Ο μαχητικός αντιδιανοουμενισμός της ομάδας του Τραμπ καθιστά ακόμα πιο εντυπωσιακό, λοιπόν, το γεγονός ότι τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του προέδρου παρακολούθησαν μια επίσημη ενημέρωση σχετικά με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Έναν πόλεμο που διεξήχθη μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης και των συμμάχων της από το 431-404 π.Χ., 8.000 χιλιόμετρα μακριά από τις αμερικανικές ακτές και πριν από σχεδόν 2.500 χρόνια.
Ο
ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής που μίλησε στο Εθνικό Συμβούλιο
Ασφαλείας ήταν ο Γκρέιχαμ Άλισον, καθηγητής στο Χάρβαρντ και συγγραφέας
του Destined for War: Can America and China Escape Thucydides’ Trap?
(Γεννημένοι για πόλεμο: Μπορούν η Αμερική και η Κίνα να γλιτώσουν από
την παγίδα του Θουκυδίδη;) Η ιδέα της «παγίδας»
βασίζεται στην περίφημη παρατήρηση του Θουκυδίδη ότι, παρά τους
υπόλοιπους λόγους με τους οποίους η κάθε πλευρά αιτιολόγησε τη σύρραξη,
στην πραγματικότητα «η άνοδος της Αθήνας και ο φόβος που αυτή προκάλεσε
στη Σπάρτη κατέστησε τον πόλεμο αναπόφευκτο». Η μελέτη του Άλισον
χρησιμοποιεί αυτό το σκεπτικό ως αφετηρία για να κάνει μια γενίκευση
σχετικά με την ανθρώπινη ιστορία: «Όταν μια αναδυόμενη δύναμη απειλεί να
εκθρονίσει μια κυρίαρχη δύναμη, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ο
πόλεμος». Προφανώς, οι διακεκριμένοι πολιτικοί αναλυτές τώρα
υποψιάζονται ότι πίσω από τον Θουκυδίδη βρίσκονται οι απαντήσεις για
έναν επικείμενο καταστροφικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ (Αθήνα;) και την
Κίνα.Λίγοι Αμερικάνοι γνωρίζουν αρκετά για τον Θουκυδίδη (ή, όπως το θέτει ο Μάικλ Κρόουλι στο άρθρο του στο Politico, «Οι περισσότεροι Αμερικάνοι μάλλον δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τον Θουκυδίδη από τον Μεφιστοφελή»). Χάρη στην αναγεννημένη δημοφιλία του αρχαίου ιστορικού στους κύκλους της Ουάσινγκτον (και την αναφορά του ονόματός του στην πρόσφατη Wonder Woman), το περιοδικό Time αποφάσισε μέχρι και να γράψει ένα σύντομο άρθρο προκειμένου να εξηγήσει ποιος είναι ο Θουκυδίδης.
Πολλοί σχολιαστές, παρ’ όλα αυτά, έσπευσαν να εξηγήσουν ότι ο Θουκυδίδης είναι εδώ και χρόνια ένας από τους αγαπημένους των αμερικανών εγκεφάλων της εξωτερικής πολιτικής. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αναρωτιόντουσαν για το τι θα μπορούσαν να σημαίνουν οι παρατηρήσεις του για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο για τη μοίρα των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ (οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες είχαν κι αυτοί αναμετρηθεί σε μια σειρά από «θερμούς πολέμους»). Χάρη στην επιρροή επιφανών διανοούμενων, όπως ο Λέο Στράους και ο Ντόναλντ Κάγκαν, η Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου έφτασε να συναγωνίζεται σε κύρος τη Βίβλο στα μάτια των νεοσυντηρητικών.
Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, η προάσπιση της επεμβατικής πολιτικής της Αμερικής από τους νεοσυντηρητικούς βασίστηκε κατά κόρον στην ιδεολογία ενός αμερικάνικου εξαιρετισμού. Οι Αθηναίοι της εποχής του Περικλή ήταν επίσης πεπεισμένοι για τον εξαιρετισμό τους, και η πόλη τους ήταν δικαίως φημισμένη για την πολυπραγμοσύνη της - λέξη που στα αρχαία ελληνικά σήμαινε μεταξύ άλλων τη συνήθεια να παρεμβαίνεις στη ζωή (ή το κράτος) των άλλων ανθρώπων. Είναι εύκολο, λοιπόν, να καταλάβουμε γιατί οι αμερικανοί νεοσυντηρητικοί διανοούμενοι πίστευαν ότι ο Θουκυδίδης έγραφε για αυτούς.
Κι όμως, οι σύμβουλοι εξωτερικής πολιτικής με παλαιά νεοσυντηρητικά διαπιστευτήρια δεν είναι οι μόνοι που ακολουθούν αυτή τη νέα μόδα με τον Θουκυδίδη. Ο Τραμπ ο ίδιος μπορεί να μην ξέρει να ξεχωρίσει την Αθήνα από τη Σπάρτη, αλλά ο ειδικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου σε θέματα διακυβέρνησης και στρατηγικής, Στιβ Μπάνον, είναι διαβόητος για το ότι έχει διαρκώς στον νου του τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Η Τζούλια Τζόουνς, το πρώην συγγραφικό ντουέτο του Μπάνον, είπε, επίσης, στην The Daily Beast, ότι [ο Μπάνον] συνήθιζε να μιλάει «πολύ για την Σπάρτη –πώς η Σπάρτη νίκησε την Αθήνα, λάτρευε αυτή την ιστορία… Το password στον υπολογιστή του στο γραφείο του στη Σάντα Μόνικα ήταν ‘Sparta’».
Ο Μπάνον παραμένει διαβόητος για τον ρόλο του διευθυντή στο Breitbart News, για το οποίο είχε κάποτε υπερηφανευτεί ότι είναι «η επικοινωνιακή πλατφόρμα της εναλλακτικής δεξιάς (Alt-Right)», δηλαδή του πρόσφατου κύματος ρατσιστών εθνικιστών (πολλοί από τους οποίους είναι υποστηρικτές του Τραμπ). Λίγο μετά την εκλογή του Τραμπ τον περασμένο Νοέμβριο, η αμερικανίδα φιλόλογος Ντόνα Ζάκερμπερκ έγραψε ένα σημαντικό άρθρο όπου επισήμαινε την εμμονή της εναλλακτικής Δεξιάς με τη ρωμαϊκή και περισσότερο την ελληνική αρχαιότητα. Την περασμένη ακαδημαϊκή χρονιά, η εθνικιστική οργάνωση «Identity Evropa» έφτασε να γεμίσει πανεπιστημιακά κολέγια με αφίσες αρχαίων αγαλμάτων -λευκών αγαλμάτων, δηλαδή- που συνοδεύονταν από το σλόγκαν «Προστάτευσε την κληρονομιά σου».
Όπως και ο ίδιος ο Μπάνον (αλλά και ο Χίτλερ), πολλοί ρατσιστές εκδηλώνουν τον θαυμασμό τους για την αρχαία Σπάρτη. Γι’ αυτούς, η αρχαία Σπάρτη είναι, κατά τη διατύπωση του Πωλ Κάρτλετζ, καθηγητή ιστορίας στο Καίμπριτζ «πρωτοφασιστική».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου