"1915 O Εθνικός Διχασμός" Γ.Θ.Μαυρογορδάτος, εκδ. Πατάκη, 2015
Ο Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, στο βιβλίο του «1915 Ο Εθνικός Διχασμός» εξετάζει σε βάθος το Διχασμό του ελληνικού έθνους και κράτους, που ξέσπασε στις αρχές του 20ου αιώνα, ως σύγκρουση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου με το βασιλιά Κωνσταντίνο. Αφορμή του διχασμού ήταν η διαφωνία Βενιζέλου -Κωνσταντίνου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α! Παγκόσμιο Πόλεμο (1914 -1918) και βαρύ επακόλουθο η Μικρασιατική καταστροφή. Ο συγγραφέας σ’ ένα βιβλίο 343 σελίδων, τολμά να πει και να τεκμηριώσει πράγματα που δύσκολα ένα έθνος ομολογεί κι αποδέχεται. Στην Εισαγωγή του βιβλίου του ο συγγραφέας εξηγεί ότι «το ζητούμενο είναι η κατανόηση, η εξήγηση, η ερμηνεία, κι όχι η εξύμνηση, ούτε η καταγγελία Ωστόσο μπορεί να δημιουργηθεί στον αναγνώστη η εντύπωση ότι το βιβλίο μεροληπτεί υπέρ του Βενιζέλου, αυτό όμως προκύπτει από τα ίδια τα πράγματα κι όχι από πρόθεση (του συγγραφέα)". Επίσης στην ίδια Εισαγωγή εκφράζει την πικρία του ότι «δεν κατάφερα να προκαλέσω με την ερμηνεία μου ευρύτερη και γονιμότερη συζήτηση, όπως θα συνέβαινε σε άλλη χώρα». Το βιβλίο όμως αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από ανθρώπους των Γραμμάτων και των Επιστημών γράφοντας κριτικές σε εφημερίδες ή αναφέροντας το ως πηγή στις δημόσιες συζητήσεις τους μέσω του ραδιοφώνου.
Αναζητώντας λοιπόν ο συγγραφέας τα βαθύτερα αίτια του Εθνικού Διχασμού μας καταλήγει ότι πίσω από την άγρια σύγκρουση των δυο προσωπικοτήτων Βενιζέλου – Κωνσταντίνου βρίσκεται η κρίση που αντιμετώπισε το ελληνικό έθνος, όταν έφτασε η ώρα να ολοκληρωθεί εθνικά δηλαδή να συμπεριλάβει και να ενσωματώσει στο κράτος του το πλήθος των αλύτρωτων αδελφών Ελλήνων που είχαν απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων κυρίως. Με άλλα λόγια η Μεγάλη Ιδέα που ονειρεύονταν οι Έλληνες και η οποία είχε γίνει επίσημη εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους για πάνω από 70 χρόνια, τελικά όταν έφτασε η ώρα σχεδόν να ολοκληρωθεί προκάλεσε τέτοιους τριγμούς στο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της χώρας, που φτάσαμε μέχρι τον Εθνικό Διχασμό! Αυτός ο Διχασμός που θύμιζε σε πολλά εμφύλιο πόλεμο –μέχρι και στη δημιουργία δυο κρατών φτάσαμε- είχε καταστρεπτικές συνέπειες για τον ελληνισμό, αφού η σύγκρουση αυτή επηρέασε και την εξέλιξη της Μικρασιατικής εκστρατείας ξεριζώνοντας από τις προαιώνιες εστίες τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, του Πόντου κι Ανατολικής Θράκης! Αυτή είναι η πικρή αλήθεια την οποία δεν θέλουμε πολλοί να ανασκαλεύουμε εμμένοντας σε στερεότυπα και μύθους.
Πρώτο μέρος: το Χρονικό του Εθνικού Διχασμού (χρονικά όρια και γεγονότα)
Ο συγγραφέας τοποθετεί
τα χρονικά όρια του Εθνικού Διχασμού από το 1909 ως το 1922,δηλαδή από την Εξέργεση του στρατού στο Γουδί ως και τη Μικρασιατική Καταστροφή και δεν την περιορίζει μόνο στο διάστημα 1915-1917, όπως διδασκόμαστε στο σχολείο. Ο Διχασμός αυτός πέρασε από διάφορες φάσεις πιο ήπιες αλλά και πολύ πιο άγριες και βίαιες.
Ο Διχασμός υπόβοσκε από την εξέγερση στο Γουδί, όταν ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ζητούσε την απομάκρυνση του Διαδόχου Κωνσταντίνου και των άλλων βασιλοπαίδων από την ανάμιξη τους στο στρατό και την πάταξη της συναλλαγής και διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση. H σύγκρουση Βενιζέλου–Κωνσταντίνου υπάρχει σε ήπια μορφή κατά τη διάρκεια των νικηφόρων Βαλκανικών πολέμων (1912-13).
Μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α΄ το 1913 ανεβαίνει στο θρόνο ο γιος του Κωνσταντίνος, ξεσπά ο Α! παγκόσμιος πόλεμος και ο Κωνσταντίνος αρνείται να συμμετέχει η Ελλάδα σε αυτόν σε αντίθεση με τον πρωθυπουργό που κρίνει αναγκαία τη συμμετοχή στο πλευρό της Αντάτ. Το 1915 ο βασιλιάς Κωνσταντίνος -παραβαίνοντας το Σύνταγμα- αναγκάζει σε παραίτηση τις δυο κυβερνήσεις του Βενιζέλου, -η δεύτερη εκλέχτηκε μετά την αναγκαστική παραίτηση της πρώτης και εγκαθιδρύει το λεγόμενο "κωνσταντινικό καθεστώς" που διαρκεί ως το 1917. Η σύγκρουση κορυφώνεται άγρια με το χωρισμό του ελληνικού κράτους και με τα λεγόμενα Νοεμβριανά του 1916, ώσπου το κράτος επανενώνεται κι ο βασιλιάς αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Ελλάδα αφήνοντας στο θρόνο στο γιο του Αλέξανδρο.
Σχετικά πιο ήπια συνεχίζεται κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Βενιζέλου 1917-1920, κορυφώνεται όμως στις μοιραίες εκλογές του 1920, όπου νικούν οι κωνσταντινικοί, επαναφέρουν τον Κωνσταντίνο στο θρόνο και επέρχεται η Μικρασιατική Καταστροφή (1922).
Κάτω από το βάρος της Μικρασιατικής Καταστροφής κηρύσσεται πια έκπτωτη η βασιλική δυναστεία κι ανακηρύσσεται η Α! Ελληνική Δημοκρατία.
Γενικά η πολιτική σύγκρουση των δυο ανδρών συνοψίζεται στις γνωστές φράσεις που αποτέλεσαν στόχο και σύμβολο της πολιτικής τους «η Ελλάς των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» του Βενιζελισμού και «η μικρά αλλά τιμία Ελλάς» του Αντιβενιζελισμού.
Ο συγγραφέας, κατά τη γνώμη μου επιλέγει να θέσει στον τίτλο του βιβλίου του το έτος 1915, διότι αφενός σηματοδοτεί και προβάλλει το χρόνο της τυπικής έναρξης του ελληνικού Εθνικού Διχασμού κι αφετέρου θέλει να στείλει συνειρμικά ένα μήνυμα στους αναγνώστες του, για να τους υπενθυμίσει τι συνέβαινε στην Ελλάδα το 1915 δηλαδή πριν ακριβώς 100 χρόνια. Και το μήνυμα αυτό δεν είναι άσχετο με το έτος έκδοσης του βιβλίου του (2015) και την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, των Μνημονίων και του φαντάσματος ενός νέου διχασμού πάνω από την πατρίδα μας.
Τα γεγονότα του Εθνικού Διχασμού:
Τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα της περιόδου 1909-1922 είναι πάρα πολλά και συχνά συνοδεύονται από αποσπάσματα ημερολογίων, επιστολών, δημοσίων εγγράφων, που τεκμηριώνουν τα αναφερόμενα αλλά "διασπούν" τη χρονική αλληλουχία των γεγονότων πολλές φορές. Γι΄αυτό προχώρησα στην ομαδοποίηση των γεγονότων σε πέντε μεγάλες ενότητες, την πρώτη από την επανάσταση στο Γουδί μέχρι το σχηματισμό κυβέρνησης Βενιζέλου για ένα μήνα κατ΄εντολή του βασιλιά Γεωργίου Α!, τη δεύτερη και τέταρτη ενότητα με τις εκλεγμένες κυβερνήσεις Βενιζέλου και την τρίτη και πέμπτη με τις κυβερνήσεις τις πιστές στο βασιλιά Κωνσταντίνο.[............................................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ :http://neaanagnosi.blogspot.com/2016/11/1915-2015.html
**************************************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου