200 ΜΕΤΡΑ
200 METERS
200 μέτρα: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης
filmandtheater.gr
Μία
ταινία που βρίσκεται ανάμεσα στο ρεαλισμό και στον ποιητικό ρεαλισμό,
αφήνει το συναίσθημα να βγει όπως πρέπει, βιωματικά. Παλαιστινιακή
παραγωγή που αιχμαλωτίζει το βλέμμα και σε κρατάει μέχρι το τέλος, όχι
με το σασπένς αλλά με τη λαχτάρα να δεις τι έγινε και αν όλα πήγαν καλά.
Γιατί το ζητούμενο είναι ο Άνθρωπος σε αυτή την ταινία του Ameen
Nayfeh, παραγωγής 2020 που υπήρχε αποκλειστικά στην πλατφόρμα Cinobo.
200 ΜΕΤΡΑ: ΣΥΝΟΨΗ
Ο Μουσταφά και η γυναίκα του, Σαλγουά, ζουν 200 μέτρα μακριά σε χωριά που τα χωρίζει το τείχος στη Λωρίδα της Γάζας. Μία μέρα ο Μουσταφά δέχεται το τηλεφώνημα που τρέμει κάθε γονιός: ο γιος του έχει πάθει ένα ατύχημα. Τρέχει να περάσει από το Ισραηλινό checkpoint, αλλά δεν του επιτρέπεται η είσοδος λόγω μιας ασήμαντης λεπτομέρειας. Η αγάπη του πατέρα όμως, δεν τα βάζει κάτω και ο Μουσταφά θα κάνει τα πάντα για να φτάσει στον γιο του. Μια απόσταση 200 μέτρων γίνεται μία οδύσσεια 200 χιλιομέτρων, καθώς ο Μουσταφά, μην έχοντας καμία επιλογή πια, θα προσπαθήσει να περάσει λαθραία στην άλλη πλευρά του τείχους.
200 ΜΕΤΡΑ: Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ
Η ταινία «200 μέτρα» αρχίζει την αφήγησή της πολύ γλυκά. Το συναίσθημα κυριαρχεί. Η γυναίκα θέλει να προστατεύσει τον άντρα της, γιατί τον αγαπά. Η οικογένεια είναι δεμένη και ζουν μία ισορροπημένη ζωή. Οι κόντρες όταν υπάρχουν λύνονται με την κατανόηση του προβλήματος. Από τα πρώτα λεπτά έχουμε τη δόμηση των κεντρικών χαρακτήρων της ταινίας. Στον πυρήνα της βρίσκεται ο πατέρας και η μητέρα. Ο πυρήνας ενός κυττάρου που περιστοιχίζεται από τα δευτερεύοντα μέλη, τα παιδιά και την πεθερά της μητέρας. Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι αυτή η οικογένεια έχει να κάνει με την παλαιστινιακή κοινότητα: είναι το σημαίνον της.
Με αυτή την έννοια, μπορούμε να έχουμε μία πλήρη εικόνα της παλαιστινιακής κοινωνίας, βάζοντας τα δικά μας στοιχεία, αυτά που γνωρίζουμε ή έχουμε ζήσει. Έτσι η ταινία δομεί ένα ρεαλιστικό πυρήνα, αυτό το κύτταρο, όπως αναφέραμε πιο πάνω, και αφήνει το θεατή να φτιάξει, με το φαντασιακό του, όλο τον υπόλοιπο οργανισμό. Αυτή πρόσκληση ή η πρόκληση του σκηνοθέτη γίνεται χωρίς να το εκβιάσει, αλλά πηγαίνοντας από το ρεαλιστικό στο φαντασιακό με αργούς ρυθμούς. Τέτοιους που σε προκαλούν να αντιδράσεις ψυχικά, να ανακαλέσεις αυτά τα στοιχεία που γνωρίζεις ή νομίζεις ότι γνωρίζεις, για να φτιάξεις μία άλλη αφήγηση: τη δικιά σου ταινία, με αφορμή αυτό το φιλμικό προϊόν που έχεις δει.
200 ΜΕΤΡΑ: ΟΝΕΙΡΩΣΗ-ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
Στο τέλος τα πράγματα είναι όπως πριν. Η οικογένεια ζει ευτυχισμένη, ενωμένη και χαρούμενη. Σα να υπήρχε μόνο αυτή στον κόσμο. Είναι στον κόσμο της; Όχι. Είναι ένας κόσμος ιδεατός, όπως θα θέλαμε να υπήρχε. Ειρηνικός, αγαπημένος, παραγωγικός. Μία τέλεια κατάσταση. Εδώ ακριβώς, στο τέλος της ταινίας, υπάρχει η αντίθεση: η εξαιρετική, ιδεατή κατάσταση σε αντιπαράθεση με τη σκληρή και απάνθρωπη που η ίδια η ταινία μας έχει περιγράψει με σχεδόν ρεαλιστικό τρόπο.
Κατά συνέπεια, ο αναγνώστης του φιλμικού κειμένου καλείται να το διαβάσει με την ανάποδη κατεύθυνση: από το τέλος προς την αρχή. Να συνδημιουργήσει. Εδώ, σε αυτό το σημείο, αρχίζει να παράγεται το συναίσθημα. Το έχει προκαλέσει ο σκηνοθέτης, αλλά δεν το ορίζει. Αφήνει στο θεατή να το προσδιορίσει και να δώσει στο μετακείμενο τη δομή που θέλει. Το κινηματογραφικό κείμενο μεταλλάσσεται. Είναι σα μία ονείρωση. Αυτό που θα πρέπει να είναι ο κινηματογράφος.
200 ΜΕΤΡΑ: Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Η σκηνοθεσία, όπως προαναφέραμε, είναι ακριβής όσον αφορά στη δόμηση των χαρακτήρων και των ψυχικών καταστάσεων. Ολοκληρώνει με εξαιρετικό τρόπο την αφήγησή της. Η φωτογραφία αποδίδει με ακρίβεια αυτή τη δόμηση, χρησιμοποιώντας πότε το ρεαλιστικό τρόπο φωτογράφησης, όπως βλέπει το μάτι, πότε τον ονειρικό, όπως μας προτείνει να το δούμε εμείς. Τα σκηνικά αποδίδουν το ρεαλισμό με ακρίβεια. Το μοντάζ βοηθά να δομηθούν οι χαρακτήρες χωρίς να χάνει το ρυθμό του. Εκεί που πρέπει είναι περιγραφικό και σε άλλα σημεία είναι γρήγορο, όταν είναι γνωστές καταστάσεις, υπονοεί, και κρατά το βλέμμα του θεατή στη φιλμική αφήγηση.
Έχοντας οργανώσει, πριν αρκετά χρόνια, ένα αφιέρωμα στον παλαιστινιακό κινηματογράφο, γνωρίζοντας τις βασικές δομές και κινητήριες δυνάμεις του, μιλώ εκ του ασφαλούς. Ας είναι αυτή η ταινία ένα εφαλτήριο για το θεατή να γνωρίσει πιο καλά αυτόν το μεγάλο άγνωστο που λέγεται παλαιστινιακός κινηματογράφος. Έχει πολλά να κερδίσει!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου