Μια μαρτυρία για τον σπουδαίο Δάσκαλο του ΑΠΘ Λίνο Πολίτη

Η σταδιακή «γνωριμία» μου με το έργο του Λίνου Πολίτη*

του Τάκη Γραμμένου

ΧΑΡΤΗΣ 20 {ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020}

{Κλίμακες}

{7 λεπτά}

Λίνος Πολίτης (1906-1982)/Bικιπαίδεια

Στο πρώ­το έτος (1965/66) στα προ­φο­ρι­κά, με εί­χε ρω­τή­σει τι χρώ­μα έχει το ζα­φεί­ρι και δεν ήξε­ρα. Κα­τα­ντρά­πη­κα και τα­πει­νώ­θη­κα πά­ρα πο­λύ, μά­λι­στα ως υιός χρυ­σο­χό­ου. Το έψα­ξα αρ­γό­τε­ρα, εί­ναι πο­λύ­τι­μος λί­θος, έχει χρώ­μα βα­σι­κά γα­λά­ζιο, αλ­λά και, σπα­νιό­τα­τα, κί­τρι­νο, κόκ­κι­νο και ιώ­δες. Το «σαπ­φεί­ρι­νο μα­βί» επο­μέ­νως του ποι­η­τή εί­ναι έκ­φρα­ση από­λυ­τα σω­στή και μάλ­λον θα έδι­νε την αί­σθη­ση πο­λύ σκού­ρου γα­λά­ζι­oυ.

 Μας έκα­νε μά­θη­μα, με βά­ση τη γνω­στή του Αν­θο­λο­γία των εκ­δό­σε­ων Γα­λα­ξί­ας, για τον Πα­λα­μά και τους συγ­χρό­νους του (Κα­μπάς κ.λπ.). Η επο­χή ήταν μάλ­λον πα­ντε­λώς αδιά­φο­ρη για αυ­τή την ποί­η­ση και εμέ­να με έπια­νε μαύ­ρη απελ­πι­σία και για την επο­χή και για τη γε­νιά του 1880.  

  
Με το λε­γό­με­νο ΜΝΕΣ (Σπου­δα­στή­ριο Με­σαιω­νι­κών και Νε­ο­ελ­λη­νι­κών Σπου­δών) δεν εί­χα πλέ­ον κα­μία επα­φή, αλ­λά μια μέ­ρα συ­νά­ντη­σα έξω από την πα­λιά Φι­λο­σο­φι­κή τον αεί­μνη­στο κλα­σι­κό φι­λό­λο­γο, φί­λο και συμ­φοι­τη­τή Δα­νι­ήλ Ια­κώβ που αμέ­σως μου με­τέ­φε­ρε το εξής: «Άσε, έγι­νε της τρε­λής. Ο Πο­λί­της έβα­λε το Στα 200 π.Χ. και κα­νέ­νας δεν απά­ντη­σε σω­στά». «Σί­γου­ρα δεν κα­τά­λα­βαν ότι πρό­κει­ται για κλα­σι­κή χρή­ση της ει­ρω­νεί­ας, τό­σο συ­νη­θι­σμέ­νης άλ­λω­στε στον Κα­βά­φη», του λέω πε­ρι­σπού­δα­στα. «Πού το κα­τά­λα­βες;» μού λέ­ει εμ­βρό­ντη­τος. Δεν απά­ντη­σα, αλ­λά ένιω­σα να ανε­βαί­νει κά­θε­τα ο δεί­κτης της αυ­το­ε­κτί­μη­σής μου ανέ­κα­θεν πε­σμέ­νης στα χα­μη­λό­τα­τα δυ­να­τά όρια. Σκέ­φτη­κα ότι θα έπρε­πε να δια­θέ­τω ένα πο­λύ συ­γκε­κρι­μέ­νο εί­δος ευ­φυί­ας. 

Φο­βά­μαι ότι και σή­με­ρα στα σχο­λι­κά ανα­γνώ­σμα­τα δε θα γί­νε­ται αντι­λη­πτό το θέ­μα. Μάλ­λον εί­μαι σχε­δόν σί­γου­ρος. Αρ­γό­τε­ρα εί­χα μά­θει ότι ο Πο­λί­της εί­χε ξε­κι­νή­σει την κα­ριέ­ρα του ως κλα­σι­κός αρ­χαιο­λό­γος έχο­ντας μά­λι­στα στο ενερ­γη­τι­κό του και μια δυο ση­μα­ντι­κές δη­μο­σιεύ­σεις.
Για την αν­θρώ­πι­νη πλευ­ρά του μου εί­χε μι­λή­σει ο επί­σης κλα­σι­κός φι­λό­λο­γος, συμ­μα­θη­τής, συμ­φοι­τη­τής και φί­λος Γιάν­νης Κα­ζά­ζης που ο Πο­λί­της τό­τε, το ΄68 (;), τον εί­χε εντά­ξει σε μία ομά­δα μα­θη­τευο­μέ­νων πα­λαιο­γρά­φων που εί­χε πά­ει για έρευ­νες σε μο­να­στή­ρι των Κυ­κλά­δων. «Ευ­πα­τρί­δης», μου έλε­γε, «ενή­με­ρος για τα πά­ντα, αγα­πά­ει τη ζωή, εί­χε προ­σω­πι­κή γνω­ρι­μία με αν­θρώ­πους μυ­θι­κούς για μας».
Τον άκου­γα το Γιάν­νη –ζα­λι­σμέ­νο από τον κυ­κλα­δί­τι­κο αέ­ρα Θεσ­σα­λο­νι­κιό– με ανοι­χτό το στό­μα. Ανέ­κα­θεν εξάλ­λου θαύ­μα­ζα τη φι­λο­λο­γι­κή του δει­νό­τη­τα και κυ­ρί­ως από τό­τε που, δευ­τε­ρο­ε­τής, μου έδει­ξε το βι­βλίο του Denniston για το μό­ρια της αρ­χαί­ας ελ­λη­νι­κής (πρώ­τη έκ­δο­ση το ΄54, ανα­τυ­πώ­θη­κε το ΄98 με συ­μπλη­ρώ­σεις) , λέ­γο­ντάς μου ότι για να ξε­κλει­δώ­σεις μία γλώσ­σα πρέ­πει να ξέ­ρεις τη λει­τουρ­γία των μο­ρί­ων της. Φυ­σι­κά το εί­χε αγο­ρά­σει από το υστέ­ρη­μά του, υπέ­θε­τα, ίσως και κρυ­φά· μη τον μα­λώ­σουν.
Εί­χα ανέ­κα­θεν την αί­σθη­ση ότι ανά­λο­γο βι­βλίο για τα νέα ελ­λη­νι­κά θα μπο­ρού­σε μό­νο ο Λί­νος Πο­λί­της να εί­χε γρά­ψει.
Πο­λύ αρ­γό­τε­ρα διά­βα­σα τα Άπα­ντα του Σο­λω­μού, το Γύ­ρω στο Σο­λω­μό, την Ιστο­ρία της Νε­ο­ελ­λη­νι­κής Λο­γο­τε­χνί­ας. Ο Γιάν­νης, κά­που το ΄80, μου δώ­ρι­σε τα Αυ­τό­γρα­φα του Σο­λω­μού, όχι τον τό­μο με τις φω­το­τυ­πί­ες αλ­λά εκεί­νον με τις με­τα­γρα­φές, για τον οποίο εί­χαν χυ­θεί ει­δι­κά τυ­πο­γρα­φι­κά στοι­χεία. Αυ­τό το μνη­μείο του νέ­ου ελ­λη­νι­σμού. Με­ρι­κές φο­ρές εί­χα την εντύ­πω­ση ότι φυλ­λο­με­τρώ τό­μο των… Inscriptiones Graecae…

(Μάιος / Ιού­νιος 2020)

ΒΡΕΙ­ΤΕ ΤΑ ΒΙ­ΒΛΙΑ ΤΟΥ Τά­κη Γραμ­μέ­νου ΣΤΟΝ ΙΑ­ΝΟ.