Το «άγγιγμα Λιούμπιτς» στον άδικα παραγνωρισμένο "Άγγελο" της μυθικής ντίβας Μάρλεν Ντίτριχ

 

“Angel” (1937) του Ερνστ Λιούμπιτς*

Ηλίας Δημόπουλος

 

Πηγή: thefinalcut.gr

 

 

Πολλοί έχουν προσπαθήσει να ορίσουν το «άγγιγμα Λιούμπιτς», αυτόν τον αγαπημένο όρο που χρησιμοποιούν οι κριτικοί για να περιγράψουν, οι πιο γενναίοι το παραδέχονται, αυτό που δε μπορούν να καταλάβουν πως ακριβώς γίνεται να είναι τόσο ωραίο και τόσο ανεπανάληπτο στην ιστορία του σινεμά. Τα ίχνη αυτής της ματιάς του στον κόσμο, διότι περί αυτού πρόκειται τελικά, υπάρχουν διάσπαρτα στις σκηνές των ταινιών του.

Δες αυτό για παράδειγμα, παρμένο από μια εκ των ενοχλητικότερα παραγνωρισμένων – κι εμπορικά αποτυχημένων και στον καιρό τους – ταινιών του, το “Angel” του 1937. Ο Μέλβιν Ντάγκλας γνωρίζει την Μαρλέν Ντίτριχ στο (λιουμπιτσικό) Παρίσι, την ερωτεύεται κεραυνοβόλα όσο και με (μόλις) στιλάτη απελπισία, όμως εκείνη είναι παντρεμένη, μετά από μια ρομαντική βραδιά στο πάρκο (είμαστε και στο έπακρο της αυστηρότητας του Κώδικα Χέηζ) τον εγκαταλείπει με το όνειρο του έρωτός του. Η φάρσα και η ειρωνεία της ιστορίας την αποκαλύπτει ως σύζυγο ενός παλιού, καλού του φίλου (ο Χέρμπερτ Μάρσαλ) απ’ τον καιρό του πολέμου – που αλλού; – στο Παρίσι. Καλεσμένος στο σπίτι, δίχως ακόμη να ξέρει πως ΑΥΤΗ είναι η σύζυγος, ρωτά ανυποψίαστος (προτού εμφανιστεί βέβαια η Ντίτριχ στο σαλόνι), αν η γυρισμένη κορνίζα στο πιάνο απεικονίζει την γυναίκα του φίλου του. Ο Λιούμπιτς δείχνει τους δύο άνδρες στον καναπέ κι ενώ ο Ντάγκλας εγκαταλείπει το κάδρο για να δει την φωτογραφία η κάμερα, εκπληκτικά, μένει στον Μάρσαλ. Λες μέσα σου «καλά δεν θα δείξει την αντίδραση του Ντάγκλας, την έκπληξη και την απογοήτευσή του;».
Όχι, δεν θα στη δείξει.

Η ευγένεια, η φινέτσα, η σπουδή της υποδήλωσης, που για τον Λιούμπιτς είναι η φύση του σινεμά του, οφείλει την διακριτικότητα, αναγνωρίζει στους ανθρώπους του και τα αισθήματά τους την ιδιωτικότητα των αισθημάτων τους. Ποιος λέει, άλλωστε, πως οι χαρακτήρες δεν ζουν κι εκτός κάδρου; Αυτή η εξυπνάδα, αυτή η απρόσμενη τρυφερότητα, μεσούντων εκπληκτικών ευρημάτων, διεύθυνσης ηθοποιών, υπαινιγμών, διφορούμενων, αδιανόητης εξυπνάδας, είναι το «άγγιγμα Λιούμπιτς». Κάτι που αν είσαι τυχερός καταλαβαίνεις αλλά όπως και να ΄χει δεν φαίνεται να μπόρεσε κανείς ποτέ να αναπαράγει.

Το “Angel” υπήρξε σοβαρή εμπορική αποτυχία, συνέβαλε στην λήξη της θητείας του Λιούμπιτς ως διευθυντή παραγωγών στην Paramount καθώς και στην εδραίωση της πεποίθησης πως η Ντίτριχ ήταν «box-office poison», ώστε λίγο μετά να φύγει και εκείνη από το στούντιο. (Στην πραγματικότητα το στούντιο έχασε, αφού ο Λιούμπιτς φεύγοντας έκανε τη «Νινότσκα» και η Ντίτριχ το “Destry Rides Again”, αμφότερα τεράστιες οικονομικές επιτυχίες.) Εντούτοις, το “Angel” παραμένει μια λανθασμένα παραγνωρισμένη ταινία, που εξαιτίας του γεγονότος πως ο Λιούμπιτς δεν επανεκτιμήθηκε ποτέ από την μεταγενέστερη κριτική (μέρος αυτού οφείλεται στο ότι οι ταινίες δεν ήταν διαθέσιμες) μένει να επανεκτιμηθεί όπως και όσο της αναλογεί.

Ερνστ Λούμπιτς (1892-1947) - Βικιπαίδεια

Μαρλέν Ντίτριχ (1901-1992) - Βικιπαίδεια