Το μουντιάλ του αίσχους και οι ελπίδες για Αλλαγή που δεν πρέπει να σβήσουν

Μουντιάλ 2022 / Το ανατριχιαστικό αποτύπωμά του

 
Αλέκα Ζουμή  
Η ΑΥΓΗ
avgi.gr 

Το σφύριγμα της λήξης του τελικού στο στάδιο Λουσαΐλ βρίσκει τον Λιονέλ Μέσι να σωριάζεται στο έδαφος, να παίρνει τη στάση του παιδιού και πάνω του να πέφτουν οι συμπαίκτες του που κλαίνε με λυγμούς. Οι διεθνείς ποδοσφαιριστές της Αργεντινής έκλαιγαν σαν να ήταν αυτοί οι ηττημένοι. Όμως όχι, μόλις λίγα λεπτά πριν είχαν αναδειχθεί νικητές σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά παιχνίδια του καταλυτικού αγώνα ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ένα παιχνίδι με συνεχείς εναλλαγές, η κανονική διάρκεια του οποίου βρήκε την Αργεντινή και τη Γαλλία στο 2-2, η παράταση στο 3-3 και τελικά οδηγήθηκε στα πέναλτι όπου επικράτησε η «αλμπιτσελέστε».

Θα μείνει στην Ιστορία ο τελικός του Κατάρ, όπως θα μείνει στην Ιστορία και η κίνηση του εμίρη, αρχηγού του κράτους, να... ντύσει με έναν μαύρο μανδύα τον Λιονέλ Μέσι κατά τη διάρκεια της απονομής. Το περίφημο bisht ήταν αυτός ο μανδύας, το περίφημο bisht που έχει μακρά παράδοση στα αραβικά έθνη και ντύνει βασιλιάδες και άνδρες μεγάλους για να τους αποδώσει τιμές. Το περίφημο bisht, που είναι λιγότερο συνδεδεμένο με τη θρησκεία και περισσότερο με την παράδοση, η οποία χάνεται στα βάθη των αιώνων και εν έτει 2022 έρχεται να αποδώσει τιμές σε έναν κορυφαίο ποδοσφαιριστή.

«Όπως τα στεφάνι από ελιά των Ελλήνων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004» θα σχολιάσει Αιγύπτιος influencer στα social media προκειμένου να αντικρούσει τις πολλές αντιδράσεις που προκλήθηκαν από τη συγκεκριμένη εικόνα. Στον δυτικό κόσμο μεταφράστηκε σαν υποτέλεια του ποδοσφαίρου στα πετροδόλαρα του Κατάρ. Και αν οι προθέσεις από την πλευρά του Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί ήταν οι καλύτερες, ιδανικότερος συμβολισμός δεν θα μπορούσε να υπάρξει, την ύστατη ώρα, ώστε να αποδώσει το αποτύπωμα που αφήνει πίσω του το αιματοβαμμένο Μουντιάλ του 2022.

Η αποθέωση του ποδοσφαίρου σε έναν εντυπωσιακό αγώνα, ο καλύτερος παίκτης του κόσμου, η Εθνική Αργεντινής με τα εκατομμύρια φιλάθλους ανά τον κόσμο και ένας μαύρος μανδύας με λεπτομέρειες χρυσού να σκεπάζει τις πλάτες του κορυφαίου, να σκεπάζει το γαλανό και το λευκό, να σκεπάζει το σήμα της AFA στη φανέλα, ένας Μέσι χρυσός σε μαύρο φόντο... Ο συμβολισμός είναι ανατριχιαστικός.

Το Jogo Bonito πνίγηκε στη δυσοσμία

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2022 το Jogo Bonito πνίγηκε από τις αναθυμιάσεις και τη δυσοσμία των χιλιάδων νεκρών πτωμάτων εργατών, λεκιάστηκε από τις μίζες και τις βαλίτσες με τα εκατομμύρια που μοιράστηκαν ανά την υφήλιο, τραυματίστηκε στα εντυπωσιακά στάδια lego, το «όμορφο παιχνίδι» έμεινε μακριά από τα γκέτο των μεταναστών-εργατών και δεν κατάφερε να δώσει την απαιτούμενη ορατότητα στα ζητήματα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το «όμορφο παιχνίδι» εργαλειοποιήθηκε όσο ποτέ άλλοτε.

Αναζητώντας το αποτύπωμα του Παγκόσμιου Κυπέλλου 2022, πολλοί θα πουν ότι τελικά δεν ήταν πολύ δυσάρεστο το ότι οι αγώνες διεξήχθησαν χειμώνα, καθώς οι ποδοσφαιριστές ήταν ξεκούραστοι και έτσι παρουσίασαν πλούσιο θέαμα. Σωστά. Και διαβάζοντας αυτή τη φράση ίσως έρθει στο μυαλό σου η εικόνα ενός ξεκούραστου άγριου ζώου στην πίστα ενός τσίρκου. Ή οι ηθοποιοί που πράγματι είναι ξεκούραστοι στην παράσταση των 6, αλλά στις 9 η καταπόνηση είναι πλέον εμφανής. Υπερβολές, θα σκεφτεί κανείς. Αλλά υπερβολές που έρχονται να επιβεβαιώσουν πως οι ποδοσφαιριστές αντιμετωπίζονται σαν εργαλεία διασκέδασης, όσο κι αν αγαπιούνται, όσο και αν λατρεύονται σαν είδωλα, όσο κι αν θεωρητικά ανήκουν σε έναν άλλο, πλούσιο κόσμο.

Το ποδόσφαιρο μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αρκεί να το θελήσει

Αλλά ας αφήσουμε τις υπερβολές και ας ασχοληθούμε με την αποτυχία. Την αποτυχία της κοινότητας να ευαισθητοποιήσει για τις διεκδικούμενες αποζημιώσεις για τους θανάτους των εργατών, για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Το Μουντιάλ του Κατάρ δεν θα κάνει καλύτερες τις ζωές των ανθρώπων της συγκεκριμένης χώρας, αλλά στο αισιόδοξο μήνυμα που θα μπορούσαμε να κρατήσουμε δεν μπορεί να μην υπολογιστεί ο θόρυβος που έγινε γύρω από αυτά τα ζητήματα. Ζητήματα που απέκτησαν ορατότητα, έστω και περιορισμένη, μια κατάσταση που οι ευαίσθητοι ποδοσφαιρόφιλοι ανά τον κόσμο θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για το μέλλον.

Ας αναρωτηθούμε, λοιπόν, αν μπορούμε να φέρουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα σε πρώτο πλάνο, από την επόμενη κιόλας μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση. Το ποδόσφαιρο έχει τη δύναμη να το πετύχει, το «όμορφο παιχνίδι» έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο, αρκεί να έχει σοβαρή συμπαράσταση που να μην περιορίζεται σε εύκολους ακτιβισμούς και ακόμη πιο εύκολους αφορισμούς.