Ο καλογιάννος
ΕΠΟΧΕΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ
Aγνά αισθήματα και συγκινητικό ύφος
σε μιαν εποχή όπου δεν υπήρχαν τα σημερινά σύννεφα
απειλής για τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου μας .
Το ποιηματάκι που αναρτούμε αφορά ένα
από τα πιο γνωστά και αγαπητά πουλιά
της ελληνικής ενδοχώρας, τον κοκκινολαίμη
ή καλογιάννο, που απειλείται σήμερα με εξαφάνιση,
όπως και πάμπολλα είδη του ζωικού βασιλείου.
******
Ο ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΙΜΗΣ
Στο περιβόλι μας πετάει,
Άμα γλυκοξημερώσει΄
Καμιά κάμπια κυνηγάει
Είτε σιταριού σπυρί,
-
Κι άμα την κοιλιά γεμίσει,
Το τραγούδι αρχινάει.
Χόρτασε; - Θα ξεφαντώσει,
Θα πηδήσει, θα χαρεί.
-
Το φτωχό πουλάκι μοιάζει
Πως για μένα τραγουδά,
Πως εμένα μου φωνάζει:
"Μπα κοιμάσαι;- Ξύπνα!"
-
Σαν αυτόν, μικρό πουλάκι
Αν μπορούσα να γενόμουν
Με βαμμένο λαιμουδάκι
με φωνή γλυκιά, γλυκιά,
-
Άμα χάραζε θα 'ρχόμουν
Στο δικό σου περβολάκι,
Θα πηδούσα , θα καθόμουν
Πάνω στη βερικοκιά,
-
Εις το τζάμι θα χτυπούσα
Με την άκρη του φτερού
Και θε να σου τραγουδούσα!
-Ξύπνα, ξύπνα , υπναρού!
"Μοδίστρα", Περιοδικόν "Μη Χάνεσαι", αριθ. 19 (1880)
Στην Ευρώπη ο κοκκινολαίμης έχει συνδυαστεί με τον ερχομό των Χριστουγέννων. Και αυτό συμβαίνει γιατί κατά τον 18ο αιώνα οι ταχυδρόμοι που έφερναν τις Χριστουγεννιάτικες κάρτες στους Βρετανούς, φορούσαν κόκκινο γιλέκο και τους φώναζαν “κοκκινολαίμηδες”!
Είναι γνωστός και ως Καλογιάννος, Ρούβελας, Τσιπουργιάννης ή Κουμπογιάννος. Στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου και συναντάται συχνά, κατέχει τον τίτλο ενός καχύποπτου πουλιού, στην Βρετανία όμως είναι γνωστός ως "ο θρασύτατος φίλος του κηπουρού”.
Κοκκινολαίμης, το αηδόνι του χειμώνα
Στην Ευρώπη ο κοκκινολαίμης έχει συνδυαστεί με τον ερχομό των Χριστουγέννων. Και αυτό συμβαίνει γιατί κατά τον 18ο αιώνα οι ταχυδρόμοι που έφερναν τις Χριστουγεννιάτικες κάρτες στους Βρετανούς, φορούσαν κόκκινο γιλέκο και τους φώναζαν “κοκκινολαίμηδες”!
Είναι γνωστός και ως Καλογιάννος, Ρούβελας, Τσιπουργιάννης ή Κουμπογιάννος. Στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου και συναντάται συχνά, κατέχει τον τίτλο ενός καχύποπτου πουλιού, στην Βρετανία όμως είναι γνωστός ως "ο θρασύτατος φίλος του κηπουρού”.
Μορφολογία
Αν και το συνολικό του μέγεθος δεν ξεπερνάει τα 14
εκατοστά μαζί με την ουρά του, είναι από τα δημοφιλέστερα πουλιά της
Ευρωπαϊκής αλλά και της Ελληνικής ορνιθοπανίδας.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των κοκκινολαίμηδων, που είναι κατά βάση μοναχικά πουλιά, εκτός της περιόδου αναπαραγωγής, είναι το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στο πρόσωπο, την τραχηλιά και το στήθος, το οποίο και χρησιμοποιεί φουσκώνοντάς το για να τρομάξει τους εχθρούς του. Αν και είναι μικρόσωμο πουλί, φαίνεται να έχει μεγάλο κεφάλι, "χωρίς λαιμό", με μικρό στιβαρό ράμφος. Το υπόλοιπο φτέρωμά του είναι καστανωπό με μια στενή κίτρινη ρίγα στην φτερούγα. Το φτέρωμα της κοιλιάς του έχει λευκό χρώμα.
Ο αρσενικός κοκκινολαίμης δεν έχει ουσιαστικές διαφορές από το θηλυκό στο χρωματισμό του φτερώματός του. Με τα μακριά και λεπτά πόδια του, ο κοκκινολαίμης κινείται με απίστευτη ευκολία πραγματοποιώντας μικρά πηδήματα στο έδαφος. Κινείται με χαρακτηριστικό τρόπο σέρνοντας τα φτερά του στο έδαφος και σηκώνοντας την κοντή ουρά του. Κοντοστέκεται, κάνει μια μικρή υπόκλιση, μένει στιγμιαία ακίνητος, ξαναπηδάει και φτερουγίζει.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των κοκκινολαίμηδων, που είναι κατά βάση μοναχικά πουλιά, εκτός της περιόδου αναπαραγωγής, είναι το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στο πρόσωπο, την τραχηλιά και το στήθος, το οποίο και χρησιμοποιεί φουσκώνοντάς το για να τρομάξει τους εχθρούς του. Αν και είναι μικρόσωμο πουλί, φαίνεται να έχει μεγάλο κεφάλι, "χωρίς λαιμό", με μικρό στιβαρό ράμφος. Το υπόλοιπο φτέρωμά του είναι καστανωπό με μια στενή κίτρινη ρίγα στην φτερούγα. Το φτέρωμα της κοιλιάς του έχει λευκό χρώμα.
Ο αρσενικός κοκκινολαίμης δεν έχει ουσιαστικές διαφορές από το θηλυκό στο χρωματισμό του φτερώματός του. Με τα μακριά και λεπτά πόδια του, ο κοκκινολαίμης κινείται με απίστευτη ευκολία πραγματοποιώντας μικρά πηδήματα στο έδαφος. Κινείται με χαρακτηριστικό τρόπο σέρνοντας τα φτερά του στο έδαφος και σηκώνοντας την κοντή ουρά του. Κοντοστέκεται, κάνει μια μικρή υπόκλιση, μένει στιγμιαία ακίνητος, ξαναπηδάει και φτερουγίζει.
Γεωγραφική κατανομή και βιότοποι
Ο κοκκινολαίμης είναι ενδημικό
πουλί και τον συναντάμε σε όλη την Ευρώπη, την Μικρά Ασία, την Αφρική
και την Περσία. Τον χειμώνα μας επισκέπτεται μεγάλος αριθμός πουλιών από
την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, τα οποία διαχειμάζουν στην χώρα μας και
την εγκαταλείπουν ξανά στις αρχές της Άνοιξης για να επιστρέψουν στα
μέρη τους προκειμένου να ετοιμαστούν για το ζευγάρωμα.
Στην Ελλάδα τον συναντάμε τον κοκκινολαίμη όπου και να γυρίσουμε το βλέμμα μας. Και σίγουρα αν δεν τον δούμε θα ακούσουμε το καθαρό, μελωδικό αλλά και μελαγχολικό του κελάηδημα για το οποίο κατέχει δικαίως τον τίτλο “το αηδόνι του χειμώνα”.
Ο κοκκινολαίμης ζει και αναπαράγεται σε φυλλοβόλα και μικτά δάση αλλά και κωνοφόρων, σε πάρκα με πυκνή βλάστηση και ξέφωτα, σε παράκτιες περιοχές, σε ελαιώνες και σε θάμνους. Τον συναντούμε συχνά, ιδίως τον χειμώνα και μέσα σε πόλεις να αναζητάει την τροφή του ακόμα και σε κήπους σπιτιών. Θα τον δούμε να φωλιάζει στα πιο απίθανα μέρη, σε κουφάλες δέντρων, χαραμάδες, σε κοιλώματα ή κόγχες τοίχων, σε πλαγιές του εδάφους κτλ. Είναι ικανός να μετατρέψει ακόμα και ένα παλιό κονσερβοκούτι σε φωλιά. [......................]
Στην Ελλάδα τον συναντάμε τον κοκκινολαίμη όπου και να γυρίσουμε το βλέμμα μας. Και σίγουρα αν δεν τον δούμε θα ακούσουμε το καθαρό, μελωδικό αλλά και μελαγχολικό του κελάηδημα για το οποίο κατέχει δικαίως τον τίτλο “το αηδόνι του χειμώνα”.
Ο κοκκινολαίμης ζει και αναπαράγεται σε φυλλοβόλα και μικτά δάση αλλά και κωνοφόρων, σε πάρκα με πυκνή βλάστηση και ξέφωτα, σε παράκτιες περιοχές, σε ελαιώνες και σε θάμνους. Τον συναντούμε συχνά, ιδίως τον χειμώνα και μέσα σε πόλεις να αναζητάει την τροφή του ακόμα και σε κήπους σπιτιών. Θα τον δούμε να φωλιάζει στα πιο απίθανα μέρη, σε κουφάλες δέντρων, χαραμάδες, σε κοιλώματα ή κόγχες τοίχων, σε πλαγιές του εδάφους κτλ. Είναι ικανός να μετατρέψει ακόμα και ένα παλιό κονσερβοκούτι σε φωλιά. [......................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου