1821 Πριν και Μετά» Το έγγραφο της απόφασης της ελληνικής επαναστατικής κυβέρνησης του 1822 για την κατάργηση της δουλείας και της διάκρισης μεταξύ δούλων και ελεύθερων, όπλα, προσωπικά αντικείμενα, φορεσιές, αλλά και κηδειόσημα των αγωνιστών, απόσπασμα του όρκου των Φιλικών, η παρτιτούρα του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Νικόλαου Μάντζαρου κατά τη δεύτερη μελοποίηση του έργου το 1843, αλλά και το φύλλο των “Times” του Λονδίνου με την αναγγελία της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης και την εξέλιξή της μέρα τη μέρα είναι ορισμένα από τα πολύτιμα και σπάνια αρχεία και αντικείμενα, πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά, στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς «1821 Πριν και Μετά», αφιερωμένη στα διακόσια χρόνια από την Επανάσταση.
Μια έκθεση που εκτείνεται και στους τρεις ορόφους του μουσείου προετοιμαζόταν εδώ και τέσσερα χρόνια και εντυπωσιάζει με τον πλούτο των εκθεμάτων, τη διάταξη, τα ευσύνοπτα σημειώματα και τον υποβλητικό, σκηνογραφικό και σκηνοθετικό σχεδιασμό, με τη μία θεματική να εντάσσεται ομαλά μέσα στην άλλη.
Σπάνια τεκμήρια, πολύτιμα αρχεία και αντικείμενα συλλεκτών, μουσείων, τραπεζών και του ίδιου του Μουσείου Μπενάκη, που δεν έχουν εκτεθεί έως τώρα, αλλά και μέρος της συλλογής του σκηνογράφου Διονύση Φωτόπουλου, ένας ολόκληρος κόσμος τέχνης και ιστορίας σε έναν συνεχή διάλογο.
«Έχουμε συγκροτήσει εκατό χρόνια ελληνικής ιστορίας, τα πρώτα του νεότερου ελληνισμού, που μας εισάγουν και στον εικοστό αιώνα. Έχουμε μια επίμονη θέση να εκθέτουμε όσο μπορούμε περισσότερο την έννοια και την προσπάθεια συγκρότησης του κράτους» εξηγούσε μεταξύ άλλων λίγο πριν από τη δημοσιογραφική ξενάγηση ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, ιστορικός, υπεύθυνος των ιστορικών αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και εκ των επιμελητών της έκθεσης.
Η έκθεση ξεκινά από τα Ορλωφικά το 1770 και φτάνει έως το 1870 και το 1880. «Σκεφτήκαμε να κάνουμε τρεις εκθέσεις, ένα προεπαναστατικό κομμάτι, την επανάσταση και το μετά, που έως τώρα δεν έχει φανεί εκθεσιακά στην Ελλάδα» σημείωσε.
Παρουσιάζονται περισσότερα από 1.200 αντικείμενα, καθένα με την ιστορική του βαρύτητα, τη σημειολογία και τη συγκίνηση που εμπεριέχει. Ανάμεσα σε χρυσοκέντητα γιλέκα, ξύλινες, ζωγραφιστές κασέλες, φορητά κουτιά - μινιατούρες γραφείων, πορσελάνινες φιάλες για ηδύποτα με φιγούρες της εποχής, βαρύτιμες φορεσιές και όπλα, ξεχωρίσαμε το ακρόπρωρο από το πλοίο «Ελένη» με το οποίο αποβιβάστηκε στην Αίγινα του 1828, χρονιά του λοιμού που έπληξε τη χώρα, ο Καποδίστριας. Ο καπετάνιος προσφέρει το ακρόπρωρο ως δώρο στον κυβερνήτη, καθώς εκείνος εξέφρασε τον θαυμασμό του γι’ αυτό. Μετά το τέλος του λοιμού ο Καποδίστριας δώρισε το ακρόπρωρο στους ιδιοκτήτες του κτήματος που τον φιλοξένησαν, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης.
Σπάνιο κειμήλιο το ρολόι τσέπης, χτυπημένο από τη σφαίρα η οποία τραυμάτισε τον ιστορικό και φιλικό Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο στη μάχη του Ναβαρίνου, όπου υπηρετούσε ως διερμηνέας της ρωσικής μοίρας.
Σύμφωνα με την ιστορικό Μαρία Δημητριάδου, υπεύθυνη των συλλογών των αρχείων Μπενάκη και εκ των επιμελητών, η έκθεση ξεκινά από τον δεύτερο όροφο με τα προεπαναστατικά χρόνια που χωρίζονται στις ενότητες «Οθωμανική Αυτοκρατορία και διοίκηση».
Ακολουθούν οι «Περιηγητές», στη συνέχεια τοποθετούνται η Εκκλησία και ο ρόλος της στην επανάσταση, η καθημερινή ζωή και μια ιστορική αφήγηση που αφορά τους ρωσοτουρκικούς πολέμους και τα Ορλωφικά. Ακολουθούν ο Αλή Πασάς, οι Αρματολοί και οι Κλέφτες, η Φιλική Εταιρεία.
Στον πρώτο όροφο αναπτύσσονται τα χρόνια της Επανάστασης από την έναρξη του 1821 έως και τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου το 1827, ακολουθεί ένα «ξέφωτο» για τους ήρωες του ’21, με τεκμήρια απογόνων, συλλεκτών και του ίδιου του Μπενάκη.
Η συλλογή Φωτόπουλου με θέμα «Από τη φουστανέλα στα φράγκικα» αναδεικνύει τον εξαστισμό των Ελλήνων μέσα από τις φορεσιές. Εκτίθεται επίσης ο φιλελληνισμός, τμήμα αφιερωμένο στον Ιωάννη Καποδίστρια, ενώ στο ισόγειο αναπτύσσονται τα χρόνια της βασιλείας και της συγκρότησης του ελληνικού κράτους με την άφιξη του Όθωνα, η έξωσή του, η Μεγάλη Ιδέα, ο πόλεμος της Κριμαίας.
Η έκθεση με διάρκεια έως και τον Νοέμβριο, την οποία συνοδεύει εξαιρετικός κατάλογος, είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Άγγελου Δεληβορριά και του Μαρίνου Γερουλάνου.
ΣΧΕΤΙΚΑ VIDEOS
Ξεδιπλώνοντας 100 χρόνια ιστορίας σε μία έκθεση «1821 Πριν και Μετά»
Η παρουσιάση της έκθεσης "1821 Πριν και Μετά" σε πρώτη μετάδοση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου