Νατσιός : οι έωλες καταγγελίες του για τα σχολικά εγχειρίδια του Δημοτικού

Ο κ. Νατσιός, τα βιβλία του Δημοτικού και η οικογένεια

sarantakos ΝΙΚΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΚΟΣ Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία  sarantakos.wordpress.com Ιούλιος .5

Συζητήθηκε αρκετά η εμφάνιση του κ. Δημήτρη Νατσιού, του αρχηγού του (κοινοβουλευτικού, πλέον) κόμματος "Νίκη" σε τηλεοπτική εκπομπή, στην οποία ο κ. Νατσιός τάχθηκε εναντίον των εκτρώσεων και υπέρ της "αγωγής της αγνότητας" στα σχολεία.

Τη συνέντευξη μπορείτε να τη δείτε ολόκληρη στο βίντεο που υπάρχει π.χ. εδώ, αλλά εγώ θα εστιάσω σε ένα απόσπασμά της, που αφορά τα σχολικά βιβλία, του δημοτικού στην  προκειμένη περίπτωση, χωρίς αυτό να σημαίνει πως συμφωνώ με τα άλλα ή πως δεν τα θεωρώ αξιοσχολίαστα.

Περίπου στα μισά της συνέντευξης, από το 13.20 και μετά ας πούμε, ο κ. Νατσιός είπε:

Θα σας πω ένα πολύ απλό παράδειγμα. Επειδή τα ξέρω τα πράγματα εκ της πείρας, και βλέπετε τώρα τι συμβαινει στη Γαλλία. Εχουμε 102 ενότητες στο δημοτικό σχολείο, στα σχολικά βιβλία, στα παλιά αναγνωστικά (σήμερα τα λέμε βιβλία Γλώσσας), κάθε ενότητα περιλαμβάνει γύρω στις 20 σελίδες, δεν υπάρχει καμία ενότητα που να εκθειάζει την οικογένεια, τον θεσμό της οικογένειας.

Kαι μετά, όταν ρωτήθηκε τι εννοεί με την "αγωγή της αγνότητας",  απάντησε:

Όταν λέμε αγνότητα τι εννοούμε: Αντί να  διδάσκουμε συνταγές μαγειρικής, μπορούμε να διδάσκουμε κείμενα, από τους μεγάλους μαϊστόρους της λογοτεχνίας μας, γιατί ξέρετε στα σχολικά βιβλία παρατηρείται το εξής, δεν έχουμε …

Εδώ τον διέκοψαν και όταν  ξανάπιασε το νήμα είπε:

Αν διδάξεις ένα  κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη, του Πολέμη, του Δροσίνη, του Κάλβου, όλα αυτά είναι πνευματικά αναστήματα, είναι κείμενα αγνότητας, γλυκαίνεται η ψυχή του παιδιού ….να προβάλουμε και τον θεσμό της οικογένειας, τον ιερό θεσμό της οικογένειας

Είναι όμως έτσι; Απουσιάζει πράγματι η έννοια της οικογένειας από τα σχολικά βιβλία; Δεν προβάλλεται σήμερα ο θεσμός της οικογένειας;

Το συζητήσαμε εδώ σε κάποια σχόλια, έλεγξα και τα βιβλία του Δημοτικού, που υπάρχουν ονλάιν, και που μπορείτε να τα ελέγξετε κι εσείς. Ο κ. Νατσιός, κατά την άποψή μου, παραπλανά τον ακροατή χωρίς να πει ένα εξόφθαλμο ψέμα.

Τι θελω να πω; Πράγματι, στα βιβλία της Γλώσσας των 6 τάξεων του Δημοτικού δεν υπάρχει κάποια ενότητα που να έχει τίτλο "Η οικογένεια", να είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στον θεσμό της οικογένειας και να τον "εκθειάζει".

Ωστόσο, όσοι άκουσαν τον  κ. Νατσιό προχτές στην τηλεόραση, θα σχημάτισαν την εντύπωση ότι από τα βιβλία του Δημοτικού σχολείου απουσιάζουν οι αναφορές στην οικογένεια, ότι τα βιβλία είναι γεμάτα με "συνταγές μαγειρικής" και ότι δεν διδάσκονται κείμενα των  μεγάλων λογοτεχνών μας.

Η εντύπωση αυτή θα ήταν ολότελα σφαλερή και αντίθετη με την πραγματικότητα.

Εδώ και πολλά χρόνια, στο Δημοτικό σχολείο δεν υπάρχουν μονάχα "αναγνωστικά". Υπάρχουν τα βιβλία της Γλώσσας, υπάρχουν και τα Ανθολόγια λογοτεχνικών κειμένων. Αυτό δεν σημαίνει ότι απουσιάζουν τα λογοτεχνικά κείμενα από τα βιβλία της Γλώσσας, αλλά ότι η διδασκαλία της γλώσσας γίνεται και με βάση  μη λογοτεχνικά κείμενα.

Οι συντηρητικοί κύκλοι έχουν  εξαπολύσει επίθεση εναντίον αυτής της δομής  των σχολικών βιβλίων, επίθεση που εστιάζεται στις "συνταγές μαγειρικής" (δυο φορές τις ανέφερε προχτές ο κ. Νατσιός) και στις "οδηγίες χρήσης καφετιέρας", που έφτασαν και στη Βουλή, σε αγόρευση του Κ. Ζουράρι το 2015. Είχαμε γράψει τότε άρθρο στο οποίο γινόταν λόγος και για τον κ. Νατσιό:

.... ο  δάσκαλος του Κιλκίς Δ. Νατσιός, τακτικός αρθρογράφος σε εθνικιστικούς ιστότοπους και με εκπομπή σε παρακάναλο, ο οποίος  από το 2007 σε διαδοχικά άρθρα του ξιφουλκεί εναντίον του βιβλίου της Γλώσσας, που το αποκαλεί «περιοδικό ποικίλης ύλης», και καταγγέλλει την αμαρτωλή καφετιέρα, (ένα σχετικά πρόσφατο παράδειγμα) θεωρώντας πως αυτή φταίει που αγρίεψαν τα παιδιά μας.

Ξαναλέω πως δεν ξέρω γιατί προκαλεί τόσο μένος η καφετιέρα -ίσως θεωρείται κάτι αντιπνευματικό, αν κρίνω ότι ανάλογο μένος έχουν προκαλέσει και μερικές συνταγές μαγειρικής που υπάρχουν στα βιβλία (λέτε να ενοχλούνται οι επικριτές επειδή τις συνταγές τις διαβάζουν και τα αγόρια και η μαγειρική είναι μόνο γυναικεία δουλεια; ).

Ο φιλιππικός κατά της καφετιέρας συνοδεύεται συχνά από θρήνους για τον υποτιθέμενο εξοβελισμο της λογοτεχνίας από τα βιβλία της Γλώσσας -ο Κ. Ζουράρις, όπως είδαμε, κατηγορεί το βιβλίο ότι δεν έχει δημοτικά τραγούδια, ενώ αλλού θα δείτε να καταγγέλλουν την απουσία του Παπαδιαμάντη ή άλλων συγγραφέων. Φαίνεται ότι οι επικριτές αυτοί δεν έχουν προσέξει ότι εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν ωραιότατα Ανθολόγια με λογοτεχνικά κείμενα, τα οποία συνδυάζονται με το βιβλίο της Γλώσσας, το οποίο δεν έχει βέβαια σταματήσει να περιέχει ποιήματα και λογοτεχνικά πεζά, αλλά φιλοξενεί στις σελίδες του και άλλα είδη λόγου, όπως άρθρα εφημερίδων, στίχους τραγουδιών, επιστημονικά εκλαϊκευτικά άρθρα ή άρθρα προβληματισμού για σύγχρονα θέματα, ακόμα και (ω, το έγκλημα!) συνταγές μαγειρικής.

Προσωπικά, παρόλο που μου ήταν πιο οικεία τα βιβλία παλαιού τύπου, από την τριβή μου με τα βιβλία της γλώσσας όταν τα μελετούσαν τα παιδιά μου έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η καινούργια προσέγγιση έχει αρκετά πλεονεκτήματα, και κυρίως ότι οδηγεί τα παιδιά σε εντυπωσιακά περισσότερη παραγωγή λόγου. Βέβαια, πρέπει και ο δάσκαλος ή ο καθηγητής να προσπαθεί, ίσως περισσότερο από πριν.

Λοιπόν, στο Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων, υπάρχουν ενότητες για την οικογένεια, με πολλά και πολύ καλά λογοτεχνικά κειμενα. Στο βιβλίο για την Α και τη Β τάξη (το βρίσκετε εδώ) η 1η ενότητα είναι αφιερωμένη στην οικογένεια. Bλέπετε εδώ την πρώτη σελίδα του βιβλίου από την ενότητα αυτήν.

Στο Ανθολόγιο για τη Γ και τη Δ τάξη (το βρίσκετε εδώ) η 2η ενότητα είναι αφιερωμένη στην οικογένεια.

Στο Ανθολόγιο για την Ε και τη Στ τάξη (το βρίσκετε εδώ) η 3η ενότητα έχει τίτλο "Η οικογένειά μας" και έχει κείμενα του Βρεττάκου, του Καβάφη (τη Δέηση), του Χικμέτ, της Λότης Πέτροβιτς, του Εμπειρίκου κτλ.

Υπάρχει όμως, στην Α Δημοτικού και ένα ακόμα διδακτικό βιβλίο (ας μας πουν οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί αν και πώς διδάσκεται) το οποίο λέγεται Μελέτη Περιβάλλοντος (μπορείτε να το ξεφυλλίσετε εδώ), και στο οποίο υπάρχει ειδική ενότητα αφιερωμένη στην οικογένεια. Δείγμα:

Ίσως ο κ. Νατσιός να μην το ανέφερε, επειδή στην εικόνα δείχνει τον μπαμπά να πλένει τα πιάτα και τον γιο να βοηθάει, ανατρεπτικά πράγματα δηλαδή.

Αλλά και τα βιβλία της Γλώσσας, μπορεί να μην έχουν ενότητα αφιερωμένη στην  οικογένεια, αλλά μέσα στα κείμενά τους βρίσκει κανείς πολλές αναφορές στην οικογένεια, σε πολυμελείς οικογένειες, σε φτωχές οικογένειες, στην οικογένεια γύρω απ' το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, στην οικογένεια που ταξιδεύει, κτλ.

Για παράδειγμα, εδώ, από το βιβλίο της Γ Δημοτικού, η άσκηση ζητάει από τα παιδιά να φτιάξουν  το οικογενειακό τους δέντρο -θα έλεγα ότι πολύ καλά αναδεικνύεται και εκθειάζεται ο θεσμός της οικογένειας -ίσως δεν το θυμάται ο κ. Νατσιός επειδή γίνεται λόγος για την  οικογένεια του Ελτόν και όχι, ας πούμε, του Αλέξανδρου.

Ούτε λείπουν από τα βιβλία του Δημοτικού οι "μεγάλοι μαΐστορες" που λέει ο κ. Νατσιός, αν και προκαλεί εντύπωση ότι, πλάι στον Ελύτη και στον Κάλβο, δυο φορές και πρώτον ανέφερε τον Ιωάννη Πολέμη, έναν οπωσδήποτε ελάσσονα ποιητή, που του χρόνου συμπληρώνονται 100 χρόνια από τον θάνατό του (Υπάρχει πάντως στα βιβλία του δημοτικού και ένα ποίημα του Πολέμη). Δεν είναι κακός ο Πολέμης, αλλά δεν θα ανέφερα αυτόν πρώτον για "μεγάλο μαΐστορα". Τουλάχιστον ο Ζουράρις, στον  δικό του φιλιππικό εναντίον των σχολικών βιβλίων ανέφερε (ψευδώς βέβαια) ότι έχουν εξοβελιστεί τα δημοτικά τραγούδια, ενώ παλιότερα ο Αντώνης Σαμαράς είχε καταγγείλει (επίσης ψευδώς) τον εξοβελισμό του Παπαδιαμάντη από τα σχολικά βιβλία.

Αυτοί βέβαια δεν είχαν προσωπική συμμετοχή στο εκπαιδευτικό έργο. Από την άλλη, ο κ. Νατσιός επί 35 χρόνια ήταν μάχιμος δάσκαλος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, οπότε ξέρει το αντικείμενο για το οποίο μιλάει. Αυτό σημαίνει ότι συνειδητά διαστρέβλωσε την  πραγματικότητα, έστω και προσέχοντας τη διατύπωση ώστε να μην πει κάτι που να  είναι εντελώς ψέμα.

Κάκιστες υπηρεσίες προσφέρει, πιστεύω, στην εκπαίδευση, αφού για μικροκομματικούς σκοπούς παρουσιάζει στο κοινό μια ψευδή εικόνα και ταυτόχρονα υπονομεύει την εμπιστοσύνη των γονιών στο σχολείο και στη δημόσια εκπαίδευση.

Θα κλείσω με ένα απόσπασμα από το άρθρο μου του 2015, που δεν ξέρω αν χρειάζεται επικαιροποίηση.

Δεν λέω ότι τα σχολικά βιβλία είναι τέλεια. Υπάρχουν πολύ κακογραμμένα βιβλία, και μάλιστα εξετάζονται στις πανελλήνιες εξετάσεις με απαιτήσεις απομνημόνευσης (εννοώ το βιβλίο της ΑΟΔΕ της Γ΄ Λυκείου -αν ισχύει ακόμα), υπάρχουν γλωσσικά βιβλία που κάνουν κακό στους μαθητές διότι διαιωνίζουν μύθους και αυταπάτες για τη γλώσσα, όπως το βιβλίο Αρχαίων της 1ης Γυμνασίου, υπάρχουν βιβλία παραφορτωμένα, άλλα βαρετά. Περιέργως όμως δεν είναι αυτά που συγκεντρώνουν τους μύδρους των ανησυχούντων -αλλά μόνο εκείνα που κάπως ξεχωρίζουν και που χαρακτηρίζονται από μια καινοτόμα προσέγγιση.