O "Όρμος" είναι η έκτη εκδιδόμενη ποιητική διαδρομή του συγγραφέα,
αποτελώντας μια εκτενή ομολογία μεταξύ του Εγώ και του Εσύ (επομένως,
του Ενός) στον χώρο που ορίζεται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας.
Οι "φωνές" των δύο αφηγητών αναμειγνύονται σ’ ένα πλαίσιο διαλόγου,
πάντοτε ποιητικού και ωστόσο κοντινού στον θεατρικό. Οι εναλλασσόμενοι
μονόλογοί τους είναι εξωστρεφείς. Εκφράζουν τον μόχθο του λογισμού, την
απορία του συναισθήματος, το δίπολο της χαράς και της οργής απέναντι
στην "εικόνα" του κόσμου... Και βεβαίως, ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει
ψήγματα από το οντολογικό φάσμα (η ανθρώπινη φύση, οι ανθρώπινες
σχέσεις) ανάμεσα στα λόγια-στίχους της σύνθεσης.
_______________________
Πριν
Τώρα, τι συμβαίνει τώρα;
Είμαστε στον ύπνο ή στον ξύπνιο;
Κι ο ουρανός; Χωρίς άστρα; Και η φωνή μας απούσα;
Πες μου, αναρωτιέμαι. Αρχίζω να φοβάμαι.
Τώρα
Εάν συμβαίνουν αυτά,
προτιμώ να μην ξυπνήσω ποτέ…
Όλα μοιάζουν κέρασμα, τυχαία και απρόσκλητα.
Πες μου.
Οι νεκροί αλήθεια, βλέπουν όνειρα;
Μετά
Αν και αυτή η νύχτα, πάλι θα περάσει.
Δεν μου φαίνεται πια,
όπως η καρδιά του κόσμου –
το χρυσόνειρο δεν ανήκει σε κανέναν μας,
να το θυμάσαι.
Αλλ’ όσο διαρκέσει θα το χαρούμε
και θα με σκουντάς
για να το πιστέψουμε αμόλυντοι.
Κι όταν ξυπνήσω,
άφωνος τότε, «στο κορμί σου που τρέμει
σαν το κελάιδισμα του αηδονιού»,
την αυγή, θα συνεχίσω με την πραγματικότητα.
Βασίλης Ρούβαλης – Όρμος – poema, 2020
************************
ΚΡΙΤΙΚΕΣ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
1. Ενύπνιο του έρημου «εμείς»
Έχουμε λοιπόν μια ποιητική σύνθεση του εσωτερικού (όχι πάντως εσώτερου) εγώ, στη γραμμή της καθαρής ποίησης που χαρακτηρίζει και συνέχει το όλο έργο του Ρούβαλη
Η μέχρι τούδε ποιητική διαδρομή του Βασίλη Ρούβαλη κανοναρχείται από το στοιχείο του λυρισμού και κατέχεται από τη συνθετική αγωνία, όπως άλλωστε το έχω εξηγήσει σε παλαιότερο κείμενό μου. Έτσι, ο τίτλος του βιβλίου, «Όρμος», αποτελεί αυτόχρημα μια λυρική εικόνα, ενώ ο υπότιτλος, «Σκηνική ποιητική αφήγηση», εκφράζει τον χαρακτήρα της σύνθεσης. Εκφράζει όμως και μια μεγάλη, θε έλεγα, απόλυτη αφαίρεση, όπως είναι ένα θεατρικό δρώμενο, αφού το ποιητικό συμβάν λαμβάνει χώρα σε χώρο και έδαφος αμιγώς προσωπικό, και το «υπόλοιπο» δηλώνεται μόνο στον τελευταίο στίχο του τελευταίου ποιήματος:
την αυγή, θα συνεχίσω με την πραγματικότητα
Έχουμε λοιπόν μια ποιητική σύνθεση του εσωτερικού (όχι πάντως εσώτερου) εγώ, στη γραμμή της καθαρής ποίησης που χαρακτηρίζει και συνέχει το όλο έργο του Ρούβαλη.
Εδώ όμως πρέπει να επισημανθούν αρετές, ή μάλλον επιτεύγματα. Η ροή του λόγου είναι απρόσκοπτη, έχει μια σπάνια φυσικότητα, που δεν «σκαλώνει» πουθενά, έχει διάρκεια σε όλο το βιβλίο, η οποία είναι φοβερά δύσκολο να επιτευχθεί στους χαμηλούς τόνους όπου αρθρώνεται ο λόγος του, αν και όχι σε μινιμαλιστικούς τόνους, όπου θα ήταν πιο εύκολα εφικτή. Η γλώσσα του, την οποία κατέχει πολύ καλά, αφού ο Ρούβαλης φέρει και την ιδιότητα του φιλολόγου, αλλά και την χειρίζεται με άνεση, αφού έχει υπάρξει διορθωτής και δημοσιογράφος, είναι ένα δεύτερο στοιχείο, που κι αυτό προσθέτει σαφήνεια, σφρίγος και ζωντάνια, πράγματα δυσεύρετα σε άλλες σύγχρονες απόπειρες καθαρής ποίησης.
Με αυτό τον τρόπο, ο Ρούβαλης δείχνει να απαντά, πειστικά, στις επιφυλάξεις (και δικές μου) για το αν μπορεί να υπάρξει σήμερα καθαρή ποίηση, που μάλιστα δεν θα προσφεύγει στην ευχέρεια της φιλολογικής συνομιλίας με επιτεύξεις της ποιητικής παράδοσης.
Το κορυφαίο παράδειγμα της σχετικής παράδοσης αποτελεί φυσικά η Φοινικιά του Κωστή Παλαμά, και έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να συγκρίνει κανείς τις δύο αυτές ποιητικές συνθέσεις, όχι βέβαια αξιολογικά αλλά για να δει τη μετατόπιση του σύγχρονου ποιητή, σε κλίμακες πολύ χαμηλότερες: στον λυρικό τόνο, στις εννοιολογικές αξίες, στο εύρος του «εμείς» και του «εγώ», το οποίο στην ποιητική σύνθεση του Ρούβαλη προβάλλει συμφιλιωμένο με το πραγματικό, ανθρώπινο μέγεθός του.
Μια σύγχρονη ποίηση, με γνώση και επάρκεια της ταυτότητάς της: την αυγή, θα συνεχίσω με την πραγματικότητα.
_______________________
ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ -ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
| 2. Δήμος Α. Χλωπτσιούδης | Η σκηνική διερεύνηση του εγώ στην ποίηση του Βασίλη Ρούβαλη | https://www.culturebook.gr | 12/10/2021 |
| 3. Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου | Μια εκτενής ομολογία μεταξύ του Εγώ και του Εσύ | https://www.culturebook.gr | 20/11/2020 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου