«ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: Μεσολόγγι» του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου: Μια έκθεση - φόρος τιμής στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου
To Εθνικό Ιστορικό Μουσείο παρουσιάζει την έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: Μεσολόγγι» μέχρι τον Ιούνιο 2022 στον εκθεσιακό χώρο της Βυρωνικής Εταιρείας Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου. Μια έκθεση – φόρος τιμής στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου.
«Θεωροῦντες ἐκ τοῦ ἄλλου ὅτι μᾶς ἐξέλιπεν κάθε ἔλπίς βοηθείας … ἀποφασίσαμεν ὁμοφώνως: Ἡ ἔξοδός μας να γίνῃ βράδυ εἰς τάς δύο ὥρας τῆς νυκτός τῆς 10ης Ἀπριλίου, ἡμέρα Σάββατον και ξημερώνοντας τῶν Βαΐων […] ἤ ἔλθῃ ἤ δεν ἔλθῃ βοήθεια.» (Ημερολόγιο Β΄ πολιορκίας του Μεσολογγίου). Με την απόφαση αυτή των τελευταίων υπερασπιστών του, το Μεσολόγγι έμελλε να γίνει σημείο αναφοράς της Ελληνικής Επανάστασης, το απόλυτο σύμβολο της δέσμευσης ενός ολοκλήρου έθνους στον Αγώνα για Ελευθερία.
200 χρόνια μετά, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, σε συνεργασία με τη Βυρωνική Εταιρεία Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου και στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21, τιμώντας την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης, παρουσιάζει μια αναδρομή στα γεγονότα του ΄21, δίνοντας έμφαση σε εκείνα που διαδραματίστηκαν στη Δυτική Στερεά Ελλάδα.
Αλή πασάς Τεπελενλής. Λιθογραφία του Adam Friedel, 1827
Ακολουθώντας τους βασικούς άξονες της επετειακής έκθεσης του ΕΙΜ στην Αθήνα, δεκάδες αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου και έγγραφα από το Αρχείο Ιστορικών Εγγράφων της ΙΕΕΕ φωτίζουν πρόσωπα και γεγονότα της περιόδου, από το ξέσπασμα της Επανάστασης μέχρι την απελευθέρωση και τα πρώτα χρόνια του νέου ελληνικού κράτους.
Προσωπογραφία του Χρήστου Καψάλη, ελαιογραφία σε μουσαμά του Πολυχρόνη Λεμπέση, 1881.
Η έκθεση αρχίζει την αφηγηματική της πορεία από τις συνθήκες που διαμόρφωσαν και προετοίμασαν το ξέσπασμα της Επανάστασης. Το διαδραστικό έκθεμα της Χάρτας της Ελλάδος του Ρήγα Βελεστινλή παρέχει πληροφορίες για τον μοναδικό αυτό χάρτη και τον δημιουργό του, για το κίνημα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και τους εκπροσώπους του, για τη Διασπορά των Ελλήνων και τη διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού και του Φιλελευθερισμού. Στον ίδιο χώρο, παρουσιάζεται ένα εικονογραφημένο χρονολόγοι του αγώνα που εστιάζει στα γεγονότα της Δυτικής Στερεάς.
Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στα επαναστατικά κινήματα της Ευρώπης και κυρίως στην ίδρυση μυστικών εταιρειών, όπως η Φιλική Εταιρεία, η οποία ανέλαβε το έργο της προπαρασκευής του Ελληνικού Αγώνα.
Ακολουθεί το ξέσπασμα της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και την Πελοπόννησο και η έναρξη του Αγώνα στην Αιτωλοακαρνανία. Θέματα όπως οι τρόποι του πολέμου, ο πόλεμος στην ξηρά και στη θάλασσα, οι πολιορκίες, η καθημερινή ζωή, η πολιτική και η διπλωματία παρουσιάζονται σε αυτή την ενότητα.
Ο ηρωικός θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου και η μεγαλειώδης κηδεία του στο Μεσολόγγι παρουσιάζονται σε ένα αφηγηματικό βίντεο με πρωτότυπες περίγραφες των γεγονότων, μέσα από τις τέσσερις μελανογραφίες του Αθανασίου Ιατρίδη, τις πρώτες καλλιτεχνικές αποτυπώσεις γεγονότων της Επανάστασης από Έλληνα ζωγράφο.
Η Έξοδος του Μεσολογγίου. Θεόδωρος Βρυζάκης (αποδίδεται), π. 1850. Υδατογραφία σε χαρτόνι.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην ηρωική Έξοδο των υπερασπιστών του Μεσολογγίου και στον αντίκτυπο που προκάλεσε στους Έλληνες και τους φιλέλληνες του εξωτερικού.
Το κίνημα του Φιλελληνισμού και ο κυριότερος εκπρόσωπός του, ο λόρδος Βύρων αναπτύσσονται σε ξεχωριστή αίθουσα, στην οποία παρουσιάζονται θέματα σχετικά με τα φιλελληνικά κομιτάτα, τον Τύπο (μέσω διαδραστικού εκθέματος) και τον λόρδο Βύρωνα, μέσα από το τρίπτυχο ποιητής- επαναστάτης-μύθος.
Ο Byron στην αγκαλιά της Ελλάδας. Γαλλικό επιτραπέζιο ρολόι με εκκρεμές (μέσα 19ου αιώνα)
Στην τελευταία αίθουσα αναπτύσονται εκθέματα σχετικά με την αποκατάσταση των αγωνιστών, τις πρώτες ιστοριογραφικές προσπάθειες σχετικά με την καταγραφή των γεγονότων της Επανάστασης, αλλά και οι προσπάθειες διαμόρφωσης της εθνικής ταυτότητας και συγκρότησης συλλογικής μνήμης, μέσω εορτασμών, επετείων, μνημείων (Κήπος των Ηρώων) και μνημονικών τελετών (Εορτές Εξόδου).
Σε όλη την έκθεση προτάσσεται η συμβολή της περιοχής της δυτικής Στερεάς και η κομβική σημασία την πόλεως του Μεσολογγίου στην εξέλιξη του Αγώνα. Μέσα από πορτραίτα, προσωπικά αντικείμενα και έγγραφα παρουσιάζονται ηγετικές μορφές Αιτωλοακαρνάνων. Οπλαρχηγοί όπως οι Δημήτρης Μακρής και Αθανάσιος Ρατζικότσικας, Φιλικοί όπως ο Αλέξιος Βλαχόπουλος, πρόκριτοι όπως ο Χρήστος Καψάλης, ιστορικοί όπως ο Σπυρίδων Τρικούπης.
Η έκθεση συνδέεται με τα επίσημα εγκαίνια του εκθεσιακού χώρου της Βυρωνικής Εταιρείας Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, που καθιερώνει τη λειτουργία του νέου Μουσείου για τον λόρδο Βύρωνα και τον Φιλελληνισμό. Από αυτή τη σκοπιά, η συνεργασία του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου με τη Βυρωνική Εταιρεία έχει μια ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός νέου μουσείου, σε μια εμβληματική πόλη της Ελλάδας, όπως το Μεσολόγγι.
*Cover photo: Πυρπόληση του τουρκικού στόλου στην ναυμαχία του Τσεσμέ (7 Ιουλίου 1770). Υδατογραφία σε χαρτόνι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου