Η παρατεταμένη πολυμέτωπη επιθετικότητα του Ισραήλ και η απόλυτη εξάρτησή του από την υποστήριξη των ΗΠΑ εκθέτουν τις επικίνδυνες συνέπειες της υπερβολής της εξουσίας. Το Τελ Αβίβ αφήνεται “να κρέμεται στον άνεμο”, αλλά χωρίς στρατηγική…
Στη μελέτη των διεθνών σχέσεων, μία από τις σημαντικότερες απειλές για τα έθνη προκύπτει από την εσωτερική έλλειψη επίγνωσης των ορίων της ισχύος τους. Η προβολή ισχύος ενός έθνους-κράτους καθορίζεται τελικά από βασικούς παράγοντες – στρατιωτική, οικονομική, τεχνολογική, διπλωματική και πολιτική εμβέλεια – οι οποίοι είναι μετρήσιμοι και έχουν εγγενείς περιορισμούς.
Αυτή η αρχή οδήγησε τον συνταξιούχο ισραηλινό συνταγματάρχη Γκουρ Λαΐς, πρώην ανώτερο διευθυντή για τη στρατηγική εθνικής ασφάλειας στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, να εκδώσει μια αυστηρή προειδοποίηση. Σε ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε στις 19 Αυγούστου από το Κέντρο Στρατηγικών Μελετών Begin-Sadat του Ισραήλ, ο Λαΐς προειδοποιεί τους Ισραηλινούς ηγέτες να μην υιοθετήσουν ένα νέο δόγμα ασφάλειας που παραβλέπει τους περιορισμούς του.
Τα δυνατά σημεία του Ισραήλ
Το Ισραήλ αναμφισβήτητα συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο τρομερών στρατιωτικών δυνάμεων του κόσμου, παρέχοντας στο κράτος κατοχής ένα στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι των περιφερειακών αντιπάλων του. Οι ένοπλες δυνάμεις του κατατάσσονται στην 15η θέση παγκοσμίως και έχουν λάβει υποστήριξη άνω των 130 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ, τον αναντικατάστατο σύμμαχό του στις διεθνείς υποθέσεις.
Οικονομικά, το Ισραήλ είναι επίσης ένας σημαντικός παίκτης. Το 2023, ο Economist κατέταξε το Ισραήλ στην τέταρτη θέση μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών όσον αφορά την οικονομική του επιτυχία. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εκτίμησε το ΑΕΠ του Ισραήλ σε 564 δισεκατομμύρια δολάρια και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε 58.270 δολάρια, κατατάσσοντάς το στη 13η θέση παγκοσμίως. Από την ίδρυσή του, το Ισραήλ έχει λάβει σχεδόν 330 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωτερική βοήθεια από τις ΗΠΑ, ενισχύοντας την οικονομική του κυριαρχία.
Τεχνολογικά, το Τελ Αβίβ ξεχωρίζει επίσης στην παγκόσμια σκηνή. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Καινοτομίας 2023 κατατάσσει το Ισραήλ στην 14η θέση μεταξύ 132 οικονομιών. Στην ομάδα των 50 οικονομιών υψηλού εισοδήματος, το Ισραήλ κατατάσσεται 13ο και κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ 18 χωρών της Βόρειας Αφρικής και της Δυτικής Ασίας. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Οικοσυστήματος Νεοφυών Επιχειρήσεων 2024 κατατάσσει επίσης το Ισραήλ στην τρίτη θέση παγκοσμίως και στην πρώτη θέση περιφερειακά, υπογραμμίζοντας την τεχνολογική του υπεροχή.
Διπλωματικά και πολιτικά, το Ισραήλ επωφελείται από την ακλόνητη υποστήριξη των ΗΠΑ, που του επιτρέπει την ατιμωρησία από πολλούς διεθνείς νόμους και κανόνες. Η Ουάσινγκτον έχει χρησιμοποιήσει την εξουσία βέτο της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ 89 φορές, περισσότερες από τις μισές από τις οποίες ήταν για να εμποδίσει ψηφίσματα επικριτικά για το κράτος κατοχής.
Από το 1945, από τα 36 σχέδια ψηφισμάτων που αφορούν το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, οι ΗΠΑ άσκησαν βέτο στα 34, προστατεύοντας ουσιαστικά το Ισραήλ από τη λογοδοσία για τις ενέργειές του. Οι ΗΠΑ έχουν επίσης διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στα διπλωματικά επιτεύγματα του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών εξομάλυνσης με την Αίγυπτο (1979) και την Ιορδανία (1994) και, πιο πρόσφατα, με τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο (2020), με συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη σαουδαραβική-ισραηλινή εξομάλυνση.
Εξάρτηση από την Ουάσινγκτον: Αμφίπλευρη δαμόκλειος σπάθη
Η υπεροχή του Ισραήλ σε όλους αυτούς τους τομείς είναι στενά συνδεδεμένη με τη συνεχή υποστήριξη των ΗΠΑ, η οποία αποκαλύπτει επίσης μια κρίσιμη ευπάθεια. Η εξάρτηση από την Ουάσινγκτον καθιστά αναγκαία την ευθυγράμμιση του Ισραήλ με τις δυτικές πολιτικές, γεγονός που έχει οδηγήσει τις ισραηλινές ελίτ να προειδοποιούν για την αποφυγή της επιβάρυνσης των σχέσεων ΗΠΑ-Ισραήλ.
Ο συνταξιούχος συνταγματάρχης Μπενίνα Σαρβίτ Μπαρούχ υπογραμμίζει αυτό το σημείο σε άρθρο του για το Ισραηλινό Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας (INSS). Σημειώνει ότι η ενσωμάτωση του Ισραήλ στο διεθνές σύστημα απειλείται, ιδίως υπό το φως του συνεχιζόμενου πολέμου στη Γάζα, ο οποίος έχει πλήξει σημαντικά το παγκόσμιο κύρος του. Ο Μπαρούχ προειδοποιεί ότι η αποτυχία να αντιμετωπιστεί αυτή η τάση θα μπορούσε να υπονομεύσει περαιτέρω τη σπειροειδή οικονομία, την εθνική ασφάλεια και τους στρατιωτικούς στόχους του Ισραήλ. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο πρώην διαμεσολαβητής του ισραηλινού στρατού, έφεδρος στρατηγός Γιτζάκ Μπρικ, δήλωσε ότι η κατοχική οντότητα «αντιμετωπίζει κατάρρευση σε λιγότερο από ένα χρόνο» εάν συνεχιστεί ο πόλεμος φθοράς. [.........................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου