ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΥΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ (29/5/1453) : Εννέα εκλεκτά μυθιστορήματα με φόντο το Βυζάντιο

 

Στις 29 Μαΐου συμπληρώνονται 568 χρόνια από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, η οποία σήμανε το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Με αυτή την αφορμή ξαναθυμόμαστε μερικά από τα ωραιότερα μυθιστορήματα που γράφτηκαν με έμπνευση από την υπερχιλιετή βυζαντινή περίοδο.  Η τριλογία του Παναγιώτη Α. Αγαπητού αποτελεί ό,τι πιο ενδιαφέρον έχει κυκλοφορήσει στη λογοτεχνία τα τελευταία χρόνια πάνω στην ιστορία του Βυζαντίου. «Το εβένινο λαούτο» είναι το πρώτο μέρος και εκτυλίσσεται τον 9ο αιώνα, κατά τη διάρκεια της έριδας της Εικονομαχίας που διχάζει για δεύτερη φορά τη βυζαντινή κοινωνία, ενώ οι συνεχείς επιδρομές των Αράβων στη Μικρά Ασία έχουν αποσταθεροποιήσει το κράτος. Ήρωας είναι ο πρωτοσπαθάριος Λέων που στέλνεται από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο στην Καισαρεία και καλείται να λύσει το μυστήριο του αποτρόπαιου φόνου μιας 13χρονης.  Στο δεύτερο βιβλίο του «Ο χάλκινος οφθαλμός» συναντάμε τον Λέοντα στη Θεσσαλονίκη του 833, όπου έρχεται αντιμέτωπος με τον φόνο του τοποτηρητή της πόλης και μια οδυνηρή ερωτική ιστορία από το μακρινό παρελθόν του. Στο τρίτο βιβλίο με τις περιπέτειες του Λέοντα, τη «Μέδουσα από σμάλτο» συναντάμε τον ήρωα στη Σκύρο όπου με αφορμή τον θάνατο ενός νεαρού χτίστη αρχίζει να διακρίνει τις φιλοδοξίες, τα πάθη και τα μίση που κρύβονται πίσω από τη φαινομενικά γαλήνια όψη της μικρής κοινωνίας. Και τα τρία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Άγρα. Παναγιώτης Α. Αγαπητός - ΠΡΟΣΩΠΟ – Βιβλιοnet ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Παναγιώτης Αγαπητός (Πανεπιστήμιο Κύπρου), “Η ερωτική διήγηση στα μεσαιωνικά χρόνια: Περσiα – Βυζάντιο – Φραγκiα” (12 Νοεμβριου 2008) Σύνοψη διάλεξης Ξεκινώντας από τα «αφηγήματα αγάπης» στο Βυζάντιο των Κομνηνών και των Παλαιολόγων, δηλαδή από τον δωδέκατο μέχρι και τον δέκατο πέμπτο αιώνα, η διάλεξη παρουσιάζει την μεσαιωνική ελληνική ερωτική μυθοπλασία σε μια πανοραμική σύγκριση με αντίστοιχα έργα του γαλλονορμανδικού και του αραβοπερσικού μεσαιωνικού κόσμου. Από αυτήν τη σύγκριση προκύπτουν ενδιαφέρουσες συγκλίσεις και αποκλίσεις των τριών αυτών πολιτισμών γύρω από τη λογοτεχνική απεικόνιση του έρωτα μέσα σε συγκεκριμένα ιστορικά, κοινωνικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα.  ********************************************************* ______________________________ Κλασικό ανάγνωσμα είναι ο «Κόμης Βελισάριος» (Μέδουσα) του Ρόμπερτ Γκρέιβςμε θέμα την ιστορία ενός από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των εποχών, η ζωή του οποίου τροφοδότησε μέσα στους αιώνες δεκάδες λαϊκές και λόγιες αφηγήσεις. ____________________________________  Στο κλασικό έργο του «Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος» (Εστία) ο Κώστας Δ. Κυριαζής παρουσιάζει μέσα από διαφορετικές οπτικές τον βίο και την πολιτεία του αυτοκράτορα ο οποίος πρόσφερε μια μακρά περίοδο πολιτικής ακμής στην περιοχή. Εξίσου κλασικό είναι το δίτομο μυθιστόρημά του «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» (Εστία) με θέμα την ιστορία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου.   ________________________________

Απεικόνιση του υγρού πυρός στο χειρόγραφο Σκυλίτζη

Στο έργο του «Οι τελευταίοι Γαληνότατοι» (Εστία) ο Άγγελος Σ. Βλάχος εμπνέεται από τη ζωή των τελευταίων Κομνηνών, του Ιωάννου, του Μανουήλ και του Ανδρόνικου και παρουσιάζει τα γεγονότα μέσα από τα μάτια ενός άγνωστου χρονογράφου από την Καππαδοκία, που έζησε μαζί τους στο Ιερό Παλάτιο και στα αντίσκηνα της εκστρατείας.

____________________________________
 
Η ζωή των Φράγκων του Μοριά αναπλάθεται στο σπουδαίο έργο του Άγγελου Τερζάκη «Η πριγκιπέσα Ιζαμπώ» (Εστία), με θέμα τη ζωή της Ισαβέλας των Βιλεαρδουίνων, της μεγαλύτερης κόρης του Γουλιέλμου Β΄ Βιλλεαρδουίνου, η οποία μαζί με τον σύζυγό της Φλωρέντιο του Αινώ κυβέρνησαν το πριγκιπάτο της Αχαΐας στα τέλη του 13ου αιώνα.  

Ο Γιάννης Καλπούζος τοποθετεί τη δράση του «Εράν – Βυζαντινά αµαρτήµατα» (Ψυχογιός) στον βυζαντινό κόσμο του 8ου αιώνα. Το 766 µ.Χ., με φόντο την περίοδο της Εικονομαχίας, η Λυγινή και ο Υάκινθος διαποµπεύονται µαζί µε άλλους µοναχούς στον Ιππόδροµο και αναγκάζονται να παντρευτούν διά της βίας. Μέσα από την περιπέτειά τους σε Κωνσταντινούπολη, Αθήνα και Θράκη παρακολουθούµε την πορεία τους προς την εσωτερική πλήρωση µε φόντο τις κοινωνικές και θρησκευτικές εξελίξεις της εποχής.

_______________________________________

 Ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος διαβάζει απόσπασμα από το νέο ιστορικό μυθιστόρημά του ΕΡΑΝ. ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ.

Η αγάπη δε μετατρέπεται με μιας σε ανθοφόρο δέντρο. Δεν αρκεί το αρχικό και τρόπον τινά ενστικτώδες συναίσθημα. Καλλιεργείται, ποτίζεται, ωριμάζει, μεταλαμπαδεύεται, ξανοίγεται σε όσο χώρο της διαθέτεις, χρωματίζεται με καθημερινές ανάσες.