίας στην Ελλάδα είναι 583, στη Φινλανδία 592, στην Κορέα 570, στην Πορτογαλία 564, στην Ουγγαρία 555 και στην Ιαπωνία 505. Ο μέσος όρος είναι 707 ώρες κατ’ έτος. Προηγούνται οι ΗΠΑ με 1.080 ώρες και το Μεξικό με 1.047 ώρες. Προκύπτει δηλαδή πως στην Ελλάδα οι μαθητές τρέχουν από... φροντιστήριο σε φροντιστήριο. Πώς όμως εξηγείται ότι στις ώρες διδασκαλίας κατ’ έτος Ελλάδα και Φινλανδία συμπίπτουν, αλλά ότι απέχουν στις επιδόσεις των μαθητών; Οι Φινλανδοί μαθητές κατέλαβαν τη 2η θέση στα Mαθηματικά, την 1η θέση στην αναγνωστική ικανότητα / κατανόηση κειμένου, την 1η θέση στις φυσικές επιστήμες και την 3η θέση στην επίλυση προβλημάτων. Η Ελλάδα κινήθηκε μεταξύ 30ής και 32ης θέσης.
* Από την άλλη, οι Ελληνες μαθητές διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν την απαιτούμενη βοήθεια από τους δασκάλους τους. Ο σχετικός δείκτης για την Ελλάδα είναι -6,4 ενώ ο μέσος όρος είναι -4,2.
* Και όμως, τα Ελληνόπουλα αγαπούν το θεσμό του σχολείου. Ο σχετικός δείκτης του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα είναι 5,8, τη στιγμή που υπάρχουν χώρες πολύ πιο χαμηλά (π.χ. η Ιταλία με -3,7), ενώ ο μέσος όρος είναι 3,5.
* Ισως διότι η δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι ο προθάλαμος για την ανώτατη εκπαίδευση και το πτυχίο που εξασφαλίζει δουλειά. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα σπουδάσει στην ανώτατη εκπαίδευση το 64,5% των νέων, ποσοστό που εξασφαλίζει την τρίτη θέση μετά την Κορέα και την Τουρκία. Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πάσχει. Χρειάζονται άμεσες μεταρρυθμίσεις, ώστε να μη μας βρει και η επόμενη έκθεση του ΟΟΣΑ ουραγούς.