Η παγίδα του φόβου και τα διλήμματα της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης
Λούκα Τ. Κατσέλη*Τα αποτελέσματα των εκλογών της 21ης Μαΐου, κυρίως δε η μεγάλη διαφορά μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., ήταν απρόσμενα σχεδόν για όλους. Πολλές οι πιθανές εξηγήσεις και σχεδόν όλες έχουν διατυπωθεί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στο αποτέλεσμα συνετέλεσαν:
α) η παταγώδης ήττα της στρατηγικής της απλής αναλογικής, καθώς η επίμονη πρόταξη μετεκλογικών κυβερνητικών συνεργασιών ακυρώθηκε εξ αρχής από τους πιθανούς εταίρους (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. και ΜέΡΑ25),
β) οι επιδοτήσεις και τα ποικίλα «passes» σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού (αγρότες, συνταξιούχους, νέους, Fuel Pass 1&2, Power Pass, Market Pass, North Evia-Samos Pass, Youth Pass κ.λπ.) οι οποίες είχαν πληγεί από την πολιτική της Ν.Δ. την τελευταία τετραετία,
γ) η πλήρης επικοινωνιακή επικράτηση της Ν.Δ. στα συστημικά μέσα με αποτέλεσμα τη μετάθεση του δημόσιου διαλόγου σε ζητήματα άσχετα με την αξιολόγηση της διακυβέρνησης της Ν.Δ. και των προγραμματικών επιλογών που παρουσιάστηκαν στους πολίτες,
δ) οι οργανωτικές αδυναμίες και αστοχίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης και
ε) οι αναιτιολόγητες διαφοροποιήσεις στελεχών την τελευταία στιγμή που ενίσχυσαν τη σύγχυση στο εκλογικό σώμα.
Όλες οι ανωτέρω εξηγήσεις έχουν έναν κοινό παρονομαστή: το εκλογικό σώμα πιάστηκε αιχμάλωτο σε μια καλοστημένη παγίδα φόβου.
Η κυβέρνηση κατόρθωσε, παρά την ακρίβεια, τη μείωση των πραγματικών μισθών, την υπερχρέωση, τους πλειστηριασμούς, τις εντεινόμενες ανισότητες και την προβληματική διακυβέρνηση, να εδραιώσει μια εικόνα πλασματικής σταθερότητας. Κατόρθωσε να περάσει την άποψη ότι η ψήφος για την αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να εντείνει επικίνδυνα την αβεβαιότητα στην οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας.
Καλλιέργησε την πιθανότητα παρατεταμένης ακυβερνησίας λόγω απλής αναλογικής. Ενέτεινε την αγωνία ευάλωτων και νέων ψηφοφόρων μήπως τυχόν μειωθεί περισσότερο το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημά τους, είτε γιατί μπορεί να χάσουν κι αυτά τα ελάχιστα επιδόματα που πήραν την τελευταία στιγμή ή ακόμα και τη δουλειά τους λόγω πιθανής αύξησης φόρων ή ασφαλιστικών εισφορών σε επιχειρήσεις.
Προέβαλε τον κίνδυνο γεωπολιτικής αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή ή μιας πιθανής μαζικής εισροής μεταναστών και προσφύγων ως δικαιολογία για την ακύρωση της παραδοσιακής πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας και την πλήρη ευθυγράμμιση με τις επιταγές των ΗΠΑ.
Ο εγκλωβισμός μιας μεγάλης μερίδας ψηφοφόρων στην παγίδα φόβου έδρασε συσπειρωτικά για τη Ν.Δ. και αποσυσπειρωτικά για τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Η στρατηγική αυτή κατάφερε όχι μόνο να αποφέρει σημαντικά εκλογικά κέρδη στην κυβέρνηση κατά την πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση αλλά, αν δεν ακυρωθεί, να επηρεάσει την εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων στις επερχόμενες εκλογές, συσκοτίζοντας ακόμα περισσότερο τις πραγματικές επιλογές που καλούνται να κάνουν καθώς και τις επιπτώσεις τους.
Οσον αφορά την εκλογική συμπεριφορά, η παράσταση νίκης της Ν.Δ. και η μεγάλη αποτυπωμένη διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν ένα κομμάτι των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ σε αποχή ή στην απόφαση να πριμοδοτήσουν την είσοδο μικρότερων κομμάτων στη Βουλή με πρόθεση να μειώσουν τη δύναμη της Ν.Δ. σε βουλευτικές έδρες. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ν.Δ. καλλιεργεί συστηματικά αυτή την εκδοχή. Κυβερνητικά ΜΜΕ δεν παύουν να προβάλλουν μικρότερα κόμματα (Πλεύση Ελευθερίας κ.λπ.) καθώς πιθανή είσοδός τους στη Βουλή θα μείωνε μεν τη βουλευτική δύναμη της Ν.Δ., αλλά θα αποδυνάμωνε ακόμα περισσότερο την αξιωματική αντιπολίτευση.
Εν όψει της γεωπολιτικής αστάθειας και της επαναχάραξης ζωνών επιρροής και ενεργειακών δρόμων στην περιοχή μας, της ενίσχυσης του Eρντογάν στη γειτονική Τουρκία, της πιθανότητας μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης λόγω διόγκωσης του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους και των κοινωνικών συρράξεων στο εγγύς μέλλον λόγω διευρυνόμενων ανισοτήτων, δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για τη χώρα μας από την απουσία μιας αξιόπιστης και αποτελεσματικής αντιπολίτευσης.
Αν η Ν.Δ. καταλάβει 163 έδρες -με ποσοστό 40,8% και 7 κόμματα- στην προσεχή Βουλή ή 171 έδρες με 5 κόμματα, η επίπτωση στην άσκηση πολιτικής θα είναι σχεδόν μηδαμινή. Μόνο η ύπαρξη ισχυρής και αποτελεσματικής αντιπολίτευσης μπορεί να ελέγξει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση, να αναδείξει τους κινδύνους από συγκεκριμένες κυβερνητικές αποφάσεις ή ρυθμίσεις, να προβάλει εναλλακτικές προτάσεις, να αξιολογήσει θετικά ή αρνητικά τις επιπτώσεις μέτρων πολιτικής για ομάδες πληθυσμού αναδεικνύοντας ποιος τελικά κερδίζει και ποιος χάνει από την κάθε επιλογή.
Μια ισχυρή προοδευτική αντιπολίτευση είναι ιδιαίτερα αναγκαία κάτω από τις σημερινές συνθήκες. Κάθε πολίτης θα πρέπει να αναλογιστεί τα εξής:
● Xρειάζεται η χώρα ένα δημόσιο αναβαθμισμένο σύστημα Υγείας και Παιδείας ανοιχτό σε όλους ή ένα ιδιωτικοποιημένο ουσιαστικά σύστημα προσβάσιμο σε λίγους;
● Είναι αναγκαία ή όχι η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα βασικών δημόσιων ή κοινωνικών αγαθών (νερό, ΔΕΗ κ.ά.);
● Θέλουμε ανθρώπους εξαρτημένους από επιδόματα-φιλοδωρήματα ή μια βιώσιμη πολιτική για κοινωνική αλληλεγγύη και δικαιοσύνη που θα δίνει παράλληλα ευκαιρίες και κίνητρα στους ανθρώπους να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους;
● Θέλουμε να στηριχθούν με κατάλληλα κίνητρα, χρηματοδοτικούς πόρους και αναγκαία δικτύωση οι εγχώριες δυναμικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον αγροτοδιατροφικό τομέα, στη μεταποίηση, στις υπηρεσίες για να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας και εξαγωγές και να υποκατασταθούν οι αυξανόμενες εισαγωγές ή θα συνεχίζουμε να στηρίζουμε μονοδιάστατα λίγους «εθνικούς πρωταθλητές» και μεγάλους διεθνείς ομίλους με τα ευρωπαϊκά κονδύλια που μας διατίθενται, αυξάνοντας τα κέρδη τους;
● Χρειάζεται να παρθούν τολμηρές αποφάσεις για την απομείωση και αποτελεσματική διαχείριση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους προς όφελος του κοινωνικού συμφέροντος ή να ξαναγίνουμε μια χώρα ευάλωτη στις ορέξεις των διεθνών αγορών;
● Θέλουμε να προστατεύονται η κύρια κατοικία και το κοινωνικό δικαίωμα στη στέγη ή να εκπλειστηριάζονται τα σπίτια των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας ανάλογα με τις αδιαφανείς στρατηγικές εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων που δεν υπόκεινται σε έναν δεσμευτικό κανόνα δεοντολογίας και εποπτείας;
● Υποστηρίζουμε τη χρηστή διακυβέρνηση του κράτους ή υιοθετούμε τη λογική των απευθείας αδιαφανών αναθέσεων ύψους 15 δισ. με αποτέλεσμα την αφαίμαξη των δημόσιων ταμείων προς όφελος ορισμένων;
● Θέλουμε μια αξιόπιστη εθνική εξωτερική πολιτική που θα χαράζεται και θα υλοποιείται προς όφελος του εθνικού συμφέροντος έπειτα από συνεννόηση όλων των κομμάτων ή αδιαφανείς παρασκηνιακές συμφωνίες προς υλοποίηση των απαιτήσεων τρίτων;
Αυτά είναι μερικά από τα πιο ουσιαστικά διλήμματα της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Ο κάθε πολίτης καλείται να ενημερωθεί, να κρίνει, να αποφασίσει τι θέλει και να ψηφίσει νηφάλια.
Προτεραιότητα: να βγει από την παγίδα του φόβου...
*Οικονομολόγος και πρώην υπουργός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου