“Πόλεμος”: Η λέξη που ακούγεται όλο και πιο συχνά στα Βαλκάνια
Έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες στη Βοσνία Ερζεγοβίνη(Β-Ε) από τον ηγέτη της Σερβικής Δημοκρατίας Milorad Dodik, με οχτώ Ευρωβουλευτές να συντάσουν κοινή δήλωση καταδικάζοντας τα γεγονότα στην οντότητα της Β-Ε.
Το ανησυχητικό στην κοινή δήλωση είναι η αποστροφή «η λέξη “πόλεμος” δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ τόσο συχνά και ευρέως σε όλα τα Βαλκάνια όσο τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες, από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μέχρι το Κοσσυφοπέδιο και όχι μόνο.»
Το ίδιο περίπου είπε και ο Προεδρεύων της Προεδρίας της Β-Ε Zeljko Komsic στο περιθώριο της Συνόδου ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στη συνάντηση των Ευρωσοσιαλιστών. «Είτε θα έχουμε ευρωπαϊκή προοπτική ή πάμε σε πόλεμο. Όχι όπως τη δεκαετία του ‘90, αλλά πόλεμο σαν την Συρία» είπε ο Komsic.
Τρομάζει ο πόλεμος;
Ναι, τρομάζει.
Τρομάζει γιατί οι μνήμες είναι νωπές ακόμα στην περιοχή των Βαλκανίων από τις συρράξεις που έλαβαν χώρα στην πρώην Γιουγκοσλαβία, με χιλιάδες νεκρούς εθνοτικές εκκαθαρίσεις, εγκλήματα πολέμου, αλλαγές συνόρων και βαθύ μίσος ανάμεσα στους άλλοτε «συγκάτοικους» της Ο.Δ.Γ.
Οι δυο φανερές εστίες αστάθειας στην περιοχή παραμένουν η Βοσνία Ερζεγοβίνη και το Κοσσυφοπέδιο.
Στην υβριδική οντότητα της Β-Ε, οι συμφωνίες του Dayton, λειτουργούν
πλέον ως τροχοπέδη δημιουργώντας προβλήματα στη διακυβέρνηση της χώρας
και την τριεθνική προεδρία. Κάτι που έθεσε στο τραπέζι των συζητήσεων το
μέλος της Σερβίας και ηγέτης της Σερβικής Δημοκρατίας Milorad Dodik. Αν
και είναι ο μόνος που το φωνάζει εδώ και καιρό, την ίδια άποψη χωρίς να
την δημοσιοποιούν όμως, έχουν και οι ηγέτες της Βοσνιακής και Κροατικής
οντότητας. Χρειάζεται μια νέα συμφωνία στις νέες συνθήκες που έχουν
διαμορφωθεί.
Οι αποσχιστικές τάσεις που έχει εκφράσει ο Dodik, είτε για αυτονόμηση της Σερβικής Δημοκρατίας είτε για ενσωμάτωση της στη Δημοκρατία της Σερβίας, είναι γνωστό στο Βελιγράδι ότι δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Όμως είναι ένα σημείο πίεσης για την επίλυση μιας άλλης διαφοράς που προκαλεί εντάσεις στην περιοχή, το Κοσσυφοπέδιο.
Η μονομερής ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου από την Σερβία το 2008, έχει προκαλέσει εμπλοκή τόσο στην ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας, όσο και πολλαπλές εντάσεις στα βόρεια σύνορα του Κοσσυφοπεδίου.
Η απόφαση του Πρωθυπουργού Albin Kurti να μην θεωρεί ως προτεραιότητα τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινα για την επίλυση των διμερών διαφορών, έχει μπλοκάρει την διαδικασία του διαλόγου και μαζί την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας, της μιας εκ των δυο χωρών των Βαλκανίων που έχουν ανοίξει μαζί με το Μαυροβούνιο διαπραγματευτικά κεφάλαια.
Αυτό έχει αυξήσει την ένταση επικίνδυνα και μόνο από θαύμα δεν έχει γενικευθεί μια σύρραξη με απρόβλεπτες συνέπειες. Οι μετακινήσεις όμως στρατιωτικών μονάδων από τη Σερβία στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο, αλλά και η αύξηση του στρατού της Πρίστινα με προσλήψεις προσωπικού και η απόφαση για δημιουργία αμερικανικής βάσης στα εδάφη του, προμηνύουν δυσάρεστες καταστάσεις.
Η ΕΕ και οι ΗΠΑ, με ανακοινώσεις πιστεύουν ότι μπορούν να χαμηλώσουν τους τόνους και να συνετίσουν όσους εμπλέκονται στις εντάσεις που δημιουργούνται. Ούτε οι δηλώσεις Borrell για συνέχιση του διαλόγου και μείωση των εντάσεων, ούτε η χτεσινή προτροπή των ΗΠΑ προς το Κοσσυφοπέδιο να ιδρύσει την Ένωση Σερβικών Δήμων δεν έχουν αποτελέσματα.
Αν και θεωρώ ότι ο συντονισμός των αποσχιστικών τάσεων στη Β-Ε και των εντάσεων στο Κοσσυφοπέδιο γίνονται στο πλαίσιο της πίεσης προς την Πρίστινα αλλά και το Σεράγεβο για την επίλυση των εκκρεμοτήτων τους, ένα λάθος μπορεί να προκαλέσει γενική σύρραξη.
Όπως έχουμε γράψει ξανά στο An, οι σπίθες παραμένουν αναμμένες κάτω από τις στάχτες που άφησαν οι παλαιότερες συρράξεις κι ένας άνεμος πολέμου μπορεί να τις αναζωπυρώσει με καταστροφικές συνέπειες για όλη την περιοχή.
Η διαφορά ανάμεσα στην απειλή πολέμου και τον ίδιο τον πόλεμο στην πράξη δεν απέχουν πολύ. Ιδιαίτερα όταν υπάρχει τόση ένταση συσσωρευμένη και μια ΕΕ αδιάφορη ως προς την ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων με την κωλυσιεργία της στην ενσωμάτωση των χωρών αυτών στους κόλπους της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου