Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΦΤΩΧΟΤΕΡΟΣ

Απεβίωσε ο ομότιμος καθηγητής του ΜΙΤ Ηλίας Γυφτόπουλος ειρηνικά στο σπίτι του στο Lincoln, Massachusetts, σε ηλικία 84 ετών.

Ο Διδάκτωρ Γυφτόπουλος ήταν καθηγητής της Μηχανολογίας και Πυρηνικής Τεχνολογίας για περισσότερα από 20 χρόνια μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1996.

Γεννήθηκε στην Αθήνα, Ελλάδα, και ήρθε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, το φθινόπωρο του 1953 ως μεταπτυχιακός φοιτητής. Παρέμεινε στο MIT για το σύνολο της καριέρας του, όπου διέπρεψε ως ένα εξαίρετο δάσκαλο, καθηγητή, επιστήμονα και ερευνητή. Ήταν μια εξαιρετική ηγετική θέση στην ελληνική κοινότητα της Βοστώνης, συμβουλεύοντας αμέτρητους Έλληνες φοιτητές παρακολουθησαν τα πανεπιστήμια της περιοχής. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται Πυρηνικό εργοστάσιο δυναμικής, Φυσική πλάσματος, Φυσική επιφάνεια, Άμεση μετατροπή ενέργειας, Θερμικής ενέργειας, μεταξύ άλλων, κερδίζοντας τίτλους .και πέρνοντας πολλά βραβεία. Ο Δρ Γυφτόπουλος είχε επίσης δραστηριοποιηθεί στον ιδιωτικό τομέα ως διευθυντής της Thermo bioanalysis Corporation, Θέρμο Cardiosystems Inc, Thermo Electron, Θέρμο Αποκατάσταση Α.Ε., ThermoSpectra Corporation, Θέρμο Voltek Corp και Trex Medical Corporation.

Για τον καθηγητή Ηλία Π. Γυφτόπουλο

 **********************************

ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΠΟΝΤΑ

(Τετάρτη, 4 Ιουλίου 2012)

Κύριε διευθυντά

Στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας, το Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, το πρώτο εξάμηνο του έτους 2002 πέτυχε μια εξαίρετη επιστημονική συνεργασία με δύο πανεπιστήμια που θεωρούνται μεταξύ των κορυφαίων στον κόσμο. Με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), που βρίσκεται στη Βοστώνη, και το ρωσικό Πανεπιστήμιο Bauman της Μόσχας. Στο πλαίσιο αυτό, ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ στις 16 Ιανουαρίου 2002 ο ελληνικής καταγωγής -εκ Στεμνίτσης, Αρκαδίας- ακαδημαϊκός και καθηγητής του ΜΙΤ, Ηλίας Π. Γυφτόπουλος. Κατά την εισήγησή του ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Παν. Δρακάτος, αφού ανέλυσε την προσωπικότητα και την επιστημονική δράση του, κατέληξε ως ακολούθως για τον Ηλία Γυφτόπουλο:

«...το επιστημονικό έργο του κ. Ηλία Γυφτόπουλου, τον καθιστά επιστήμονα διεθνούς κύρους συγκαταλεγόμενο μεταξύ των πλέον διακεκριμένων προσωπικοτήτων, παγκοσμίως. Oπως τονίζει επιγραμματικά ο M.R. Von Spakovsky, καθηγητής στο Πολυτεχνείο της Virginia: «Το έργο του Ηλία Γυφτόπουλου προσφέρει μοναδική συμβολή στη θερμοδυναμική και τη φυσική, συγκρινόμενος με τους μεγάλους επιστήμονες του 19ου αιώνα Boltzmann και Maxwell. Επομένως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ηλίας Γυφτόπουλος είναι ο μεγαλύτερος θερμοδυναμικός της εποχής μας στον κόσμο.

Eχει διακονήσει την επιστήμη με πάθος και τον άνθρωπο με αγάπη, ώστε η προσφορά του στην ανθρώπινη κοινωνία να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τους συναδέλφους του κάθε εποχής. O κ. Γυφτόπουλος είναι από τους ανθρώπους του απόδημου Ελληνισμού που η ακτινοβολία τους διαχέεται σε όλον τον κόσμο και είναι πάντοτε Eλληνες «την παιδείαν»...»

Το 1979 ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής συγκάλεσε στο γραφείο του έκτακτη σύσκεψη με θέμα την ενεργειακή κρίση. Η τιμή της βενζίνης είχε εκτοξευθεί (και τότε) στα ύψη, τα μεταφορικά έξοδα επίσης, πολλά τρόφιμα είχαν ανατιμηθεί μέχρι αισχροκέρδειας από τους παραγωγούς και τους εισαγωγείς, η κοινή γνώμη είχε αρχίσει να δυσανασχετεί. Ο Καραμανλής αναζητούσε επειγόντως λύσεις. Στη σύσκεψη συμμετείχε και ο καθηγητής Ηλίας Γυφτόπουλος, πρόεδρος εκείνη την εποχή του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργείας, όπου έγιναν πολλές εισηγήσεις για εναλλακτικές πηγές ενέργειας, για νέες στρατηγικές συμμαχίες, για άλλες πηγές τροφοδοσίας και για τρόπους απεξάρτησης από το πετρέλαιο. Ο Γυφτόπουλος αιφνιδίασε τον τότε πρωθυπουργό λέγοντας: «Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι από μόνη της σημαντική πηγή, αρκεί να την εκμεταλλευτούμε. Ισοδυναμεί με αρκετές μονάδες της ΔΕΗ. Πρέπει να γίνει συνείδηση σε Δημόσιο, επιχειρηματίες και νοικοκυριά». «Να εκδώσεις γρήγορα ένα κατατοπιστικό εγχειρίδιο για όλους, αυτό πρέπει να το πετύχουμε», ήταν η εντολή του Καραμανλή.

Ο Ηλίας Γυφτόπουλος κάθε φορά που του δινόταν ευκαιρία έλεγε: «Είμαι μεγάλος θιασώτης της εξοικονομήσεως ενεργείας. Oχι με στέρηση των συμπολιτών μας από τη χρήση της ενεργείας, αλλά με βελτίωση του βαθμού χρησιμοποιήσεως της ενεργείας. Και υπάρχουν τρομερά περιθώρια. Το μόνο που έχω να πω περιληπτικά είναι ότι η συστηματική εξοικονόμηση ενεργείας ισοδυναμεί με την ανακάλυψη μιας νέας πηγής. Χρειάζεται να βελτιώνουμε τον βαθμό αποδόσεως, και να ελαττώνουμε την εξάρτησή μας από οποιαδήποτε πηγή και κατά τούτο τον τρόπο είναι σα να έχουμε ανακαλύψει μια νέα πηγή ενεργείας που θα διαρκεί για πάντα». Σε μία ομιλία του με τίτλο «Τι αναμένει η ελληνική κοινωνία από τους επιστήμονες και τους μηχανικούς της» ο Ηλίας Γυφτόπουλος ανέφερε επιγραμματικά:

«Μία από τις σπουδαιότερες και δημιουργικότερες επενδύσεις μιας χώρας είναι η μόρφωση και η παιδεία των νέων γενεών με στόχο τη δημιουργία επαγγελματικών σταδιοδρομιών προόδου και ανάπτυξης προς όφελος όλων των μελών της κοινωνίας.

Κάθε μορφωμένος άνθρωπος πρέπει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του απέναντι στην επένδυση και στους κόπους του ελληνικού λαού που του προσέφερε τη δυνατότητα να μορφωθεί, διαφορετικά η επένδυση θα είναι ζημιογόνος με μη αναστρέψιμα αποτελέσματα στο τέλος.

Θα πρέπει να χρησιμοποιούμε την επιστήμη, την τεχνολογία και τους οικονομικούς μας πόρους για την επίτευξη στόχων προς όφελος της κοινωνίας και όχι για προσωπικές επιδιώξεις.

Η επιστημονική έρευνα δεν θα πρέπει να γίνεται για την ικανοποίηση προσωπικών φιλοδοξιών, αλλά για τη λύση πραγματικών προβλημάτων.

Δεν θα πρέπει να προτείνουμε λύσεις για προβλήματα που δεν υπάρχουν».

Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του, προκειμένου να εξηγήσει στους φοιτητές του τη διδακτέα ύλη, συχνά χρησιμοποιούσε ως παραδείγματα, ανάλογα προσαρμοσμένα, γεγονότα και εμπειρίες από τα νεανικά του χρόνια όπως τα είχε ζήσει στο μπακάλικο του πατέρα του, του κυρ Παναγιώτη, κατά τη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Είχε την ευχαρίστηση, την υπομονή και κυρίως τη δυνατότητα να εξηγεί φυσικά φαινόμενα ή επιστημονικά θέματα χωρίς ίχνος έπαρσης, κατορθώνοντας την κατανόησή τους από τους συνομιλητές του, ασχέτως του επιπέδου των γνώσεών τους.

Η Ελλάδα τον ενέπνεε, τον πλήγωνε και ήταν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς του. Συχνά... δάκρυζε όταν ο νους του ταξίδευε στην Ιστορία της, στην ομορφιά της και θύμωνε με την ανευθυνότητα και τη μισαλλοδοξία που εμπόδιζε την πρόοδό της.

Eφυγε ένας αληθινός Eλληνας, ένας μεγάλος επιστήμονας, ένας σπουδαίος δάσκαλος.

Βασίλειος Ιωάννου Κλης