ΦΟΝ ΒΙΖΟΥΚΙΔΗΣ ή ΦΟΝ ΒΙΖΟΥΜΠΕΡΓΚ, Ο ΓΕΡΜΑΝΟΦΙΛΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΑΠΘ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΕ ΙΣΤΟΡΙΑ ...

ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ  ΦΑΝΑΤΙΚΑ ΓΕΡΜΑΝΟΦΙΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΤΟ ΑΠΘ ΠΕΡΙΚΛΗ ΒΙΖΟΥΚΙΔΗ

 

 

9 Απριλίου 1941:

Η Θεσσαλονίκη παραδίδεται στους Ναζί.

Στις αποκαλυπτικότατες φωτογραφίες, που τραβήχτηκαν εκείνη τη μέρα στην Πλατεία Βαρδαρίου,  βλέπουμε την ελληνική αντιπροσωπεία να υποδέχεται τους κατακτητές και να τους παραδίδει  μετά βαΐων και κλάδων το κλειδί της πόλης , διά χειρός  μάλιστα του "διερμηνέως" Βιζουκίδου. Ο Δήμαρχος Κ.  Μερκουρίου , ο Μητροπολίτης Γεννάδιος, ο στρατιωτικός διοικητής  Ραγκαβής και ο καθηγητής  του Ρωμαϊκού (Αστικού) Δικαίου της σχολής Νομικών και Οικονομικών Επιστημών  του Α.Π.Θ., Περικλής Βιζουκίδης, στέκονται "κλαρίνα" μπροστά στον επικεφαλής των μηχανοκίνητων  εισβολέων.

Βλέποντας κανείς αυτές τις φωτογραφίες  αναρωτιέται δικαίως τι διάολο γύρευαν  οι ελληνικές αρχές στο καλωσόρισμα  των γερμανικών πάντσερ, ενέργεια που επισημοποιούσε για την πόλη και τους κατοίκους της  την απώλεια της ελευθερίας τους.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι έτσι πάντοτε  γίνονται οι τελετές παράδοσης πόλεων και κρατών μεταξύ νικητών και ηττημένων, μαζεύεται δηλαδή η  πολιτική, η στρατιωτική, η θρησκευτική και η πνευματική ηγεσία ενός τόπου και πάει να υποδεχτεί το νέο "αφεντικό", για να του δηλώσει υποταγή  και να εκλιπαρήσει την επιείκειά του.

Αυτό , βέβαια, έκαναν και οι αξιότιμοι κύριοι που αναφέραμε πιο πάνω, μόνο που η παρουσία 
τριών εξ αυτών  δεν ήταν καθόλου τυχαία.Γεννάδιος, Μερκουρίου και Βιζουκίδης   ήταν γνωστά πρόσωπα  της συντηρητικότατης  ελίτ της Θεσσαλονίκης,  που δέσποζε μεσοπολεμικά  στην πόλη . Σ΄αυτήν λοιπόν την ελίτ των (Μεταξικών, άρα φιλογερμανών) ατόμων και στους ομόφρονές τους  στηρίχτηκε  η ξένη στρατιωτική διοίκηση για να διευκολύνει το έργο της αποτελεσματικότερης αστυνόμευσης του λαού.

Το ότι τα  άτομα αυτά ήταν υπεράνω  πάσης υποψίας και απολάμβαναν της εμπιστοσύνης των Γερμανών φαίνεται από το γεγονός ότι σ΄όλο το διάστημα της Κατοχής,  μπαινόβγαινανν στα γραφεία της Κομαντατούρας και του Γερμανικού Προξενείου , έπαιρναν οδηγίες για την εξυπηρέτηση των αναγκών του γερμανικού στρατού και την ευπειθέστερη συμμόρφωση του τοπικού πληθυσμού, τούς επιτρεπόταν να υποβάλλουν αιτήσεις και "χάρες" για διάφορα θέματα, άλλες από τις οποίες  (π.χ. δελτία επισιτισμού, διορισμοί ημετέρων  σε δημόσιες υπηρεσίες, άδειες ταξιδίων στην ενδοχώρα κλπ), ικανοποιούνταν , ενώ οι πιο "σοβαρές"  απορρίπτονταν ασυζητητί και με περιφρονητικό τόπο, όπως έγινε π.χ. με  την χωρίς αποτέλεσμα ανθρωπιστική παρέμβαση του  Γεννάδιου  και του  Βιζουκίδη, όταν επισκέφτηκαν τον  Γενικό  Διοικητή, στις αρχές του 1943, για να τον παρακαλέσουν να μεσολαβήσει στον Μέρτεν ,για να ματαιωθεί το σχέδιο εκδίωξης των Εβραίων από την πόλη.

Αυτή η  κάστα  των "εθνικοφρόνων" περιελάμβανε στους κόλπους της άτομα που είχαν κοινά ιδεολογικά οράματα με τους ναζί, προσδοκούσαν με ανυπομονησία την  επιβολή της Pax Hitleriana, στο πλαίσιο  της οποίας πίστευαν αφελώς ότι ο ελληνισμός  θα είχε περίοπτη θέση. Μπορεί να μην  τάχθηκαν ανοιχτά στο πλευρό του κατακτητή, όπως έγινε με τον Πούλο και τους ταγματασφαλίτες φονιάδες τύπου  Δάγκουλα , όμως σ΄όλη την περίοδο της Κατοχής δεν έκρυψαν την αποστροφή τους  προς  το μεγαλειώδες κίνημα της Εθνικής Αντίστασης, απέφυγαν  επιμελώς κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να εξοργίσει τους Γερμανούς και αρκετές φορές στράφηκαν ανοιχτά κατά προσώπων που διευκόλυναν φανερά ή κρυφά  την αντίσταση εναντίον  των Γερμανών.

Ο Περικλής Βιζουκίδης σε καμία φάση της πολυετούς καθηγητικής του σταδιοδρομίας δεν έκρυψε την αποστροφή του για τα προοδευτικά ιδεολογικά ρεύματα και κινήματα των αρχών  του 20ού αιώνα αλλά  και τη λατρεία του για το εθνικοσοσιαλιστικό ιδεώδες του υπερανθρώπου,  που θα σάρωνε  στο διάβα του  τους "εκφυλισμένους" λαούς.

Προσωπικές  μαρτυρίες τον παρουσιάζουν ως μία

αντιφατική και  διαταραγμένη προσωπικότητα 

ιδιαίτερα αντιπαθητική, κατά γενική ομολογία,  στους  φοιτητές αλλά και στους συναδέλφους του καθηγητές.

Η αριστοκρατική του ιδεολογία και η φρίκη που του ενέπνεαν οι προοδευτικές ιδέες τον καθιστούσαν de facto  εχθρικό σε κάθε αίτημα για βελτίωση από τα κάτω των όρων ζωής των ανθρώπων και φανατικό αντίπαλο όλων εκείνων που οραματίζονταν ένα καλύτερο αύριο μέσα από τον  δημοκρατικό ή σοσιαλιστικό εκσυγχρονισμό της κοινωνίας,  απέναντι στους οποίους δε δίσταζε να είναι εριστικός  και βίαιος.

Ο Βιζουκίδης  αντιμετώπισε ως Πρύτανης με χλευαστικό  και σκαιό  τρόπο την αποχή από  τη σίτιση  των φοιτητών στη φοιτητική λέσχη του ΑΠΘ, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ενώ ,σύμφωνα με την καταγγελία του (μετέπειτα διακεκριμένου φιλοσόφου) Κώστα Αξελού, υποδεχόταν σε όλο το διάστημα της Κατοχής τους  επισκέπτες του έχοντας σε εμφανή θέση στο γραφείο του αυτόγραφο του Χίτλερ με την υπογραφή του.

Γνωστή είναι επίσης η θλιβερή στάση του ανθρώπου αυτού απέναντι σε αντιστασιακούς φοιτητές και συναδέλφους του καθηγητές, για τους οποίους , όπως καταγγέλθηκε, καθοριστικός ήταν ο ρόλος του στην παύση και οριστική απόλυσή τους , το 1946.

Μία άγνωστη σχετικά πτυχή του λυσσαλέου μίσους που έτρεφε για κάθε προοδευτική προσωπικότητα ήταν η αρνητική κρίση του, για την επιστροφή  το 1945 του μεγάλου παιδαγωγού Αλέξανδρου Δελμούζου στην έδρα του, από την οποία είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί , όταν επιβλήθηκε η μεταξική δικτατορία.

Ο άνθρωπος που θαύμαζε τον Χίτλερ και σχετιζόταν φιλικά(!) με τον πρόξενο της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, πίστευε αφελώς(;) ότι μπορούσε να επηρεάσει τις αποφάσεις  των κατακτητών, αφ΄ενός μεν για την απόδοση των αλύτρωτων εδαφών της Βόρειας Ηπείρου και αφ΄ετέρου για την απάλυνση των μεγάλων  προβλημάτων  που είχε προκαλέσει η επίταξη των κτιρίων και των εργαστηρίων του Πανεπιστημίου από τις αρχές Κατοχής, πλην όμως δεν κατάφερε απολύτως τίποτε, όσα εγκωμιαστικά σχόλια  κι αν έγραψε υπέρ των Γερμανών σε διάφορα βιβλία ή όσα  διαβήματα κι αν   έκανε στις γερμανικές αρχές. 
Στα πρακτικά όμως της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου εκείνης της εποχής ο Βιζουκίδης εμφανίζεται να μέμφεται με θράσος τους συναδέλφους του , πως για  τα προβλήματα του ΑΠΘ  δεν φταίνε οι  Γερμανοί αλλά εκείνοι, αφού είναι ...ανελαστικοί και  έχουν έλλειψη πνεύματος  συνεργασίας με τους κατακτητές.
 Η ανερμάτιστη (διχασμένη και διχαστική ) προσωπικότητα του  (κρίνοντας με τα σημερινά μέτρα) ακροδεξιού καθηγητή φαίνεται και από το γεγονός ότι, ενώ συνεργαζόταν ανοιχτά και με αισθήματα θαυμασμού προς  τους πολιτισμένους  Γερμανούς , φορούσε μαύρη γραβάτα ή μαύρο περιβραχιόνιο ως ένδειξη πένθους για... τη γερμανική κατοχή.  

________________________________

 Ο Περικλής Βιζουκίδης δεν υπήρξε ανεπίληπτο άτομο.Υπάρχουν άφθονες σκιές γύρω από το όνομά του, έκανε πολλούς εχθρούς εξαιτίας της μισαλλόδοξης συμπεριφοράς του προς όσους θεωρούσε "μη πατριώτες", σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια πατριωτισμού. Εκεί εντοπίζονται οι κραυγαλέες αντιφάσεις του. Θεωρούσε π.χ. τον Καββάδα και τους άλλους αντιστασιακούς συναδέλφους του εχθρούς του έθνους,αλλά πίστευε στον ιπποτισμό των Γερμανών και τη φερεγγυότητα του λόγου τους, μολονότι ποτέ δεν κατάφερε κάτι αξιόλογο υπέρ των ομοεθνών του , όσες φορές ο αφελής αποφάσισε να μεσολαβήσει στους κατακτητές.
Ένα δεύτερο παράδειγμα της μουρλαμάρας που τον διέκρινε ήταν το γεγονός ότι θεωρούσε τον εαυτό του "αντιστασιακό" , επειδή φορούσε κάποια ένδειξη πένθους, όμως ήταν φιλαράκι με τον γερμανό πρόξενο, τον οποίο επισκεπτόταν συχνά στο γραφείο του.
Ο Βιζουκίδης δεν ήταν δωσίλογος με τη στενή έννοια του όρου, όμως έδειξε με το δημόσιο βίο και την πολιτεία του στα χρόνια της σκλαβιάς ότι ήταν πολύ κατώτερος σε πατριωτισμό από τους συναδέλφους του αντιστασιακούς, οι οποίοι δυστυχώς και απολύθηκαν και δεν αξιώθηκαν να τιμηθούν από την Πολιτεία με τους τρόπους που τιμήθηκε ο ίδιος.
Για φανταστείτε: να θεωρείται υπόδειγμα ήθους κάποιος που προσπαθούσε να συνδιαλλαγεί με τους Γερμανούς και παράδειγμα προς αποφυγή ο εθνικά αξιοπρεπής πατριώτης που τους πολέμησε.

__________________

Οι άνθρωποι που υποδέχθηκαν τους Γερμανούς κατακτητές, ο μητροπολίτης δηλαδή Γεννάδιος , ο δήμαρχος Μερκουρίου και ο αντιστράτηγος Ραγκαβής τιμήθηκαν μεταπολεμικά  από την  Ελληνική Πολιτεία, η οποία   φρόντισε  να τους απαθανατίσει πολύ νωρίς , τον καθένα για διαφορετικούς λόγους , δίνοντας το όνομά τους σε κάποιους  δρόμους της Θεσσαλονίκης .

Ο μέγας  όμως Περικλής   Βιζουκίδης, το αστέρι της Νομικής Επιστήμης του ΑΠΘ, ο Αντιπρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού Θεσσαλονίκης , ο Επίτιμος Πρόεδρος της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης , ο Πρόεδρος της Οικοκυρικής και Επαγγελματικής Σχολής Θεσσαλονίκης , ο Πρόεδρος των Αλυτρώτων Βορείου Ελλάδος,  άργησε πολύ για να βρει ως ιδανικός "Λαυρέντης", για να θυμηθούμε τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον...δρόμο του. Έπρεπε να έρθει η "δοξασμένη" 21η Απριλίου , για να αποφασίσουν , τελικώς, τα διορισμένα όργανα της Χούντας στο δήμο της πόλης μας  να απαθανατίσουν και ... οδικώς τον  άνθρωπο με την  τόσο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και το τόσο εκρηκτικό ταμπεραμέντο.
Προς τι , άραγε, αυτή η  παρατεταμένη  καθυστέρηση εκ μέρους του μετεμφυλιακού κράτους της αναγνώρισης των υπηρεσιών ενός τόσον δραστήριου τέκνου της επαγγελματικής εθνικοφροσύνης; 

Ρητορικό προφανώς το ερώτημα...
 

ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ  ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ 

ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΕΙΣ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΚΛΗ ΒΙΖΟΥΚΙΔΗ

 1. Για τον άκρως αντιφατικό ρόλο του Περικλή Βιζουκίδη στα χρόνια της Κατοχής, έτσι όπως εμφανίζεται μέσα από τα αποκαλυπτικότατα πρακτικά της Συγκλήτου του ΑΠΘ, ΔΕΣ: Αναστασία Λυγούρα, "Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και φοιτητική δράση κατά τα έτη 1940-1944", Διδακτορική Διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο , 2010.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ
Αρχείο	Τύπος
11DID_LygouraAn.pdf	application/pdf

2. Στρατής Καστρινός: αποκαλυπτικότατη μαρτυρία  για τον Πρύτανη Βιζουκίδη

από τα χρόνια του Μεσοπολέμου:

"Εξ όνυχος τον λέοντα"

Τι νομίζετε ότι θυμήθηκα τώρα, αυτό που επαληθεύει το κοινώς λεγόμενο "εξ όνυχος τον λέοντα". Τις διατάξεις δηλαδή της "Λευκής Βίβλου" για την Παιδεία, που περιορίζουν τη μόρφωση μέχρι τον μηδενισμό της για τα λαϊκά στρώματα (φτωχολογιά), ώστε οι νέοι ν' αποτελέσουν ένα απέραντο σκλαβοπάζαρο. Αυτό ήταν και το διαχρονικό όνειρο της άρχουσας τάξης, της κεφαλαιοκρατίας, για να υπάρχει μια μάζα εργαζομένων μόνον ειδικευμένων, χωρίς βούληση για ανθρώπινες εργασιακές σχέσεις και διεκδικήσεις, πειθαρχημένη στις εντολές της εργοδοσίας. Σε ό,τι δηλαδή αποβλέπουν οι καταραμένοι τελευταίοι νόμοι, για την κατάργηση των οποίων αγωνίζονται οι μαθητές με τους γονείς και τους δασκάλους τους.

Πρέπει να ήταν το "σωτήριον έτος" 1933, όταν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πραγματοποίησαν τη μεγάλη, για την εποχή εκείνη, απεργία τους με ένα από τα βασικά αιτήματα, τη βελτίωση του άθλιου συσσιτίου που παρείχε η Φοιτητική Λέσχη. Ήμουν κι εγώ τότε τριτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής και σαν συντάκτης της "Εφημερίδας των Βαλκανίων", εκάλυπτα το ρεπορτάζ. Είχαμε λοιπόν οχυρωθεί στη Λέσχη μας και βούιζε κι αντιλαλούσε η οδός Εθνικής Αμύνης, από τα συνθήματά μας και την επίμονη απαίτηση να έλθει ο τότε πρύτανης, για να διαπιστώσει με αυτοψία την άθλια κατάσταση. Και πράγματι, ήλθε. Ήταν ο πολύ γνωστός, από τη ραγιάδικη υποδοχή, που έκανε αργότερα στους εισβολείς Γερμανούς έξω από την πόλη, καλωσορίζοντάς τους με προσφώνηση. Το όνομά του, Βιζουκίδης, με σπουδές στη Γερμανία, λάτρης της"θεωρίας" περί Αρίας φυλής του Χίτλερ, σωστός "Φον" και φανατικός εχθρός των φοιτητικών διεκδικήσεων και κινητοποιήσεων. Ο εν λόγω ναζιστολάτρης, στήθηκε στην είσοδο της Λέσχης, κυκλωμένος από τους φοιτητές και ζήτησε να παρουσιαστεί μπροστά του, η απεργιακή επιτροπή. Τότε τον λόγο πήρε ο Νίκος Παπαπερικλής.Ηρεμα, με το γνωστό ήπιο και γλυκό ύφος του, ο αξέχαστος σε όλα τα επόμενα χρόνια ακάματος αγωνιστής και χρονογράφος του "Ριζοσπάστη" με το ψευδώνυμο "Φιλικός", ανέπτυξε τους λόγους της απεργίας και καταλήγοντας είπε: "Κύριε Πρύτανη πεινάμε!". Τι ήταν να πει αυτή τη λέξη. Ανατρίχιασε ο φον "Βυζούκεμπεργκ" (όπως τον φωνάζαμε) και σε έξαλλη κατάσταση φώναξε: "κύριε Παπαπερικλέους, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα Πανεπιστήμια δεν είναι διά τους πτωχούς, οι πτωχοί να σπουδάσουν άλλες ειδικεύσεις με λαμπρό μέλλον... ". Και έφυγε για να επακολουθήσουν αποβολές και εξορίες που περιέλαβαν εκτός από τον Παπαπερικλή και τους Ζωγράφο, Ακριτίδη, Χαραλάμπους, Γώγο, Τουφεξή κ. ά. κατοπινά στελέχη του ΚΚΕ, της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ.

Από όλα αυτά που σας εξιστορώ, κυρίως στέκομαι στην αποκαλυπτική δήλωση του πρύτανη - αυτού του εκπροσώπου της ολιγαρχίας στην ανώτατη εκπαίδευση - ότι η μόρφωση είναι απαγορευτική για τα λαϊκά στρώματα, δηλαδή το προλεταριάτο και εν γένει τους μη έχοντες.

Ήταν το "νύχι του λιονταριού", το "αβγό της οχιάς", της γερμανικής κεφαλαιοκρατίας, που διαχρονικά εμφανίστηκε στη σύνταξη της "Λευκής Βίβλου", από τις γερμανικές κυρίως πολυεθνικές εταιρίες και τα μονοπώλια. Σύμφωνα με τη "Βίβλο", αυτή η μόρφωση είναι επικίνδυνη, γιατί διαμορφώνει εργαζόμενους που διαμαρτύρονται και επαναστατούν. Ενώ το κεφαλαιοκρατικό οικονομικό σύστημα χρειάζεται άβουλους σκλάβους της δουλιάς, "στόμα να 'χουν, μα.. όχι και μιλιά!". Το καταλάβατε; Συνεπώς ακούτε τι σας λέει ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Παιδείας και... σκάστε!!!

Αυτή είναι η απάντηση στο λαμπρό, μαχητικό, άκαμπτο και πρωτόγνωρο εκρηκτικό ξεσηκωμό των νεαρών εκπαιδευομένων και των εκπαιδευτών τους, για την ανατροπή των νόμων εμπάργκο για τη μόρφωση.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΣΤΡΙΝΟΣ

Παλαίμαχος Δημοσιογράφος

Συν/χος Δικηγόρος

Εφημερίδα Ριζοσπάστης, 7/2/1999.

*******************

3. Δημήτρης Κυριαζής: Φοιτητική μαρτυρία

Ελάχιστα πρόσθετα στοιχεία στα όσα ανακοίνωσε η Επιτροπή Αντιστασιακών (πρ. Μ. Γλέζος, Γρ. Β. Μαχαίρας, μέλη Στέλ. Ζαμάνος κ.ά.) για τις οφειλόμενες Γ.Ε.

Ο πόλεμος του 1940 με βρήκε στη Θεσσαλονίκη (2ετής φοιτητής Νομικής και υπ. ΙΚΑ). Οι Γερμανοί, που μπήκαν στη Θεσσαλονίκη κατά το μεσημέρι της 9ης Απριλίου 1941, βρήκαν την πόλη έρημη, κλειδαμπαρωμένη -ούτε κουνούπι δεν πετούσε- πνιγμένη στο κλάμα και στο φαρμάκι.

Θλιβερή εξαίρεση ο καθηγητής μας Περ. Βιζουκίδης, φιλοναζί του κερατά (τους φοιτητές για μεταπτυχιακά στη Γερμανία αυτός τους διάλεγε και τους έστελνε), και ο... Ραβίνος! -πίστευε ο αφελής πως θα καλοπιάσει τους ναζί...- όπου, ως άτομα, μόνοι τους τούς υποδέχτηκαν με ανθοδέσμη στην οδό Μοναστηρίου. Ο γερμανικός στρατός δεν είχε επιμελητεία (να μεταφέρει τρόφιμα κ.λπ.), σιτιζόταν από τρόφιμα που άρπαζε εκεί που πήγαινε. Και μόλις πιάσανε διάφορες θέσεις στην πόλη, άρχισαν τα σπασίματα και οι λεηλασίες εστιατορίων και καταστημάτων τροφίμων.

Σέρνανε μαζί τους κι ένα είδος μεγάλης καρότσας με ειδικά μηχανήματα και εκτυπώνανε μάρκα με τα οποία εφοδιάζανε τους στρατιωτικούς τους και κείνοι ξεχύνονταν στα καταστήματα. Τότε, μόλις είχε ανοίξει στην οδό Τσιμισκή ένα μεγάλο κατάστημα με φίρμα "Λαμπρόπουλος" με ωραία εμπορεύματα - το αδειάσανε κυριολεκτικά. Κι όταν ο διευθυντής του πήγε στην Εθνική Τράπεζα ν' αλλάξει τα μάρκα, τον πληροφόρησαν πως αυτά δεν έχουν καμία αξία και αυτοκτόνησε... (Ο Μ. Γλέζος με πληροφόφησε ότι αυτό το... εκτυπωτήριο βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη). Ο κάθε Γερμανός στρατιωτικός υποχρεωνόταν να στέλνει στην οικογένειά του κάθε μήνα ποσότητα τροφίμων-δεν θυμάμαι πόσες οκάδες...».

Δημήτρης Κυριαζής

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 16.4.2010

********************

4. Καταγγελία για τον Βιζουκίδη από τον  Κώστα Αξελό, περιφανή φιλόσοφο στη Γαλλία.

Ηθική κάθαρση!

Ο καθηγητής κ. Φωτεινός εξελέγη κοσμήτωρ της Ιατρικής Σχολής. Ο καθηγητής κ. Χατζής της Φιλοσοφικής. Στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης πρωτοστατεί ο θεωρητικός του εθνικοσοσιαλισμού καθηγητής κ. Βιζουκίδης.

Ο κοσμήτωρ κ. Φωτεινός πιστός υποταχτικός της 4ης Αυγούστου, ο πρώτος που έκανε στο Πανεπιστήμιο την πρόταση να στηθεί ανδριάντας στο Μεταξά. Πιστότερος ακόμα υποταχτικός των ξένων καταχτητών, ύψωσε στην γερμανική σημαία στο Πανεπιστήμιο δίχως κανένας να τον υποχρεώσει.

Ο κοσμήτωρ κ. Χατζής το προπύργιο του λογιωτατισμού στη Φιλοσοφική Σχολή, ο εμπνευστής της μεσαιωνικής δίκης των τόνων, ο μανιώδης γλωσσοαμύντορας. Ο καθηγητής κ. Βιζουκίδης, ο άνθρωπος που σ’ όλο το διάστημα της σκλαβιάς διατηρούσε σε φανερό μέρος του σπιτιού του αυτόγραφο με την υπογραφή του Χίτλερ.

Δεν εξάντλησα τη σειρά των πορτραίτων, έδωσα πολύ λειψά μερικές «χαρακτηριστικές» μορφές. Γιατί η εκλογή του κ. Φωτεινού ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Ολάκερος ο φοιτητικός κόσμος, όλοι οι φωτισμένοι καθηγητές ή κοινή γνώμη, όλος ο Τύπος --ακόμα κι η «Εστία» κι η «Καθημερινή»-- εκφράστηκαν έντονα για την κατάσταση που επικρατεί σε όλες τις ανώτερες σχολές γενικά, στο Πανεπιστήμιο ειδικά. Τόσο στα Ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αθήνας, όσο και στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, κυριαρχούν καθηγητές που υπηρέτησαν πιστά την τεταρταυγουστιανή δικτατορία «φωτίζοντας» με την «επιστήμη» του το έργο της. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι στάθηκαν υποστηριχτές του χιτλερισμού και του φασισμού στη χώρα μας, ιδεολογικοί του παραστάτες από υμνητές του γερμανικού πνεύματος πέρασαν μέσω του πολιτισμού της νέας τάξης στη γερμανοδουλεία. Και κάτι άλλο ακόμα που κάθε άλλο παρά συμπτωματικό είναι: οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι είναι και οι χειρότεροι εκπαιδευτικοί λειτουργοί, οι χειρότεροι εργάτες της επιστήμης τους.

Αρτηριοσκληρωμένοι και στείροι, ανεπιστήμονες κι οπισθοδρομικοί, ολότελα ασυγχρόνιστοι λεξικά κι όχι πηγές γνώσης. Πολίτες που πρόδωσαν και προδίνουν καθημερινά το Έθνος τους, την Επιστήμη τους. Και μπορεί μερικοί απ’ αυτούς να μην πρόδωσαν το Έθνος τους η παγερή τους όμως αδιαφορία στον αγώνα της εθνικής αντίστασης λέει πολλά.

Βαριοί χαρακτηρισμοί θα μπορούσε να πει κανένας και ανάρμοστο για φοιτητές να χαρακτηρίζουν έτσι τους δασκάλους τους. Κι όμως είναι τόσο βαθειά καταδικασμένοι στη συνείδηση του λαού και των σπουδαστών, όλοι αυτοί οι ανάξιοι καθηγητές.

Πώς θα σταθούν αυτοί οι ανάξιοι καθηγητές διαπαιδαγωγητές μιας τόσο άξιας ακαδημαϊκής νεολαίας; Πώς θα επιβληθούν και ηθικά στους σπουδαστές; Εμείς διαπιστώνουμε με λύπη κάθε φορά, τη βαθύτατη αυτή ηθική κρίση. Και τόσο περισσότερο όσο ξέρουμε πόσο τίμια ήταν η στάση παρά πολλών καθηγητών – όχι μόνο των καθηγητών που βρίσκονται σήμερα σε διαθεσιμότητα. Μήπως όμως το ανοιχτό πρόβλημα των καθηγητών που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα; Των κ. Σβώλου, Αγγελόπουλου, Κόκκαλη, Γεωργαλά, Παπαπέτρου του πρύτανη κ. Κιτσίκη; Νομίζουν οι ακαδημαϊκές αρχές ή το επίσημο Κράτος πως αυτό το ζήτημα που ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας τελείωσε;

(Κώστας Αξελός, Nέα Γενιά¸ όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, χρόνος 3ος, φ. 52, 1.7.1945)

*******************

5. Το κλασικό πλέον βιβλίο για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στα χρόνια της Κατοχής, γραμμένο από έναν αντιστασιακό φοιτητή:

Γιώργος Καφταντζής, "Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης στον καιρό της Κατοχής" - Θεσσαλονίκη : Επίκεντρο, 2008.

*****************************

6. Για την  αρνητική στάση του Βιζουκίδη απέναντι στον Αλέξανδρο Δελμούζο,

ΔΕΣ :  Ν. Π. Τερζής, "Η Παιδαγωγική του Αλέξανδρου Π. Δελμούζου. Συστηματική εξέταση του έργου και της δράσης του", Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1998. 

****************************

7. Για τη στάση του Βιζουκίδη και του Γεννάδιου υπέρ των Εβραίων απέναντι στους Γερμανούς, όταν ξέσπασε η καταιγίδα της εκτόπισής τους,

ΔΕΣ: Μικαέλ και Ιωσήφ Νεχαμά, "In memoriam", Θεσσαλονίκη 1976.

**********************
8. Η φοιτητική εφημερίδα ΦΟΙΤΗΤΗΣ, θα καταγγείλει  στις 5 Μαΐου 1945 (φ.3)
τον Βιζουκίδη ως συντάκτη των λίβελων που δημοσιεύονταν εναντίον των αντιστασιακών καθηγητών του ΑΠΘ στην εφημερίδα Εκπαιδευτικός Τύπος. 
**********************
9. Στις αρχές του 1946 ο Βιζουκίδης καταδικάστηκε σε ποινή  10 ημερών , διότι εξύβρισε και ράπισε  τον αντιστασιακό καθηγητή της Βοτανικής στη Σχολή Φυσικών και Μαθηματικών Επιστημών Δημήτριο Σ. Καββάδα, ο οποίος σημειωτέον απολύθηκε σε λίγους μήνες από τη θεση του ως αριστερός.

Δείτε : Δημήτριος Σ. Καββάδας... - Θεσσαλονίκη χαμένη πόλη

***********************
10. Για τη Θεσσαλονίκη στη δεκαετία του ΄40, δείτε τα κείμενα του Χρίστου Ζαφείρη στον επετειακό τόμο των Νέων:" Θεσσαλονίκη, Η Πόλη, Η Ιστορία, Οι Άνθρωποι", Εκδόσεις Ο 20ός Αιώνας.