Έτος Σκαρίμπα και μια έκθεση 40 χρόνια από τον θάνατο του χαρισματικού λογοτέχνη
Οι Εκδόσεις Νεφέλη φιλοξενούν την ομαδική εικαστική έκθεση στον χώρο βιβλίων «Σ22» με εικαστικά έργα που πλαισιώνονται με χειρόγραφα από το προσωπικό αρχείο του Γιάννη Σκαρίμπα.
- 28 Αυγούστου 2024
Οι Εκδόσεις Νεφέλη, στο πλαίσιο του Έτους Σκαρίμπα, φιλοξενούν την ομαδική εικαστική έκθεση «Άδειες Καρέκλες» στο χώρο βιβλίων «Σ22».
Σ22: Το νέο πολυμορφικό βιβλιοπωλείο της Νεφέλης
Εμπνευσμένη από το έργο του Γιάννη Σκαρίμπα, η έκθεση φιλοδοξεί να αποδώσει έναν εικαστικό διάλογο σύγχρονων δημιουργών με τα έργα του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη, που θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής λογοτεχνίας.
Ο Γιάννης Σκαρίμπας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές, πεζογράφους και θεατρικούς συγγραφείς της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στην Αγία Ευθυμία Παρνασίδας, αλλά ταυτίστηκε με τη Χαλκίδα, ιδιαίτερο σημείο αναφοράς στο έργο του.
Γνωστός για την πρωτοποριακή και ιδιότυπη γραφή του, τη σουρεαλιστική οπτική του, αποστασιοποιημένος από οποιοδήποτε ρεύμα, καταφέρνει να συλλάβει τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις υπαρξιακές ανησυχίες του ανθρώπου, ενώ ταυτόχρονα εισάγει τις έννοιες του παράλογου και του παράδοξου στο θέατρο και στις γραφές.
Γιάννης Σκαρίμπας – “Σπασμένο καράβι” και “Ουλαλούμ”
Ο Γιάννης Σκαρίμπας εμφανίστηκε στα γράμματα κατά τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια της Χαλκίδας, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός. Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση με το πραγματικό του όνομα έγινε το 1929, όταν έλαβε το Α΄ βραβείο διηγήματος για το πεζό “Ο καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης”, το οποίο δημοσίευσε στο περιοδικό Ελληνικά Γράμματα του Κωστή Μπαστιά.
Το εικονοκλαστικό του ύφος όσο και ή ιδιόρρυθμη γλώσσα πού χρησιμοποίησε στα έργα του, προκάλεσε αίσθηση για την εποχή εκείνη. Βραβεύθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο λογοτεχνίας το 1976 (βλ. Βικιθήκη) για το αντιπολεμικό μυθιστόρημά του του, “Φυγή προς τα εμπρός”.
Ο μπαρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και ταξίδεψε ελάχιστα. Κείμενά του υπάρχουν δημοσιευμένα και σε περιοδικά ενώ αρκετοί στίχοι του έχουν μελοποιηθεί.
Τα πιο γνωστά μελοποιημένα ποιήματά του είναι “Σπασμένο Καράβι”, “Ουλαλούμ” και “Εαυτούληδες” για τα οποία που έγραψαν μουσική -αντίστοιχα- οι συνθέτες Γιάννης Σπανός, Νικόλας Άσιμος και Διονύσης Τσακνής. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1984 και τάφηκε δημοσία δαπάνη στο κάστρο του Καράμπαμπα.
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση υιοθετούν διάφορα μέσα και τεχνικές για να δημιουργήσουν έργα που συνομιλούν με το λόγο του Σκαρίμπα, προσεγγίζοντας τα βαθιά συναισθήματα που εγείρονται στο έργο του και εντέλει διευρύνοντας την επιρροή του πέρα από τα όρια της συγγραφής, μέσα από την εικαστική τέχνη και τη μουσική.
Τα εικαστικά έργα στην έκθεση Άδειες καρέκλες θα πλαισιώνονται με χειρόγραφα από το προσωπικό αρχείο του Γιάννη Σκαρίμπα.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Βασίλης Αγγελόπουλος, Σπύρος Αγγελόπουλος, Barba Dee, Ίρις Δεπάστα, Rita Mosss, Σταυρούλα Παπαδάκη, Ραφαήλ Πετρόπουλος, Περικλής Πραβήτας, John Sugahtank, Τζούλια Σωτηρίου, Heo Tsop.
Ως ΕΤΟΣ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ έχει κηρυχθεί από το Δήμο Χαλκιδέων το 2024 με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από το θάνατο του σημαντικού λογοτέχνη κι ύστερα από πρωτοβουλία του Συλλόγου Φίλων Γ. Σκαρίμπα. Εγκαίνια στις 19 Σεπτεμβρίου ώρα 19.00.
Περισσότερες πληροφορίες στο: https://etos.skarimpas.gr.
****************************
1.
ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ
Το επεισόδιο («ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ») με τίτλο "ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ" παρουσιάζει το πορτρέτο του συγγραφέα μέσα από μια ανάλυση του έργου του.
Οι μελετητές του έργου του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ, ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΣΤΙΟΥ, ανατρέχουν σε όλο το εύρος της συγγραφικής του δραστηριότητας και εξηγούν την ιδιαιτερότητα των διηγημάτων του, παραθέτοντας ταυτόχρονα στοιχεία που αφορούν τη ζωή του στη Χαλκίδα. Εξηγούν τη σχέση του με τον μοντερνισμό, την ηθογραφική χροιά των έργων του και την ταξική τοποθέτηση του ίδιου του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ όπως αυτή προκύπτει μέσα από τα διηγήματά του.
Σχολιάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το έργο του και την αδυναμία να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του λογοτεχνικού πλούτου που αυτό περιείχε. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το βιβλίο του "ΤΟ 21 ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ" είναι ίσως το πλέον γνωστό, αλλά και ότι δεν έχει αναγνωριστεί όπως θα έπρεπε το σύνολο του έργου του (όπως τα διηγήματα "Ο ΜΑΡΙΑΜΠΑΣ", "ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΩ" και "Η ΠΕΡΙΠΟΛΟΣ Ζ").
Εξηγείται επίσης η ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας στα διηγήματά του και η επίσης ξεχωριστή φύση των χαρακτήρων του, οι οποίοι είναι πάντα πολύ ανθρώπινοι και συχνά τρελαίνονται ή αυτοκτονούν.
Το έργο του ΣΚΑΡΙΜΠΑ σύμφωνα με τους ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΣΤΙΟΥ συγκρίνεται με αυτό του ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ και του ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ, χαρακτηρίζεται από την πρωτοτυπία στα θέματα, στους χαρακτήρες και από έναν μοντερνισμό ακούσιο, υπερβαίνοντας την ηθογραφία και δυναμιτίζοντας κάθε συγγραφική τεχνοτροπία.
Το επεισόδιο περιλαμβάνει πλάνα από αποσπάσματα συνέντευξης του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ στην εκπομπή ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ από το 1978. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης προβάλλονται πλάνα από την πόλη της Χαλκίδας, τον τόπο στον οποίο έζησε και από τον οποίο εμπνεύστηκε ο συγγραφέας. Επίσης εμφανίζονται χειρόγραφά του αλλά και φωτογραφίες από φιγούρες θεάτρου σκιών-καραγκιόζη, τις οποίες κατασκεύαζε ο ίδιος. Πλήρης Τεκμηρίωση στην Ταινιοθήκη Τηλεόρασης
2. ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ
Η σειρά ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο ενός από τους πιο ανατρεπτικούς Έλληνες λογοτέχνες, του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.
Ο λογοτέχνης καταγόμενος από τους ηρωικούς Σουλιώτες παίρνει μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους και στο Α Παγκόσμιο και καταλήγει τελωνοφύλακας στη ΧΑΛΚΙΔΑ. Σε αυτή την πόλη παντρεύεται, εμπνέεται και παραμένει μέχρι το τέλος της ζωής του.
Την εποχή που στην πνευματική ζωή της ΕΛΛΑΔΑΣ δεσπόζει η Γενιά του ’30, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ ξεκινά να δημοσιεύει και να εκδίδει συλλογές διηγημάτων, όπως οι «ΚΑΥΜΟΙ ΣΤΟ ΓΡΙΠΟΝΗΣΙ», μυθιστορήματα, όπως το «ΒΑΤΕΡΛΩ ΔΥΟ ΓΕΛΙΩΝ», «ΜΑΡΙΑΜΠΑΣ» και «ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΩ», ποιητικές συλλογές, όπως το «ΟΥΛΑΛΟΥΜ» και «ΟΙ ΕΑΥΤΟΥΛΗΔΕΣ» αλλά και θεατρικά έργα εφάμιλλα των έργων του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΙΟΝΕΣΚΟ, όπως «Ο ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΚΩΔΩΝΟΣ» και να δημιουργεί το δικό του μύθο στο χώρο της λογοτεχνίας.
Με τα έργα του απέσπασε θετικές και διθυραμβικές κριτικές από εξέχοντες προσωπικότητες στο χώρο του πνεύματος. Η ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας, η ανατροπή στην πλοκή των έργων του, τα υπερρεαλιστικά στοιχεία και οι αντιήρωες που δημιούργησε καθιέρωσαν το ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ ως έναν από τους πρωτοπόρους του μοντερνισμού στην πεζογραφία.
Μέσα από αρχειακό κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό και από απόψεις σημαντικών ανθρώπων της τέχνης και της λογοτεχνίας φωτίζεται ακόμα περισσότερο η πολυδιάστατη φυσιογνωμία του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.
Πλήρης Τεκμηρίωση στην Ταινιοθήκη Τηλεόρασης http://www.ert-archives.gr/V3/public/...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου