Ηρακλής Πουαρό: Αυτό το «απεχθές, πομπώδες, κουραστικό, εγωκεντρικό καθαρματάκι»!

Σαρανταπέντε χρόνια συμπληρώθηκαν πριν από λίγες μέρες από τον θάνατο της Άγκαθα Κρίστι (12 Ιανουαρίου 1976) και ο ψυχαναγκαστικός μικρόσωμος Βέλγος ντετέκτιβ της, με το περίεργο βάδισμα και το τσιγκελωτό καλοχτενισμένο μουστάκι παραμένει γοητευτικός.

Γιατί έπειτα από τόσες δεκαετίες οι ιστορίες του Πουαρό εξακολουθούν να έχουν φανατικό κοινό; Μάλλον για τον ίδιο λόγο που στα καθ’ ημάς έχουν επιτυχία τα βιβλία του Γιάννη Μαρή· η χαρά της λύσης του γρίφου δηλαδή σε συνδυασμό με την ανασύσταση μιας εποχής που δεν είμαστε σίγουροι αν όντως υπήρξε ή εφευρέθηκε στο μυαλό του συγγραφέα. Ο Πουαρό δεν θα είχε υπάρξει ποτέ αν το ταλέντο της Άγκαθα Κρίστι δεν είχε αφυπνιστεί στην παιδική της ηλικία μέσω μιας τραυματικής εμπειρίας στη Γαλλία, όπου παραθέριζε με τη μητέρα της και τα δύο αδέρφια της. Ένας ξεναγός καρφίτσωσε στο καπέλο της μία πεταλούδα, η οποία δεν σταμάτησε να χτυπάει απελπισμένα τα φτερά της σε όλη τη διάρκεια του περιπάτου τους, μέχρι να ξεψυχήσει. Η ίδια περιγράφει το συμβάν ως την πρώτη της επαφή με το «έγκλημα».

Η πρώτη αστυνομική ιστορία της Άγκαθα Κρίστι και αυτή με την οποία συστήνεται στους αναγνώστες ο Πουαρό είναι η «Μυστηριώδης υπόθεση στο Στάιλς» (Εκδόσεις Ψυχογιός, μτφρ. Χρήστος Καψάλης). Η ιδέα γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και συγκεκριμένα το 1916, όταν εργαζόταν στο φαρμακείο του νοσοκομείου του Ερυθρού Σταυρού στο Τορκί όπου μεγάλωσε. «Καθώς περιτριγυριζόμουν από δηλητήρια, ίσως να ήταν φυσικό και επόμενο που επέλεξα να περιγράψω έναν θάνατο από δηλητηρίαση. Κατέληξα λοιπόν σε ένα στοιχείο το οποίο μου φαινόταν ότι είχε καλές προοπτικές. Εξέτασα λίγο την ιδέα αυτή, μου άρεσε και τελικά το αποφάσισα. […] Προφανώς θα έπρεπε να υπάρχει και κάποιος ντετέκτιβ. Την εποχή εκείνη ήμουν βαθιά επηρεασμένη από την παράδοση του Σέρλοκ Χολμς. Οπότε σκέφτηκα διάφορους τύπους ντετέκτιβ. Όχι σαν τον Σέρλοκ Χολμς φυσικά: έπρεπε να πλάσω τον δικό μου, ο οποίος θα έπρεπε να έχει και έναν φίλο, σαν αντίβαρο ή σαν συνεργάτη… αυτό δεν θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο» γράφει στην αυτοβιογραφία της («Μια αυτοβιογραφία», εκδόσεις Ψυχογιός, μτφρ. Χρ. Καψάλης).

Έμπνευση για τον δολοφόνο τής έδωσε ένας άντρας που είδε μια μέρα στο τραμ – η Κρίστι συχνά συγκέντρωνε στοιχεία για τους χαρακτήρες της από ανθρώπους που συναντούσε τυχαία στον δρόμο. Όταν ήρθε η ώρα να πλάσει τον ντετέκτιβ της ιστορίας θυμήθηκε τους Βέλγους πρόσφυγες που είχαν εγκατασταθεί στο Τορκί. «Είχαμε μια ολόκληρη αποικία Βέλγων προσφύγων, που κατοικούσαν στην ενορία του Τορ. Η τοπική κοινωνία τους υποδέχτηκε με καλοσύνη και συμπάθεια όταν πρωτοήρθαν. Οι άνθρωποι είχαν επιπλώσει σπίτια για να μείνουν οι πρόσφυγες και είχαν κάνει ό,τι μπορούσαν για να τους διευκολύνουν. […] Γιατί να μην κάνω τον ντετέκτιβ μου Βέλγο, σκέφτηκα» σημειώνει στην αυτοβιογραφία της και ομολογεί ότι ήταν λάθος της να βασίσει τον χαρακτήρα του Πουαρό στο μοντέλο του συνταξιούχου αστυνομικού, διότι ήδη το 1975 όταν ολοκληρώθηκαν οι υποθέσεις του, ο Πουαρό ήταν σχεδόν 120 χρόνων. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, η Κρίστι εμπνεύστηκε τον Πουαρό από συγκεκριμένο πρόσωπο, έναν συνταξιούχο ντέτεκτιβ γείτονά της, τον Ζακ Χορνέ, ο οποίος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Βέλγιο κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Με τον Άρθουρ Κόναν Ντόιλ εκτός από την κοινή τους μοίρα να δημιουργήσουν ιδιαιτέρως δημοφιλείς ήρωες μοιράζονταν και την απέχθειά τους για αυτούς. Στη δεκαετία του 1930, όταν η Κρίστι ήδη δήλωνε ότι ο Πουαρό τής ήταν αφόρητος, έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο «Why I got fed up with Poirot» «Γιατί βαρέθηκα τον  Poirot »,στο οποίο μεταξύ άλλων σημείωνε: «Ο Ηρακλής Πουαρό έχει βρει τη θέση του στον κόσμο και αντιμετωπίζεται ίσως με περισσότερη στοργή από τους ξένους από ό,τι από τη δημιουργό του. Θα συμβούλευα τους νεαρούς συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων: προσέξτε πολύ τον κεντρικό χαρακτήρα που δημιουργείτε – μπορεί να σας ακολουθεί για πολύ καιρό!». Ο λόγος που για δεκαετίες δίσταζε να τον δολοφονήσει ήταν γιατί γνώριζε καλά ότι επρόκειτο περί χρυσωρυχείου. Εγκλωβισμένη λοιπόν σε μια σχέση-παγίδα επιχείρησε να ζήσει κρυφά, κάνοντας διπλή ζωή. Χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ ξεκίνησε στη δεκαετία του 1930 να γράφει αισθηματικά δράματα, μέχρι που η πραγματική ταυτότητά της αποκαλύφθηκε από έναν Αμερικανό δημοσιογράφο και η ελευθερία της περιορίστηκε ξανά.

Στη δεκαετία του 1960 όταν πλέον είχε παραγνωριστεί με τον Πουαρό δήλωνε ότι ο πιο δημοφιλής ντετέκτιβ του 20ού αιώνα ήταν ένα «απεχθές, πομπώδες, κουραστικό, εγωκεντρικό καθαρματάκι». Παρότι εξακολουθούσε να ζει μαζί του, ήδη από τις αρχές του 1940 είχε αποφασίσει να τον βγάλει από τη μέση. Τότε ήταν που έγραψε το μυθιστόρημα «Curtain: Poirot’s last case» (στα ελληνικά είχε κυκλοφορήσει παλιότερα από τις εκδόσεις Λυχνάρι με τον τίτλο «Αυλαία: Θάνατος του Πουαρό») το οποίο κράτησε κρυφό σε ασφαλές μέρος για πάνω από τρεις δεκαετίες. Το 1975, ήδη 85 χρόνων και βλέποντας το τέλος της να ζυγώνει, αποφάσισε να δημοσιεύσει το μυθιστόρημα ώστε να κλείσει τον κύκλο ζωής του ήρωά της. Και κάπως έτσι ο Πουαρό πέθανε. Η είδηση έπεσε σαν βόμβα στους αναγνώστες της εποχής ωθώντας τους «New York Times» να δημοσιεύσουν νεκρολογία του στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας. Λίγους μήνες μετά η Κρίστι έφυγε από τη ζωή, ο Πουαρό μάλλον όχι. Οι υποθέσεις του μεταφέρθηκαν για δεκαετίες με επιτυχία στο σινεμά και την τηλεόραση ενώ πριν από λίγα χρόνια η συγγραφέας Σόφι Χάνα εξασφάλισε άδεια από τον εκδοτικό οίκο Harper Collins να του γράψει νέες ιστορίες.

Τελικά, όσα χρόνια κι αν περάσουν η φλοράλ λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά στο κυνήγι του δολοφόνου. Όσο κι αν η σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία γράφεται στους σκοτεινούς δρόμους του Όσλο, της Στοκχόλμης και του Κέιπ Τάουν πάντα θα υπάρχουν αναγνώστες που θα σκότωναν για να διαλευκάνουν ένα έγκλημα στην αγγλική εξοχή.

ΥΓ.: Τα αστυνομικά βιβλία της Άγκαθα Κρίστι έγιναν γνωστά στη χώρα μας κυρίως από τις εκδόσεις Λυχνάρι. Τα τελευταία τρία χρόνια εκδίδονται σε νέες μεταφράσεις από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ραντεβού την επόμενη εβδομάδα.
Καλό διάβασμα.

Έμυ

Στα αποσπάσματα που υπάρχουν μέσα σε εισαγωγικά διατηρείται η ορθογραφία και η σύνταξη των πρωτότυπων κειμένων.

 ΔΥΟ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΟΝ ΠΙΤΕΡ ΟΥΣΤΙΝΟΦ ΩΣ ΗΡΑΚΛΗ ΠΟΥΑΡΟ

Δύο Εγκλήματα Κάτω από τον Ηλιο (1982)

Ταινία βασισμένη στο βιβλίο  :

Το τσίμπημα της καρφίτσας - Βικιπαίδεια

 Ο Ηρακλής Πουαρό αναλαμβάνει να ερευνήσει μια υπόθεση για λογαριασμό μιας ασφαλιστικής εταιρείας, που έχει να κάνει με το θάνατο μιας γυναίκας και ένα πανάκριβο διαμάντι που στάλθηκε στην εταιρεία για να ασφαλιστεί, το οποίο όμως τελικά αποδεικνύεται ψεύτικο.

Οι διακοπές έγιναν συνώνυμο του εγκλήματος… Ποιος στραγγάλισε τη νεαρή κακομαθημένη σούπερ σταρ του Μπρόντγουεϊ ενώ έκανε ηλιοθεραπεία σ΄ ένα απομονωμένο νησί της Μεσογείου; Όλοι οι ύποπτοι έχουν πολύ καλούς λόγους να επιθυμούν το θάνατό της, έχουν όμως και εξίσου ισχυρά άλλοθι. Για πρώτη φορά ο διάσημος Βέλγος ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό, φαίνεται ν΄ αδυνατεί να εξιχνιάσει το έγκλημα. Ένα ακόμα σπουδαίο βιβλίο της Άγκαθα Κρίστι σε μια καταπληκτική κινηματογραφική μεταφορά με τον Πίτερ Ουστίνοφ, καλύτερο όσο ποτέ στο ρόλο του δαιμόνιου ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό

«Δύο Εγκλήματα Κάτω από τον Ήλιο»

**************************************

Ο Ηρακλής Πουαρό απολαμβάνει τις διακοπές του σε ένα κρουαζιερόπλοιο, μέχρι τη στιγμή που καλείται να επιστρέψει στην ενεργό δράση για να εξιχνιάσει μια υπόθεση φόνου. Η Έμιλι, που μόλις είχε κληρονομήσει την περιουσία του συζύγου της αποκλείοντας τα παιδιά του, βρίσκεται νεκρή. Η υπόθεση είναι δύσκολη, καθώς όλοι είχαν λόγο να την σκοτώσουν...

Ραντεβού με τον Θάνατο (ταινία) - Βικιπαίδεια