Η Ρωσία μπορεί να αποτρέψει την κρατική χρεοκοπία ή δεν την νοιάζει;
Η ρωσική κυβέρνηση διαθέτει αρκετά κεφάλαια για να αποτρέψει τη χρεοκοπία του δημόσιου χρέους της. Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν η Μόσχα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να αποτρέψει μια χρεοκοπία και οι πιστωτές μπορεί να δυσκολευτούν να αποκτήσουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για να αποζημιωθούν για την απώλειά τους.
Στις 4 Απριλίου, η ρωσική κυβέρνηση απέτυχε να αποπληρώσει χρέη και τόκους συνολικής αξίας άνω των 600 εκατομμυρίων δολαρίων, εγείροντας ανησυχίες ότι μπορεί να αθετήσει το χρέος της.
Ενώ η Ρωσία είχε τη δυνατότητα να πληρώσει παλαιότερες δανειακές υποχρεώσεις από τα διεθνή αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας – παρόλο που αυτά υποτίθεται ότι έχουν παγώσει λόγω των διεθνών κυρώσεων- το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δεν επέτρεψε πλέον να χρησιμοποιηθούν τα αποθεματικά για την αποπληρωμή του χρέους.
Η Μόσχα έχει προθεσμία μέχρι τις 4 Μαΐου για να καταβάλει τα χρήματα. Μετά από αυτή την «περίοδο χάριτος», η Ρωσία θα θεωρηθεί ότι έχει αθετήσει την πληρωμή του χρέους της.
Αποτροπή της χρεοκοπίας
Παρά τις κυρώσεις, υπάρχουν μέσα με τα οποία η Ρωσία μπορεί να αποτρέψει τη χρεοκοπία. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα σημαντικά συναλλαγματικά της έσοδα από τις πωλήσεις φυσικού αερίου και πετρελαίου για την αποπληρωμή του χρέους της.
«Εάν η ρωσική κυβέρνηση ήθελε να πληρώσει, θα μπορούσε απλώς να πει [στους αγοραστές φυσικού αερίου] να εκτρέψουν μέρος των χρημάτων για την εξυπηρέτηση του χρέους», δήλωσε στη EURACTIV ο καθηγητής διεθνών οικονομικών Ugo Panizza.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ρωσία θα μπορούσε να κερδίσει περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια δολάρια από τις εξαγωγές ενέργειας φέτος.
Ένας άλλος τρόπος για να αποφύγει η Ρωσία τη χρεοκοπία θα ήταν απλώς να αγοράσει πίσω τα ανεξόφλητα ομόλογα, οι τιμές των οποίων έχουν πέσει τους τελευταίους μήνες, καθώς πολλοί επενδυτές διέγραψαν το δημόσιο χρέος της χώρας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Δεδομένης της χαμηλής τιμής των ομολόγων, η Ρωσία θα μπορούσε να προσπαθήσει να επαναγοράσει όλα ή το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων», δήλωσε στη EURACTIV ο καθηγητής νομικής Mitu Gulati, ειδικός σε θέματα δημόσιου χρέους. «Αυτό θα μπορούσε να είναι μια λαμπρή στρατηγική», πρόσθεσε ο ίδιος εξηγώντας πως έτσι θα μπορούσε να αποτραπεί μια χρεοκοπία.
Στα τέλη Μαρτίου, το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών εξαγόρασε το 72% του ομολόγου που ήταν ληξιπρόθεσμο στις 4 Απριλίου. Το έκανε σε ρωσικά ρούβλια αντί για δολάρια, κυρίως για να αποτρέψει τους τοπικούς επενδυτές να υποστούν αρνητικές συνέπειες.
Ωστόσο, οι τιμές των ρωσικών κρατικών ομολόγων έχουν ανακάμψει σημαντικά από την αρχική τους πτώση μετά την έναρξη της εισβολής, καθιστώντας την επιλογή της επαναγοράς όλου του ανεξόφλητου χρέους λιγότερο προσιτή από ό,τι πριν.
Η προσφυγή στο δικαστήριο
Εάν η Ρωσία αθετήσει το χρέος της στις 4 Μαΐου, «οι κάτοχοι του 25% των ομολόγων μπορούν να αποφασίσουν να δηλώσουν ‘αθέτηση πληρωμών’ για να επιταχύνουν την πληρωμή ολόκληρου του ποσού των ομολόγων», δήλωσε ο Lee Buchheit, επί μακρόν επαγγελματίας του δικαίου με ειδίκευση στη διαχείριση του δημόσιου χρέους.
«Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση, καθώς μια επιτάχυνση μπορεί να προκαλέσει την επόμενη επιτάχυνση», δήλωσε στη EURACTIV. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία θα πρέπει να αποπληρώσει το χρέος της νωρίτερα από το προγραμματισμένο.
Καθώς η Ρωσία πιθανότατα δεν θα αποδεχόταν μια τέτοια απόφαση, οι πιστωτές θα έπρεπε να προσφύγουν στο δικαστήριο. Εάν, για παράδειγμα, ένα βρετανικό δικαστήριο αποφασίσει ότι έχει δικαιοδοσία, μπορεί να διατάξει τη Ρωσία να πληρώσει το χρέος της. Καθώς η κυβέρνηση κατά πάσα πιθανότητα επίσης δεν θα σεβαστεί μια δικαστική απόφαση, οι πιστωτές θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να κατασχέσουν περιουσιακά στοιχεία του ρωσικού κράτους ως μέσο πληρωμής του χρέους.
«Ωστόσο, είναι απίθανο οι πιστωτές να μπορέσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία», είπε ο Buchheit.
Τι γίνεται με την κατάσχεση των πληρωμών για την ενέργεια;
Οι πιστωτές θα μπορούσαν επίσης να προσπαθήσουν να κατασχέσουν τις πληρωμές που έγιναν για τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές, για παράδειγμα τα χρήματα που κατέβαλαν οι Γερμανοί αγοραστές φυσικού αερίου στην Gazprom.
«Το ερώτημα είναι αν η Gazprom θα θεωρηθεί ως το ‘alter ego’ του ρωσικού κράτους», εξήγησε ο Buchheit. Η ρωσική κυβέρνηση κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας, αλλά επισήμως δεν αποτελεί μέρος της ρωσικής κυβέρνησης.
Σε αυτή την υποθετική περίπτωση που οι πιστωτές διεκδικούν τις γερμανικές πληρωμές προς την Gazprom, θα πρέπει να πείσουν ένα γερμανικό δικαστήριο να θεωρήσει την Gazprom ουσιαστικά ισοδύναμη με το ρωσικό κράτος, ώστε να διατάξει τους Γερμανούς προμηθευτές φυσικού αερίου να πληρώσουν τους πιστωτές αντί της Gazprom.
Σύμφωνα με τον Buchheit, αυτή η δυνατότητα να μεταβιβαστούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από ορισμένους ακτιβιστές επενδυτές.
«Η Ουκρανία έχει μεγάλη υποστήριξη από την οικονομική κοινότητα. Και μπορεί να υπάρχουν κάποιοι ομολογιούχοι που θέλουν να κάνουν κάτι για τον σκοπό», δήλωσε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Ποια φήμη;
Ωστόσο, αυτή η διαδικασία θα απαιτούσε πολλά χρήματα και χρόνο, γι’ αυτό και δεν υπάρχουν πολλά να φοβηθεί η Ρωσία βραχυπρόθεσμα από αυτό το μέτωπο ή από την κρατική χρεοκοπία γενικότερα.
«Σε αντίθεση με άλλες χρεοκοπίες, δεν νομίζω ότι θα είχε μεγάλη επίδραση στη Ρωσία», δήλωσε από την άλλη ο Ugo Panizza στη EURACTIV. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι πιστωτές γνωρίζουν ότι μια χρεοκοπία δεν θα συνδεόταν με την αδυναμία της χώρας να πληρώσει, αλλά με πολιτικούς λόγους.
Επιπλέον, η ρωσική κυβέρνηση έχει χαμηλό δημόσιο χρέος και εξακολουθεί να έχει πρόσβαση σε συνάλλαγμα χάρη στις εξαγωγές ενέργειας.
Στο τέλος της ημέρας, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη Ρωσία είναι η φήμη. Συνήθως, οι κρατικές χρεοκοπίες οδηγούν σε σημαντική βλάβη της φήμης που καθιστά ακριβότερο τον δανεισμό στο μέλλον.
«Αλλά ο Πούτιν μπορεί να μη νοιάζεται καν για τους κινδύνους μιας χρεοκοπίας», δήλωσε ο Mitu Gulati. «Πόση φήμη έχει ακόμα να χάσει η Ρωσία;» ρώτησε ρητορικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου