O Ιωάννης Βεργινάδης αλλάζει τα ιατρικά δεδομένα για τον καρκίνο

Η νέα ακτινοθεραπεία - εξπρές FLASH που χτυπά αστραπιαία το προσβεβλημένο όργανο χωρίς να βλάπτει τα υγιή κύτταρα

 

Χρήστος Δεμέτης

news247.gr 

13-17 λεπτά

---

Πρόληψη, θεραπεία, εξελίξεις γύρω από την αντιμετώπιση του καρκίνου. Ο καρκίνος ήταν και παραμένει μια πολυμορφική ασθένεια και κάθε τεχνολογική - ιατρική πρόοδος απέναντί του, θεωρείται δικαίως μια μικρή νίκη. Τώρα, μια νέα πρωτοποριακή έρευνα επιστημόνων στις ΗΠΑ ανοίγει ένα σύντομο και λιγότερο δαπανηρό δρόμο στη θεραπεία των καρκινοπαθών με ακτινοβολίες. Στόχος είναι οι ασθενείς να παίρνουν όλη την ακτινοθεραπεία σε μία και μόνο δόση διάρκειας μερικών χιλιοστών του δευτερολέπτου.

Η νέα ακτινοθεραπεία - εξπρές FLASH έχει αρχίσει να αναπτύσσεται στο Κέντρο Καρκίνου Άμπραμσον της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια από μια ομάδα που έχει "ελληνικό χρώμα". Εμείς, μιλήσαμε με τον δρ. Ιωάννη Βεργινάδη, έναν άνθρωπο που βρίσκεται στον "πυρήνα" της πρωτοποριακής έρευνας και ζει το δικό του "όνειρο γνώσης" στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Μάλιστα, ο Ιω. Βεργινάδης τιμήθηκε με το βραβείο "early career investigator of the month" από την "Radiation Research Society" (Κοινότητα Έρευνας των Ακτινοβολιών) για το μέχρι σήμερα έργο του.

Όπως ο ίδιος λέει στο Magazine, "η ακτινοθεραπεία FLASH ενδέχεται να μειώσει αισθητά τις βλάβες σε ζωτικά όργανα που δέχονται ακτινοβολία, βελτιώνοντας έτσι κατά πολύ την ποιότητα ζωής του καρκινοπαθούς".

Αναφέρει ακόμη πως "στις επόμενες δεκαετίες θα έχουμε καταφέρει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά ακόμη και τις πιο ανθεκτικές στη θεραπεία μορφές καρκίνου, όπως άλλωστε έχει ήδη δειχθεί σε τύπους καρκίνου που πριν 10-20 χρόνια θεωρούνταν ανίατοι".

Μεταξύ άλλων, ο κ. Βεργινάδης σκιαγραφεί το σύστημα Υγείας των ΗΠΑ και μιλά για το ελληνικό ΕΣΥ και τα διαχρονικά προβλήματά του.

Πριν λίγες ημέρες διακριθήκατε ως νέος ερευνητής του μήνα από την Ερευνητική Εταιρεία Ακτινοβολίας (Radiation Research Society). Τι σημαίνει για εσάς προσωπικά η διάκριση αυτή;
Χαίρομαι ιδιαιτέρως καθώς η διάκριση αυτή είναι σημαντική διότι υπάρχει αναγνώριση του ερευνητικού μου έργου στην επιστημονική κοινότητα και ανοίγει το δρόμο για νέες συνεργασίες με κορυφαίους επιστήμονες του πεδίου. Εκτός όμως από την αναγνώριση είναι και η ηθική ικανοποίηση για τη σκληρή και επίμονη δουλειά όλα αυτά τα χρόνια μέχρι να καταφέρω να χτίσω το ερευνητικό μου έργο και πετύχω του στόχους που έχω θέσει.

Δραστηριοποιήστε στις ΗΠΑ από το 2013 με κύριο ερευνητικό αντικείμενο την αύξηση της αποτελεσματικότητας της Ακτινοθεραπείας. Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή; Τι πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος;
Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται ως κύρια ή συμπληρωματική θεραπεία (επιπροσθέτως της χειρουργικής αφαίρεσης ή χημειοθεραπείας) σε πάρα πολλές μορφές καρκίνου. Ο καρκίνος είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, με προφίλ εξαιρετικά πολύπλοκο και ποικίλο. Αυτό σημαίνει πως η ακτινοθεραπεία για να είναι αποτελεσματική, χρειάζεται να είναι ακριβής όσον αφορά τη στόχευση του όγκου αλλά και τη μείωση των παρενεργειών που αναπόφευκτα θα προκληθούν στον υγιή περιβάλλοντα ιστό. Αυτή τη στιγμή χαιρόμαστε την ύπαρξη πολλών τεχνολογικών βελτιώσεων που έχουν αυξήσει στο μέγιστο δυνατό την απεικόνιση του όγκου και επιτρέπουν την ακριβή στόχευση του.

Όσον αφορά στις παρενέργειες που προκαλούνται από την ακτινοθεραπεία, στόχος των ερευνητών είναι να μειώσουν όσο το δυνατόν τις βλάβες στους υγιείς ιστούς που περιβάλλουν τον όγκο. Σε αυτό έρχεται να συμβάλλει η χρήση μιας νέας μεθόδου ακτινοθεραπείας, γνωστή με τον όρο ακτινοθεραπεία FLASH, η οποία αν και βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο ακόμη, είναι πολλά υποσχόμενη.

Σε μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε πειραματόζωα στο ερευνητικό μας κέντρο αλλά και σε άλλα κέντρα στην Αμερική και την Ευρώπη, η ακτινοθεραπεία FLASH φαίνεται ότι προκαλεί λιγότερες βλάβες στους ακτινοβολούμενους υγιείς ιστούς, ενώ η αποτελεσματικότητά της ως προς τον έλεγχο ανάπτυξης του όγκου είναι αμετάβλητη σε σχέση με την συμβατική ακτινοβολία που χρησιμοποιείται σήμερα στην κλινική. Εαν οι ιδιότητες που παρατηρούνται σε πειραματικό επίπεδο αποδειχθούν και στο κλινικό επίπεδο, η ακτινοθεραπεία FLASH ενδέχεται να μειώσει αισθητά τις βλάβες σε ζωτικά όργανα που δέχονται ακτινοβολία, βελτιώνοντας έτσι κατά πολύ την ποιότητα ζωής του καρκινοπαθούς.

Τι προσφέρει στη θεραπεία η μελέτη σας και ποια είναι τα επόμενα στάδια;
Η προσέγγιση των μελετών μας είναι πολύπλευρη λόγω ακριβώς των ιδιαιτεροτήτων του όγκου και της πολυπλοκότητας του μικροπεριβάλλοντος του. Πρόκειται για ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο σύστημα που δεν μπορούμε να το παρακολουθήσουμε «ζωντανά» και με μια δυναμική που ακόμα δεν έχει κατανοηθεί πλήρως. Ένας από τους στόχους των δικών μου μελετών είναι η διερεύνηση των μηχανισμών που ευθύνονται για την ανθεκτικότητα ενός όγκου στην ακτινοβολία. Επιπλέον, η ανάπτυξη ινώδους ιστού μετά την ακτινοβολία είναι μια από τις κύριες παρενέργειες της ακτινοθεραπείας με μακροχρόνιες επιδράσεις στον οργανισμό επηρεάζοντας παράλληλα τη σωστή λειτουργία ζωτικών οργάνων. Πραγματοποιώ λοιπόν μελέτες που βοηθούν στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται η ίνωση.

Έτσι χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο μοντέλο ακτινοθεραπείας της νόσου σε πειραματόζωα, το οποίο και ανέπτυξα για τις ανάγκες των μελετών μου, είναι δυνατή η ανίχνευση βιοδεικτών και άλλων κυτταρικών μορίων τα οποία σηματοδοτούν την έναρξη και την εξέλιξη των βλαβών από την ακτινοβολία. Με αυτόν τον τρόπο, κατανοώντας δηλαδή καλά τον «εχθρό», μπορούν να αναπτυχθούν φάρμακα ή ακτινοθεραπευτικές προσεγγίσεις όπως η ακτινοθεραπεία FLASH που ανέφερα προηγουμένως, τα οποία θα μεγιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητα της ακτινοθεραπείας.

Ο καρκίνος αποτελεί ακόμη και σήμερα μια ασθένεια που για αρκετούς, αποτελεί "ταμπού" στις δημόσιες συζητήσεις. Πόσο πρέπει να μας φοβίζει;
Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως μετά τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Είναι μια πολύ σοβαρή νόσος η οποία είναι πολύ φυσικό να φέρνει τον φόβο στους ανθρώπους. Θα πρέπει όμως να αισθανόμαστε τυχεροί που στην εποχή μας υπάρχει τέτοια επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της νόσου που έχει καταστήσει κάποιες μορφές καρκίνου σχεδόν πλήρως ιάσιμες, κάτι που δεν ίσχυε στο παρελθόν.

Έτσι λοιπόν με την πάροδο των ετών βαδίζουμε στην εύρεση ολοένα και περισσότερων επιστημονικών λύσεων καθώς και πιο αποτελεσματικών θεραπειών.