Η Κεντροαριστερά σε vertigo

 

Χρήστος Μαχαίρας

 Πηγή: Έθνος

---

Η πιο ανθεκτική πολιτική αρχή ορίζει ότι τα κόµµατα δεν υπάρχουν χάριν της αυτοσυντήρησης των ιδίων ή των στελεχών τους, αλλά χάριν της κοινωνίας, τα συµφέροντα της οποίας εκπροσωπούν.
Η µοναδική περίπτωση στην οποία ο δεσµός αυτός καταλύεται είναι όταν οι ίδιες οι κοινωνικές οµάδες αποσύρουν την εµπιστοσύνη τους από τα κόµµατα, επειδή θεωρούν ότι δεν εκπροσωπούν πλέον τα συµφέροντά τους ή εκτιµούν ότι κάποιος άλλος τα εκπροσωπεί καλύτερα ή και αποτελεσµατικότερα.
Ποιος είναι τι
Η σχέση κόµµατος - κοινωνίας είναι µια σχέση δυναµική, άρα ευµετάβλητη και διαρκώς εξελισσόµενη. Αν δεν ήταν έτσι -αν, µε άλλα λόγια, τα κόµµατα «κλείδωναν» εσαεί την εκλογική πελατεία τους- η Ενωση Κεντρώων της Μεταπολίτευσης δεν θα είχε αφήσει τετραγωνικό µέτρο στον Ανδρέα για να κινηθεί, το ΠΑΣΟΚ των χρόνων της κρίσης θα παρέµενε κολληµένο στο 40% με 45% και ο ΣΥΡΙΖΑ θα αγωνιούσε τις εκλογικές βραδιές αν θα βρεθεί εντός ή εκτός Βουλής.
Επειδή, ως γνωστόν, αλλιώς εξελίχθηκαν τα πράγµατα, όταν συζητάµε για τις ανάγκες της Κεντροδεξιάς ή τις προτεραιότητες της Κεντροαριστεράς, χρήσιµο θα ήταν να έχουµε πάντα κατά νου αυτήν τη σχέση. Το γεγονός ότι ορισµένα κόµµατα µιλούν στο όνοµα των δύο µεγάλων αυτών πολιτικών οικογενειών ούτε σηµαίνει ότι διαθέτουν την αποκλειστική αντιπροσώπευσή τους ούτε ότι εκπροσωπούν πάντοτε τα συµφέροντα των κοινωνικών οµάδων που τις απαρτίζουν και τις πολιτικές παραδόσεις που µεταφέρουν.
Στην περίπτωση της Κεντροαριστεράς, δεν βρισκόµαστε µπροστά σε άγραφες πλάκες. Μπορεί τα πράγµατα να εξελίσσονται, οι απόψεις να εµπλουτίζονται και οι οπτικές να τροποποιούνται, αλλά ο συγκεκριµένος πολιτικός και κοινωνικός χώρος εκπαιδεύτηκε σε όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης µε την κουλτούρα του αντίπαλου πόλου στις συντηρητικές πολιτικές.
Απολογισμός
Αρκεί, όµως, µια τέτοια σχηµατική τοποθέτηση για να περιγράψει την πολυπλοκότητα των πολιτικών σχέσεων; Προφανώς και όχι. Η Κεντροαριστερά δεν υπήρξε γενικά και αόριστα αντίπαλος του συντηρητικού πολιτικού αστερισµού. Υπήρξε η παράταξη που -µε όλες τις αντιφάσεις της- διαχειρίστηκε µε συναινετική αντίληψη και διάθεση εξοµάλυνσης των εντάσεων τα εθνικά θέµατα, µετέφερε την ανάγκη εκσυγχρονιστικών τοµών στην ελληνική κοινωνία και προώθησε πολιτικές ενίσχυσης των ασθενέστερων, προάσπισης των δικαιωµάτων και εµπέδωσης της ισονοµίας.
Οι κατά καιρούς πολιτικοί εκπρόσωποι της Κεντροαριστεράς δεν τα έκαναν όλα καλά – άλλες φορές έκαναν λιγότερα από όσα µπορούσαν και άλλες κινήθηκαν σε κατευθύνσεις ξένες µε την αισθητική και την ηθική του χώρου. Ο τελικός λογαριασµός, ωστόσο, ο απολογισµός της Κεντροαριστεράς ως κοινωνικού ρεύµατος, και όχι µόνο ως κοµµατικού µορφώµατος, είναι ένα άθροισµα συναινετικών και συγκρουσιακών επιλογών µε προοδευτικό φορτίο.Στη δηµόσια συζήτηση που εξελίσσεται υπό το βάρος της προοπτικής των εκλογών, το ερώτηµα που τίθεται είναι ποιος εκπροσωπεί σήµερα την Κεντροαριστερά. Επειδή, ωστόσο, καθένας έχει τα επιχειρήµατά του και διεκδικεί για λογαριασµό του την εύνοια της Πηνελόπης, το πραγµατικό επίδικο που αναδύεται µέσα από τα συντρίµµια του διαλόγου και τη µηδενική ανοχή που επιδεικνύεται έναντι της αντίθετης άποψης, είναι προς ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινούνται οι κεντροαριστερές πολιτικές, παρά το ποιος έχει την κεντροαριστερή πατέντα.
Χωρίς Χειρολαβή
Πέρα από τα όποια λάθη του ΣΥΡΙΖΑ, τις αυταπάτες, τις αγκυλώσεις και τις αστοχίες, ποια κεντροαριστερή λογική µπορεί να δικαιώσει ετεροβαρείς επιλογές που λυγίζουν το ραβδί των «ίσων αποστάσεων» προς τα δεξιά; Μουδιασµένος ο κόσµος της Κεντροαριστεράς ψάχνει να βρει χειρολαβή για να κρατηθεί και επιχειρήµατα για να ακουµπήσει, την ώρα που νιώθει ότι το τρένο περνάει από άγνωστες πολιτικές περιοχές.
Πόσο κεντροαριστερή είναι, άραγε, η απόρριψη της Συµφωνίας των Πρεσπών, τη στιγµή που διασφαλίζει το erga omnes και την αποδοχή σύνθετης ονοµασίας µε γεωγραφικό προσδιορισµό; Ποια σχέση έχει µε το παρελθόν του χώρου, την καθιέρωση του πολιτικού γάµου και την πολιτική σύγκρουση για τις ταυτότητες, η άρνηση αποδοχής στοιχειωδών προϋποθέσεων για τον εξορθολογισµό των σχέσεων Πολιτείας - Εκκλησίας, όπως είναι η άρση της δηµοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας των κληρικών;
Με τις κάλπες προ των πυλών και την πόλωση να πνίγει τη σκηνή, το αφήγηµα του Κινήµατος Αλλαγής και µιας µερίδας παραγόντων του µεσαίου χώρου είναι ότι προέχουν η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και η επιστροφή στην «πολιτική κανονικότητα». Ενδιαφέρει, άραγε, ότι η γραµµή της «στρατηγικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ» συνεπάγεται και τη «στρατηγική νίκη της Νέας ∆ηµοκρατίας» ή µια τέτοια εξέλιξη θεωρείται άνευ πολιτικής σηµασίας για την Κεντροαριστερά;
Του ύψους…
Πρόσωπο συνδεδεµένο µε τη βαριά ευρωπαϊκή λιτότητα και την ασφυκτική διαχείριση του ελληνικού προβλήµατος, η Ανγκελα Μέρκελ δεν ανήκει στην κατηγορία των πολιτικών που οι Ελληνες θα έβαζαν σε εικονοστάσι. Παρ’ όλα αυτά, αν υπάρχει ένας και µόνον λόγος που θα µπορούσε κανείς να την αναπολήσει όταν θα κλείσει πίσω της την πόρτα της καγκελαρίας, είναι όσα αποκαλύπτονται ότι έκανε για να κρατήσει την Ελλάδα µέσα στην Ευρωζώνη. Σύµφωνα µε τον γερµανικό Τύπο, η Μέρκελ µπλόκαρε τον Βόλφγκανγκ Σόιµπλε που µεθόδευε συστηµατικά το Grexit και αποζητούσε σχεδόν εµµονικά την έξοδό µας από το ευρώ. Ηταν πεισµένη, λένε, ότι κάτι τέτοιο θα τίναζε στον αέρα την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το τι ακριβώς θα έκανε στην Ελλάδα, καλύτερα ας µην το συζητάµε...
& του βάθους
Στην πολιτική υπάρχουν ρόλοι και ρόλοι… Καµιά δουλειά δεν είναι ντροπή! Να παραµένεις, όµως, σε ένα κόµµα κάνοντας ό,τι περνάει από το χέρι σου για να το ρυµουλκήσεις σε κάποιο άλλο δεν το λες και φυσιολογική πολιτική δραστηριότητα... Το συγκεκριµένο είδος πολιτικής ευδοκιµεί τελευταία στο Ποτάµι, όπου υπάρχει βουλευτής που τα δίνει όλα ώστε ο Σταύρος να ξανασκεφτεί την πιθανότητα του «γάµου» µε τη Νέα ∆ηµοκρατία. Ο εν λόγω, µάλιστα, υποστηρίζει ότι το κόµµα πρέπει να ξαναδιαβάσει τη Συµφωνία των Πρεσπών και να την καταψηφίσει! Εντάξει, το πιάσαµε το υπονοούµενο: οι «ποταµίσιοι» δεν πρέπει να πάνε απλώς στη Ν∆ – πρέπει να πάνε και... δεµένοι!