Πέμπτη, Απριλίου 21, 2022

Ροβήρος Μανθούλης (1930-2020)

«Έφυγε» ο μεγάλος Ροβήρος Μανθούλης

efsyn.gr

Μεγάλη απώλεια για τον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, ο θάνατος του σπουδαίου δημιουργού Ροβήρου Μανθούλη, ο οποίος πέθανε σήμερα το πρωί, σε νοσοκομείο του Παρισιού, καθώς είχε προσβληθεί από κορονοϊό.

Σκηνοθέτης, συγγραφέας και ποιητής, ήταν από τους πιο παραγωγικούς και ανανεωτικούς καλλιτέχνες αλλά και ένας υπέροχος άνθρωπος. Το τεράστιο έργο του είχε διεθνές εκτόπισμα. Ντοκιμαντέρ-σταθμός είναι το «Ελλάδα, οι ναυαγοί της Ιστορίας».

Ο Ροβήρος έφερε αλλαγές στο ραδιόφωνο, στο θέατρο και φυσικά στον κινηματογράφο, καθώς ήταν ο δημιουργός εμβληματικών ταινιών.

Γεννήθηκε στην Κομοτηνή, μεγάλωσε στην Αθήνα. Συμμετείχε στους κύκλους της Διάπλασης των Παίδων και στις γραμμές του ΕΑΜ των Νέων και συνέχεια της ΕΠΟΝ, σαν διαφωτιστής. Από τα τέλη του 1943 μέχρι την Απελευθέρωση, ήταν το «χωνί» των Εξαρχείων και της Νεάπολης, που έφερνε τα βράδια, από κάποια ταράτσα στο λόφο του Στρέφι, τα αντιστασιακά μηνύματα μπροστά στα ανοιχτά παράθυρα των περιοίκων. Σπούδασε αρχικά Πολιτικές Επιστήμες στην Πάντειο, έπειτα Κινηματογράφο και Θέατρο στο Πανεπιστήμιο Σύρακιουζ της Νέας Υόρκης.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 συνεργάστηκε με το ΕΪΡ στη μετάφραση και τη διασκευή έργων του αμερικάνικου δραματολογίου για το «Θέατρο της Τετάρτη». Από το 1956 και για μια δεκαετία περίπου ήταν καθηγητής και Διευθυντής Σπουδών στις Σχολές Κινηματογράφου Ιωαννίδη και Σταυράκου. Το 1957 προσελήφθη στο Υπουργείο Τύπου με σκοπό την οργάνωση Τμήματος Ντοκιμαντέρ.

Το 1958 με πρωτοβουλία του ίδρυσε μαζί με τους Ηρακλή Παπαδάκη, Ρούσο Κούνδουρο, Φώτη Μεσθεναίο, Γιάννη Μπακογιαννόπουλο την Ομάδα των 5, ένα κίνημα του δημιουργικού ντοκιμαντέρ στον ελληνικό χώρο. Τον ίδιο χρόνο ανέβασε το θεατρικό έργο του Ουίλιαμ Σαρόγιαν "Η καρδιά μου εκεί πάνω στα ψηλά" στο Θέατρο Αθηνών και στο Φεστιβάλ της Λευκάδας.

Συνεργάστηκε με το περιοδικό «Κινηματογράφος - Θέατρο», που διηύθυνε ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος. Δραστηριοποιήθηκε για την ανάπτυξη των κινηματογραφικών λεσχών στην Ελλάδα. Ως Γενικός Διευθυντής Προγράμματος της Ελληνικής Τηλεόρασης ανέλαβε τη μετατροπή του σε ΕΡΤ (1975) και της ΥΕΝΕΔ σε ΕΡΤ2 (1982). Έχει σκηνοθετήσει τις βραβευμένες ταινίες «Πρόσωπο με Πρόσωπο», «Ψηλά το χέρια, Χίτλερ», «Μπλουζ με σφιγμένο δόντια», «Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος» και την ελληνογαλλική συμπαραγωγή «Lilly's Story» (Φεστιβάλ Βενετίας).

Η πρώτη του συνεργασία με τη Γαλλική Τηλεόραση ήταν ως διευθυντής και βασικός σκηνοθέτης της σειράς ντοκιμαντέρ με τίτλο: «Στην αφίσα του κόσμου», η οποία το 1969 βραβεύτηκε από την Ένωση των Γάλλων Κριτικών ως «Η Καλύτερη Εκπομπή της Γαλλικής Τηλεόρασης».

Για την Ευρωπαϊκή Τηλεόραση έχει γυρίσει 90 κοινωνιολογικά ντοκιμαντέρ, ταινίες μεγάλου μήκους, μιούζικαλ και την τηλεοπτική διασκευή των "Ακυβέρνητων πολιτειών" του Στρατή Τσίρκα, που είχε 50 αναμεταδόσεις από τη Γαλλική Τηλεόραση.

Υπήρξε πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στο Παρίσι (1991 -2001) ενώ έχει τιμηθεί για το σύνολο του έργου του στη Γαλλία με το Μετάλλιο της Πόλεως των Παρισίων. Έχει μεταφράσει στα γαλλικά τον «Κύκλωπα» του Ευριπίδη και τα έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Αυτός και το παντελόνι του», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι» για την Ελληνική Τριλογία: Ulysse, trios fois Ulysse (με συνεργασία, στους γαλλικούς διάλογους, της Ρεζίν Ασίλ-Φουλντ και της Εβλίν Γκιουιμαρά).

Την «Τριλογία» σκηνοθέτησε και παρουσίασε στο Θέατρο La Main d' Or στο Παρίσι. Επίσης μετέφρασε στα γαλλικά (με τη συνδρομή της ηθοποιού Εβλίν Γκιουιμαρά) και σκηνοθέτησε για το Φεστιβάλ της Αβινιόν την «Κοινή λογική» του Γιώργου Μανιώτη.

Πριν ένα χρόνο είχε διεξαχθεί πλούσιο αφιέρωμα στο έργο του για την μεγάλη οθόνη, ενώ οι εκδόσεις Πυξίδα της Πόλης και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων είχαν επανεκδώσει δύο σημαντικά βιβλία του, δύο τόμους του βιβλίου «Κόσμος κατ' εμέ» το οποίο αποτελεί ένα χρονικό αναμνήσεων του.